Prof. Dr. Kerem Alkin Değerlendirme 14 Nisan 2009

1. Prof. Dr. Kerem Alkin Değerlendirme 14 Nisan 2009

2. SİGORTACILIK SEKTÖRÜNÜN ÖNEMİ • SİGORTACILIK SEKTÖRÜ, HER ÜLKENİN EN ÖNEMLİ EKONOMİK DEĞERİ OLAN MİLLİ SERVETİN TEMİNATIDIR. DOĞAL AFETLER VE KAZALAR, BAZI YILLAR TRİLYON DOLARA YAKIN ZARARA BİLE YOL AÇMAKTADIR. SİGORTACILIK SEKTÖRÜ OLMASAYDI, DÜNYA EKONOMİSİ BU KAYIPLARIN ÜSTESİNDEN GELEMEZDİ. • SİGORTACILIK SEKTÖRÜNDE BİRİKEN KAYNAK, ULUSAL EKONOMİ İÇİN CİDDİ BİR YATIRIM KAYNAĞIDIR. SERMAYE PİYASASININ GELİŞİMİ İÇİN ÖNEMLİ BİR FİNANSMAN İMKANIDIR. JAPON HALKININ TASARRUFLARI 16 TRİLYON DOLARDIR. BU TASARRUFUN YÜZDE 70’İ SİGORTACILIK SEKTÖRÜ SAYESİNDE OLUŞAN KAYNAKTIR. • SİGORTACILIK SEKTÖRÜ, ÖZELLİKLE DOĞAL AFETLER NEDENİYLE ORTAYA ÇIKAN ZARARLARIN KARŞILANMASI VE KAYIPLARIN TELAFİSİ AÇISINDAN HÜKÜMETLERİN ÜZERİNDEKİ YÜKÜ CİDDİ ÖLÇÜDE AZALTMAKTADIR. HÜKÜMETLER, SİGORTACILIK SEKTÖRÜ SAYESİNDE İMKANLARINI KALKINMAYA KAYDIRABİLMEKTEDİRLER.

3. ABD’DE SICAK DALGASI NEDENİYLE, 1980 YILINDA ÖLEN İNSAN SAYISI 10 BİN, TOPLAM MALİYET 555,4 MİLYAR DOLARDIR. BU RAKAM O TARİHTEKİ TÜRKİYE’NİN MİLLİ GELİRİNİN 5 KATIDIR. • KATRİNA KASIRGASI 1833 KİŞİNİN ÖLÜMÜNE VE 134 MİLYAR DOLAR ZARARA NEDEN OLMUŞTUR. 2005’DE TOPLAM ZARAR 175 MİLYAR DOLARDIR. YANİ, O TARİHTEKİ TÜRKİYE GSYH’SININ YÜZDE 35’İ KADAR ZARAR OLUŞMUŞTUR. • 2008 YILINDA İSE, ABD’DE DOĞAL AFETLERİN NEDEN OLDUĞU ZARAR 56,7 MİLYAR DOLARDIR. YANİ TÜRKİYE’NİN GSYH’SININ YÜZDE 7,7’Sİ KADAR ZARAR GERÇEKLEŞMİŞ.

