Miratimi i SNRF në sektorin bankar të Letonisë

1. Miratimi i SNRF në sektorin bankar të Letonisë Leo Asmanis Zëvendës shef i kontabilitetit Bank of Latvia

2. Transferi fillestar në IAS • Transferi në standarde ndërkombëtare të kontabiliteit (IAS) ishte implementuar në sektorin bankar të Letonisë në mes të viteve të ‘90 • Implementimi ishte arritur përmes referencës së IAS në Ligjinit mbi Institucionet kreditore • Nuk është ofëruar përkthimi i IAS në gjuhën vendore, megjithatë, në gjuhë vendore janë ofëruar trajnimet bankave mbi aplikim të IAS

3. Transferi fillestar në IAS • Në periudhën fillestare të implementimit përqëndrimi kryesor ishte në: • themelim të përshtatshëm të llogaritjeve/akrualeve • vlerësim të bondeve dhe instrumenteve financiare • Themelimi i lejimit për kredi dhe avancim

4. Ndryshime pasuese të IAS • Implementimi i ndryshimeve pasuese të IAS ishte kryesisht detyrë e vetë bankave • Pavarësisht nga fakti që banka qëndrore i ofëronte rregullativat vendore në përgatitjen e llogarive vjetore që ishin të bazuara në kërkesat e IAS, rregullativat nuk ishin aq gjithëpërfshirëse dhe ndonjëherë nuk ishin të azhuruara

5. Implementimi i IAS 39 (2001) • Mungesa e njohurisë dhe ekspertizës tek tërë sektori bankar në implementimin praktik të standardit të ri • Mungesë e përkthimit adekvat në gjuhët vendore • Përqëndrimi primar është vendosur në katër katëgoritë e instrumenteve dhe transferëve financiar midis profoliove • Disa vite kaluan para se të adreson në mënyrë të përshtatshme çështjet si: aplikimi i kredisë me tarifa të interesit efektiv, vlerësimi i mjeteve financiare të pakthyera, futja e instrumenteve financiare • Auditorët ishin më së shumti aktiv në promovim të ndryshimit

6. Implementimi i IAS 39 (2001) • Llogaritë mbrojtëse ishin rallë të implementuara për shkak të kërkesave strikte të dokumentacionit • Rregullatorët dhe mbikëqyrësit bankar, që ishin shkëputur nga banka qëndrore në 2000, nuk luanin rol aktiv në implementimin e ndryshimeve në IAS • Rregullativat vendore në përgatitjen e llogarive vjetore për banka, që duhet të bazoheshin në IAS, ishin ndryshuar një vit më vonë dhe hynë në fuqi që nga 1 Janari 2002 • Megjithatë, rregullativat e ndryshuara vendore nuk ishin plotësisht në marrëveshje për sa i përket vlerësimit të humbjeve të pakthyera

7. Implementimi i IAS 39 (2001) • Sistemet informative të bankave në përgjithësi nuk ishin të përshtatura për kërkesat e IAS 39, prandaj një numër i kalkulimeve në fund të vitit ishte bërë në mënyrë manuale • Në 2006 vetëm disa banka i kanë përshtatur sistemet e tyre kompjuterike të kalkulojnë tarifë efektive të interesit në kredi. Megjithatë, shumica e bankave do të vazhdojnë të vlerësojnë përshtatjen e kërkuar në mënyrë manuale

8. Implementimi i IFRS (2005) • Në përgjithësi, mungesë të informatave në ndryshime si të tilla. • Prap, auditorët janë kryesisht fuqia kryesore udhëheqëse për promovimin e ndryshimit • Më pas, rregullatori vendos të redukojë sferën e kontabilitetit vendor dhe rregullativave raportuese dhe ofëron më shumë referenca direktë në IFRS. Ky ndryshim do të ndodh në 2006. • Mungesa e zbatimit pasi që plotësisht varen nga auditorët e bankave • Humbje domethënëse nga kreditë e pakthyeshme janë ndryshuar si rezultat i këkresave të IAS 39 për ndodhi të humbjes

9. Humbjet nga kreditë e pakthyeshme • Ndodhia e humbjes (triggering event) kryesisht është e lidhur me vonesën e pagesës së kredisë që është bazë për themelimin e humbjeve nga kreditë e pakthyeshme (dispozitat e kredisë) nën rregullat raportuese të maturisë. • Ndodhi shtesë si ndryshimi në pozitën financiare të huamarrësit është e sigurt për kompani të mëdha. Në kompani të mesme dhe të vogla raportimi financiar nuk është mjaft i sigurt. • Ndonjëherë banka ka vlerësime të veta në lidhje me pozitën financiare të kompanive sado që e dobët, megjithatë, informata të tilla nuk reflektohen në raportimin financiar të huamrrësit. Në përputhje me rrethanat, kjo nuk guxon të vështrohet si dëshmi objektive për ndodhi të humbjes.

10. Humbjet nga kreditë e pakthyeshme • Rrjedhat e ardhme të parasë të gatshme janë kryesisht të përcaktuara nga referenca e kolateralit dhe informatave historike mbi pagesat e përmirësuara për kredi të ngjajshme problematike. • Vlerësime individe mbi rrjedhën e ardhme të parasë së gatshme nuk përdoren në praktik pasi që nevojiten burime domethënëse për përgatitjen e kalkulimeve të tilla dhe shpesh herë nuk ka informata të mjafuteshme të sigurta mbi të cilat mund të bazohen një rrjedhë e tillë e parasë së gatshme. • Çështja e dallimit midis raportimit të maturisë dhe raportimit vjetor financiar mbetet e pazgjedhur. Rregullatorët ende kërkojnë nga bankat të vlerësojnë humbjet nga kreditë e pakthyeshme bazuar në vetë rregullativat e tyre të cilat nuk janë në marrëveshje me IAS 39, megjithatë, rregullat e IAS 39 mund të aplikohen kur përgatiten raportet vjetore financiare.

11. Sferat problematike që mbesin • Mungesë e zbatimit të përbashkët. Qasje të ndyrshme mirren nga firma audituese të ndryshme, p.sh. mund të ketë qasje të ndryshme në ndodhi të humbjes për përcaktimin e humbjeve nga kreditë e pakthyeshme. • Mungesë e mbështetjes së duhur kompjuterike për kalkulimin e interesit efektiv të kredive dhe vlerësimi i kredive të dëmtuara bazuar në rrjedha të parave të gatshme të ardhme të supozuara. • Mungesë e informatave të tregut dhe teknikave të zhvilluara për të vlerësuar vlerën e drejtë e kredive për qëllime të shpalosjes. • Mungesë e informatave historike për vlerësim më të mirë të humbjeve nga kreditë e pakthyeshme.