Rozwój gospodarczy państw świata

1. Rozwój gospodarczy państw świata Opracowała: Anna Kodyniak

2. Rozwój gospodarczy państw świata • Mierniki rozwoju gospodarczego państw • Podział krajów ze względu na różny poziom rozwoju gospodarczego • Cechy krajów wysoko rozwiniętych • Cechy krajów słabo rozwiniętych • Przyczyny i konsekwencje podziału świata na biedne Południe i bogatą Północ • Bibliografia

3. Mierniki rozwoju gospodarczego • Społeczne • Ekonomiczne • Gospodarcze • Demograficzne • Uwzględniające jakość życia

4. Mierniki ekonomiczne • PKB na 1 mieszkańca • Dynamika przyrostu PKB • Udział poszczególnych działów w tworzeniu PKB • Stopa bezrobocia

5. PKB na 1 mieszkańca Źródło: Mały Rocznik Statystyczny GUS 2006

6. Źródło: Kop J., Kucharska M., Szkurłat E.: Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003

7. Dynamika PKB i stopa bezrobocia Źródło: Kop J., Kucharska M., Szkurłat E.: Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003

8. Źródło: Mały Rocznik Statystyczny GUS 2006

9. Wskaźniki gospodarcze • Struktura towarowa handlu zagranicznego • Struktura zawodowa ludności • Udział kraju w światowej produkcji energii elektrycznej • Intensywność produkcji rolnej

10. Struktura zawodowa ludności Źródło: Kop J., Kucharska M., Szkurłat E.: Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003

11. Źródło: Mały Rocznik Statystyczny GUS 2006

12. Udział wpływów z turystyki w wartości eksportu Źródło: Atlas Geograficzny. Świat. Polska, Wyd. Nowa Era Redakcja Kartograficzna, Wrocław 2005

13. Wskaźniki demograficzne • Śmiertelność niemowląt • Średnia długość życia • Odsetek ludności nieumiejącej czytać • Poziom skolaryzacji

14. Średnia długość trwania życia Źródło: Kop J., Kucharska M., Szkurłat E.: Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003

15. Źródło: Mały Rocznik Statystyczny GUS 2006

16. Analfabetyzm Źródło: Atlas Geograficzny. Świat. Polska, Wyd. Nowa Era Redakcja Kartograficzna, Wrocław 2005

17. Źródło: Kądziołka J., Kocimowski K., Wołonciej E.: Świat w liczbach 2006/2007. Książka wraz z płytą CD. Wyd. WsiP.

18. Wskaźniki społeczne • Spożycie kalorii i białka • Udział wydatków na żywność w budżetach domowych • Liczba ludności przypadająca na 1 lekarza • Dostęp do wody pitnej

19. Dzienne spożycie kalorii i białka Źródło: Skrzypczak W.: Geografia społeczno-ekonomiczna świata i Polski, Wyd. EFEKT, Warszawa 2004

20. Liczba osób przypadająca na 1 lekarza Źródło: Atlas Geograficzny. Świat. Polska, Wyd. Nowa Era Redakcja Kartograficzna, Wrocław 2005

21. Ludność w przeliczeniu na 1 lekarza. Łóżka w szpitalach Źródło: Kądziołka J., Kocimowski K., Wołonciej E.: Świat w liczbach 2006/2007. Książka wraz z płytą CD. Wyd. WsiP.

22. Źródło: Atlas Geograficzny. Świat. Polska, Wyd. Nowa Era Redakcja Kartograficzna, Wrocław 2005

23. Dostęp ludności do wody pitnej Źródło: Skrzypczak W.: Geografia społeczno-ekonomiczna świata i Polski, Wyd. EFEKT, Warszawa 2004

24. HDI (Human Development Index) Jest to wskaźnik rozwoju ludzkości uwzględniający jakość życia. Obejmuje: • Poziom PKB na 1 mieszkańca • Średnią długość trwania życia • Poziom higieny • Poziom usług medycznych • Odsetek osób nie umiejących czytać (KSR) • Odsetek osób rozpoczynających szkołę średnią i studia wyższe (KWR)