4. 17 AĞUSTOS MARMARA DEPREMİ’NİN MALİYETİ 8,5 İLE 11 MİLYAR DOLAR ARASINDA TAHMİN EDİLMEKTEDİR. TÜRKİYE 20 BİN İNSANINI 45 SANİYEDE KAYBETMİŞTİR. DEPREMİN 10. YILDÖNÜMÜNE DOĞRU, YENİ BİR DEPREM ENDİŞESİ DAHA UZMANLAR TARAFINDAN DİLE GETİRİLMEKTEDİR. BEKLENEN YENİ DEPREMİN OLASI MALİYETİ İSE 40 MİLYAR DOLAR OLARAK HESAPLANMAKTADIR. 7,5 ŞİDDETİNDEKİ BİR DEPREMDE, İSTANBUL’DAKİ 1 MİLYON BİNANIN 45 BİNİNİN YIKILACAĞI VEYA ÇOK AĞIR HASAR GÖRECEĞİ, 70 BİN BİNANIN AĞIR HASAR, 200 BİN BİNANIN İSE ORTA HASAR GÖRECEĞİ ÖNGÖRÜLMEKTEDİR. SADECE BİNA HASARINDAN KAYNAKLANAN MALİ KAYIPLARIN 11 MİLYAR DOLAR, TOPLAM EKONOMİK KAYBIN İSE 40 MİLYAR DOLAR OLABİLECEĞİ TAHMİN EDİLMEKTEDİR. DEPREMİN ORTALAMA 40 BİN CİVARINDA KİŞİNİN ÖLÜMÜNE, 160 BİN KİŞİNİN HASTANE İHTİYACI OLACAK ŞEKİLDE YARALANMASINA VE 400 BİN CİVARINDA ACİL BARINMA İHTİYACI BULUNAN AİLENİN ORTAYA ÇIKMASINA NEDEN OLACAĞINDAN ENDİŞE EDİLMEKTEDİR. TÜRKİYE’NİN 2008 YILINDA SİGORTA PRİMLERİNİN TOPLAMININ 9,1 MİLYAR DOLAR OLDUĞU DİKKATE ALINDIĞINDA, DEVLETİN BU BOYUTTA BİR DOĞAL AFET NEDENİYLE HARCAYACAĞI KAYNAK VE ÜSTLENECEĞİ MALİYETİN BOYUTLARI BÜYÜK OLACAKTIR.

5. TÜRK SİGORTACILIK SEKTÖRÜNÜN KARŞILAŞTIRMASI TÜRKİYE, OECD ÜYESİ ÜLKELERİN EN ZENGİNİDİR! ÇÜNKÜ, TÜRK HALKI SİGORTA YAPMA İHTİYACI HİSSETMEYECEK KADAR EKONOMİK GÜCÜNE GÜVENMEKTEDİR! 70 MİLYON VATANDAŞIMIZIN % 75’İ HİÇ SİGORTA YAPTIRMAMIŞTIR! ARAÇLARIN %75’İNİN KASKOSU YOKTUR. 14 MİLYON KONUTUN SADECE 2,7 MİLYONU DASK KAPSAMINDADIR!

6. DÜNYADA VE TÜRKİYE’DE SİGORTACILIK SEKTÖRÜ • Toplam Prim (2007): 4,1 Trilyon Dolar (% 3,3 Artış) • Prim Üretimi (2007): • Gelişmiş Ülkeler: 3,7 Trilyon Dolar • Gelişmekte Olan Ülkeler: 414 Milyar Dolar • Türkiye:8,4 Milyar Dolar (9,1 Milyar Dolar - 2008) • Meksika:15,2 Milyar Dolar • Portekiz:16,2 Milyar Dolar • Reel Artış (2007): • Gelişmiş Ülkeler : % 2,5 • Gelişmekte Olan Ülkeler : % 11,8 • Türkiye :% 4,68 ( % 4,54 – 2008)

7. DÜNYADA VE TÜRKİYE’DE SİGORTACILIK SEKTÖRÜ • Prim/GSYİH Dünya Ortalaması : % 7,64 • Gelişmiş Ülkeler: % 9,2 • Gelişmekte olan Ülkeler: % 2,7 • AB 27: % 9,2 • Birleşik Krallık: %14,9 • Polonya: % 3,5 • Çek Cumhuriyeti: % 3,8 • Türkiye: % 1.4 • Dünyada Kişi Başına Düşen Prim:621 Dolar • Gelişmiş Ülkeler : 3 654 Dolar • Gelişmekte olan Ülkeler : 74 Dolar • AB 27: 3 136 Dolar • Birleşik Krallık : 8 326 Dolar • Polonya 411 Dolar • Çek Cumhuriyeti 644 Dolar • Türkiye: 119 Dolar

