740 likes | 1.09k Views
5520 SAYILI YENİ K.V.K. Dr. Ahmet AK Grup Müdürü. MUAFİYETLER. MUAFİYET. 5422 SAYILI K.V.K.’NIN 7. MADDESİNDE, KURUMLAR VERGİSİNDEN MUAF OLAN KURUM VE KURULUŞLAR HÜKÜM ALTINA ALINMIŞTI.
E N D
5520 SAYILI YENİ K.V.K. Dr. Ahmet AK Grup Müdürü
MUAFİYET 5422 SAYILI K.V.K.’NIN 7. MADDESİNDE, KURUMLAR VERGİSİNDEN MUAF OLAN KURUM VE KURULUŞLAR HÜKÜM ALTINA ALINMIŞTI. AYNI ŞEKİLDE 5520 SAYILI K.V.K.’NIN 4. MADDESİNDE DE KURUMLAR VERGİSİNDEN MUAF OLAN KURUMLAR HÜKÜM ALTINA ALINMIŞTIR.
5520 SAYILI KANUNLA MUAFİYETİ SONA EREN KURUM VE KURULUŞLAR - MÜNHASIRAN VEREM TEDAVİ EDEN SANATORYUM VE PREVANTORYUMLAR İLE MÜNHASIRAN KANSER, CÜZZAM VE TRAHOM TEDAVİ EDEN HASTANELER, (MD. 7/24) - KURULDUKTAN SONRA BAKANLAR KURULU'NCA VERGİ MUAFİYETİ TANINAN VAKIFLAR (BU MUAFLIK, VAKIFLARIN İKTİSADÎ İŞLETMELERİNİ KAPSAMAZ), (MD.7/15) - ÖZEL KANUNLARLA VEYA DEVLETİN KANUNLARIN VERDİĞİ YETKİYE DAYANARAK AKDETTİĞİ MUKAVELELERLE KURUMLAR VERGİSİNDEN VEYA HER TÜRLÜ VERGİ VE RESİMDEN MUAF TUTULAN KURUMLAR, (MD. 7/17)
MÜNHASIRAN 2918 SAYILI KARAYOLLARI TRAFİK KANUNU'NUN 131. MADDESİNDE YER ALAN BASILI KAĞIT VE PLAKALARIN SATIŞI FAALİYETLERİNDE BULUNAN MÜESSESELER, (MD.7/19) • MENKUL KIYMETLER TANZİM FONU (MD. 7/21) • DİĞER GÜNLÜK GAZETELERİN YAYINLANMADIĞI DİNÎ BAYRAMLARDA MÜNHASIRAN GÜNLÜK GAZETE YAYIM VE SATIŞ FAALİYETLERİNDE BULUNAN GAZETECİLER CEMİYETiLERİNE AİT BU MÜESSESELER, (MD. 7/22)
KOOPERATİF MUAFİYETİ ESKİ SİSTEMDEN FARKLI OLARAK; TÜKETİM VE TAŞIMACILIKKOOPERATİFLERİNE İLİŞKİN MUAFİYET KALDIRILMIŞTIR. YAPI KOOPERATİFLERİNİN KENDİLERİNE AİT ARSALARINI KAT KARŞILIĞI VEREREK HER BİR HİSSE İÇİN BİR İŞYERİ VEYA KONUT ELDE ETMELERİ ORTAK DIŞI İŞLEM SAYILMAYACAKTIR.
AYRICA, YAPI KOOPERATİFLERİNİN MUAFİYETTEN YARARLANABİLMESİ İÇİN KURULUŞUNDAN İNŞAATIN BİTİM TARİHİNE KADAR YÖNETİM VE DENETİM KURULLARINDA; • İNŞAAT İŞLERİNİ KISMEN VEYA TAMAMEN ÜSTLENEN GERÇEK KİŞİLER VE TÜZEL KİŞİ TEMSİLCİLERİNE, • İLİŞKİLİ OLDUĞU KİŞİLERE, • SAYILANLARLA İŞÇİ İŞVEREN İLİŞKİSİ İÇİNDE BULUNANLARA YER VERMEMESİ,
VE, YAPI RUHSATI İLE ARSA TAPUSUNUN KOOPERATİF TÜZEL KİŞİLİĞİ ADINA TESCİL EDİLMİŞ OLMASI, GEREKMEKTEDİR.
