Download
1 / 26
270 likes | 918 Views
EKSPLOZIVNA SNAGA TIPA SPRINTA Amalija Telišman, 3.grupa. Eksplozivna snaga.
E N D
Eksplozivna snaga... • Eksplozivnasnaga je sposobnostkojasportašuomogućavadadamaksimalnoubrzanjevlastitutijelu, nekompredmetuilipartneru. Manifestira se u aktivnostimatipabacanjaisuvanja, skokova, udaracaisprinta. (Milanović, 2010).
...tipa sprinta... • Ovu sposobnost možemo promatrati kao sposobnost izvođenja brzih (eksplozivnih) pokreta uz konstantno opterećenje, na koju ne smije utjecati umor, a čiji je cilj svladavanje prostora u što kraćem vremenu.
Brzina??? • Brzina je sposobnost brzog reagiranja i izvođenja jednog ili više pokreta, koja se ogleda u svladavanju što dužeg puta u što kraćem vremenu. Osnovne sposobnosti koje pripadaju području brzine su: brzina reakcije, brzina pojedinačnog pokreta, frekvencija pokreta i maksimalna brzina. (Milanović, 2010). Neki autori (Čoh, 2003; Željaskov, 2004) u brzinu svrstavaju i startnu brzinu (???) i brzinsku izdržljivost. • Brzinska snaga- sprinterske sposobnosti??? Razlika između eksplozivne i brzinske snage je u radu živčanog sustava. (?) Eksplozivna snaga definirana je kao sposobnost aktiviranja maksimalnog broja mišićnih jedinica u jedinici vremena, a kod brzinske snage zadatak je živčanog sustava aktivirati ograničen broj brzih mišićnih vlakana. (?)
Sprint... • Eksplozivna snaga javlja se kao interakcija sile i brzine u izvođenju jednog ili više pokreta. U eksplozivnom svladavanju većih vanjskih otpora, veći utjecaj ima komponenta sile nego komponenta brzine, i obrnuto. Dakle, kod sprinta gdje sportaš savladava samo težinu vlastitog tijela karakteristično je da za učinkovitost izvedbe većim djelom sudjeluje komponenta brzine. • Sprint, odnosno sposobnost startnog ubrzanja, povezana je s faktorom eksplozivne snage tipa sprinta ili s faktorom brzinske snage.
Analiza trčanja na 100m • Prema Milanoviću (2010). postoje četri osnovne faze: 1. brzina reakcije na zvučni signal 2. startna brzina (odnosno eksplozivna snaga tipa sprinta)- prvih 25- 30m 3. maksimalna brzina od 30. do 80. metra 4. sprinterska izdržljivost zadnjih 20m • Kod nekih autora faza startne brzine se naziva faza startnog ubrzanja ili startne akceleracije, a faza sprinterske izdržljivosti faza smanjenja brzine ili faza deceleracije. (Babić, Čoh, 2010).
...startna brzina, odnosno eksplozivna snaga tipa sprinta (faza startne akceleracije) • Bitna je u svim sprinterskim atletskim disciplinama, kao i u mnogim drugim sportskim granama u kojima je potrebno razviti brzinu na relativno kratkoj udaljenosti (tenis, odbojka, rukomet, košarka, nogomet i dr.) • Najčešća duljina faze startnog ubrzanja je od 25 do 30m pri kojoj vrhunski sprinteri u prvih 10m razviju 50-55% svoje maksimalne brzine, u drugih 10 (do 20m) 70-80%, te u trećih 10 (do 30m) 85-95% (Čoh, 2001).
Povećava se frekvencija i dužina koraka • Skraćuje se vrijeme kontakta sprinterskih koraka • Produžuje se vrijeme leta • S obzirom na to da je u startnoj akceleraciji relativno dugo vrijeme kontakta najvažnija sposobnost je eksplozivna snaga (koncentričnog tipa)! (Babić, Čoh, 2010).
Pravilna mehanika sprintanja • Pravilna mehanika omogućuje maksimalizaciju sila koje mišići proizvode da bi se postigla maksimalna brzina koja je predstavljena kao genetski potencijal sportaša. • Dobra tehnika povećava i živčano-mišićnu efikasnost koja omogućuje glatke i koordinirane pokrete koji olakšavaju trčanje većom brzinom.
Stupanj urođenosti • “Sposobnosti koje su više urođene, treba ranije razvijati, već unajranijemdjetinjstvu, jernjihovrazvojranijeizavršava, praktičkinajkasnijesazavršetkom srednjeg obrazovanja. Sposobnosti koje su manje urođene, takođertrebarazvijati u djetinjstvuimladosti, ali je utjecajnanjih u smislurazvojamogućikasnije, praktičkitijekomcijelogživota“. (Mraković i suradnici, 1996). • Eksplozivna snaga- visoki stupanj urođenosti (80%?)
