Stratejik Planlama

1. Stratejik Planlama

2. Değişime karşı kuşkulu ve tutucu yönetim anlayışının aşılması sürekli iyileşmeyi hayata geçiren stratejik planla mümkün olabilecektir.

3. Sorunların üzerine giderek çözüm arama ve yapılmamış olanı yapma, mevcudu korumaya göre daha risklidir. Bu nedenle de genelde kabul görmemektedir. • Bu riski ortadan kaldırmak ve sonuç almak strateji planlama ile mümkün olacaktır.

4. Stratejik Planlama-Makro Planlama İlişkisi MAKRO DÜZEY PLANLAR PROGRAMLAR STRATEJİK PLANLAMA KURULUŞ DÜZEYİ BÜTÇE DEĞERLENDİRME UYGULAMA

5. iÇERİK STRATEJİK PLANLAMA DÖNGÜSÜ • Stratejik Planlama Kavramı • Neredeyiz? (Durum Analizi) • Nereye Gitmek İstiyoruz? (Vizyon, İlkeler, Stratejik Amaç, Hedefler) • Gitmek İstediğimiz Yere Nasıl Ulaşabiliriz? (Uygulama Stratejisi) • Başarılarımızı Nasıl Takip Eder ve Geliştiririz? (İzleme ve Değerlendirme)

6. NEREDEYİZ?

7. NEREYE ULAŞMAK İSTİYORUZ?

8. GİTMEK İSTEDİĞİMİZ YERENASIL ULAŞABİLİRİZ?

9. BAŞARILARIMIZI NASIL TAKİP EDER VE DEĞERLENDİRİRİZ?

10. STRATEJİK PLANLAMA • Sonuçların planlanmasıdır • Değişimin planlanmasıdır Gerçekçidir • Kaliteli yönetimin aracıdır • Her düzeydeki elemanın (personel, öğrenci, veli) katkısı ile oluşur ve en üst düzey yetkili tarafından tam olarak desteklenmesi gerekir.

11. STRATEJİK PLANLAMA • Uzun vadeli bir yaklaşımdır • Hazırlanması, gerçekleştirilmesi için yeterli değildir. Planın sahiplenmesi ve harekete geçirilmesi gerekir. Asıl olan doküman değil stratejik planlama sürecidir. • Bütçe ve kaynak taleplerinin stratejik planı şekillendirmemesi; stratejik planın bütçeyi yönlendirmesi gerekir. • Günü kurtaran • Sadece bütçeye yönelik • Bir şablon • Salt belge • DEĞİLDİR!!!

12. NEREDEYİZ? (DURUM ANALİZİ) TEMEL YÖNTEM ÖZDEĞERLENDİRME

13. ÖZDEĞERLENDİRME SONUNDA • Okulun/kurumun iç yapısı analiz edilir (Görev ve yetkileri, performansı, potansiyelleri, kurumsal kültürü, insan kaynakları, teknolojik düzeyi vb.) • Çevre analiz edilir (Hizmet verilen ortamın dış koşulları) • Okulun gelecekte karşılaşabileceği gelişmeler ve etkilenebileceği gelişmeler analiz edilir • İlgili taraflar analiz edilir (hedef kitle ve hizmetlerden olumlu/olumsuz etkilenen paydaşlar)

14. ÖZDEĞERLENDİRME SONUNDA SWOT Analizi yapılır Yani (GZFT)

15. SWOT (GZFT) ANALİZİNDE TEMEL BAŞLIKLAR Okul içi unsurlar Güçlü Yönler Zayıf Yönler Tehditler Fırsatlar Çevresel Unsurlar

16. GELECEĞE BAKIŞ • Misyon • Vizyon • İlkeler • Stratejik amaçlar • Hedefler

17. MİSYON Okulun varlık nedenidir • Okul ne yapar? • Nasıl yapar? • Kim için yapar?

18. MİSYON İFADESİ • Kısa ve çarpıcı olmalıdır • Hizmetin yerine getirilme sürecini değil, hizmetin amacını tanımlar • Yasal düzenlemelerle kuruluşa verilmiş olan görev ve yetkiler çerçevesinde belirlenir • Okulun hizmet verdiği kişi ve kuruluşları belirtir • Okulun sunduğu hizmet ve/veya ürünler tanımlanır

