Stuurgroep AG/00/129 COSA: Gezondheidsrekeningen

1. Stuurgroep AG/00/129 COSA: Gezondheidsrekeningen Voorstel tot eindrapport: GezondheidsrekeningenDe invoering van gezondheidsrekeningen in België: een stand van zaken en een doorlichting van de reeds gerealiseerde werkzaamheden Onderzoek in opdracht van de POD Wetenschapsbeleid en de FOD Sociale Zekerheid Jozef Pacolet, Marijke Borghgraef Hoger Instituut voor de Arbeid, Katholieke Universiteit Leuvenwww.hiva.be

2. 1. Opdracht Enkele principes uit het SHA 2.1 Eigen bijdragen in het SHA 2.2 Het principe van de financierings- agent Vergelijking rekeningen 3.1 Werkwijze 3.2 Verschillen qua 3.3 Verschillen qua resultaten 3.4 Conclusies uit de vergelijking 4. Algemene conclusies Inhoud

3. 1. Opdracht

4. Evaluatie van huidige manier van opstellen van gezondheidsrekening Referentiepunt: ‘System of Health Accounts’ Dubbele focus: Inhoudelijke (afbakening, volledigheid, detail) en procedurele evaluatie Aanbevelingen ter optimalisering van werkwijze 1. Opdracht

5. 1. Opdracht - tijdschema

6. 2. Enkele principes uit het SHA 2.1 Private bijdragen in het System of Health Accounts 2.2 Het principe van de financieringsagent

7. Verzekeringen (HF 2.1 - HF 2.2) Verzekeringen m.b.t. gezondheidszorg Private verzekeringenSociale verzekeringen Sociale ZekerheidPrivaat-sociale verz. 2.1 Private bijdragen in het SHA: Wat moet opgenomen worden?

8. Eigen bijdragen gezinnen (HF 2.3) Eigen bijdragen = “out-of-pocket spending, which is residual after after all other private third-party payments have been deducted from total private financing” (OESO, 2000, p. 72) Cost-sharing: “a provision of health insurance or third-party payment that requires the individual who is covered to pay part of the cost of the health care received.” (OESO, 2000, p. 71) 2.1 Private bijdragen in het SHA: Wat moet opgenomen worden?

9. Eigen bijdragen (HF 2.3) vervolg HF 2.3.1: OOP excluding cost-sharing  supplementen & niet-terugbetaalde geneesmiddelen en verstrekkingen HF 2.3.2 – HF 2.3.5: OOP government (central – state – local – social security)  remgelden HF 2.3.6 – HF 2.3.7: Cost-sharing private (social) insurance  franchises HF 2.3.8: All other cost-sharing 2.1 Private bijdragen in het SHA: Wat moet opgenomen worden?

10. Publieke middelen passeren vaak meerdere overheidsniveaus alvorens omgezet te worden in een specifieke dienstverlening Centrale vraag: Aan welke overheid moeten dergelijke financieringsstromen toegekend worden? 2.2 Het principe van de financieringsagent: het vermijden van dubbeltellingen

11. SHA-manual (OECD, 2000) geeft geen duidelijk antwoord ‘Guide to Producing National Health Accounts’ (WHO, 2003) & Joint Questionnaire (Eurostat, 2005):  HPxHF and HCxHF: principe van de financieringsagent  Introductie nieuwe tabel: HFxFS financieringsagent x financieringsbron 2.2 Het principe van de financieringsagent: het vermijden van dubbeltellingen

12. Financieringsagent = “entity managing the funds (keeping, pooling, purchasing services,…)” Financieringsbron = “entity providing the funds (through health & non-earmarked taxes, premiums paid,…)” Voorbeeld niet-specifieke transfer van overheid A naar overheid B  A = source, B = agent overheid A transfereert middelen naar overheid B voor expliciet geïdentificeerd gezondheidsprogramma  A = agent = source 2.2 Het principe van de financieringsagent in theorie

