Ochrona własności intelektualnej w jednostkach naukowych

1. „Szkolenie w ramach Poddziałania 1.3.2 - Wsparcie ochrony własności przemysłowej tworzonej w jednostkach naukowych w wyniku prac B+R” Programu Innowacyjna Gospodarka, 2007-2013” Ochrona własności intelektualnej w jednostkach naukowych Adam Wiśniewski Urząd Patentowy RP

2. Świat własności intelektualnej

3. Prawa własności intelektualnej prawo do baz danych ochrona dóbr osobistych prawo do firmy prawa do nowych odmian roślin lub ras zwierząt prawo do know how

4. Podstawowe akty Prawne • Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 z późn. zm.) • Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych(Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 z późn. zm.)

5. Własność intelektualna w uczelniach • ochrona dóbr intelektualnych powstałych w uczelni oraz efektywne zarządzanie prawami wyłącznymi • transfer technologii • zagadnienia ochrony własności intelektualnej w standardach kształcenia dla poszczególnych kierunków studiów • ocena parametryczna jednostek naukowych • uczelniane regulaminy korzystania z własności intelektualnej • rola zatrudnionego w uczelni rzecznika patentowego

6. Podmiot praw własności intelektualnej • Twórca • Współtwórcy • Uprawnienia pracodawcy w przypadku twórczości pracowniczej

7. Utwór – przedmiot prawa autorskiego • Utwór - każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia • musi być ustalony (dla ustalenia konieczne jest jego uzewnętrznienie innym osobom niż twórca, choćby w postaci nieutrwalonej) Ochroną nie jest objęty sam pomysł, lecz wyłącznie sposób wyrażenia.

8. Utwór – przedmiot prawa autorskiego Przedmiotem prawa autorskiego są m.in. utwory: 1) wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe);2) plastyczne;3) fotograficzne;4) lutnicze;5) wzornictwa przemysłowego;6) architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne;7) muzyczne i słowno-muzyczne;8) sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne;9) audiowizualne (w tym filmowe).

9. Utwór Nie podlegają ochronie prawa autorskiego: • odkrycia, • idee, • procedury, metody i zasady działania oraz • koncepcje matematyczne. Przedmiotu prawa autorskiego nie stanowią również: • akty normatywne lub ich urzędowe projekty; • urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole; • opublikowane opisy patentowe lub ochronne; • proste informacje prasowe.

10. prawa autorskie

11. Autorskie prawa osobiste Prawa o charakterze niemajątkowym, nieodłącznie związane z osobą autora, powstają wraz z ochroną prawa autorskiego i trwają bezterminowo. • autorstwo utworu; • oznaczenie utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo udostępnianie go anonimowo; • nienaruszalność treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania; • decydowanie o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności; • nadzór nad sposobem korzystania z utworu.

12. Autorskie prawa majątkowe • Prawo do wyłącznego: • korzystania z utworu • rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji • wynagrodzenia za korzystanie z utworu. • Wygasają z upływem 70 lat od śmierci twórcy • Autorskie prawa majątkowe są zbywalne i podlegają dziedziczeniu

13. Prawa pokrewne • prawo do artystycznego wykonania utworu lub dzieła sztuki ludowej • prawo do fonogramu lub wideogramu • prawo do nadania programu • prawo do pierwszego wydania oraz wydania naukowego i krytycznego

14. wynalazek patent 20 lat wzór użytkowy prawo ochronne 10 lat znak towarowy prawo ochronne 10 lat + … wzór przemysłowy prawo z rejestracji 25 lat oznaczenie geograficzne prawo z rejestracji topografia układu scalonego prawo z rejestracji 10 lat Prawa własności przemysłowej

15. Wynalazek – zdolność patentowa Wynalazek, by uzyskać ochronę patentową, musi posiadać charakter techniczny oraz cechować się : • nowością w skali światowej • poziomem wynalazczym (nieoczywistością) • przemysłową stosowalnością Segway – najpopularniejszy wynalazek amerykańskiego przedsiębiorcy – Deana Kamena, właściciela ponad 130 patentów Odzież specjalna dla pirotechników Firma Moratex z Łodzi

16. Wynalazek Za wynalazki nie uważa się: • odkryć, teorii naukowych i metod matematycznych, • wytworów o charakterze jedynie estetycznym, • planów, zasad i metod dotyczących działalności umysłowej lub gospodarczej oraz gier, • wytworów, których niemożliwość wykorzystania może być wskazana w świetle powszechnie przyjętych i uznanych zasad nauki, • programów do maszyn cyfrowych, • przedstawienia informacji.

