Ekonomia polityczna wzrostu i rozwoju gospodarczego propozycja zajęć

1. Katarzyna Metelska-Szaniawska Dominika Milczarek-Andrzejewska Ekonomia polityczna wzrostu i rozwoju gospodarczego propozycja zajęć

2. EP wzrostu i rozwoju gospodarczego Wprowadzenie do problemu: • Tradycyjne badania wzrostu gospodarczego – koncentracja na akumulacji kapitału • Problem z wyjaśnieniem zróżnicowania dochodów w układzie międzynarodowym • Najnowsze pracewskazują na znaczenie: • polityki gospodarczej • jakości instytucji Propozycja zajęć z Ekonomii Politycznej 15.09.2008

3. EP wzrostu i rozwoju gospodarczego Propozycja zakresu wykładu • Ekonomiczne teorie wzrostu (przypomnienie podstaw z makroekonomii) • Ekonomia polityczna wzrostu • Międzynarodowa ekonomia polityczna • Nowa ekonomia instytucjonalna Propozycja zajęć z Ekonomii Politycznej 15.09.2008

4. EP wzrostu i rozwoju gospodarczego • Międzynarodowa ekonomia polityczna • Analiza wzrostu gospodarczego w powiązaniu z dystrybucją dochodów, ideologią, aktywnością państwa i grup interesu wpływających na politykę państwa • Ronald Findlay i Stanisław Wellisz The Political Economy of Poverty, Equity and Growth (1993) • Analiza relacji pomiędzy gospodarką, rządem, sferą polityczną i resztą świata • Dani Rodrik (red.) In Search of Proposerity (2003) • Analiza pod kątem: położenia geograficznego, otwartości na handel zagraniczny i systemu instytucjonalnego Propozycja zajęć z Ekonomii Politycznej 15.09.2008

5. EP wzrostu i rozwoju gospodarczego • Nowa ekonomia instytucjonalna • Instytucje wspierające rynek i wzrost gospodarczy • Empiryczne badania związku między rozwiązaniami instytucjonalnymi a wzrostem gospodarczym • badania z perspektywy historii gospodarczej • zmienne instytucjonalne w badaniach empirycznych dotyczących wzrostu gospodarczego • wpływ instytucji na wzrost gospodarczy – wyniki wybranych badań Propozycja zajęć z Ekonomii Politycznej 15.09.2008

6. Efektywność gospodarowania a instytucje • „Dobre” instytucje to takie, które: • tworzą strukturę bodźców redukujących niepewność i wspierających efektywne rynki (dóbr i czynników produkcji) i • w ten sposób przyczyniają się do lepszych wyników gospodarczych. • Funkcje wypełniane przez „dobre” instytucje: • przekazywanie informacji, • wdrażanie uprawnień własnościowych i kontraktów, • zwiększanie poziomu konkurencji (Raport Banku Światowego z 2002 r.). Propozycja zajęć z Ekonomii Politycznej 15.09.2008

7. Efektywność gospodarowania a instytucje Przykłady badań empirycznych: • Rewolucja przemysłowa i towarzysząca jej ekspansja wzrostu gospodarczego (North 1981, 1990). • Wzrost gospodarczy możliwy dzięki umacnianiu praw własności, co zwiększyło stopę zwrotu z prywatnych inwestycji i wprowadzania innowacji. • Anglia i Holandia wyprzedziły gospodarczo Francję i Hiszpanię w XVII w. głównie dzięki efektywnemu wdrażaniu uprawnień własnościowych. Propozycja zajęć z Ekonomii Politycznej 15.09.2008

8. Efektywność gospodarowania a instytucje Przykłady badań empirycznych: • Doświadczenia okresu kolonialnego w XVII-XIX w., a jakość tworzonych instytucji i możliwości rozwoju gospodarczego (Acemoglu, Johnson i Robinson 2001, 2002). • „Osiedleńczy” typ kolonizacji (USA, Australia i Nowa Zelandia) pozwolił na zwiększanie inwestycji i wzrost gospodarczy. • W koloniach „łupieżczych” (kraje Afryki i Ameryki Łacińskiej), tworzone instytucje służyły utrzymywaniu kontroli i wykorzystywaniu zasobów naturalnych, co negatywnie wpływało na rozwój gospodarczy. • Rodzaj kolonizacji zależał od warunków geograficznych. Propozycja zajęć z Ekonomii Politycznej 15.09.2008

9. EP wzrostu i rozwoju gospodarczego • zmienne instytucjonalne w badaniach empirycznych dotyczących wzrostu gospodarczego (Aron 2000) • miary jakości instytucji (m.in.: zabezpieczenie umów i uprawnień własnościowych); • miary jakości kapitału społecznego (m.in.: miara wolności obywatelskich); • charakterystyki społeczne (m.in.: zróżnicowanie etniczne, napięcia narodowościowe); • charakterystyki polityczne (m.in.: typ i trwanie reżimu politycznego); • miary politycznej niestabilności. Propozycja zajęć z Ekonomii Politycznej 15.09.2008

10. PKB per capita a zasada praworządności (2000r.) Propozycja zajęć z Ekonomii Politycznej 15.09.2008 Źródło: na podstawie danych World Development Indicators 2002 i Aggregate Governance Indicators 1996-2002

11. Efektywność gospodarowania a instytucje Pytanie, przed którym stoją obecnie naukowcy oraz politycy, nie brzmi „czy instytucje mają znaczenie” a raczej, „które instytucje mają największe znaczenie i jak je zbudować?” (Rodrik 2000) • Spontaniczność i kreatywność w tworzeniu instytucji (np. normy moralne a prawo) Propozycja zajęć z Ekonomii Politycznej 15.09.2008

12. EP wzrostu i rozwoju gospodarczego Propozycja zagadnień na ćwiczenia • Referat + 3 komentarze: • Publikacje o wpływie zmiennych instytucjonalnych na wzrost gospodarczy (do wyboru) • Np. wpływ korupcji: • Koryś P. i Tymiński M. (red.) (2006) Oblicza korupcji. Zjawisko, skutki i metody przeciwdziałania, CEO-Civitas, Warszawa. • Np. rozwój gospodarczy w krajach Afryki • Mbaku J.M., Entrenching Economic Freedom in Africa, “Cato Journal”, vol. 23, nr 2 (Fall 2003). Tłumaczenie na jęz. polski: www.for.org.pl/upload/File/Mbaku.pdf Propozycja zajęć z Ekonomii Politycznej 15.09.2008

13. EP wzrostu i rozwoju gospodarczego Propozycja zagadnień na ćwiczenia (cd.) • Dyskusja na podstawie referatu: problemy z pomiarem wpływu instytucji na wyniki gospodarcze • wybór modelu i zmiennych, • ocena kierunku zależności między instytucjami a wzrostem • jakość danych Propozycja zajęć z Ekonomii Politycznej 15.09.2008

14. EP wzrostu i rozwoju gospodarczego Literatura podstawowa: • D. North: Instytucje, ideologia i wyniki gospodarcze, FOR 2007 (www.for.org.pl) • R. Findlay i S. Wellisz: The Political Economy of Poverty, Equity and Growth, Oxford University Press, NY 1993 • D. Rodrik (red.): In Search of Prosperity, Princeton University Press, Princenton 2003 • D. Milczarek: Instytucje a wzrost gospodarczy w M. Brzozowski, P. Gierałtowski, D. Milczarek i J. Siwińska-Gorzelak: Instytucje a polityka makroekonomiczna i wzrost gospodarczy WUW, Warszawa 2006 Propozycja zajęć z Ekonomii Politycznej 15.09.2008