13. Gezondheidsuitgaven van overheid A worden als volgt geregistreerd: De bedragen die overheid A zelf bestemt voor een bepaalde gezondheidszorgdienst worden geregistreerd als uitgaven van overheid A De bedragen die overheid A in opdracht van overheid B besteedt aan gezondheidszorgdiensten, worden niet geregistreerd als uitgaven van overheid A 2.2 Het principe van de financieringsagent in praktijk: uitgaven

14. De ontvangsten van een overheid in het kader van gezondheidszorg worden als volgt geregistreerd: De niet-geoormerkte bedragen die overheid A ontvangt van overheid B, worden geregistreerd als uitgaven van overheid A en worden in mindering gebracht bij overheid B Geoormerkte bedragen, die overheid A ontvangt van overheid B, worden geregistreerd als uitgave van overheid B en worden in mindering gebracht van de uitgaven van overheid A 2.2 Het principe van de financieringsagent in praktijk: ontvangsten

15. Wat wordt bedoeld met ‘geoormerkt’? Het geoormerkte karakter van een uitgaven kan niet altijd afgeleid worden uit de beschrijving in de overheidsrekening Wat met overheden die zowel beheerder als financier zijn van een instelling in de gezondheidssector? Wat met cross-subsidization? 2.2 Moeilijkheden bij de toepassing van het principe van de financieringsagent

16. Om dubbeltellingen te vermijden moeten niet-geoormerkte ontvangsten, die overheid A ontvangt van overheid B, in mindering gebracht worden van de uitgaven van overheid B Maar: bedrag en oorsprong van een transfer zijn niet altijd gekend Transferten zijn niet altijd gemakkelijk op te sporen  bij welke overheid moeten we het bedrag in mindering brengen? Geen een-op-eenrelatie tussen de uitgaven van de ene overheid en de ontvangsten van een andere overheid  welk bedrag moet in mindering gebracht worden? 2.2 Moeilijkheden met de toepassing van het principe van de financieringsagent

17. Vandaar: geen eensgezindheid bij Eurostat over geschiktheid van het principe Alternatief: volg principe nationale rekeningen = fincieringsagent, zonder oormerking Zo gebeurd in rekening FOD Maar: gaat ten koste van herkenbaarheid sector 2.2 Moeilijkheden met de toepassing van het principe van de financieringsagent

18. 3. Vergelijking rekeningen 3.1 Werkwijze 3.2 Verschillen qua aanpak 3.3 Verschillen qua resultaten 3.4 Conclusies uit de vergelijking

19. Vertrekpunt = vergelijking met gezondheidszorgrekening opgesteld door HIVA Identificeren van cellen met sterk afwijkende bedragen Zoeken naar (afwijkende) methodologieën achter deze bedragen Aftoetsing met principes van ‘System of Health Accounts’ 3.1 Werkwijze

20. Benchmark beide rekeningen = SHA Desondanks verschillen qua aanpak Leidt tot verschillen in het resultaat 3.1 Werkwijze

21. Verschillen in graad van detail van HP-, HC- en HF-classificatie Verschillen in toewijzing van RIZIV-boekhoudcodes aan HP en HC Gebruik van begrotingen versus begrotingsrekeningen Verschillen in graad van detail van bronbestanden HVKZ/CZLZ: verdeling a.h.v. RIZIV-verdeelsleutel versus detail op basis van jaarverslag Lokale overheden Gebruik van INR-gegevens voor o.a. uitgaven OCMW’s, eigen bijdragen, buitenland 3.2 Verschillen qua aanpak

22. 3.3 Verschillen qua resultaten • In HP-classificatie: regionale uitgaven aan administratie veel hoger + schijnbaar geen uitgaven aan andere HP-codes  regionale uitgaven niet verdeeld over HP

23. 3.3 Verschillen qua resultaten • Uitgaven van provincies, steden en gemeenten (ouderenzorg en thuiszorg) niet opgenomen