19. Misyon için cevaplanması gereken sorular • Var olma nedenimiz nedir? • Kimlere hizmet ediyoruz? • Hangi ihtiyaçları karşılıyoruz? • Yerine getirmek zorunda olduğumuz yasal görevler nelerdir? • Amacımız ilk kurulduğundan bu yana değişti mi?

20. Anlamlı misyon örnekleri Çevre Kalitesi Biriminin Misyonu, halkımız için sağlıklı ve güvenli bir çevrenin sağlanması ve bunun korunmasıdır. NEDEN ANLAMLI? Birimin çalışma alanını, var olma nedenini, hizmet sağlayacağı kesimi tanımlıyor

21. Anlamlı misyon örnekleri Sosyal Hizmetler Biriminin misyonu, yasal düzenlemelerle uyumlu olarak, birey ve ailelere temel insani ihtiyaçlarını karşılama ve kendine yeterli olma konusunda yardımcı olmaktır. NEDEN ANLAMLI? Görev alanı, yasaların verdiği yetki ve hizmet verdiği kesim belirtiliyor.

22. NEREYE ULAŞMAK İSTİYORUZ? VİZYON Okulun istendik geleceğini sembolize eder. İddialı ve aynı zamanda ulaşılabilir bir ifadedir. • Uzun vadede neleri yapmak isteriz? • Gelecekte nerede olmak isteriz?

23. Vizyon Gelecekte istenen Bugün bulunulan Kurumun görünüşünü, ayırt ediciliğini, düşüncelerini temsil eder.

24. Vizyonun temel unsurları: Hedefler Misyon Değerler İlkeler Gelecekte istenen Bugün bulunulan Vizyon İfadesi

25. Vizyon Uygulama Vizyon Hedefler Oluşturma Misyon İlkeler, Değerler Beklentiler

26. Güçlü Bir VİZYON • İdealisttir; yürekten gelmesi, hissedilmesi gerekir • Özgündür; Aidiyeti belirtir • Ayırt edicidir; diğer okullardan farklı olmalıdır • Çekicidir; Okul içinden olan/olmayan herkesin ilgisini çeker

27. İyi İfade Edilmiş Bir VİZYON • Kısa ve akılda kalıcıdır • İlham vericidir • Gelecekteki başarıları ve ideal olanı tanımlar • Tüm kuruluş çalışanları ve hizmet sunulan kitleler için çekicidir

28. Vizyon bildirimi için cevaplanması gereken sorular • İdeal geleceğimiz nedir? • Vatandaşlar, diğer kuruluşlar ve siyasi otorite tarafından nasıl algılanmak istiyoruz? • Bir vizyon ifademiz var mı? Varsa, yenilenmesi gerekiyor mu?

29. VİZYON BİLDİRİMİ ÖRNEKLERİ • Boğaziçi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi’nin vizyonu Türkiye’de en iyi öğretim üyesini ve en iyi öğrenciyi almaya devam ederek, eğitim, araştırma ve teknoloji geliştirmede dünyadaki en iyi mühendislik fakültelerinden biri olmaktır. • Türkiye Teknoloji Kuruluşunun vizyonu, Türkiye’yi 21. yüzyıla teknoloji üreten sayılı ülkeler arasına sokmaktır.

30. İLKELER • Kuruluşun temel değerlerinin ifadesidir. Kurumsal değerleri, yönetim biçimini ve kurumsal davranış kurallarını ifade eder. • Değer ve inançlardır.

