210 likes | 382 Views
De volkstellingen in historisch perspectief. Jacques van Maarseveen (smrn@cbs.nl) Centraal Bureau voor de Statistiek 12 november 2004. Overzicht. - de klassieke volkstellingen - digitalisering volkstellingen - databron voor sociaal-wetenschappelijk onderzoek
E N D
De volkstellingen in historisch perspectief Jacques van Maarseveen (smrn@cbs.nl) Centraal Bureau voor de Statistiek 12 november 2004
Overzicht • - de klassieke volkstellingen • - digitalisering volkstellingen • - databron voor sociaal-wetenschappelijk onderzoek • - uitkomsten Virtuele Volkstelling 2001 vergeleken met eerdere tellingen
naam en adres - geslacht - geboortejaar en geboorteplaats - burgerlijke staat - wijze van samenwonen (gezin/huishouden) - godsdienst lichamelijke handicaps - beroep - nationaliteit - huisvesting/woning - onderwijs - huwelijks-vruchtbaarheid - woon-/werkverkeer Vragen/variabelen
Veldwerk, dataverwerking en publicatie • Veldwerk: - tellers • - vergoeding (niet in 1947) • - teldatum • Dataverwerking: aanvankelijk handbewerking • vanaf 1920 machinale verwerking • vanaf 1960 computer • Publicatie: • - na ± ½ jaar: voorlopige uitkomsten per gemeente • na ± 1 jaar: definitieve uitkomsten
Publicaties • Eigenlijke volkstelling • Beroepstelling • Woningtelling • Aantal boeken: 193 (43 000 blz.) • Lichtdrukken 1930-1971: 270 000 • Analyses voornamelijk beschrijvend
Digitalisering Volkstellingen • DIGITALISERING (door CBS en NIWI) • Medium conversie 1795-1971 • images van alle publicaties (op 5 cd-roms in1999) • b. Inhoudsconversie • - Volkstelling 1899 (op 1 cd-rom in 1999; StatLine) • - Volkstellingen 1795-1947 (werkbestanden 2004; • StatLine-bestanden: 2005) • ONDERZOEKSBESTANDEN Volkstellingen 1960 en 1971 • raadpleging ‘on site’, remote execution (planning: 2005) • Zie: www.volkstellingen.nl
VT als ijkpunt en databron voor onderzoek • - herijken van het bevolkingsregister • - ophoogkader bij steekproefonderzoek steekproefkader • - algemene achtergrondgegevens • NWO-project Life Courses in Context • analyses - thema´s (vgl. VT 1971 en VT 1899) • - kleinere categorieen (regionaal/locaal) • - internationale vergelijkingen (iPums-project)
groei van de bevolking gezin en huishouden kerk en godsdienst wonen vreemdelingen sociale structuur samenstelling burgerij structuur beroepsbevolking de elf provinciën regionale clusteranalyse Analyses Volkstelling 1899
Vergelijking 2001 met eerdere tellingen • Algemeen • - coördinatie van variabelen/begrippen • en classificaties (rol V.N. en I.L.O) • Enkele vergelijkingen • demografisch (leeftijd e.d.) • sociaal-economisch (huishouden, economische activiteiten) • Studies: - bevolking in de 19e eeuw (Oomens 1989) • - beroepsbevolking 1849-1990 (Oomens en Den Bakker, 1994)
% 50 40 30 20 10 0 0-19 20-39 40-59 60+ leeftijdsgroep 1829 1869 1909 1947 1981 2001 Bevolking naar leeftijd
% 70 60 50 40 30 20 10 0 1829 1849 1869 1889 1909 1930 1960 1981 2001 Ongehuwd Gehuwd Verweduwd/gescheiden Bevolking naar burgerlijke staat
6 5 4 3 2 1 0 ‘29 ‘39 ‘49 ‘59 ‘79 ‘89 ‘99 ‘09 ‘20 ‘30 ‘47 ‘60 ‘71 ‘81 ‘91 ‘01 Average Grootte huishoudens, 1829-2001
% 100 80 60 40 20 0 ‘81 ’91 ’01 ’71 ’30 ’60 ‘59 ’89 ’99 ’09 ’20 ‘49 ‘07 Services Industry Agriculture Werkzame beroepsbevolkingnaar sector, 1907-2001