Funkcjonowanie szkolnictwa zawodowego w powiatach

1. Funkcjonowanie szkolnictwa zawodowego w powiatach 21 lutego 2013 r.

2. Zmiany w systemie szkolnictwa zawodowego • Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 205, poz. 1206) wprowadziła od 1 września 2012 r. zmiany w systemie szkolnictwa zawodowego wynikające z potrzeb polskiej gospodarki i rynku pracy, powiązanych z nimi strategii rozwoju kraju i regionów oraz zobowiązań Polski jako kraju członkowskiego Unii Europejskiej.

3. Modernizacja kształcenia zawodowego • Podstawowe kierunki wdrażanych zmian: • modyfikacja struktury szkolnictwa zawodowego • nowelizacja klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego • przygotowanie kompleksowej obudowy programowej kształcenia zawodowego (nowa podstawa programowa kształcenia w zawodach, przykładowe szkolne plany i programy nauczania) • modernizacja systemu egzaminów zewnętrznych • wprowadzenie nowych pozaszkolnych form kształcenia ustawicznego • rozwój współpracy z pracodawcami • zmiana wizerunku szkolnictwa zawodowego

4. Podstawy prawne zmian w kształceniu zawodowym Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 205, poz. 1206) oraz 10 rozporządzeń Ministra Edukacji Narodowej (Dz.U.2012):1) z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (poz. 7 z późn.zm.)2) z dnia 11 stycznia 2012 w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych(poz.186)3) z dnia 11 stycznia 2012 r. w sprawie egzaminów eksternistycznych (poz.188)4) z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (poz. 184)5) z dnia 7 lutego 2012 r w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (poz. 204)6) z dnia 24 lutego 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (poz. 262)7) z dnia 24 czerwca 2012 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (poz. 752) 8) z dnia 16 lipca 2012 r. w sprawie przypadków, w jakich do publicznej lub niepublicznej szkoły dla dorosłych można przyjąć osobę, która ukończyła 16 albo 15 lat oraz przypadków, w jakich osoba, która ukończyła gimnazjum, może spełniać obowiązek nauki przez uczęszczanie na kwalifikacyjny kurs zawodowy (poz. 857)9) z dnia 9 sierpnia 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowego programu szkolenia kandydatów na egzaminatorów, sposobu prowadzenia ewidencji egzaminatorów oraz trybu wpisywania i skreślania egzaminatorów z ewidencji (poz. 945)10) z dnia 14 września 2012 r. w sprawie egzaminu czeladniczego, egzaminu mistrzowskiego oraz egzaminu sprawdzającego przeprowadzanych przez komisje egzaminacyjne izb rzemieślniczych (poz. 1117)

5. Nowa struktura szkolnictwa zawodowego i edukacji ustawicznej – elastyczne ścieżki kształcenia w zawodzie Od 1 września 2012 r. w systemie szkolnym funkcjonują: szkoły prowadzące kształcenie zawodowe: trzyletnia zasadnicza szkoła zawodowa czteroletnie technikum szkoła policealna oraz następujące szkoły ogólnokształcące dla dorosłych: szkoła podstawowa dla dorosłych (szósta klasa) trzyletnie gimnazjum dla dorosłych trzyletnie liceum ogólnokształcące dla dorosłych Osoby dorosłe mają możliwość połączenia zdobywania wykształcenia ogólnego z nabywaniem kwalifikacji zawodowych w systemie pozaszkolnym (w tym zwłaszcza na kwalifikacyjnych kursach zawodowych)

6. Zwiększenie dostępności i elastyczności kształcenia zawodowego – nowe formy kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych 1. Kwalifikacyjny kurs zawodowy - należy przez to rozumieć kurs, którego program nauczania uwzględnia podstawę programową kształcenia w zawodach, w zakresie jednej kwalifikacji, którego ukończenie umożliwia przystąpienie do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie w zakresie tej kwalifikacji.2. Kurs umiejętności zawodowych - jest prowadzony według programu nauczania uwzględniającego podstawę programową kształcenia w zawodach, w zakresie jednej z części efektów kształcenia wyodrębnionych w ramach danej kwalifikacji alboefektów kształcenia wspólnych dla wszystkich zawodów oraz wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia, alboefektów kształcenia wspólnych dla wszystkich zawodów w zakresie organizacji pracy małych zespołów.3. Kurs kompetencji ogólnych- jest prowadzony według programu nauczania uwzględniającego dowolnie wybraną część podstawy programowej kształcenia ogólnego.4. Turnus dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników5. Kursy inne niż wymienione w pkt 1-3, umożliwiające uzyskiwanie i uzupełnianie wiedzy, umiejętności i kwalifikacji zawodowych.

