„PRAWDA KONTRA PRECYZJA W EKONOMII” T.Mayer

1. „PRAWDA KONTRA PRECYZJA W EKONOMII” T.Mayer Marlena Archacka

2. Nowa teoria klasyczna • pretensje do rygoryzmu i zarozumialstwa • estetyka • sposób traktowania realizmu założeń

3. Zarozumialstwo • „oświecona mniejszość” (argumentacja powinna być rygorystyczna) a prymitywiści ( nie dbają o jej ścisłość) • „traktujący ekonomię na serio” a „nie traktujący ekonomii na serio” • nowi klasycy charakteryzują rozumowanie oparte na konkretnych przypadkach jako „rozmówki w przerwie na kawę” • „staromodni” ekonomiści są bardziej świadomi różnicy pomiędzy nauką formalistyczną a empiryczną • odrzucanie przypadkowych dowodów • odrzucanie wszystkiego co daje się zaobserwować a nie pasuje do ich mikroekonomicznej teorii • eksperymentalny sposób wyrażania swoich pretensji

4. Estetyka „Musi istnieć coś takiego, co przynajmniej u paru uczonych wzbudzi poczucie, że nowa propozycja wytycza słuszną drogę. Niekiedy dokonać tego może tylko jakieś osobiste i nie dające się bliżej określić wrażenie estetyczne. Ludzie poddawali mu się czasem, gdy większość nadających się o wyraźnego przestawienia argumentów technicznych wyraźnie wskazywała inne drogi.” Kuhn

5. Estetyka cd. • rygorystyczny sposób wprowadzania wniosków (prostota wykładu oraz wymaganie, aby komentarz słowny modelu stanowił pewien rezonans osobistego doświadczenia i okolicznościowej obserwacji) • Skupienie uwagi na technice (dobry technik to kogoś z wysoko rozwiniętymi kwalifikacjami matematycznymi i z niewielką wiedzą o praktykach cenowych) • Minimalizujące znaczenie testów empirycznych (tradycjonaliści przypisują dominującą rolę testom empirycznym, nowi klasycy zadowalają się bardziej predykcją niż starają się maksymalizować jakość ekonomii)

6. Traktowanie założeń • Nowi klasycy chętnie przyjmują surowe założenia o sprawach, o których teoria mikroekonomiczna milczy • Jeśli model jest interesujący z technicznego punktu widzenia, ekonomista formalistyczny będzie wolał przyjąć takie dziwaczne założenie niż zrezygnować z modelu. Ekonomista empiryczno-naukowy woli zaniechać konstruowania modelu. • Powoływanie się na friedmanowską metodologię „jak gdyby” w obronie któregokolwiek z dziwnych założeń NTK oznacza całkowicie niewłaściwą interpretację tej metodologii.

7. Teoretyzowanie ad hoc i redukcjonizm • popperowskie teoretyzowanie ad hoc - polega na obronie hipotezy przez odrzuceniem jej na podstawie empirycznej, przez arbitralne uzupełnianie jej hipotezami pomocniczym, które mają ją uodpornić przeciw nie potwierdzającym jej dowodom empirycznym, przy czym same one nie mają żadnego oparcia w niezależnych dowodach empirycznych; • Teoretyzowanie ad hoc wg Lakatosa - hipoteza niezbędna do obrony jakiejś teorii jest hipotezą ad hoc wówczas, gdy nie wyrasta ona w sposób naturalny z głównej heurystyki programu badawczego tej teorii. Hipoteza może być hipotezą ad hoc nawet wówczas, gdy istnieje dużo empirycznych dowodów na jej poparcie; • Wg Nelsona redukcjonizm to nacisk nowych klasyków na zredukowanie makroekonomii do jej podstaw mikroekonomicznych; • Dwa sposoby postrzegania teorii naukowych: • realizm naukowy • instrumentalizm

8. Krytyka Lucasa • stanowi ważny i znaczący początek do ekonomii empiryczno naukowej, a nie ekonomii formalistycznej; • nie mówi nam, że wrodzona endogeniczność jest z konieczności ważniejsza od innych problemów; • nie wymaga od nas, abyśmy zaniechali wszelkich predykcji makroekonomicznych, dopóki nie będziemy dysponowali wiarygodnymi szacunkami prawdziwych parametrów.

9. Reprezentatywne podmioty „Profesjonalni mikroekonomiści, w odróżnieniu od makroekonomistów parających się modelowaniem mikroekonomicznym, uważają, że niezdolność do poważnego traktowania agregacji stanowi wadę modelowania reprezentatywnego podmiotu, najbardziej zasługującą na krytykę” Gordon • Założenie reprezenatywnego podmiotu stosuje się, aby narzuciś problematyczna symetrię podmiotów szacujących wartość współczynnika z nadmiarem i niedomiarem. Tylko przy założeniu takiej symetrii można postępować tak, jak gdyby podmioty znały prawdziwy model.

