1 / 25

SEE p rivrede u tranziciji: dvadesetogodišnje iskustvo privatizacije

SEE p rivrede u tranziciji: dvadesetogodišnje iskustvo privatizacije. Ekonomika tranzicije. SEE region: Uvalić (2010). Albanija, BIH, Hrvatska, Makedonija, Crna Gora, Srbija SEE region kasni za CEE u pogledu nivoa ekonomske razvijenosti, ekonomskih i institucionalnih reformi i EU integracije.

stacie
Download Presentation

SEE p rivrede u tranziciji: dvadesetogodišnje iskustvo privatizacije

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. SEE privrede u tranziciji:dvadesetogodišnje iskustvo privatizacije Ekonomika tranzicije

  2. SEE region: Uvalić (2010) • Albanija, BIH, Hrvatska, Makedonija, Crna Gora, Srbija • SEE region kasni za CEE u pogledu nivoa ekonomske razvijenosti, ekonomskih i institucionalnih reformi i EU integracije

  3. SFRJ: Uvalić (2010) • Pre tranzicije SFRJ najrazvijenija i najveća zemlja u regionu po teritoriji i populaciji • 1980-tih SFRJ imala brojne trgovinske aranžmane sa EC i za razliku od Bugarske i Rumunije nije bila članica CMEA

  4. SFRJ: Uvalić (2010) • Duga tradicija tržišno orijentisanih reformi još od 1950-tih • Samoupravljanje, otvorenost prema svetu i decentralizacija ali • Državni paternalizam (meka budžetska ograničenja)

  5. SEE tranzicija: Uvalić (2010) • SFRJ 1989 prva je otpočela tranziciju: Zakon o privatizaciji i podsticaj FDI • Dakle, inicijalni uslovi bili su bolji nego u drugim SEE pa čak i u mnogim CEE zemljama

  6. SEE tranzicija: Uvalić (2010) • Slovenija je 1991. bila najrazvijenija i kasnije je imala pristup EU fondovima kao kandidat (PHARE). Postala EU član 2004. • Bugarska i Rumunija: sporija tranzicija uz ekonomsku nestabilnost ali takođe pristup PHARE fondovima. Postale EU članice 2007.

  7. Zapadni Balkan: Uvalić (2010) Rane 1990-te sve zemlje su imale hiperinflaciju (sem Albanije) zbog: • makroekonomske nestabilnosti • raspada političke, ekonomske i monetarne unije

  8. Zapadni Balkan: Uvalić (2010) • Makroekonomska stabilizacija najbrže postignuta u Hrvatskoj i Makedoniji zahvaljujući restriktivnoj monetarnoj politici • Albanija: radikalne reforme od 1992. Finansijska kriza (piramidalne scheme) 1997.

  9. Zapadni Balkan: Uvalić (2010) Visok fiskalni deficit u svim zemljama ali stabilizacija nakon 2001. zahvaljujući: • restriktivnoj fiskalnoj politici i • radikalnim poreskim reformama

  10. Zapadni Balkan: Uvalić (2010) Međutim i dalje problemi: • poreska evazija • neformalni sektor • nepromenjena struktura državnih izdataka: za plate, penzije i socijalne transfere a zanemarene kapitalne investicije

  11. Zapadni Balkan: Uvalić (2010) • 2000-2008 uzastopan pozitivan rast BDP oko i iznad 5% u svim zemljama (sem Makedonije) • Rast kredita i oživljavanje izvoznog tržišta

  12. Zapadni Balkan: Uvalić (2010) Međutim, uvoz rastao brže od izvoza: • Spoljno-trgovinski deficit • Ograničenje izvoza a podsticaj uvoza zbog restriktivne monetarne politike i apresijacije valute radismanjenja inflacije

  13. Zapadni Balkan: Uvalić (2010) • Globalna kriza 2008-09. • Bruto spoljni dug: Hrvatska (88% BDP), Crna Gora (77% BDP), Srbija (63% BDP)

  14. Zapadni Balkan: Uvalić (2010) • MMF pozajmice za pomoć u 2008 i 2009. • Aid addiction: transfer velikih iznosa međunarodne pomoći bez formiranja zdravih uslova za permanentan ekonomski oporavak i rast (BIH i Kosovo)

  15. Zapadni Balkan: Uvalić (2010) • FDI 1989-1996 ukupno u 4 zemlje (bez BIH): $900mil (2% od investicija u 27 tranzicionih ekonomija), a od 1997. 6% od čega 60% u Hrvatsku • Srbija 2006. velik priliv FDI: $4 milijarde zahvaljujući privatizaciji telekomunikacija i bankarskog sektora

  16. Zapadni Balkan: Uvalić (2010) • 1989-2008: ukupno FDI u svih 6 zemalja $54 milijarde što je svega 8.2% ukupnih FDI u ostalim tranzicionim ekonomijama • 1989-2008: Hrvatska ($23 milijarde), Srbija ($15milijardi), BIH ($6,2 milijardi), Albanija ($3,5 milijardi), Makedonija ($3,2 milijarde), Crna Gora ($2,8 milijardi) dok Bugarska ($41 milijarda) i Rumunija ($58 milijardi)

  17. FDI u zemljama u tranziciji: Uvalić (2010)

  18. Zapadni Balkan: Uvalić (2010) Tranziciona recesija: • 2008. jedino Albanija, Hrvatska i Crna Gora prešle svoj BDP iz 1989. (npr. Srbija svega 72%) • Nezaposlenost najveća u Evropi: jobless growth (BDP rast ali bez smanjenja nezaposlenosti)

  19. Rast realnog BDP(1989=100): Uvalić (2010)

  20. Zapadni Balkan i EU 27: Uvalić (2010)

  21. Zapadni Balkan: Uvalić (2010) • Udeo privatnog sektora u BDP: 60-75%. Albanija najprivatizovanija a najmanje Srbija i BIH • Izazovi: monopolistička struktura, visok rizik ulaganja (mali udeo kredita u depozitima ali neto razlika u kamatama velika), infrastruktura

  22. Zapadni Balkan EBRD indikatori tranzicije: Uvalić (2010)

  23. Međunarodna integracija: Uvalić (2010) • 1999. Stability Pact za SEE: potpisale članice EU, ostale razvijene zemlje i međunarodne organizacije radi razvoja regiona • EU trgovinski preferencijali od 2000. eliminacija carina i kvota za 95% roba iz Zapadnog Balkana

  24. Međunarodna integracija: Uvalić (2010) • Fondovi: Community Assistance to Reconstruction, Developement and Stabilisation (CARDS) • $5milijardi 2000-2006. • Integracija i preko EU banaka: 60-95% udela

  25. Međunarodna integracija: Uvalić (2010) • 2001: formiranje slobodne trgovinske zone (Memorandum of Understanding on Trade Liberalisation and Facilitation) unutar SEE (CEFTA 2006) • 2003: Evropsko partnerstvo (EU-Balkan Samit) • 2006 novi fondovi: Instrument of Pre-Accession Assistance (IPA) EUR 11,5 milijardi (2007-2013)

More Related