DÜNYA BİLGİ TOPLUMU ZİRVESİ

1. DÜNYA BİLGİ TOPLUMU ZİRVESİ Nevin AKDENİZ ROBİNSON Cafer CANBAY ULAŞTIRMA BAKANLIĞI

2. İnsanlık tarihinin sosyo-ekonomik evreleri Tarım çağı (M.Ö. 4000 – 19. yy) Verimli topraklara sahip olamayanların, tüm dünyaya hükmetmek isteyenlerin ve göçebelerin sebep olduğu sorunlar Sanayi çağı (19. yy – 20. yy’ın ortaları) Ekonomik zenginliğin eşit dağıtılamamasından kaynaklanan sorunların Bilgi çağı (20. yy’ın ortaları - ........ ) Bilgi ve iletişim teknolojilerine eşit erişiminin sağlanamaması durumunda ortaya çıkacak sorunlar

3. Zirveye duyulan ihtiyaç 2001 yılında toplam internet kullanıcı sayısı 500 milyon civarında Afrika %1.4, Okyanus bölgesi % 1.7, Avrupa % 29, Asya %31.9 ve Amerika % 36.6 Sabit telefon hatlarına bakıldığında ise; Afrika %2.0, Okyanus bölgesi % 1.2, Amerika %28.3, Avrupa %31.0 ve Asya %37.5 G. Afrika Uganda Japonya Bangladeş Nüfus 43.690.000 22.000.000 127.000.000 137.000.000 İnternet kullanıcı s. 306.000 60.000 58.000.000 150.000 Sabit telefon 14.166.000 386.480 148.700.000 1.030.000 “Sayısal Uçurum” giderek artmaktadır. İşte bu noktada Bilgi çağının en iyi şekilde anlaşılması ve ortaya çıkmakta olan sorunların çözümü için küresel çapta ilgili tüm tarafların etkin olarak katılacakları bir Zirveye ihtiyaç duyulmuş ve bu konuda çalışmalara başlanmıştır.

4. Zirvenin Tarihçesi • Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU) 1998 yılında Minneapolis’te yaptığı toplantıda ITU Genel Sekreterini DBTZ ile ilgili hazırlıkları yapmak ve Konseye rapor sunmakla görevlendirmiştir. • 2000 yılı Konsey toplantısında Rapor görüşülmüş ve Genel Sekreter Zirvenin 2003 yılında yapılması , uygun bir yer tespit edilmesi, ilgili taraflarla müzakerelere devam edilmesi ve her tür hazırlığın yapılması ile görevlendirmiştir. • 2001 yılı Konsey toplantısında Zirvenin BM’nin himayesinde ve ITU’nun öncülüğünde ilki 10 – 12 Aralık 2003 tarihleri arasında Cenevre’de ve ikincisi 2005 yılında Tunus’ta olmak üzere iki aşamada yapılması kabul edilmiştir. • ITU’nun bu çabalarına mukabil BM, 21 Aralık 2001’de kabul ettiği Resolution 56/183 ile Zirveye tam destek verdiğini açıklamıştır. Ayrıca, bu Resolution ile BM’nin tüm birimlerinin, hükümetlerin, hükümetlerarası organizasyonların, uluslararası ve bölgesel kuruluşların, sivil toplum örgütlerinin, medyanın ve özel sektörün bu Zirveye aktif destek vermesi ve üst düzey katılımda bulunması için çağrıda bulunmuştur.

5. Zirveden Beklenenler Zirve; Bilgi Toplumu ile ilgili tüm hususları ele alarak, toplumsal dönüşümde ortak vizyon ve anlayışa varılması, Bilgi ve iletişim teknolojilerinin verimli kullanımıve ülkeler arasındaki sayısal uçurumun giderilmesi için çözümler getirmeyi hedeflemektedir. Zirve sonunda kabul edilmesi beklenen İlkeler Bildirisi ve Eylem Planı ile bu hedeflerin yaşama geçirilmesi sağlanacaktır.

6. Zirve İçin Kurulan Komisyonlar Zirve Üst Düzey Hazırlık Komitesi (High Level Summit Organizing Committee-HLSOC) ITU Genel Sekreterinin başkanlığında, BM Genel Sekreterliği Temsilcisi ve BM bünyesindeki birimlerin ve BM Bölgesel Ekonomik Komisyonu başkanlarından oluşmaktadır. BM birimlerinin Zirve’ye ve Hazırlık sürecine yönelik olarak yapacakları çalışmalar bu komite vasıtasıyla Zirveye sunulacaktır. İdari Sekretarya (Executive Secretariat-ES) Zirvenin planlanması, hazırlıkları, tüm ilgili tarafların etkin katılımının sağlanması, taslak gündem ve dokümanlar hazırlanması gibi hususlarda ITU Genel Sekreterine yardım etmek amacıyla kurulmuştur. İrtibat Komitesi (Liaison Committee-LC) ITU’nun katkı ve önerilerini özellikle de kalkınma ve uluslararası bilgi güvenliği konularını Zirvenin gündemine taşımak, Genel Sekretere Zirve hazırlık sürecinde yardımcı olmak amacıyla kuruluştur. ITU Konseyi 2002 yılı toplantısında LC’yi WSIS Çalışma Grubuna (Working Group WSIS) dönüştürmüş ve LC’yi tüm üye ülkelere ve sektör üyelerine açık hale getirmiştir.