5520 SAYILI K.V.K.’NUN 35. MADDESİNDE DİĞER KANUNLARDA YER ALAN MUAFİYET UYGULAMALARININ KURUMLAR VERGİSİ AÇISINDAN GEÇERSİZ OLDUĞU, MUAFİYET UYGULAMALARININ ANCAK K.V.K., G.V.K. VE V.U.K.’NDA DÜZENLENEBİLECEĞİ, GEÇİCİ 1. MADDESİNİN (9) NUMARALI FIKRASINDA İSE 01.01.2006 TARİHİNDEN ÖNCE BAŞKA KANUNLARDA YER ALAN MUAFİYET UYGULAMALARININ GEÇERLİ OLDUĞU HÜKÜM ALTINA ALINMIŞTIR.
MADDE 5/1-i; RİSTURN İSTİSNASI KOOPERATİF ORTAKLARININ YÖNETİM GİDERİ KARŞILIĞI OLARAK ÖDEDİKLERİ PARALARDAN HARCANMAYARAK İADE EDİLEN KISIMLAR İLE; - TÜKETİM KOOPERATİFLERİNDE, ORTAKLARIN KİŞİSEL VE AİLEVİ GIDA VE GİYECEK İHTİYAÇLARINI KARŞILAMAK ÜZERE SATIN ALDIKLARI MALLARIN DEĞERİNE,
- ÜRETİM KOOPERATİFLERİNDE, ORTAKLARIN ÜRETEREK KOOPERATİFE SATTIKLARI VEYA KOOPERATİFTEN ÜRETİM FAALİYETİNDE KULLANMAK ÜZERE SATIN ALDIKLARI MALLARIN DEĞERİNE, - KREDİ KOOPERATİFLERİNDE, ORTAKLARIN KULLANDIKLARI KREDİLERE, GÖRE HESAPLADIKLARI RİSTURNLAR, KURUMLAR VERGİSİNDEN İSTİSNADIR.
Tüketim ve Taşımacılık Kooperatifleri • Risturnların hesabı • Yeni KVK.’nda Tük.Koop.’lerinin Muafiyet kapsamından çıkarılmasının gerekçesi • Gros-hiper marketlerin Tük. Koop.’lerine etkisi • Kredi kartları • Vergi iadesi-geçerli belge
Risturn istisnası ve vergi yükü • Mevcut KVK.’daki Düzenleme (Ortak dışı kazanç vergiye tabi) • Ortaklarla işlemler 60 • Ortak dışı işlemler 40 • 60 risturn istisnası nedeniyle vergiye tabi değil • 40 ortak dışı işlem nedeniyle vergiye tabi; • 40x%30 = 12 Kurumlar Vergisi • 40-12 = 28 Vergi sonrası dağıtılabilir kâr • 28x%10 Sstopaj = 2,8 Stopaj vergisi • 28-2,8= 25,2 Dağıtılabilir Net Kâr • TOPLAM VERGİ = 14,8
Yeni KVK.’nda Yer Alan Düzenlemeye göre (Tüm kazanç vergiye tabi, Ancak Ortaklarla işlemler Risturn İstisnasına tabi) Ortaklarla işlemler 60 Ortak dışı işlemler 40 60 risturn istisnası nedeniyle vergiye tabi değil 40 ortak dışı işlem nedeniyle vergiye tabi; 40x%30 = 12 Kurumlar Vergisi 40-12 = 28 Vergi sonrası dağıtılabilir kâr 28x%10 Sstopaj = 2,8 Stopaj vergisi 28-2,8= 25,2 Dağıtılabilir Net Kâr Toplam vergi = 14,8
KONTROL EDİLEN YABANCI KURUM KAZANCI 5520 SAYILI K.V.K.’NIN 7. MADDESİNDE BELİRLİ ŞARTLAR ALTINDA TAM MÜKELLEF GERÇEK VE TÜZEL KİŞİLERİN KONTROLÜ ALTINDA BULUNAN KURUM KAZANÇLARININ, TÜRKİYE’DEKİ ORTAKLARIN HİSSESİNE İSABET EDEN KISMININ KURUMLAR VERGİSİNE TABİ OLDUĞU HÜKÜM ALTINA ALINMIŞTIR.