31. İyi ifade edilmiş ilkeler • Temel değerleri ve inançları açık ve kesin bir dille ortaya koymalıdır • Çalışanların işlerini en iyi şekilde yapacakları şartlara ilişkin temel düşünceyi belirtmelidir • Kuruluşun vizyonunu gerçekleştirmesini sağlayacak sistem ve süreçleri desteklemelidir

32. İlkeler bildirimi için cevaplanması gereken sorular • Çalışma felsefemiz nedir? • Çalışmalarımıza temel teşkil eden değerler, standartlar ve idealler nelerdir? • Personelimiz tarafından benimsenen değerler ve inançlar nelerdir?

33. İlkeler bildirimi örnekleri • Karar alma sürecinde katılımcılık, şeffaflık ve eşitlik esastır • İnanıyoruz ki; Bütün öğrencilerin “öğrenmeyi” öğrenmelerini sağlamaktır. Bütün öğrenciler zekidir, önemli olan bu zekayı aktif hale getirebilmektir. • Biliyoruz ki;Çağımız bilgi öğretme çağı değil, bilgiye ulaşmanın yollarının öğretildiği çağdır.

34. NEREYE ULAŞMAK İSTİYORUZ? STRATEJİK AMAÇLAR • Belirli bir zaman diliminde okulun ulaşmayı hedeflediği kavramsal sonuçlardır. • Misyon, vizyon ve ilkelerle uyumlu olmalıdır

35. Stratejik amaçların özellikleri • Misyonun yerine getirilmesine katkıda bulunmalıdır • İddialı ama gerçekçi ve ulaşılabilir olmalıdır • Okulun şimdiki durumundan gelecekte arzu edilen durumuna dönüşümünü sağlayabilecek nitelikte olmalıdır • Ulaşılmak istenilen noktayı açıkça ifade etmeli ancak buna nasıl ulaşılacağını ayrıntılı olarak açıklamamalıdır • Stratejik planlama sürecinin daha sonraki aşamaları için bir çerçeve sunmalıdır. Hedeflerin gerçekleşmesinde yol gösterici olmalıdır. • Okulun öncelikleri ve durum analizi sonuçlarına göre şekillenmelidir • Orta vadeli bir zaman dilimini kapsamalıdır • Önemli dışsal değişiklikler olmadığı sürece değiştirilmemelidir

36. Stratejik amaçların oluşturulması için cevaplanması gereken sorular • Misyonumuzu yerine getirmek için neler yapmalıyız? • Kısa ve orta vadede neleri başarmayı amaçlamaktayız? • Şu anki faaliyetlerimiz dış çevre ile uyumlu mudur, değilse ne değişmelidir? • Diğer kuruluşlarla ortak amaçlara sahip miyiz?

37. İyi belirlenmemiş stratejik amaç örnekleri Müşterilerimize hizmet etmeyi sürdüreceğiz Neden yanlış? Amaç, geleceğe dönük pozitif bir değişimi yansıtmamaktadır. Eğer kuruluşun şu anki hizmet kalitesi kötü ise bunun devam edeceğini ifade eder.

38. İyi belirlenmemiş stratejik amaç örnekleri Ekiplerin her biri yılda bir kez seminer düzenleyecektir. Neden yanlış? Amaç yeterince açık değildir. Seminerlerin yapılması ile ne amaçlandığı belli değildir. Burada yazılan husus, amaçtan çok amacı gerçekleştirecek bir yolu ya da yöntemi ifade etmektedir.

39. İyi belirlenmiş stratejik amaç örnekleri Temiz, sağlıklı ve cazip bir çevre yaratılması için kirlilik ve çöp miktarı azaltılarak şehrimizin yaşam kalitesi yükseltilecektir. Neden yanlış? Ulaşılmak istenen amacın yönü ve varılmak istenen nokta açık bir şekilde ifade edilmiştir. Geleceğe yönelik olarak güçlü bir çerçeve çizilmiştir. Amacın belirttiği hususlar hedeflerin nasıl geliştirileceği konusunda yol göstermektedir. Burada “temiz sağlıklı ve cazip bir çevre yaratılması” ile kirliliğin ve çöp miktarının azaltılması arasında ilişki kurulmaktadır.