17. Wynalazek – zdolność patentowa Pozbawione zdolności patentowej są: • wynalazki, z których korzystanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami; • odmiany roślin lub rasy zwierząt oraz czysto biologiczne sposoby hodowli roślin lub zwierząt; • sposoby diagnostyki lub leczenia ludzi oraz zwierząt metodami chirurgicznymi lub terapeutycznymi.

18. Patent Patent udzielany jest na wynalazek. Czas ochrony patentowej wynosi 20 lat od daty zgłoszenia wynalazku. W celu uzyskania patentu należy: • przeprowadzić poszukiwania w światowym stanie techniki (zarówno w literaturze patentowej jak i niepatentowej) • przygotować dokumentację zgłoszeniową • dokonać zgłoszenia w odpowiednim urzędzie patentowym

19. Patent • Przez uzyskanie patentu nabywa się prawo wyłącznego korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze RP. • Patent jest zbywalny i podlega dziedziczeniu. • Uprawniony z patentu może udzielać licencji. • Umowy o przeniesieniu patentu lub udzieleniu licencji wymagają zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności. Stają się one skuteczne wobec osób trzecich z chwilą wpisu do rejestru UPRP.

20. Ochrona patentowa za granicą • dokonanie indywidualnych krajowych zgłoszeń w urzędach patentowych poszczególnych państw • dokonanie zgłoszenia w procedurze regionalnej (np. europejskiego zgłoszenia patentowego - patent europejski) • dokonanie zgłoszenia w procedurze międzynarodowej (PCT), określonej w Układzie waszyngtońskim o współpracy patentowej

21. Topografie układów scalonych Wzór użytkowy rozwiązanie o charakterze technicznym nowe i użyteczne, dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia elementów niepołączonych konstrukcyjnie przedmiotu o trwałej postaci. Rower wodny Kategoria, numer i data zgłoszenia:UZY:   (21) 112060, (22) 27-03-2001 Kategoria i numer ochrony:UZY: (11) 61586

22. Wzór przemysłowy jest to nowa i posiadająca indywidualny charakter (oryginalność) postać wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, strukturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację. Wytworem jest każdy przedmiot wytworzony w sposób przemysłowy lub rzemieślniczy, obejmujący w szczególności opakowanie, symbole graficzne oraz kroje pisma typograficznego, z wyłączeniem programów komputerowych. Krzesło „Piórka”, Jan Kurzątkowski spółdzielnia „Ład” źródło: www.wiw.pl

23. Znak towarowy • Oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny, jeżeli nadaje się do odróżnienia towarów jednego przedsiębiorstwa od tego samego rodzaju towarów innych przedsiębiorstw. • Znakiem towarowym może być w szczególności wyraz, rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna, forma przestrzenna, w tym forma towaru lub opakowania, a także melodia lub inny sygnał dźwiękowy.

24. Znak towarowy - zasada specjalizacji Znaki towarowe zastrzega się dla konkretnych towarów lub usług, które są przyporządkowane do specjalnych klas wg. międzynarodowej klasyfikacji (tzw. klasyfikacja nicejska). • Według obowiązującej obecnie dziewiątej edycji tej klasyfikacji istnieją 34 klasy towarowe i 11 klas usługowych. Dokonując zgłoszenia należy obowiązkowo zamieścić w składanym formularzu wykaz towarów lub usług oraz wskazać odpowiednie klasy towarowe lub usługowe na podstawie klasyfikacji nicejskiej.

25. Oznaczenia geograficzne oznaczenia słowne odnoszące się bezpośrednio lub pośrednio do nazwy miejsca, miejscowości, regionu lub kraju (teren), które identyfikują towar jako pochodzący z tego terenu, jeżeli określona jakość, dobra opinia lub inne cechy towaru są przypisywane przede wszystkim pochodzeniu geograficznemu tego towaru.

26. Instytucje wspierające działania ochronne Urząd Patentowy RP Al. Niepodległości 188/192; 00-950 Warszawa www.uprp.pl Europejska Organizacja Patentowa (European Patent Office - EPO) www.epo.org Światowa Organizacja Własności Intelektualnej (World Intellectual Property Organization – WIPO)www.wipo.int Urząd Harmonizacji Rynku Wewnętrznego (Office for Harmonization in the Internal Market – OHIM/OAMI) www.oami.europa.eu Polska Izba Rzeczników Patentowych www.rzecznikpatentowy.org.pl

27. Dziękuję za uwagę Adam Wiśniewski Urząd Patentowy RP