7. Dokumenty potwierdzające kwalifikacje zawodowe Świadectwo potwierdzające kwalifikację w zawodzie będzie wydawane osobom, które zdadzą egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie przeprowadzony w zakresie jednej kwalifikacji. Dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe będzie wydawany osobom, które zdadzą egzaminy potwierdzające wszystkie kwalifikacjew danym zawodzie oraz będą miały odpowiedni dla zawodu poziom wykształcenia ogólnego. Na wniosek osoby posiadającej dyplom, dana komisja okręgowa wyda suplement Europass do dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe ułatwiający poruszanie się po krajowym i europejskim rynku pracy. 7

8. Zadania powiatuart.5a uso • Do zadań własnych powiatu należy między innymi zakładanie i prowadzenie publicznych szkół ponadgimnazjalnych- zawodowych oraz zapewnienie warunków prowadzenia kkz. • Organ prowadzący wyrażając zgodę na uruchomienie kształcenia winien: • zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki nauki, wychowania i opieki, • wyposażyć szkołę w pomoce dydaktyczne i sprzęt niezbędny do pełnej realizacji programów nauczania, programów wychowawczych, przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów oraz wykonywania innych zadań statutowych.

9. Działania organów prowadzących w zakresie prowadzenia szkół zawodowych • - dyrektor szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe, w porozumieniu z organem prowadzącym szkołę, ustala zawody, w których kształci szkoła, po zasięgnięciu opinii powiatowej i wojewódzkiej rady zatrudnienia co do zgodności z potrzebami rynku pracy; • - dyrektor szkoły za zgodą organu prowadzącego może zatrudnić specjalistę do prowadzenia zajęć z zakresu kształcenia zawodowego

10. Działania organów prowadzących w zakresie prowadzenia szkół zawodowych • Dyrektor szkoły do dnia 30 kwietnia każdego roku opracowuje arkusz organizacji szkoły, w którym określa szczegółową organizację nauczania, wychowania i opieki w danym roku szkolnym, z uwzględnieniem szkolnego planu nauczania. • Arkusz organizacji szkoły zatwierdza organ prowadzący szkołę – do dnia 30 maja danego roku.

11. Działania organów prowadzących w zakresie prowadzenia szkół zawodowych– egzamin zawodowy • Egzamin przeprowadzany jest w szkole, placówce lub u pracodawcy • Egzaminy są organizowane w trakcie roku szkolnego po zakończeniu kształcenia w danej kwalifikacji • Egzamin składa się z części pisemnej i praktycznej • Egzamin praktyczny z wykonaniem tak w szkole zasadniczej, jak i w technikum • Egzamin jest przeprowadzany również jako egzamin eksternistyczny

12. Edukacja dorosłych • Szkolnictwo dla dorosłych obejmuje: • szkołę podstawową dla dorosłych (szósta klasa) • trzyletnie gimnazjum dla dorosłych • trzyletnie liceum ogólnokształcące dla dorosłych, w którym absolwenci zasadniczej szkoły zawodowej kontynuują naukę począwszy od klasy drugiej • szkołę policealną, o okresie nauczania nie dłuższym niż 2,5 roku • kwalifikacyjne kursy zawodowe będące elastyczną formą kształcenia w zawodach.

13. Edukacja dorosłych– kwalifikacyjne kursy zawodowe • Kwalifikacyjne kursy zawodowe są jedną z podstawowych form działalności dydaktyczno-wychowawczej szkoły.

14. Edukacja dorosłych– kwalifikacyjne kursy zawodowe • Kwalifikacyjne kursy zawodowe mogą być prowadzone przez: • publiczne szkoły prowadzące kształcenie zawodowe w zakresie zawodów, w których kształcą • niepubliczne szkoły o uprawnieniach szkół publicznych prowadzące kształcenie zawodowe w zakresie zawodów, w których kształcą • publiczne i niepubliczne placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego oraz ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego • instytucje rynku pracy, w tym Ochotnicze Hufce Pracy • inne podmioty prowadzące działalność oświatową. • Zasady organizacji kwalifikacyjnych kursów zawodowych zostały określone w rozporządzeniu w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych (Dz. U. z 2012, poz. 186 z późn. zm.). 14

15. Edukacja dorosłych– kwalifikacyjne kursy zawodowe • Kwalifikacyjny kurs zawodowy to kurs, którego program nauczania uwzględnia podstawę programową kształcenia w zawodach, w zakresie jednej kwalifikacji, którego ukończenie umożliwia przystąpienie do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie w zakresie tej kwalifikacji. 15