Razlike prema spolu • U razini motoričkih sposobnosti postoji statistički značajna razlika prema spolu (istraživanje, 5-8 raz.) • Dječacisudominantniji u sposobnostima koje se razvijaju pod utjecajem tjelesnog vježbanja, dokdjevojčicepokazujupunoboljerezultate u fleksibilnosti • 1. neredovitotjelesnovježbanjerezultirasaslabijimrazvojemmotoričkihsposobnostikoddjevojčica u odnosunadječake • 2. djevojčice u ovojdobivećulaze u pubertetgdjespolni dimorfizam postaje izrazit i tada, pod hormonskim utjecajem, nastupaju različitosti u veličiniisastavutijela, a posebice se to odnosinavećiudiomastikoddjevojčica
Senzibilne faze razvoja • Na eksplozivnu snagu treningom možemo najviše utjecati od 11. do 13. godine u djevojčica, a u dječaka od 13. do 17. • Frekvencija pokreta- u dječaka i djevojčica od 11. do 13. godine • Brzina reakcije- od 9. do 11. godine • Maksimalna brzina trčanja- u djece se i bez utjecaja treninga biološki jako naglo razvija od 5. do 8. godine te je nakon toga napredak malo slabiji. Spolne razlike se značajnije ističu nakon adolescencije. U dječaka raste od 5. do 18. godine, a istraživanja ukazuju na ubrzano povećanje i nakon 13. godine. Kod djevojčica brzina se povećava do 13. i 14. godine te se još malo povećava do 17. godine. (Milanović, Gregov, Šalaj, 2010).
Dijagnostički postupci za procjenu razine treniranosti eksplozivne snage tipa sprinta Dijagram: Dijagnostički postupci za procjenu razine treniranosti eksplozivne snage tipa sprinta. (Vučetić, 2010).
Preporučuje se primjena elektronskog sustava mjerenja vremena jer rezultati variraju u iznimno malom rasponu • Trčanje na 20m s mjerenjem prolaza na 5 i 10m samo je jedan od modifikacija testa za procjenu eksplozivne snage tipa sprinta. Na istom principu izvode se i ostale inačice testa, npr. Test trčanja na 30m s prolazima na 5, 10 i 20m i dr. • Na temelju tako provedenog testa moguća je kasnija analiza prirasta brzine u svakom sljedećem segmentu od 5 ili 10m i/ili analiza trenutka dostizanja maksimalne brzine. • Odabir dužine testa ovisi o zahtjevima matičnog sporta, dijela sezone i specifičnih ciljeva pojedinačnog testiranja.
U tzk... • U nastavi TZK primarnije ciljpostizanjeoptimalnograstai razvoja te unapređenja zdravlja svakogdjeteta, dok se u sportueksplozivnasnagarazvijaprvenstvenoradipostizanjaštoboljihsportskihrezultata. • Podizanjemrazine eksplozivne snage u nastavi TZK djeluje se na optimalan razvojunutarnjihorgana, hormonalnogilokomotornogsustava.
Dobroosmišljenaprogresijatreningaeksplozivnesnagerezultiratćejačanjemligamenataitetiva, štoučenicimaomogućujeda se boljesuoče s naporimakojiih očekuju u nastavnom procesu te u velikoj mjeri spriječe mogućeozljede. • Razvojeksplozivnesnageimaiveliki zdravstveni učinak na koštani sustav. (osteoporoza!)
Od dijagnostičkih testova za procjenu eksplozivne snage tipa sprinta u nastavi TZK najčešće se koriste brza trčanja iz visokog starta do 40m, brzo trčanje na 50m iz poluvisokog starta, brzo trčanje do 60m iz niskog starta. (Novak, Neljak, Sporiš)
Transformacije motoričkih sposobnosti... • U kvantitativne motoričke sposobnosti ubrajaju se četri temeljne sposobnosti: jakost/snaga, brzina, izdržljivost i fleksibilnost. • Tako se i eksplozivna snaga, kao njihova izvedenica, ubraja u kvantitativne motoričke sposobnosti. • Obilježje svih kvantitativnih motoričkih sposobnosti jest njihov fizikalni karakter koji se može izraziti jednostavnim kvantitativnim veličinama (N, m, m/s).
Tablica: temeljni modeli treninga za razvoj eksplozivne i brzinske snage primjenom metoda intervalnog rada (Milanović, 2010).
...metodika razvoja eksplozivne snage... • Metoda dinamičnih podražaja- piramidalna metoda. U piramidalnom treningu stalno se uspostavlja odnos između vanjskog opterećenja i broja ponavljanja koja se izvode u više serija (intenzitet energetske komponente opterećenja od 60 do 80% od maksimalnog- 1RM, a ekstenzitet energetske komponente opterećenja od 8 do 4 ponavljanja pogodan je za razvoj eksplozivne snage) %RM 80-100 80-60 60-40
Tempo: brz/eksplozivan • Aktivnost u pauzi: aktivna Legenda: %RM- postotak od jednog maksimalnog ponavljanja, BP- broj ponavljanja, BS- broj serija, PS- pauza između serija, PT- pauza između težina Tablica: Intenzivna piramidalna opterećenja (Milanović, 2010).
Metoda eksplozivnih dinamičnih podražaja. Metoda je pogodna za razvoj eksplozivne snage različitih regija tijela. Uz vježbe savladavanja sile teže (svladavanja vlastite težine), rabe se vanjska opterećenja od 60 do 80% i izvode se brza i eksplozivna ponavljanja. Različitim tranažnim vježbama selektivno se aktiviraju sasvim određeni mišići i mišćne skupine.
Oscar Pistorius... http://www.youtube.com/watch?v=jtRsCmnSDuY