KONTROL EDİLEN KURUM KAVRAMI; TAM MÜKELLEF GERÇEK KİŞİ VE KURUMLARIN DOĞRUDAN VEYA DOLAYLI OLARAK AYRI AYRI YA DA BİRLİKTE; - SERMAYESİNİN, - KAR PAYININ, - VEYA, OY KULLANMA HAKKININ, EN AZ %50’SİNE SAHİP OLDUKLARI KURUMLAR, ANILAN UYGULAMA AÇISINDAN KONTROL EDİLEN YABANCI KURUM OLARAK DEĞERLENDİRİLECEKTİR. KONTROL ORANI OLARAK, HESAP DÖNEMİ İÇİNDE HERHANGİ BİR TARİHTE SAHİP OLUNAN EN YÜKSEK ORAN DİKKATE ALINACAKTIR.
KONTROL EDİLEN YABANCI KURUM KAZANÇLARININ TÜRKİYE’DE KURUMLAR VERGİSİNE TABİ OLMASI İÇİN; - İŞTİRAKİN TOPLAM GAYRİSAFİ HASILATININ %25 VEYA DAHA FAZLASININ FAALİYET İLE ORANTILI SERMAYE, ORGANİZASYON VE ELEMAN İSTİHDAMI SURETİYLE YÜRÜTÜLEN TİCARİ, ZİRAİ VEYA MESLEKİ FAALİYET DIŞINDAKİ FAİZ, KAR PAYI, KİRA, LİSANS ÜCRETİ, MENKUL KIYMET SATIŞ GELİRİ GİBİ PASİF NİTELİKTEKİ GELİRLERDEN OLUŞMASI,
- YURT DIŞI İŞTİRAKİN TİCARİ BİLANÇO KARI ÜZERİNDEN %10’DAN AZ ORANDA KURUMLAR VERGİSİ BENZERİ TOPLAM VERGİ YÜKÜ TAŞIMASI, - YURT DIŞINDA KURULU İŞTİRAKİN İLGİLİ YILDAKİ TOPLAM GAYRİSAFİ HASILATININ 100.000 YTL KARŞILIĞI YABANCI PARAYI GEÇMESİ, GEREKMEKTEDİR.
KONTROL EDİLEN KURUM KAZANÇLARI, ANILAN ŞARTLARIN MEVCUT OLMASI DURUMUNDA DAĞITILSIN DAĞITILMASIN TÜRKİYE’DE KURUMLAR VERGİSİNE TABİ OLACAKTIR. YURT DIŞINDAKİ İŞTİRAKİN ELDE ETMİŞ OLDUĞU KAR, YURT DIŞI İŞTİRAKİN HESAP DÖNEMİNİN KAPANDIĞI AYI İÇEREN HESAP DÖNEMİ İTİBARİYLE TAM MÜKELLEF KURUMLARIN, KURUMLAR VERGİSİ MATRAHINA HİSSELERİ ORANINDA DAHİL EDİLİR.
5520 SAYILI K.V.K.’NIN 7. MADDESİ UYARINCA VERGİLENMİŞ KAZANCIN YURT DIŞINDAKİ KURUM TARAFINDAN SONRADAN DAĞITILMASI DURUMUNDA, ELDE EDİLEN KAR PAYLARININ VERGİLENMEMİŞ KISMI KURUMLAR VERGİSİNE TABİ TUTULACAKTIR.