25. HDI Źródło: Kop J., Kucharska M., Szkurłat E.: Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003

26. Podział krajów ze względu na różny poziom rozwoju gospodarczego

27. Źródło: Kop J., Kucharska M., Szkurłat E.: Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003

28. Kraje wysoko rozwinięte gospodarczo (KWR), wg PKB • PKB na 1 mieszkańca powyżej 15 000 $ i wysoki udział usług w tworzeniu PKB Źródło: Kop J., Kucharska M., Szkurłat E.: Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003

29. Kraje średnio rozwiniętego gospodarczo wg PKB • PKB na 1 mieszkańca wynosi od 7000 do 15 000 $ • Kraje: Meksyk, Brazylia, Wenezuela, Argentyna, Chile, RPA, Libia, Malezja, Polska, Czechy, Słowacja, Węgry, Białoruś, Rosja, Litwa, Łotwa, Estonia

30. Kraje słabo rozwinięte gospodarczo (KSR) • PKB na 1 mieszkańca wynosi poniżej 7 000 $ • Wysoki udział rolnictwa i leśnictwa w tworzeniu PKB • Kraje: Chiny, Kazachstan, Iran, Turcja, UkrainaNajbiedniejsze: Etiopia, Sudan, Mali, Niger, Nigeria, Demokratyczna Republika Kongo

31. KWRwg HDI • Wskaźnik w krajach wysoko rozwiniętych zawiera się w wartościach powyżej 1 • Kraje: USA, Kanada, Japonia, Australia, Nowa Zelandia, Chile, Argentyna, kraje Europy Zachodniej, Polska, Czechy, Słowacja, Węgry, Izrael

32. Kraje średnio rozwinięte gospodarczo wg HDI • Wskaźnik zawiera się w wartościach 0,5 do 0,8

33. KSR wg HDI • Wskaźnik zawiera się w wartościach poniżej 0,5 • Kraje: kraje Afryki Równikowej, Nepal, Afganistan, Bangladesz, Laos

34. HDI Źródło: Kop J., Kucharska M., Szkurłat E.: Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003

35. Cechy KWR

36. Cechy demograficzne KWR • Niski lub ujemny przyrost naturalny • Starzejące się społeczeństwo • Wysoka średnia długość życia • Dominacja zatrudnienia w III i IV sektorze gospodarki • Dostępność wody pitnej • Niska śmiertelność niemowląt • Niski poziom analfabetyzmu • Wysoki stopień skolaryzacji

37. Cechy ekonomiczne KWR • Duży popyt na usługi i dobra konsumpcyjne • Wysoki udział usług w tworzeniu PKB • Wysoki udział handlu zagranicznego w tworzeniu PKB • Dobrze rozwinięty przemysł przetwórczy z działami high – tech • Chłonny rynek zbytu • Malejąca energochłonność produkcji • Rosnąca wydajność pracy • Tworzenie i eksport nadwyżek kapitałowych

38. Cechy ekologiczne KWR • Inwestycje proekologiczne i zamykanie szkodliwych dla środowiska działów przemysłu powodujące poprawianie się stanu środowiska • Wysoka świadomość ekologiczna społeczeństwa • Malejąca emisja CO2 i SO2 w związku z coraz częstszym używaniem gazu ziemnego, energii jądrowej lub odnawialnych źródeł energii

39. Cechy rolnictwa KWR • Wysoka kultura rolna • Wysoka towarowość rolnictwa • Wysoki udział roślin przemysłowych, warzyw i owoców w produkcji rolnej • Wysoki udział hodowli w produkcji rolnej • Niski odsetek osób czynnych zawodowo zatrudnionych w rolnictwie • Duża powierzchnia gospodarstw rolnych • Specjalizacja produkcji rolnej • Wysoki stopień mechanizacji i chemizacji • Dostosowywanie się rolnictwa do potrzeb rynkowych • Dobrze rozwinięte zaplecze obsługi rolnictwa • Duży dostęp do środków produkcji rolnej