7. Zirve Süreci 1. Hazırlık Komitesi Toplantısı (PrepCom – 1) 1-5 Temmuz 2002 Uzmanlar Toplantısı 16 –18 Eylül 2002 Pan – Avrupa Bölgesel Hazırlık Toplantısı 7-9 Kasım 2002 2. Hazırlık Komitesi Toplantısı (PrepCom – 2) Şubat 2003 3. Hazırlık Komitesi Toplantısı (PrepCom – 3) Sonbahar 2003 Dünya Bilgi Toplumu I. Zirvesi 10-12 Aralık 2003 Dünya Bilgi Toplumu II. Zirvesi 2005

8. Pan – Avrupa Bölgesel Hazırlık Toplantısı 7-9 Kasım 2002 Toplantı 7 - 9 Kasım 2002 tarihleri arasında Bükreş’te ( Romanya) yapılacaktır. Bu toplantıda katılımcılardan bilgi toplumuna geçiş sürecinde ulusal stratejiler, planlar, projeler, çabalar ve başarı örnekleri sunmaları beklenmektedir. Toplantıda; Bakanlar düzeyinde bölgesel stratejilerin, ulusal çalışmaların ve en iyi örneklerin tartışılacağı bir oturum yapılacaktır. Tüm ilgili tarafların katılacağı ve “bilgi toplumunda tarafların sorumluluklarının neler olacağı” konusunda bir oturum yapılacaktır. e-devlet, e-eğitim, e-kapsam ve bilgi toplumunda yaşam kalitesi konularında tematik toplantılar yapılacaktır. İş dünyasına yönelik “Yeni ekonomide yatırımlar için cazip ortamın nasıl oluşturulabileceği” konulu yuvarlak masa toplantısı düzenlenecektir. Sivil topluma yönelik “Karşılıklı etkileşim için yeni modeller belirleme” konulu bir forum düzenlenecektir. Bilgi toplumunda kadın konulu yuvarlak masa toplantısı, Bilgi toplumunda gençlik, Bilgi toplumunda medyanın rolü ve Bilgi toplumunun gelişmesinde yeni teknolojilerin rolü konulu çalıştaylar düzenlenecektir.

9. 2. Hazırlık Komitesi Toplantısı (PrepCom – 2) Şubat 2003 2. Hazırlık Komitesi toplantısının Şubat ayında Cenevre’de yapılması ve iki haftalık bir zaman dilimine yayılması planlanmaktadır. Bu toplantı yapıldığında tüm bölgesel toplantılar bitmiş, bölgesel öncelikler ve stratejiler belirlenmiş, ulusal çalışmalar büyük ilerlemeler katetmiş olacaktır. Bu iti barla ilkeler bildirisi ve eylem planına dahil edilecek hususlar kısmen belirlenecektir. *** Ulusal önceliklerimizi, hedeflerimizi ve beklentilerimizi bu toplantıya kadar netleştirmeli ve bu toplantıdan sonra bunların ilkeler bildirisine ve eylem planında yer almasını sağlamak için çabalamalıyız.

10. 3. Hazırlık Komitesi Toplantısı (PrepCom – 3) Sonbahar 2003 Zirve öncesi son toplantı olup çalışmaların toparlanması ve ilkeler bildirisi ve eylem planının taslaklarının hazırlanması beklenmektedir.

11. Dünya Bilgi Toplumu I. Zirvesi 10-12 Aralık 2003 Dünya Bilgi Toplumu I. Zirvesi 10 – 12 Aralık 2003 tarihleri arasında Cenevre’de yapılacaktır. Zirveye çok üst düzey katılımlar beklenmektedir. Zirve’de; altyapının kurulması, bilgi toplumuna eşit erişim için engellerin kaldırılması, hizmetler ve uygulamalar, kullanıcı ihtiyaçları, genel çerçevenin geliştirilmesi, bilgi iletişim teknolojileri ve eğitim konuları üst başlıkları altında tartışmalar yapılacaktır. Tartışmalar sonucunda İlkeler Bildirisi ve Eylem Planına son hali verilecek ve bunlar tüm dünyaya deklare edilecektir.

12. Dünya Bilgi Toplumu II. Zirvesi2005 Dünya Bilgi Toplumu II. Zirvesi 2005’te Tunus’ta yapılacaktır. Bu toplantıda kalkınma ile ilgili tüm konuların ve Eylem Planının uygulanması hususunda kaydedilen gelişmelerin görüşüleceği belirtilmektedir.