8. TÜRK İNSANININ RİSK ALGILAMASI • TÜRKİYE’DE SİGORTAYA YÖNELİK BİR BİLİNÇ, ALGILAMA PROBLEMİ OLMASA DA, RİSKLERE KARŞI SİGORTALANMAK KONUSUNDA GEREKEN ADIMLARI ATMAYA YÖNELİK BİR ÇABA DA GÖZLENMİYOR. TÜRK İNSANI KENDİNE YETERİNCE ÖNEM VERMİYOR. BAŞINA GELEBİLECEK SIKINTILARI AYRINTI OLARAK ALGILIYOR. • ‘EKMEK’ DERDİ, ‘GEÇİNME’ DERDİ ÖNE ÇIKTIĞINDA, TÜRK İNSANI SİGORTA PRİMİNİ, ERTELENMESİ GEREKEN BİR MASRAF OLARAK ALGILAMAKTADIR. ANCAK ‘EKMEK TEKNESİ’ ANLAMINDAKİ VARLIĞI YOK OLDUĞUNDA, SİGORTANIN GEREKLİLİĞİNİ HAYLİ MALİYETLİ OLARAK ÖĞRENMEKTEDİR.

9. TÜRK İNSANININ RİSK ALGILAMASI • AYNI ALGILAMA HATASI SİYASİLERDE DE GÖZLENMEKTEDİR. TÜKETİCİ BİR VARLIK SATIN ALMAK İÇİN BANKA KREDİSİ KULLANDIĞINDA, FERDİ KAZA, VEFAT VE HAYAT DIŞI SİGORTALAR, SÖZ KONUSU KREDİNİN KENDİSİNE VE AİLESİNE YÜK OLMASINI ENGELLEYECEK OLMASINA RAĞMEN, BAKAN DÜZEYİNDEKİ BİR KİŞİ DAHİ SİGORTANIN GEREKSİZLİĞİNDEN BAHSEDEBİLMEKTEDİR. • BU TÜR YANILGILARLA, TÜRK TOPLUMUNDA EKONOMİK ENDİŞE VE RİSKLER NEREDEYSE YÜZDE 60’LIK BİR ÖNEME SAHİPKEN, TEMEL SİGORTACILIK ALANIYLA İLGİLİ RİSKLERİN ÖNEMİNİN YÜZDE 40’DA KALDIĞI GÖZLENMEKTEDİR.

10. TÜRK İNSANININ RİSK ALGILAMASI SAĞLIK VE DEPREME YÖNELİK ENDİŞE VE RİSKİN YÜZDE 20’LİK BİR AĞIRLIĞA SAHİP OLMASI ÖNEMLİ. BU DURUMDA, HER İKİ ALANLA İLGİLİ SİGORTALAMA SÜRECİNİN ZORUNLU SİGORTA KAPSAMINA ALINMASI GEREKİYOR. BU KONUDA, ZORUNLU DEPREM SİGORTASINDAN BEKLENEN SONUCUN ALINAMAMASINDA, BU SİGORTAYI YAPTIRMAMIŞ OLAN ŞAHISLARIN NE TÜR BİR CEZAYLA KARŞI KARŞIYA KALACAKLARININ BELLİ OLMAMASI, HATTA BİR CEZA OLUP OLMADIĞININ DAHİ BELLİ OLMAMASI DİKKAT ÇEKMELİ. VATANDAŞIN BU SİGORTAYI YAPTIRMAMASI NEDENİYLE, DEPREM RİSKİNİN BU DERECE YÜKSEK OLDUĞU BİR ÜLKEDE, DEPREM RİSKİ GERÇEKLEŞTİĞİNDE VARINI YOĞUNU KAYBEDECEK OLMASININ İSE EN BÜYÜK CEZA OLDUĞU, BU NEDENLE, ÖDEDİĞİ SİGORTA PRİMİ KARŞILIGINDA GELECEĞİNİ VE BİRİKİMİNİ KORUMA ALTINA ALDIĞINI GÖREMEMESİNİN VEYA HİSSEDEMEMESİNİN DİKKAT ÇEKMESİ GİBİ.

11. TÜRK İNSANININ RİSK ALGILAMASI • KADINLARIN SAĞLIK VE DEPREM RİSKLERİ KONUSUNDA DAHA DUYARLI OLMALARI, BU İKİ RİSK ALANINA YÖNELİK SİGORTALARI TOPLUMA MAL EDERKEN, KADINLARA ULAŞMANIN DAHA KRİTİK ÖNEMDE OLDUĞUNU GÖSTERİYOR. • KEZA, HIRSIZLIK VE KAPKAÇ KONULARINDA YİNE KADINLAR DAHA DUYARLI GÖZÜKMEKTE. ÖZELLİKLE, DOĞU VE GÜNEY DOĞU ANADOLU’DA YAŞAYAN KADINLARIMIZIN BU RİSKE YÖNELİK OLARAK DAHA DUYARLI OLDUKLARI DİKKATE ALINDIĞINDA, BU BÖLGEYE YÖNELİK ÖZEL BİR TANITIM ORGANİZE EDİLEBİLİR.