16. Edukacja dorosłych– kwalifikacyjne kursy zawodowe • Uczestnikami kwalifikacyjnych kursów zawodowych mogą być: • osoby dorosłe, zainteresowane uzyskiwaniem i uzupełnianiem wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowych; • w wyjątkowych przypadkach osoby, które nie ukończyły 18 lat – przypadki, w jakich osoba, która ukończyła gimnazjum, może spełniać obowiązek nauki przez uczęszczanie na kwalifikacyjny kurs zawodowy zostały uregulowane w rozporządzeniu MEN w sprawie przypadków, w jakich do publicznej lub niepublicznej szkoły dla dorosłych można przyjąć osobę, która ukończyła 16 albo 15 lat, oraz przypadków, w jakich osoba, która ukończyła gimnazjum, może spełniać obowiązek nauki przez uczęszczanie na kwalifikacyjny kurs zawodowy. 16

17. Edukacja dorosłych– kwalifikacyjne kursy zawodowe • Liczba słuchaczy uczestniczących w kwalifikacyjnym kursie zawodowym prowadzonym przez publiczne szkoły, placówki lub ośrodki, wynosi co najmniej 20. • Za zgodą organu prowadzącego liczba słuchaczy może być mniejsza niż 20 (ograniczenie to dotyczy wyłącznie wymienionych podmiotów). 17

18. Edukacja dorosłych– kwalifikacyjne kursy zawodowe Organizator kursu: • ustala daty rozpoczęcia i zakończenia kwalifikacyjnego kursu zawodowego, o których obowiązany jest poinformować właściwą OKE w terminie 14 dni od daty rozpoczęcia kształcenia • prowadzi dokumentację przebiegu nauczania łącznie z arkuszem organizacyjnym zatwierdzonym przez organ prowadzący 18

19. Edukacja dorosłych– kwalifikacyjne kursy zawodowe 19

20. Edukacja dorosłych– finansowanie kwalifikacyjnych kursów zawodowych • Niepubliczne szkoły ponadgimnazjalne prowadzące kwalifikacyjne kursy zawodowe, otrzymują na każdego słuchacza kursu, który zdał egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie w zakresie danej kwalifikacji, dotacje z budżetu powiatu w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na jednego słuchacza kwalifikacyjnego kursu zawodowego w części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego, jeżeli osoba prowadząca szkołę: • 1) poda organowi właściwemu do udzielania dotacji planowaną liczbę słuchaczy kursu nie później niż do dnia 30 września roku poprzedzającego rok udzielenia dotacji; • 2) udokumentuje zdanie egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie w zakresie danej kwalifikacji przez słuchaczy kursu, w terminie 30 dni od daty ogłoszenia wyników tego egzaminu przez okręgową komisję egzaminacyjną.

21. Edukacja dorosłych– finansowanie kwalifikacyjnych kursów zawodowych • Dotacja, jest wypłacana jednorazowo w terminie 30 dni od złożenia przez osobę prowadząca szkołę zaświadczenia odpowiednio o wydaniu dyplomów potwierdzających kwalifikacje zawodowe lub o zdaniu egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie w zakresie danej kwalifikacji przez słuchaczy, którzy ukończyli kwalifikacyjny kurs zawodowy w tej szkole, wydany przez okręgową komisję egzaminacyjną na wniosek osoby prowadzącej szkołę.

22. Edukacja dorosłych– finansowanie kwalifikacyjnych kursów zawodowych • Do dnia 31 grudnia 2014 r. dotacje, o których mowa w art. 80 ust. 8 i art. 90 ust. 8 ustawy, przysługują na każdego słuchacza, który odpowiednio w dniu 30 września 2013 r. albo w dniu 30 września 2014 r. był słuchaczem kwalifikacyjnego kursu zawodowego oraz zdał egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie w zakresie danej kwalifikacji. • Art. 17 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 205, poz. 1206)

23. Edukacja dorosłych– finansowanie kwalifikacyjnych kursów zawodowych • Standard A wyniesie około 5162 zł • Kwota na ucznia ponadgimnazjalnej szkoły kształcącej w zawodach jest zwiększana o wagę P8=0,19, czyli wyniesie około 6142,78 zł (przy założeniu DI=0); • Kwota na słuchacza kwalifikacyjnego kursu zawodowego wynosi 0,68 standardu A, czyli około 3510,16 zł (przy założeniu DI=0).