40. Cechy KSR

41. Cechy demograficzne KSR • Wysoki przyrost naturalny • Urbanizacja w początkowym stadium lub nadurbanizacja (kraje Ameryki Łacińskiej) • Niska średnia długość życia • Dominacja zatrudnienia w I sektorze gospodarki • Wysoka śmiertelność niemowląt • Wysoki poziom analfabetyzmu • Niski poziom skolaryzacji • Niska dostępność do wody pitnej

42. Cechy ekonomiczne KSR • Niski poziom PKB na 1 mieszkańca • Niska kumulacja kapitału pozwalająca produkować artykuły typu: odzież i żywność • Niska wydajność pracy • Niski udział handlu zagranicznego w tworzeniu PNB • Brak specjalizacji produkcji przemysłowej • Brak nadwyżek eksportowych • Rosnące bezrobocie • Surowce i płody rolna są głównym produktem eksportowym • Zadłużenie zagraniczne ze względu na niskie ceny towarów wymienionych powyżej • Niedorozwój infrastruktury technicznej • Nisko wykwalifikowana siła robocza

43. Cechy ekologiczne KSR • Brak pieniędzy na inwestycje ekologiczne • Rozwój tradycyjnych gałęzi przemysłu sprzyjających degradacji środowiska • Udostępnianie swoich terytoriów za środki finansowe na składowanie szkodliwych odpadów i śmieci • Degradacja środowiska np. wycinanie lasów pierwotnych, w związku z rozwojem cywilizacyjnym (na pola uprawne, drzewo na opał, drzewo na sprzedaż, rozwój miast, szlaki komunikacyjne)

44. Cechy rolnictwa KSR • Niski poziom mechanizacji i chemizacji • Monokulturowa uprawa roślin eksportowych prowadząca do degradacji najlepszych gleb • Niski udział hodowli w produkcji rolnej • Dominacja upraw roślin alimentacyjnych związana ze wzrostem zapotrzebowania na żywność • Niedorozwój przetwórstwa rolno – spożywczego • Brak płodozmianu prowadzący do wyjałowienia gleb • Nieumiejętne nawodnianie prowadzące do zasolenia gleb • Rozdrobnienie gospodarstw rolnych • Wysokie zatrudnienie w rolnictwie • Niska kultura rolna • Stosowanie prymitywnych typów rolnictwa (żarowo – odłogowe, pasterstwo koczownicze) w najbiedniejszych krajach

45. Przyczyny i konsekwencje podziału świata na biedne Południe i bogatą Północ

46. Źródło: Kop J., Kucharska M., Szkurłat E.: Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003

47. Przyczyny dysproporcji • Dominacja I sektora w KSR • Coraz niższe ceny surowców i płodów rolnych na rynkach światowych a tym samym coraz niższe wpływy z eksportu w krajach Południa • Konieczność sprowadzania przez KSR żywności oraz produktów przemysłu przetwórczego szczególnie maszyn i urządzeń • Powyższe punkty skutkują coraz wyższym zadłużeniem krajów Południa (ceny surowców i płodów rolnych są o wiele niższe niż ceny maszyn i urządzeń) • Coraz niższy poziom życia krajów Południa związany z coraz gorszą sytuacja ekonomiczną przejawiający się większą śmiertelnością niemowląt, wysokim poziomem analfabetyzmu i niskim poziomem skolaryzacji

48. Źródło: Kop J., Kucharska M., Szkurłat E.: Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003

49. Konsekwencje dysproporcji • Pogłębianie się napięć w krajach biednego Południa • Pojawianie się napięć pomiędzy Północą i Południem spowodowanych poczuciem niesprawiedliwości z jednej strony i nielegalną imigracją z drugiej • Niebezpieczeństwo rozwoju terroryzmu przede wszystkim fundamentalistów islamskich • Niebezpieczeństwo załamania się światowego systemu finansowego wskutek kryzysów gospodarczych w krajach biednego Południa

50. Źródło: Kop J., Kucharska M., Szkurłat E.: Geografia społeczno-ekonomiczna Podręcznik Liceum ogólnokształcące zakres rozszerzony; Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2003