AYRICA, ESKİ K.V.K.’NIN 15. MADDESİNİN (5) NUMARALI BENDİNDE DAR MÜKELLEF KURUMLAR AÇISINDAN KABUL EDİLEMEYECEK İNDİRİMLERİN NELER OLDUĞU TADADİ OLARAK BELİRTİLMEK SURETİYLE HÜKÜM ALTINA ALINMIŞTI. ANCAK, DAR MÜKELLEF KURUM KAZANÇLARININ TESPİTİNDE GİDER OLARAK DİKKATE ALINMASI MÜMKÜN OLMAYAN GİDERLER YENİ K.V.K.’NIN 22. MADDESİNDE HÜKÜM ALTINA ALINMIŞTIR.
BUNA GÖRE; - BU KURUMLAR HESABINA YAPTIKLARI ALIM-SATIMLAR İÇİN ANA MERKEZE VEYA TÜRKİYE DIŞINDAKİ ŞUBELERE VERİLEN FAİZ, KOMİSYON VB. - TÜRKİYE’DEKİ KURUMUN KAZANCININ ELDE EDİLMESİ VE İDAMESİ İLE İLGİLİ OLAN VE EMSALLERE UYGUNLUK İLKESİ UYARINCA BELİRLENECEK DAĞITIM ANAHTARINA GÖRE AYRILACAK PAYLAR İLE TÜRKİYE’DEKİ KURUMUN DENETİMİ İÇİN YETKİLİ KİŞİLERİN SEYAHAT GİDERLERİ HARİÇ OLMAK ÜZERE, ANA MERKEZİN VEYA TÜRKİYE DIŞINDAKİ ŞUBELERİN GENEL YÖNETİM GİDERLERİ VEYA ZARARLARINA KATILMAK ÜZERE AYRILAN PAYLAR.
TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIMI • YENİ K.V.K.’NIN 13. MADDESİNE GÖRE, KURUMLAR, İLİŞKİLİ KİŞİLERLEEMSALLERE UYGUNLUK İLKESİNE AYKIRI OLARAK TESPİT ETTİKLERİ BEDEL VEYA FİYAT ÜZERİNDEN MAL VEYA HİZMET ALIM YA DA SATIMINDA BULUNURSA, KAZANÇ TAMAMEN VEYA KISMEN TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ OLARAK DAĞITILMIŞ SAYILIR.
2006 HESAP DÖNEMİNDE ÖRTÜLÜ KAZANÇ MÜESSESESİ GEÇERLİ Mİ? • YENİ K.V.K.’NIN 13. MADDESİ 01.01.2007 TARİHİNDE YÜRÜRLÜĞE GİRECEKTİR. BU DURUMDA YENİ DÜZENLEMENİN 2006 HESAP DÖNEMİNDE UYGULANMASI MÜMKÜN DEĞİLDİR. AYRICA YENİ K.V.K. İLE 5422 SAYILI ESKİ K.V.K. YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILMIŞTIR. BU DURUMDA 2006 HESAP DÖNEMİNDE ÖRTÜLÜ KAZANÇ MÜESSESESİNİN UYGULANIP UYGULANMAYACAĞI KONUSU AKILLARI KARIŞTIRMAKTADIR. • YENİ KANUN’UN GEÇİCİ 1. MADDESİNİN 10 NUMARALI FIKRASINDA YENİ KANUN’UN YÜRÜRLÜĞÜNDEN ÖNCEKİ DÖNEMLER İTİBARIYLA 5422 SAYILI KANUN HÜKÜMLERİNİN UYGULANMASINA DEVAM OLUNACAĞI BELİRTİLMİŞTİR.
