Het zorgstelsel vanaf 2014

1. Het zorgstelsel vanaf 2014 Perspectieven voor de startende psycholoog Presentatie ijsbrekers 25 juni 2014

2. Arbeidsperspectieven van de psycholoog

3. Onderwerpen • Ontwikkeling in de ggz • Structuur ggz vanaf 2014 • POH-GGZ, Basis ggz, gespecialiseerde ggz en langdurige zorg • Perspectieven per echelon basispsycholoog • Werken buiten de ggz? Perspectieven voor de startende psycholoog

4. Keuze opleiding vanuit persoonlijke drijfveer en interesse Verandering van inzicht door contact studenten en persoonlijke ontwikkeling Perspectieven op de arbeidsmarkt Klik met werkgever en collega’s Hobby’s en nevenactiviteiten Grote toevalsfactor Een carrière verloopt zelden volgens een rechte lijn Perspectieven voor de startende psycholoog

5. GGZ is een miljarden business • 6 miljard aan bestedingen • 4,2 curatieve ggz • 1,8 langdurige zorg • 1,3 miljoen patiënten • 92% in curatieve ggz • 80% cliënten en 98% uitgaven in tweede lijn • 8160 aanbieders • 93% uitgaven in instellingen • 90% aanbieders vrijgevestigd • Gemiddelde omzet vrijgevestigde • 2e lijn € 95.900 • 1e lijn € 21.460 Perspectieven voor de startende psycholoog Bron: NZA marktscan ggz 2009 - 2013

6. Maar de groei is er wel uit • Tot 2012 gestage groei • Eerste ingreep bij instellingen waaronder beddenreductie en kortere behandelingen • Uitstroom instellingen aanvankelijk deels verder als vrijgevestigden • Na 2012 in alle segmenten afvlakking en zelfs reductie Perspectieven voor de startende psycholoog

7. Toekomstverwachtingen GGZ • Toename vraag psychologische zorg door o.a. demografische ontwikkelingen zoals vergrijzing • Macrobudget groeit maximaal 1% per jaar • Scherper inkoopbeleid verzekeraars • Verdere ambulantisering – 30% beddenreductie • Scherpere afbakening verzekerd pakket • Decentralisatie zorgtaken naar gemeenten met bezuinigingen • Hogere toelatingseisen tot de zorg • Eisen aan hoofdbehandelaarschap • Beperkt aantal opleidingsplaatsen GZ psycholoog Perspectieven voor de startende psycholoog

8. Structuur GGZ vanaf 2014 • Drie echelons van zorg: • POH-GGZ • Generalistische basis GGZ • Gespecialiseerde GGZ • Zwaardere rol van de huisarts als verwijzer en behandelaar • Meer zorg in lichtere echelons Perspectieven voor de startende psycholoog

9. Triage door huisarts Geen vermoeden DSM- stoornis -> behandeling POH-GGZ DSM- stoornis met complexe en acute zorg direct naar de Gespecialiseerde GGZ Overige DSM-stoornissen naar Generalistische Basis-GGZ Verwijsmodel Perspectieven voor de startende psycholoog

10. Wie zijn hoofdbehandelaar Klinisch Psycholoog Klinisch Neuropsycholoog Psychotherapeut GZ Psycholoog Kinder- en jeugdpsycholoog NIP Orthopedagoog Generalist Psychiater Specialist Ouderengeneeskunde Klinisch Geriater Verslavingsarts KNMG Verpleegkundig specialist GGZ Taken Diagnose (face to face) Behandelplan Bevoegdheid medebehandelaren Dossiervorming Informatie en overleg medebehandelaren Communicatie patiënt en naasten Voortgangsbewaking Hoofdbehandelaarschap Perspectieven voor de startende psycholoog

11. Plek van de basispsycholoog • Geen hoofdbehandelaar in de ggz • Kan wel onder verantwoordelijkheid hoofdbehandelaar werken • Ondersteunende diensten (tests, uitwerken behandelplannen e.d.) • In opleidingsplaats onder supervisie • In POH-GGZ functie • Behandelingen buiten ggz • Buiten de zorg (onderzoek, beleid, bedrijfsleven)

12. POH-GGZ • Valt onder verantwoordelijkheid huisarts • Één POH-GGZ op vier huisartsenpraktijken • Taken van de POH-GGZ • Probleemverheldering en screeningdiagnostiek • Opstellen vervolgstappenplan • Psycho-educatie • Begeleiden van zelfmanagement • Interventies ter verbetering functioneren • Geïndiceerde preventie • Zorggerelateerde preventie • Terugvalpreventie Perspectieven voor de startende psycholoog

13. Ca 8000 praktijken – 2000 POH-ggz 1% van de totale omzet ggz Potentieel voor 400 nieuwe plaatsen In huidige arbeidsverdeling circa 40 basispsychologen als nieuwe POH-GGZ Grootste aandeel SPV-er Ongeveer 10% psychologen, aandeel groeit Samenstelling en omvang van de arbeidsmarkt POH-GGZ Ros-netwerk, 2013 Perspectieven voor de startende psycholoog