24. Zmiany w kształceniu zawodowym a rynek pracy • Modernizacja podstawy programowej kształcenia w zawodach polegająca m. in. na uwzględnieniu w treściach kształcenia w poszczególnych zawodach aktualnego stanu wiedzy i osiągnięć techniki, a także zastąpienie szkolnych form kształcenia zawodowego dorosłych formami kursowymi, mają na celu lepsze dopasowanie kształcenia zawodowego do potrzeb lokalnego i regionalnego rynku pracy, w szczególności w powiązaniu ze strategiami rozwoju kraju i województw. • Podmioty organizujące kwalifikacyjne kursy zawodowe, szybciej niż szkoły o kilkuletnich cyklach kształcenia, będą mogły reagować na bieżące potrzeby rynku pracy: kształcić, dokształcać i doskonalić zgodnie z oczekiwaniami.

25. Zmiany w kształceniu zawodowym a rynek pracy • Kwalifikacyjne kursy zawodowe pozwolą na szybkie pozyskiwanie przez pracodawców pracowników posiadających poszukiwane w danym momencie kwalifikacje. • Umożliwienie instytucjom rynku pracy (m. in. Ochotniczym Hufcom Pracy) prowadzenia kwalifikacyjnych kursów zawodowych rozszerzy ofertę zdobywania nowych, poszukiwanych na rynku pracy kwalifikacji, a tym samym ułatwi pozyskiwanie pracowników posiadających oczekiwane przez pracodawcę umiejętności zawodowe.

26. Zmiany w kształceniu zawodowym a rynek pracy • Zwiększenie znaczenia kształcenia praktycznego w wszystkich typach szkół prowadzących kształcenie zawodowe przyczyni się do lepszego przygotowania absolwentów do wykonywania konkretnych zadań zawodowych, a tym samym gospodarka narodowa otrzyma dobrze przygotowanych fachowców. • Upraktycznienie egzaminu zawodowego przyczyni się do tego, że osoby, które zdadzą egzamin, będą wchodzić na rynek pracy z potwierdzeniem konkretnych umiejętności zawodowych. Pracodawcy zatrudniający te osoby będą mieli gwarancję ich kwalifikacji zawodowych obejmujących umiejętności praktyczne.

27. Wyzwania w krótkiej perspektywie • Upowszechnianie zmian w kształceniu zawodowym. • Wdrożenie nowej podstawy programowej kształcenia w zawodach, w tym • monitorowanie i doskonalenie podstaw programowych kształcenia w zawodach. • Upowszechnienie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych realizowanych w ramach systemu oświaty, ze szczególnym uwzględnieniem kwalifikacyjnych kursów zawodowych. • Wdrożenie nowej formuły egzaminu zawodowego i upowszechnianie praktyki potwierdzania kompetencji. • Rozwój współpracy z pracodawcami: • zwiększenie zaangażowania pracodawców w proces kształcenia – poprawa jakości kształcenia praktycznego (w warunkach rzeczywistych) • zwiększenie zaangażowania pracodawców w proces egzaminowania. • Przygotowanie standardów wyposażenia pracowni i warsztatów szkolnych na potrzeby nowej perspektywy finansowej – wsparcie dla regionów • Rozwój doradztwa zawodowego na poziomie gimnazjum oraz centrów kształcenia zawodowego i ustawicznego.

28. Wyzwania w dalszej perspektywie 2014-2020 • Współpraca z pracodawcami w zakresie identyfikacji potrzeb kwalifikacyjno-zawodowych na rynku pracy. • Aktualizacja klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. • Rozwój kompetencji kluczowych i umiejętności zawodowych w kształceniu zawodowym i uczeniu się dorosłych. • Opracowanie materiałów metodycznych i dydaktycznych do kształcenia zawodowego z wykorzystaniem ICT. • Poszerzanie oferty kursów zawodowych dla osób dorosłych realizowanych we współpracy z pracodawcami. • Tworzenie w szkołach i placówkach kształcenia zawodowego warunków zbliżonych do rzeczywistego środowiska pracy zawodowej. • Rozwój współpracy szkół i placówek kształcenia zawodowego z ich otoczeniem, w tym zwłaszcza z pracodawcami i szkołami wyższymi. • Rozwój ukierunkowanych branżowo centrów kształcenia zawodowego i ustawicznego. • Monitorowanie losów absolwentów szkół prowadzących kształcenie zawodowe. • Rozwój doradztwa zawodowego dla dzieci, młodzieży i dorosłych. • Doskonalenie nauczycieli kształcenia zawodowego. • Wdrożenie nowych inicjatyw europejskich w kształceniu zawodowym, w tym KRK, ECVET, EQAVET.

29. Dziękuję Państwu za uwagę