13. Küresel Çalışmalar BM süreçte daha etkin ve yönlendirici olmak amacıyla Bilgi ve İletişim Teknolojileri Görev Gücünü (UN ICT Task Force) kurmuştur. G-8 grubu Okinawa Zirvesinde Global Bilgi Toplumu konulu Okinawa Sözleşmesini kabul etmiş ve Dijital Fırsat Görev Gücünü (Digital Opportunity Task Force- DOT Force) kurmuştur. Dünya Ekonomik Forumu (WEF) sayısal uçurumu sayısal fırsatlara dönüştürmek amacıyla Nisan 2000’de Küresel Dijital İnisiyatif’i(Global Digital Initiative-GDI) başlatmıştır. OECD APEC ile işbirliği yaparak Asya-Pasifik bölgesinde Ocak 2003’te Dijital Ekonomi için Politik Çerçeve konulu bir tematik toplantı organize edecektir. Afrika Ekonomik Komisyonu’nun (Economic Comission for Africa-ECA) çalışmalarıyla Afrika’yı az gelişmişlikten kurtarmak ve kıtayı dünyaya entegre etmek amacıyla Afrika’nın Gelişimi için Yeni Ortaklıklar (New Partnership for African Development-NEPAD) projesi geliştirilmiştir. Ayrıca, BM birimlerinin, uluslararası ve hükümetlerarası organizasyonların yaptıkları çok sayıda çalışma mevcuttur.

14. Zirveye Katkılar İlgili tüm taraflar genel olarak, • Çok aktörlü işbirliklerinin teşvik edilmesi, • Zirve’ye girdi sunulması, • Toplantıların organize edilmesi, • Eğitim oturumları düzenlenmesi, • Mali destek sağlanması şeklinde Zirveye katkıda bulunulabilecektir.

15. Ulusal Çalışmalar – 1 Ülkemizin Zirveye ve Hazırlık sürecine etkin bir şekilde katılması ve bilgi toplumuna giden yolda belirlenecek önceliklerin hazırlanacak olan İlkeler Bildirisine ve Eylem Planına yansıtabilmesi amacıyla ilgili tüm tarafların etkin olarak katılacakları bir Ulusal Hazırlık Süreci öngörülmektedir. Hazırlık sürecinde kamu kurum ve kuruluşlarının bilgi toplumuna yönelik projelerini (e-türkiye vb.) amaç, kapsam, gelinen nokta, karşılaşılan zorluklar ve başarı boyutlarını gözönüne alarak sunmaları, bilgi toplumunda eğitim, kültür, sağlık, sosyal hayat, ticaret, medya, siyaset ve devletin nasıl olması gerektiğine yönelik iş aleminin, basın dünyasının, sivil toplumun, üniversitelerin, kamu kurum ve kuruluşlarının ulusal ve uluslararası toplantılar düzenlemeleri, bu konularda öneriler sunmaları ve önceliklerini belirlemeleri beklenmektedir.

16. Ulusal Çalışmalar – 2 Ulusal Hazırlık Çalışmalarının koordinasyonu/sekreteryası Ulaştırma Bakanlığı ile Telekomünikasyon Kurumu tarafından yürütülecektir. Hazırlık sürecinde ilgili tarafların yapacakları yazılı katkıların düzenlenebilmesi için Yazım Komitesi (TK, UBAK, DİB) kurulacaktır.

17. Ulusal Çalışmalar – 3

18. Ulusal Çalışmalar – 4

19. Ulusal Toplantı TakvimiUlusal Haz. Bilgilendirme Toplantısı 4 Eylül 2002 Ulusal Koordinasyon Toplantısı 13 Eylül 2002 Katkıların Sekreteryaya iletilmesi 21 Ekim 2002 I. UKK Toplantısı(Katkıların değ.) 25 Ekim 2002Katkıların gönderilmesi(Yazım Komitesi) 28 Ekim 2002 Genel Kurul (Avr. Böl. Haz. Top. Değ.) Kasım 2002 3. haftaİlk taslak önceliklerin UKK’ya sunulması Ocak 2003 3. hafta UKK’nın taslak öncelikleri değerlendirmesi Ocak 2003 4. haftaÖnceliklerin gönderilmesi (Yazım Komitesi) Şubat 2003 1. haftaUlusal ve Uluslararası Toplantılar Düzenlenmesi Mart-Ağustos 2003 Çalışma Gruplarının çalışmalarını tamamlaması 15 Ekim 2003UKK’nın son belgeleri değerlendirmesi Kasım 2003 1. haftaSon katkıların gönderilmesi (Yazım Komitesi) Kasım 2003 2. haftaCumhurbaşkanımızın Zirve deklerasyonunun tamamlanması Kasım 2003 3. hafta

20. İrtibat Cafer CANBAYNevin AKDENİZ ROBINSON TELEKOMÜNİKASYON KURUMUULAŞTIRMA BAKANLIĞI Uluslararası İlişkiler ve AB ile Koord. D.Haberleşme Genel Müdürlüğü Tel :+90 312 550 52 98+90 312 212 67 30 (1207) Fax :+90 312 550 51 55 +90 312 212 17 75 E-mail : ccanbay@tk.gov.tr nevin@ubak.gov.tr Zirve çalışmalarına yönelik tüm çalışmalar, www.tk.gov.tr/index4.html adresinden takip edilebilir.

21. Teşekkür Ederiz ULAŞTIRMA BAKANLIĞI