12. TÜRK İNSANININ RİSK ALGILAMASI • ERKEK NÜFUSUN TEMEL RİSK BAŞLIKLARINA YETERİNCE DUYARLI OLMAMALARI SOSYOLOJİK OLARAK İNCELENMEYİ HAK EDİYOR. KARADENİZ BÖLGESİNDE TERÖR RİSKİNE KARŞI ÖZEL HASSASİYET İSE, DOĞU VE GÜNEYDOĞU’YA GÖRE DAHA YÜKSEK ORANDA BİR DUYARLILIĞA İŞARET ETMESİ AÇISINDAN İLGİ ÇEKİCİ. • SİGORTA KAVRAMININ ALGILANMASINDA YÜZDE 68 AĞIRLIKLA GÜVENCE, TEMİNAT VE GARANTİ KAVRAMLARININ ÇAĞRIŞIM YAPMASI MÜSPET KARŞILANABİLİR. BUNUNLA BİRLİKTE, YÜZDE 40’LIK BİR KESİM İÇİN SOSYAL SİGORTA KAVRAMINI ÇAĞRIŞTIRIYOR OLMASI DA DÜŞÜNDÜRÜCÜ.

13. TÜRK İNSANININ RİSK ALGILAMASI • SİGORTA KAVRAMININ HASARLARIN KARŞILANMASINI YETERİNCE ÇAĞRIŞTIRMAMASI İSE DÜŞÜNDÜRÜCÜ. HASARLARIN KARŞILANMASI ÖNCELİKLE AKLA GELMESİ GEREKEN BİR ÇAĞRIŞIM İKEN, DÜŞÜK BİR ALGILAMA, SİGORTA SAHİBİ OLAN VE OLMAYAN VATANDAŞLAR NEZDİNDE ‘HASARLARIN KARŞILANMADIĞI’ ANLAMINDA BİR YARGIDAN MI KAYNAKLANIYOR, BU NOKTANIN ÜZERİNE GİDİLMELİ. • TÜM BU DETAYLARA KARŞIN, SİGORTANIN ÖNCELİKLİ BİR İHTİYAÇ OLDUĞU DEĞERLENDİRMESİNE YÜZDE 91 ORANINDA BİR ONAYLA KESİNLİKLE KATILINIYOR OLMASI ÖNEMLİ. SİGORTA SAHİBİ OLANLAR AÇISINDAN İSE, YÜZDE 81 ORANINDA KİŞİNİN VE SEVDİKLERİNİN GELECEĞİNİ KORUMAK GÖRÜŞÜ AĞIR BASIYOR.

14. TÜRK İNSANININ RİSK ALGILAMASI SİGORTACILIKTA TEMEL NOKTA, TOPLUMUN GENİŞ BİR KESİMİNİN ‘SİGORTA YAPTIRMAYACAK KADAR ZENGİN OLMADIĞI’ GÖRÜŞÜNÜ SAHİPLENMESİDİR. KİŞİNİN VE SEVDİKLERİNİN GELECEĞİNİ GARANTİ ALTINA ALIRKEN, RİSKİN GERÇEKLEŞMESİ HALİNDE KAYBOLAN VARLIK DEĞERİNİN YERİNE KONMASININ NE KADAR ÖNEMLİ VE MASRAFLI OLDUĞU ALGILANDIKÇA, SİGORTA YAPTIRMA ALIŞKANLIGI DA YERLEŞECEKTİR. KEZA, SİGORTA SAHİBİ OLAN VATANDAŞLARIN YÜZDE 87’Sİ SİGORTA YAPTIRMANIN AKILLICA BİR DAVRANIŞ OLMADIĞI GÖRÜŞÜNÜ KESİNLİKLE REDDETMEKTEDİR.