40. NEREYE ULAŞMAK İSTİYORUZ? STRATEJİK HEDEFLER • Stratejik amaçların gerçekleştirilebilmesi için ortaya konulan spesifik ve ölçülebilir alt amaçlardır. • Stratejik amaçların tanımlanmış bir zaman diliminde nitelik ve nicelik olarak ifadesidir. • Stratejik amaçların aksine, hedefler sayısal olarak ifade edilirler ve daha kısa vadeyi kapsarlar. Bir stratejik amacı gerçekleştirmeye yönelik olarak birden fazla hedef belirlenmelidir.

41. Stratejik Hedefler; • Yeterince açık ve anlaşılabilir ayrıntıda • Ölçülebilir • Zaman çerçevesi belirlenmiş • İddialı Ancak imkansız olmamalıdır! Olmalıdır

42. Stratejik Hedeflerin oluşumu için cevaplanması gereken sorular • Hedefler; okulun misyon, vizyon, ilke ve stratejik amaçları ile tutarlı mı? • Hangi spesifik sonuçlara ulaşılmaya çalışılıyor. Sonucu etkileyen faktörler nelerdir? • Hedefi belirli bir süre içinde gerçekleştirme zorunluluğu var mı? • İstenilen sonuçlara ne kadar zamanda ulaşılabilir? • Bu hedeflere ulaşmak için sağlanan gelişme nasıl ölçülür? • Kıyas noktaları nelerdir? Ne kadar gelişme sağlanabilir?

43. Stratejik Hedef Örnekleri Ölümlü trafik kazaları ortadan kaldırılacaktır. Neden yanlış? Gerçekçi değil. Zaman sınırlaması bulunmamaktadır

44. Stratejik Hedef Örnekleri Mevcut hizmet düzeyi 2006 yılına kadar korunacaktır. Neden yanlış? Mevcut hizmet düzeyinin niteliği hakkında bilgi verilmemektedir. Dolayısıyla değişim hedefi yeterince açık ve anlaşılabilir ayrıntıda ortaya konulmamaktadır.

45. Stratejik Hedef Örnekleri Öğrencilerin derse geç kalma oranı 2006 yılına kadar binde 5 oranında azaltılacaktır. Neden doğru? Belirli bir hedef, belirli bir zaman çerçevesinde ele alınmaktadır. Hedefe ulaşılması mümkün görünmektedir. Karşılaştırma için gerekli istatistiki bilgiler bulunmaktadır.

46. Stratejik Hedef Örnekleri 2006 yılına kadar öğrencilerin %90’ının, 2010 yılına kadar %93’ünün sosyal Performans Hedefilere katılımı sağlanacaktır. Neden doğru? Hedefler ölçülebilir, anlamlı ve ulaşılabilir niteliktedir. Zaman boyutu içermektedir.

47. GİTMEK İSTEDİĞİMİZ YERENASIL ULAŞABİLİRİZ? PERFORMANS HEDEFLERİ • Okul/Kurum, her bir stratejik amaca ait hedefleri bu başlık altında ayrıntılı olarak açıklayacak ve bu hedeflere ulaşmak için gerekli olan Performans Hedefi ve projeleri detaylı bir şekilde anlatacaktır.

48. Stratejik plan unsurlarının organizasyonu

49. Performans Hedeflerinin oluşturulması ve uygulanmasında göz önünde bulundurulması gereken temel faktörler • Birbirleriyle etkileşim içinde olan faaliyetler ve projeler doğru olarak yerine konulmalı ve zamanlaması yapılmalıdır • Her bir uygulama belirli bir hedefe yönelik olmalıdır • Diğer proje ve hedeflerle çakışmamalıdır

50. Performans Hedeflerinin oluşturulması sırasında cevaplanması gereken sorular • Stratejik hedefin yerine getirilmesi sürecindeki rolü ve önemi nedir? • Stratejik hedeflerin gerçekleştirilmesine yönelik olarak kullanılacak yol ve yöntemler tanımlanmış mıdır?