SERMAYE ŞİRKETİ DIŞINDAKİ KURUMLAR • ESKİ K.V.K.’NIN 15. MADDESİNDE, “SERMAYE ŞİRKETLERİNCE DAĞITILAN ÖRTÜLÜ KAZANÇLAR” KANUNEN KABUL EDİLMEYEN GİDERLER ARASINDA SAYILMIŞTI. YENİ K.V.K.’NIN 11. MADDESİNDE İSE “TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ OLARAK DAĞITILAN KAZANÇLAR”IN KANUNEN KABUL EDİLMEYEN GİDER OLDUĞU BELİRTİLEREK, SERMAYE ŞİRKETLERİ DIŞINDAKİ KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFLERİNİN DE ÖRTÜLÜ KAZANÇ YÖNÜNDEN TENKİD EDİLEBİLECEĞİ VURGULANMIŞTIR. • TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ KAZANÇ MÜESSESESİ DE ÖRTÜLÜ SERMAYE MÜESSESESİ GİBİ DAR MÜKELLEF KURUMLAR AÇISINDAN GEÇERLİ OLACAKTIR.
ALIM - SATIM • İMALAT VE İNŞAAT İŞLEMLERİ, • KİRALAMA VE KİRAYA VERME İŞLEMLERİ, • ÖDÜNÇ PARA ALINMASI VE VERİLMESİ, • İKRAMİYE, ÜCRET VE BENZERİ ÖDEMELER MAL VEYA HİZMET ALIM YA DA SATIMI OLARAK DEĞERLENDİRİLİR.
İLİŞKİLİ KİŞİ • KURUMLARIN KENDİ ORTAKLARI, • KURUMLARIN VEYA ORTAKLARININ İLGİLİ BULUNDUĞU GERÇEK KİŞİ VEYA KURUM İLE İDARESİ, DENETİMİ VEYA SERMAYESİ BAKIMINDAN DOĞRUDAN VEYA DOLAYLI OLARAK BAĞLI BULUNDUĞU YA DA NÜFUZU ALTINDA BULUNDURDUĞU GERÇEK KİŞİ VEYA KURUMLARI, • ORTAKLARIN EŞLERİ, ORTAKLARIN VEYA EŞLERİNİN ÜSTSOY VE ALTSOYU İLE ÜÇÜNCÜ DERECE DAHİL YANSOY HISIMLARI VE KAYIN HISIMLARINI İFADE EDER.
VERGİ CENNETLERİNE YÖNELİK DÜZENLEME • KAZANCIN ELDE EDİLDİĞİ ÜLKE VERGİ SİSTEMİNİN, TÜRK VERGİ SİSTEMİNİN YARATTIĞI VERGİLENDİRME KAPASİTESİ İLE AYNI DÜZEYDE BİR VERGİLENDİRME İMKÂNI SAĞLAYIP SAĞLAMADIĞI VE BİLGİ DEĞİŞİMİ HUSUSUNUN GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURULMASI SURETİYLE BAKANLAR KURULUNCA İLAN EDİLEN ÜLKELERDE VEYA BÖLGELERDE BULUNAN KİŞİLERLE YAPILMIŞ TÜM İŞLEMLER, İLİŞKİLİ KİŞİLERLE YAPILMIŞ SAYILIR.
EMSALLERE UYGUNLUK İLKESİ • EMSALLERE UYGUNLUK İLKESİ İLİŞKİLİ KİŞİLERLE YAPILAN MAL VEYA HİZMET ALIM YA DA SATIMINDA UYGULANAN FİYAT VEYA BEDELİN, ARALARINDA BÖYLE BİR İLİŞKİNİN BULUNMAMASI DURUMUNDA OLUŞACAK FİYAT VEYA BEDELE UYGUN OLMASINI İFADE EDER. • İLİŞKİLİ KİŞİLERLE YAPILAN İŞLEMLERDE UYGULANACAK FİYAT VEYA BEDELLER, AŞAĞIDAKİ YÖNTEMLERDEN İŞLEMİN MAHİYETİNE EN UYGUN OLANI KULLANARAK TESPİT EDİLİR. • - KARŞILAŞTIRILABİLİR FİYAT YÖNTEMİ, • - MALİYET ARTI YÖNTEMİ, • - YENİDEN SATIŞ FİYATI YÖNTEMİ,
KARŞILAŞTIRILABİLİR FİYAT YÖNTEMİ • BU YÖNTEM, BİR MÜKELLEFİN UYGULAYACAĞI EMSALLERE UYGUN SATIŞ FİYATININ, KARŞILAŞTIRILABİLİR MAL VEYA HİZMET ALIM VEYA SATIMINDA BULUNAN VE ARALARINDA HERHANGİ BİR ŞEKİLDE İLİŞKİ BULUNMAYAN GERÇEK YA DA TÜZEL KİŞİLERİN BİRBİRLERİYLE YAPTIKLARI İŞLEMLERDE UYGULAYACAĞI PİYASA FİYATI İLE KARŞILAŞTIRILARAK TESPİT EDİLMESİNİ İFADE ETMEKTEDİR.