15. TÜRK İNSANININ RİSK ALGILAMASI • BUNUNLA BİRLİKTE, SAĞLIK, HAYAT, DEPREM VE KASKO KAVRAMLARINI DA ÇAĞRIŞTIRMASI, KADIN NÜFUS VE ERKEK NÜFUSA GÖRE FARKLILIK GÖSTERİYOR. ERKEKLERDE KASKO KAVRAMININ ÇAĞRIŞIM YAPMASI DİKKATE ALINMALI. KADIN NÜFUSA YÖNELİK KASKO SİGORTASI BİLİNÇİ ÖZEL TANITIM VE REKLAMLARA AĞIRLIK VERİLMESİ GEREKİYOR. • HALKIN YÜZDE 60’A YAKIN BİR BÖLÜMÜ SİGORTA YAPTIRMAYI BİR ÇAĞDAŞLIK GÖRÜNTÜSÜ OLARAK KABUL EDERKEN, YİNE HALKIN YÜZDE 27’Sİ BİR ZENGİNLİK SİMGESİ OLARAK DA ALGILAMAKTA. ANCAK, KARADENİZ BÖLGESİNDEKİ VATANDAŞLAR AĞIRLIKLI OLMAK ÜZERE, SİGORTA SAHİPLERİ SİGORTA YAPTIRMAYIKESİNLİKLEBİR ZENGİNLİK SİMGESİ OLARAK GÖRMÜYOR.

16. TÜRK İNSANININ RİSK ALGILAMASI • DOĞU VE GÜNEY DOĞU ANADOLU’DA YAŞAYAN VATANDAŞLARIMIZ AÇISINDAN, YÜZDE 7 GİBİ SINIRLI BİR ORANDA DA OLSA, SİGORTANIN AKILLI BİR DAVRANIŞ OLMADIĞI GÖRÜŞÜ DİKKAT ÇEKİYOR. • TOPLUMUN SİGORTACILIK ALANIYLA İLGİLİ ALGILARINDA VE SİGORTA YAPTIRMANIN GEREKLİLİĞİ HUSUSUNDAKİ DEĞERLENDİRMELERİNDE MÜSPET VE UMUT VERİCİ BİR TABLO ÖNE ÇIKARKEN, AYNI KONU BU ALANDA FAALİYET GÖSTEREN SİGORTA ŞİRKETLERİNİN KREDİBİLİTESİNE VEYA GÜVENİRLİLİĞİNE GELDİĞİNDE, BELLİ BİR SIKINTININ VARLIĞI GÖZLENİYOR.

17. TÜRK İNSANININ RİSK ALGILAMASI • MARMARA BÖLGESİNDE YAŞAMINI SÜRDÜREN SİGORTA MÜŞTERİLERİ GÖRECELİ OLARAK SİGORTA ŞİRKETLERİNİN MÜŞTERİYE YAKLAŞIMINDAN VE GENEL DURUŞUNDAN YÜZDE 40’I AŞAN BİR MEMNUNİYETE İŞARET EDERKEN, EGE BÖLGESİNDE YAŞAYAN SİGORTA MÜŞTERİLERİNİN AYNI ÖLÇÜDE MUTLU OLMADIKLARI GÖZLENİYOR. BU DURUMDA, EGE BÖLGESİNDEKİ SİGORTA TÜKETİCİLERİNİN GÜVENİNİ KAZANMAYA YÖNELİK ÖZEL ÇALIŞMALARIN GEREKLİLİĞİ ÖNE ÇIKIYOR. • SİGORTA ŞİRKETLERİNİN MÜŞTERİNİN ZARARINI TAM OLARAK KARŞILAMADIKLARI, YETERİNCE GÜVENİLİR BULUNMADIKLARI, MÜŞTERİNİN, YA DA SİGORTA TÜKETİCİSİNİN ÇIKARLARINI YETERİNCE KORUMADIKLARI VE ZOR GÜNÜNDE YANINDA OLMADIKLARI YÖNÜNDEKİ GÖRÜŞLER YÜZDE 50 CİVARINDA BİR AĞIRLIĞA SAHİP.

18. Teşekkürler