24. 3.3 Verschillen qua resultaten • Hogere inschatting eigen bijdragen door gebruik van INR-cijfers >< RIZIV-remgelden + HBE • Eigen bijdragen aan RVT, ROB & PVT niet opgenomen >< inschatting o.b.v. gemiddelde ligdagprijs en aantal bedden

25. 3.3 Verschillen qua resultaten • Soms verschillende verdeling over HP en HC: • Uitkeringen van private verzekeraars verdeeld over HP en HC o.b.v. RIZIV-verdeelsleutel >< veronderstelling: uitkeringen in kader van hospitalisatie  HP 1 ‘Ziekenhuizen’  HC 1 ‘Curatieve gezondheidszorg’ • Uitkeringen van privaat-sociale verzekeraars deels verdeeld o.b.v. RIZIV-verdeelsleutel en deels rechtstreeks toegewezen >< rechtstreekse toewijzing o.b.v. jaarverslag CZLZ

26. Sommige uitgaven opgenomen op verkeerde plaats: Investeringsuitgaven aan penitentiaire gezondheidszorg opgenomenonder HC i.p.v. HC.R Ook palliatieve zorg opgenomen onder HC 3 (LTC), i.p.v. HC.R 3.3 Verschillen qua resultaten

27. Bepaalde uitgaven niet opgenomen: Uitgaven in kader van beroepsziekten (FOD Werkgelegenheid) Staatstussenkomst per dag PVT (FOD Volksgezondheid) Uitgaven regionale overheden aan therapeutische hulpmiddelen Uitgaven Kind en Gezin/Office de la Naissance et de l’Enfance Uitgaven aan schoolgezondheidszorg door CLB’s >< uitgaven van Centres PMS wel opgenomen 3.3 Verschillen qua resultaten

28. Bronmateriaal Rekeningen in plaats van begroting Groter detail  nauwkeurigere toerekening gebruiken waar mogelijk bv. aanvullende verzekeringen Openbare gezondheidszorg vs gezondheidsadministratie niet goed onderscheiden Openbare gezondheidszorg =“both government and private administration and provision of public health programmes, such as health promotion and protection programmes” (OESO, 2003) Administratie = uitgaven door “establishments primarily engaged in the regulation of activities or agencies that provide health care, overall administration of health policy and health insurance” (OESO, 2003) Maar twijfelgevallen: wat bv. met uitgaven aan wetenschappelijk onderzoek? 3.4 Conclusies uit vergelijking

29. Hiermee samenhangend: promotie vs preventie Scheidingslijn onduidelijk in SHA-manual Ook in gehanteerd bronmateriaal zijn beide nauw verweven gebruik van groter detail kan onderscheid vergemakkelijken Raming eigen bijdragen aan supplementen en OTC medicines Nu op basis van cijfers INR Nadelen: Resultaat van productiebenadering  “black box” Gezondheidszorg is geen ‘hard data industry’  betrouwbaarheid twijfelachtig Daarom: verzoenen met andere (partiële) databronnen  “integrative approach” 3.4 Conclusies uit vergelijking

30. 4. Algemene conclusies

31. Methodologische problemen: Eurostat zelf heeft die vooralsnog niet uitgeklaard Afbakening: lijkt ruimer te zijn dan thans gehanteerd Bronnen: zijn nog niet allemaal maximaal benut Organisatorisch: voorwerp van verder debat Resultaat: huidige schatting is nog aan lage kant 4. Algemene conclusies

32. 4. Algemene conclusies Maximale raming door HIVA:

33. 4. Algmemene conclusies Extrpolatie naar België (x 1,66):

34. Percentage gezondheidszorg (% BBP)

35. Percentage publieke financiering (% BBP)

36. Point n’est besoin d’espérer pour entreprendre, ni de réussir pour persévérer’ Willem van Oranje