MALİYET ARTI YÖNTEMİ • BU YÖNTEM, EMSALLERE UYGUN FİYATIN, İLGİLİ MAL YA DA HİZMETİN MALİYET BEDELİNİN UYGUN BİR BRÜT KÂR ORANI KADAR ARTIRILMASI SURETİYLE HESAPLANMASINI İFADE ETMEKTEDİR. BURADAKİ UYGUN BRÜT KÂR ORANI, SÖZ KONUSU MAL VEYA HİZMET ALIM VEYA SATIM ANINDA İLİŞKİSİZ KİŞİLERE SATILMASI HALİNDE UYGULANACAK FİYATI YANSITAN KÂR ORANINI İFADE ETMEKTEDİR.
YENİDEN SATIŞ FİYATI YÖNTEMİ • BU YÖNTEM İLE EMSALLERE UYGUN FİYATIN, İŞLEM KONUSU MAL VEYA HİZMETLERİN ARALARINDA HERHANGİ BİR BAĞLANTI BULUNMAYAN GERÇEK VEYA TÜZEL KİŞİLERE YENİDEN SATILMASI HALİNDE UYGULANACAK FİYATTAN UYGUN BİR BRÜT SATIŞ KÂRI DÜŞÜLEREK HESAPLANMASINI İFADE ETMEKTEDİR. • BURADAKİ UYGUN BRÜT SATIŞ KÂRI, SÖZ KONUSU MAL YA DA HİZMET İÇİN İŞLEM ANINDA UYGULANABİLECEK, PİYASA KOŞULLARINA GÖRE BELİRLENEN YA DA BELİRLENEBİLECEK OBJEKTİF NİTELİKTE BİR ORAN İLE SAPTANAN KÂRI İFADE ETMEKTEDİR.
DİĞER YÖNTEMLER • AYRICA, KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFLERİ EMSALLERE UYGUN FİYATA ULAŞMADA BU 3 YÖNTEMDEN HİÇ BİRİNİ UYGULAYAMAMASI DURUMUNDA KENDİ BELİRLEYEBİLECEĞİ VE DAHA DOĞRU SONUÇ VERDİĞİNE İNANDIĞI BİR YÖNTEMİ DE TRANSFER FİYATLANDIRMASINA KONU İŞLEMLERE UYGULAYABİLİR. • YENİ K.V.K.’NIN 13. MADDESİNDE MÜKELLEFİN İLİŞKİLİ TARAFLARLA YAPTIĞI İŞLEMLERE İLİŞKİN OLARAK BELİRLEYECEĞİ YÖNTEM KONUSUNDA MALİYE BAKANLIĞI’NA BAŞVURARAK ANLAŞMA YAPMA OLANAĞI GETİRİLMİŞTİR.YÖNTEM ÜZERİNDE ANLAŞMA SAĞLANMASI HALİNDE, BU YÖNTEM ÜÇ YILI AŞMAMAK ÜZERE BELİRLENEN SÜRE VE KOŞULLAR ALTINDA KESİNLİK TAŞIYACAKTIR. BU ŞEKİLDE TESPİT EDİLEN YÖNTEM, BELİRLENEN KOŞULLAR ALTINDA ELEŞTİRİ KONUSU YAPILAMAYACAKTIR.
