Kriptosistemet me celesa publike

1. Kriptosistemet me celesapublike

2. Kuptimebazedheperdorimetepara • Ne kriptosisteme me celestevetemproceduradhecelesiishifrimitnukjanetenjejta me atotedeshifrimitndryshengakriptosistemet me celespublik . • Qellimiiperdorimitteketyrekriptosistemeveeshtemenjanimiikerkesaveshumeteveshtirateruajtjes se fshehtesise se celesit. Shperndarja e celesit ne njeorganizaterelativishttegjeremarresisheshte e kushtueshmedhe me rrezik. • Kriptografia me celespublik u lind ne maj 1975 sibije e dyproblemeve : problemiishperndarjes se celesitdheproblemiinenshkrimeve. Zbulimikonsistojjo ne zgjidhjetetij, por ne njohjenqeatodyprobleme, ne dukjetepazgjithshem, ishintezgjidhshemdheqezgjidhja e tedyvepermbahej ne tenjejtenpakete.

3. Kuptimebaze • Njekriptosistem me celespublikperbehetnganjealgoritemshifrimi E, njealgoritemdeshifrimi D, njehapesiremesazhesh M, njehapesiretekseshteshifruar C, njehapesirecelesash private K dhenjehapesirecelesashpublike P. Zakonishthapesira e celesavepublikeeshte e ndryshmengaajo e celesave private. • Ne ketokriptosistemekemiketokerkesa: • Deshifrimiishifrimittenjemesazhi M te jape perseri M D(E(M)) = M; 2. Shifrimiideshifrimittemesazhit C te jape perseri C E(D(C)) = C; 3. E dhe D mundtenjehsohenlehte 4.E mundtebehetinjohur pa zbuluar D

4. Njekriptosistem me celespublikfunksiononsi me poshte : • Njeperdoruseszgjedh ne menyreterastitnjecelesprivat x nga K; • Me anetetijlehtesohetcelesipublik yєP qebehetinjohur per tegjithe; • Per teshifruarnjemesazh mєM, derguesiperdorcelesin y temarresitdhealgoritmin e shifrimit E per tenjehsuar c = Ey(m) • Teksiishifruar c idergohetmarresit, icilinxjerrprejtijtekstinfillestar m = Dx(c) • Ketokriptosistemequhenedhekriptosistemeasimetrike

5. Celesiideshifrimiteshteindryshemngacelesiishifrimit • Siguria e kriptosistemeveasimetrikeqendron ne supozimin e veshtiresise se zgjidhjeve se njeose me shumeproblemevenjehsues. • Sipasketijsupozimieshteipamundurnjehsimiicelesitprivatxnekushtet e njohjes se celesitpublik e te ca gjeravetetjera. • Celesatpublikeshpallen ne njelistepublike • Per tiderguarmesazhin m marresit, derguesigjencelesinpublikteatij y nganjeliste e besuarpublike, njehson c = Ey(m) dheiadergonmarresit. Ai perftonmesazhin e fshehte duke njehsuar : m = Dx(c)

6. Perdorimeteparatekriptosistemeve me celesapublike • Ne qofte se nje person B do temarremesazhe me njefshehtesi e garantuar, aivendosmetoden e tijteshifrimitEb ne njelistepublike. • Cdo person mundt’idergojatojmesazheqetetjeretnukmundt’ilexojne, meqevetem B ka metoden e tijtedeshifrimitDb • Supozojme se A do t’idergojemesazhe B-se. Qe B tejeteisigurt per autenticitetin e mesazhitderguesi A duhettanenshkruajmesazhin e tij M • Vetitekryesorete “nenshkrimitjane”: • Vetemai person mundtakrijoje ate nenshkrim • Cdokushmundteverifikojeneseainenshkrimeshteitij

7. Duke perdorurmetoden e tijtedeshifrimit D, njenenshkrimprejtijimesazhit M eshte: S = Da(M) • Ketefirmemundtandertojevetem A • Mesazhi M paiset me firmen S • B kerkoncelesinpublikte A dhezbatonmetoden e shifrimit Ea ndajnenshkrimit S • Rezultatin e krahason me mesazhin M • Ne qofte se A ka qenevertetnenshkruesimesazhitduhet : Ea(S) = Da(M) = M • Ketodynenshkrimemundtekombinohen, ne ketemenyre A njehsonparaprakisht “nenshkrimin e tij” S = Da(M)

8. Pastaj, meqepokomunikon me B, gjenEb ne listen dhetramentonEb(S). Marresi B (vetemai) njehproceduren e deshifrimit Db, aigjen se parimesazhin e nenshkruar: S = DbEb(S) pastajperdorEa, ngalista per tefituarmesazhin M: Ea(S) =EaDa(M) = M Vetem A mundteketekrijuarmesazhin S, qebehet M nga Ea, B bindetqemesazhi M ka mundurtevijevetemnga A