14. Generalistische Basis GGZ • 4 vastgestelde prestaties i.p.v. losse zittingen • mix van diagnose, behandeling, e-health consultatie derden rapportage etc. • Beleidsregels en maximum tarieven vastgesteld door NZa • Vergoeding door zorgverzekeraar Perspectieven voor de startende psycholoog

15. Prestaties en tarieven Basis GGZ Perspectieven voor de startende psycholoog

16. Geen behandeling als hoofdbehandelaar mogelijk Veel uittreders 2e lijn en instellingen starten eigen praktijk Zwakke positie t.o.v. GZ-psychologen Beperkt aantal opleidingsplaatsen Uitstroom lichte casuïstiek naar de POH-ggz + groeiend aantal cliënten vanuit SGGZ +behandeling als nevenbehandelaar en onder supervisie in opleidingsplaats +Goedkoper dan opgeleide GZ psycholoog groeiverwachting Plussen en minnen in de Basis GGZ Perspectieven voor de startende psycholoog

17. Gespecialiseerde GGZ • Voormalige 2e lijn minus overgehevelde zorg naar BGGZ (10-20%) • Vooral gericht op multidisciplinaire aanpak en hoog risico • DBC systematiek • Zowel instellingen als vrijgevestigden • Overheveling lichtere zorg naar basis GGZ Perspectieven voor de startende psycholoog

18. Geen behandeling als hoofdbehandelaar mogelijk Geen rol gz-psycholoog als hoofdbehandelaar Krimpend segment agv overheveling naar basis ggz Beperkt aantal opleidingsplaatsen Vooral krimp bij instellingen door beddenreductie + Nog steeds grootste segment in de ggz +grote diversiteit aan aanbieders +meer multidisciplinaire teams onder verantwoordelijkheid hoofdbehandelaar + Basispsycholoog als gat tussen BIG en verpleegkundigen Plussen en minnen gespecialiseerde ggz Perspectieven voor de startende psycholoog

19. Langdurige zorg en forensische zorg • Gericht op langdurige verpleging en verzorging zoals psychiatrische patiënten, gehandicapten en ouderen • Bekostigd vanuit de AWBZ en WMO • Behandelingen langer dan 365 dagen • Nadruk op verpleging en verzorging • Psychologische interventies wisselend van betekenis • Vergroten zelfredzaamheid patiënt • FZ geregeld vanuit justitie, veiligheidscomponent Perspectieven voor de startende psycholoog

20. Ook kostenreductie in LZ Meer nadruk op verpleging en verzorging, rol psycholoog geringer Komende veranderingen door overhevelingen naar ZVW en WMO Kleinere kernzorg in WLZ +Relatief groot volume +Diversiteit aan aanbieders +Positie basispsycholoog t.o.v. verpleeghuisarts en verpleegkundigen +Minder gebonden aan richtlijnen hoofdbehandelaarschap Plussen en minnen langdurige zorg Perspectieven voor de startende psycholoog

21. Zorg buiten de ggz • Niet verzekerde interventies • Aanpassingsstoornissen • Coaching • Mindfullnes • Mediaton • Alternatieve therapie (bv.. reiki) • Cliënt betaalt zelf, mogelijk aanvullend pakket • Minder regels verzekeraars en NZa • BTW meestal verplicht • Positionering naast bestaande aanbieders lastig Perspectieven voor de startende psycholoog

22. Andere werkterreinen van een basispsycholoog • Onderzoeksplaatsen/AIO • beleidsbanen bij overheid of beroepsverenigingen • A&G plaatsen bij bv arbodiensten • Bedrijfsleven, bv consultancy, reclamewereld Perspectieven voor de startende psycholoog

23. Afwegingen voor de afgestudeerde psycholoog • Wil ik werken in de ggz? • Zo ja in welk echelon bied ik mijn diensten aan? • Wel of niet door ontwikkelen als GZ psycholoog? • Nee, onverzekerde zorg alternatief? • Welke werkvelden buiten de zorgsector zijn voor mij interessant? • Kan ik mijn vak uitoefenen als nevenfunctie (verenigingswerk, werkervaringsplaats, artikelen enz.? • Wie zijn voor mij bruikbare personen, wat zijn bruikbare netwerken? Perspectieven voor de startende psycholoog

24. Wat doet het NIP? • Beïnvloeden beleid, bv Bestuurlijk Akkoord • Op niveau directeuren en bestuur van VWS, Zorgverzekeraars, brancheorganisaties en patiëntenverenigingen • Adviseren NZa over regelgeving • Aan tafel met zorgverzekeraars • Informeren leden via website, nieuwsbrief en voorlichtingsavonden • Netwerkplatform Perspectieven voor de startende psycholoog