KARŞI KURUM DÜZELTMESİ • TAMAMEN VEYA KISMEN TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ OLARAK DAĞITILAN KAZANCIN, GELİR VE KURUMLAR VERGİSİ KANUNLARININ UYGULAMASINDA, ŞARTLARIN GERÇEKLEŞTİĞİ HESAP DÖNEMİNİN SON GÜNÜ İTİBARIYLA DAĞITILMIŞ KÂR PAYIVEYA DAR MÜKELLEFLER İÇİN ANA MERKEZE AKTARILAN TUTAR SAYILACAĞI HÜKÜM ALTINA ALINMIŞTIR. • ANILAN DÜZENLEME İLE TRANSFER FİYATLANDIRMASI NEDENİYLE KAZANCIN ÖRTÜLÜ OLARAK DAĞITILDIĞININ TESPİT EDİLMESİ DURUMUNDA, SÖZ KONUSU KAZANCIN ELDE EDEN MÜKELLEFLER NEZDİNDE DAĞITIMA TABİ TUTULAN KAR PAYI OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİNE İMKAN TANINMAKTADIR.
KARŞI KURUM DÜZELTMESİ • BİLİNDİĞİ ÜZERE TAM MÜKELLEFİYETE TABİ KURUMLAR BİR HESAP DÖNEMİ İÇİNDE ELDE ETTİKLERİ KURUM KAZANÇLARININ DAĞITIMA TABİ TUTULAN KISMI ÜZERİNDEN G.V.K.’NUN 94. MADDESİNİN 6/b(i) ve (ii) ALT BENTLERİ UYARINCA %10 ORANINDA TEVKİFAT YAPMAK ZORUNDADIRLAR. DİĞER TARAFTAN ANILAN MADDENİN 6/b-iii ALT BENDİ UYARINCA DAR MÜKELLEFİYETE TABİ KURUMLAR ANA MERKEZE AKTARDIKLARI KAZANÇLARI ÜZERİNDEN %10 ORANINDA TEVKİFAT YAPMAK ZORUNDADIRLAR.
TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITILDIĞININ TESPİTİ HALİNDE YAPILACAK İŞLEMLER 1- MAL SATAN NEZDİNDE DAĞITILAN KAZANÇ TUTARI KADAR GELİR TARHİYATI 2- MAL SATAN NEZDİNDE KAR DAĞITIM STOPAJI • MAL ALAN TAM MÜKELLEF KURUM İSE BU STOPAJ YAPILAMAYACAK (94/6-B(İ) VE (İİ)’YE GÖRE TAM MÜKELLEF KURUMLARIN ELDE ETTİĞİ KAR PAYLARI İÇİN STOPAJ YAPILMAZ.) • MAL ALAN DAR MÜKELLEF KURUM (İŞYERİ VEYA DAİMİ TEMSİLCİLERİ İLE GELİR ELDE EDENLER HARİÇ) İSE STOPAJ YAPILIR. • MAL ALAN GERÇEK KİŞİ İSE STOPAJ YAPILIR.
TRANSFER FİYATLANDIRMASI YOLUYLA ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITILDIĞININ TESPİTİ HALİNDE YAPILACAK İŞLEMLER • MAL ALAN KURUMLAR AÇISINDAN ÖRTÜLÜ OLARAK DAĞITILAN KAZANÇ İŞTİRAK KAZANCI İSTİSNASIDIR. BU NEDENLE GELİR REDDİ YAPILIR. MAL ALAN GERÇEK KİŞİ İSE G.V.K. MADDE 22’DEKİ İSTİSNADAN FAYDALANILIR. BURADA GELİR REDDİNİN NE ŞEKİLDE YAPILACAĞI NET DEĞİLDİR.
