530 likes | 1.05k Views
Akut alt ekstremite arter tromboembolisi. Dr. Çağatay Andiç. Akut Bacak İskemisi. ABİ bacak canlılığını tehlikeye düşürecek şekilde bacağın perfüzyonun ani olarak düşmesidir. Klinik Seyir. Mortalite : %10 Major ampütasyon: %25 %10 doğrudan ampütasyon
E N D
Akut alt ekstremite arter tromboembolisi Dr. Çağatay Andiç
Akut Bacak İskemisi • ABİ bacak canlılığını tehlikeye düşürecek şekilde bacağın perfüzyonun ani olarak düşmesidir
Klinik Seyir • Mortalite: %10 • Major ampütasyon: %25 • %10 doğrudan ampütasyon • %10-15 kurtarılabilir diye düşünülür ancak ampütasyon yapılır • Ampütasyonların çoğu diz üstü ampütasyon
En önemli değerlendirme • Aciliyet belirten durumlar • Dinlence ağrısı • Uyuşma/Duyu kaybı • Kas güçsüzlüğü • Motor paraliz • O anda bacak canlı mı? • O anda bacağın canlılığı tehlikede mi? • Bacakta geri dönüşümü olmayan değişiklikler var mı?
İlk başvuruda ABİ kategorileri Canlı: %45 (duyu kaybı yok) Tehlikede: %45 (duyu kaybı var) Canlılık yok: %10 (ampütasyon)
Tedavi • Medikal • Antikoagülasyon: iv heparin (tüm hastalara) • Antiagregan ilaçlar • Endovasküler • Trombolitik tedavi (evre I-IIa) • Trombektomi (aspirasyon/mekanik) • Cerrahi • Tromboembolektomi • Bypass • Ampütasyon
OLGU I • 82 yaş kadın • Hikaye: 2 gün önce başlayan sağ bacakta ağrı • Fizik muayene: Ayak soğuk. Femoral nabız alınamıyor. Popliteal ve ayak bileğinde nabız zayıf. His ve motor kayıp yok • Dopplerde: Ana femoral ve YFA da trombüs. Popliteal ve diz altı zayıf monofazik akım
Tedavi Planı • Rutherford I • Revaskülarizasyon • Trombolitik tedavi
Trombolitik tedavi • Amaç • Trombotik materyalin farmokokinetik olarak vasküler sistemden temizlenmesi • Avantaj • Vaskülerendotel hasarı az • Arterioller ve kapiller yataktaki trombüsünde temizlenmesi • Dezavantaj • Süre • Kanama komplikasyonları • Fiyat
TEKNİK • Girim yeri • Kontralateral (Ana femoral ve üzeri, YFA proksimali) • İpsilateralantegrad (YFA distali, popliteal, diz altı) • TEK DUVAR-TEK GİRİM • US VE MİKROPUNCTURE SET • İşlem öncesi görüntüleme yoksa kontralateral girimle distalaortayı içeren DSA
5F Kateter ve 0,035 Hidrofilik kılavuz tel • THE WIRE TRAVERSAL TEST = YÜKSEK BAŞARI • Geçilemez ise proksimaldeninfüzyon • Çok delikli infüzyonkateteri
İnfüzyon tekniği • Düşük doz • tPA 0,5-1mg/h • Hızlandırılmış • tPA 5x3mg 30 dakika → 3,5mg/h 4 saat → 0,5 mg /h • Kombine • tPA 5-10 mg lacing → 0,5-1mg/h • Pulse-spray • tPA 0,1 mg her 30 saniyede → 20 dakika boyunca • Heparinizasyon • 400-600 U/h • aPTT 45 – 60
Hasta takibi ve monitörizasyon • Tercihen yoğun bakım ünitesinde • Hematokrit, trombosit sayısı, trombin seviyesi, aPTT takibi • Trombin seviyesi 100 mg/dL altında veya aPTT 100 üzerinde yüksek kanama riski • Girim yeri takibi • İdrar çıkışı takibi • Nörolojik takip
OLGU II • 81 yaşında kadın • Hikaye: 1 gün önce başlayan şiddetli sol ayak ağrısı • Fizik muayene: ayak soğuk, renk değişikliği minimal, his kaybı ve motor kayıp yok periferal nabız yok • Dopplerde: YFA ve distalindetrombüs
Tedavi kararı • Rutherford IIA • Revaskülarizasyon • Trombolitik tedavi
Komplikasyonlar • SÜRE VE DOZ BAĞIMLI KOMPLİKASYON RİSKİ ARTAR • Mortalite % 3-5 • Kanama • Majör %5 – 15, minör % 20-25 • İntrakranial kanama %1-3 • Distalembolizasyon • % 9-13 • İnme • % 1-3 • Reperfüzyon hasarı • MI
OLGU III • 75 yaş kadın • Hikaye: 3 gün önce başlayan şiddetli sol ayak ağrısı • Fizik muayene: Ayak soğuk, renk değişikliği ve morarma, ayak bileği distalinde his kaybı, parmaklarda sınırlı motor kayıp • Dopplerde: YFA popliteal ve krural akım yok
TEDAVİ PLANI • Rutherford IIB • ACİL REVASKÜLARİZASYON • Cerrahi veya trombektomi
AspirasyonTrombektomi • Amaç • Trombüsün mekanik olarak vasküler sistemden temizlenmesi • Avantajlar • Uygulaması kolay, ucuz, hızlı • Büyük miktarlardaki trombüslerde etkin • Dezavantajları • Damar duvar hasarı • Distalemboli riski • Uç dallardaki embolilere ulaşmak zor
Teknik • Girim yeri tercihen ipsilateral • Hub kısmı çıkarılabilen damar kılıfı • End-hole geniş lümen guidingkateter • Ana femoral ve YFA da 6-8 F • Poplitealde 5-6F • Krural arterler için 4-5 F • 20-50 ml şırınga ile negatif aspirasyon • Her aspirasyondan sonra kateter yıkanmalı • Kontrol anjiyogramlar ile distalemboli kontrolü • Büyük trombüslerde balon veya snare ile trombüs parçalanarak aspirasyon
Toplam işlem süresi: 1 saat 45 dakikaKullanılan opak miktarı: 75 ml