10. Nowa teoria klasyczna – Wybrane hipotezy Nawet jeśli NTK wnosi stosunkowo niewiele do ekonomii empiryczno- naukowej, oznacza to, że rozróżnienie między ekonomia ekmpiryczno-naukową i ekonomią formalisytczną ma pewien sens. Kilka hipotez: • Racjonalne oczekiwania • Szybkie opróżnianie rynku • Nowoczesna teoria pieniężna

11. Hipoteza racjonalnych oczekiwań • stanowi najbardziej znaczący wkład do ekonomi empiryczno-naukowej; • założenia racjonalnych oczekiwań i pełnej informacji mogą być uzasadnione tym, iż prognozy uzyskane na podstawie modeli opartych na tych założeniach są lepsze niż w przypadku modeli opartych na alternatywnych założeniach • nie powinniśmy wykluczać, iż jakieś postępowanie nie jest w pełni racjonalne, na tej zasadzie, że istnieje dużo dowodów irracjonalnego postępowania.

12. Hipoteza opróżniania rynku • nowi klasycy twierdzą, że rynki opróżniają się szybko, ponieważ w przeciwnym razie jednostki gospodarujące traciłyby możliwość zawierania wzajemnie korzystnych transakcji. ►wszystkie zyskowne transakcje dochodzą do skutku. • Jednakże nie tak prosto należy regulować tę sprawę gdyż ►dochodzi tylko do tych transakcji, które są postrzegane jako korzystne przez potencjalnych uczestników wymiany. • cechę rozpoznawczą nowego klasycyzmu stanowi walrasowska interpretacja założenia, że jednostki gospodarujące w granicach posiadanych informacji są konsekwentnymi i udanymi realizatorami optymalizacji. ►wszystkie ceny są giętkie

13. Hipoteza opróżniania rynku cd. • Twierdzenie, że wszystkie wzajemnie korzystne transakcje dochodzą do skutku, nie pozwala nam się upierać przy tym, że wszystkie rynki opróżniają się. • W tym sensie wszystkie rynki opróżniają się w każdym czasie.( Np. jeśli przedsiębiorstwa nie mogą sprzedać tyle towaru, ile chciałyby, to albo powiększają swoje zapasy, albo obniżają produkcję) Realne cykle koniunktury – nowi klasycy tłumaczą cykle koniunkturalne przeważnie jako efekt wstrząsów podażowych, ponieważ ich wyjaśnienia od strony popytu nie dają się pogodzić z wybranym przez nich walrasowskim paradygmatem opróżniania rynków.

14. Nowa klasyczna teoria pieniądza • Model zazębiających się pokoleń • Transakcje podmiotów nie są ograniczone posiadanymi zasobami „pieniądza” • Intencją modelu jest zastąpienie tradycyjnej teorii pieniądza niż analiza szczególnego rodzaju hipotezy gospodarki. • Model wymaga „nie tylko, aby młodzi poprawnie przewidywali przyszłe ceny, ale także żeby byli w stanie wywnioskować z niewykonalności optymalnych wyborów pewnych przyszłych pokoleń, że również ich wybory nie mogą być optymalne”(Hoover)

15. Nowa klasyczna teoria pieniądza cd. • Teoria restrykcji prawnych • teoria ta usiłuje wyjaśnić istnienie „dekretowanego pieniądza”, który nie przynosi procentu. Dowodzi, że jego istnienie jest spowodowane wyłącznie ograniczeniami rządowymi, zakazującymi emisji i obiegu prywatnych, oprocentowanych papierów dłużnych dłużnych niskich nominałach, przy jednoczesnej niechęci rządu do emitowania ich na własny rachunek. • Gdyby oprocentowane papiery dłużne (prywatne czy publiczne) były emitowane w niskich nominałach, to wypchnęłyby one z obiegu pieniądz dekretowany nie przynoszący procentu. • Istnienie pieniądz dekretowanego jest więc sztucznym tworem regulacji państwowej uniemożliwiającej sektorowi prywatnemu konkurowanie z rządem

16. Podsumowanie NTK nie wnosi dużo do ekonomii empiryczno-naukowej: • założenie racjonalności oczekiwań jest problematyczne; • twierdzenie, że płace i ceny są bardzo giętkie jest problematyczne; • brak przekonywujących dowodów na teorię realnego cyklu koniunkturalnego. Jednak z pewnymi zastrzeżeniami: • Teoria racjonalnych oczekiwań, pomimo swej słabości, stanowi ważny przyczynek do ekonomii empiryczno-naukowej • Nowa teoria klasyczna zmuszenie makroekonomistów do rozpatrzenia na nowo swoich mikroekonomicznych postaw i wzbogacenie w ten sposób zarówno makro- jaki mikroekonomii • W przyszłości może okazać się, że teoria realnego cyklu koniunkturalnego jest poprawna.

17. Dziękuję za uwagę