5422 Sayılı K.V.K’nun 2/2 m. Yer alan “1567 SAYILI KANUNA GÖRE İLGİLİ MERCİLERDEN İZİN ALMAK SURETİYLE TÜRKİYE’DE MÜNHASIRAN PORTFÖY İŞLETMECİLİĞİ FAALİYETİNDE BULUNAN DAR MÜKELLEFİYETE TABİ YABANCI YATIRIM FONLARININ, KURUMLAR VERGİSİ UYGULAMASI AÇISINDAN SERMAYE PİYASASI KANUNUNA GÖRE KURULAN YATIRIM FONU ADDOLUNUR”
İFADESİ 01.01.2006 TARİHİNDEN İTİBAREN GEÇERLİ OLMAK ÜZERE 5281 SAYILI KANUNLA KALDIRILMIŞTI. BUNA BAĞLI OLARAK 01.01.2006 TARİHİNDEN İTİBAREN YABANCI YATIRIM FONLARI, KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFİ OLMAKTAN ÇIKARILMIŞTI.
ANCAK 5520 SAYILI K.V.K.’NDA (m.2/1) SPK’NUN DÜZENLEME VE DENETİMİNE TABİ FONLAR İLE BU FONLARA BENZER YABANCI YATIRIM FONLARININ SERMAYE ŞİRKETİ SAYILACAĞI HÜKMÜ YER ALMIŞTIR. BU DÜZENLEME İLE YABANCI YATIRIM FONLARININ VERGİLENDİRİLMESİNDE ÖNCEKİ SİSTEME GERİ DÖNÜLMÜŞTÜR.
TAM VE DAR MÜKELLEFİYET AYRIMI İÇİN 5442 SAYILI KANUNDA YER ALAN KANUNİ VE İŞ MERKEZİNİN TÜRKİYE’DE BULUNMASI KRİTERİ, 5520 SAYILI K.V.K.’NDA DA MEVCUTTUR. Buna göre; KANUNİ VEYA İŞ MERKEZİ TÜRKİYE’DE BULUNAN KURUMLARTAM MÜKELLEF OLARAK ADLANDIRILACAK VE YURT İÇİNDE VE YURT DIŞINDA ELDE ETTİKLERİ KAZANÇLARIN TAMAMI ÜZERİNDEN VERGİLENDİRİLECEKTİR.
DAR MÜKELLEF KURUM KAZANÇLARINI OLUŞTURAN KAZANÇ VE İRATLAR; • TİCARİ KAZANÇ (İHRAÇ EDİLMEK KAYDIYLA SATIN ALINAN MALLARIN YABANCI ÜLKELERE GÖNDERİLMESİNDEN SAĞLANAN KAZANÇLAR TÜRKİYE’DE ELDE EDİLMİŞ SAYILMAZ), ÖNCEKİ YASADA AYRICA İHRAÇ EDİLMEK ÜZERE TÜRKİYE’DE İMAL EDİLEN MALLARIN YABANCI MEMLEKETLERE SATILMASINDAN ELDE EDİLEN KAZANÇLARDA TÜRKİYE’DE ELDE EDİLMEMİŞ SAYILMAKTAYDI.
ÖNCEKİ YASADA OLDUĞU GİBİ, YENİ HÜKÜMLER UYARINCA DA, DAR MÜKELLEF KURUMLARIN TÜRKİYE’DE İŞ YERİ VEYA DAİMİ TEMSİLCİLERİ VASITASIYLA ELDE ETTİKLERİ KAZANÇLAR, TİCARİ KAZANÇ MAHİYETİNDEDİR.
TÜRKİYE’DE BULUNAN ZİRAİ İŞLETMEDEN ELDE EDİLEN ZİRAİ KAZANÇLAR • TÜRKİYE’DE ELDE EDİLEN SERBEST MESLEK KAZANÇLARI • TAŞINIR VE TAŞINMAZLAR İLE HAKLARIN TÜRKİYE’DE KİRALANMASINDAN ELDE EDİLEN İRATLAR • TÜRKİYE’DE ELDE EDİLEN MENKUL SERMAYE İRATLARI • -TÜRKİYE’DE ELDE EDİLEN DİĞER KAZANÇ VE İRATLAR