Reforma szkolnictwa zawodowego

1. Reforma szkolnictwa zawodowego 24 października 2011r.

2. Zmiany w kształceniu zawodowym • Podstawa prawna • USTAWA • z dnia 19 sierpnia 2011 r. • o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw

3. Ustawa o systemie oświaty • W zawodach ujętych w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego wyodrębniono kwalifikacje • Kwalifikacja w zawodzie to zasób wiadomości i zakres umiejętności, pozwalający na samodzielne wykonywanie konkretnego zadania lub zestawu zadań zawodowych i umożliwiający podjęcie pracy. • Kwalifikacja w zawodzie • to wyodrębniony w danym zawodzie zestaw oczekiwanych efektów kształcenia, których osiągnięcie potwierdza świadectwo wydane przez okręgową komisję egzaminacyjną, po zdaniu egzaminu potwierdzającego daną kwalifikację.

4. Kwalifikacje w zawodzie, a nowa podstawa programowa kształcenia w zawodach Przykład wyodrębnienia kwalifikacji w zawodzie

5. Kwalifikacje w zawodzie, a nowa podstawa programowa kształcenia w zawodach KWALIFIKACJE WYODRĘBNIONE W ZAWODZIE ELEKTRYK KWALIFIKACJA: E.8 Montaż i konserwacja maszyn i urządzeń elektrycznych JEDNOSTKA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA: Montaż maszyn i urządzeń elektrycznych JEDNOSTKA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA: Konserwacja maszyn i urządzeń elektrycznych KWALIFIKACJA: E.9 Montaż i konserwacja instalacji elektrycznych JEDNOSTKA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA: Montaż instalacji elektrycznych JEDNOSTKA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA: Konserwacja instalacji elektrycznych

6. Kwalifikacje w zawodzie, a nowa podstawa programowa kształcenia w zawodach Efekty kształcenia – stwierdzenie tego, co uczący się wie, rozumie i potrafi wykonać. Efekty kształcenia są ujęte w kategoriach wiedzy, umiejętności oraz kompetencji personalnych i społecznych. Jednostka efektów kształcenia – składnik kwalifikacji, będący spójnym zbiorem wiedzy, umiejętności i kompetencji personalnych i społecznych, który może podlegać ocenie.

7. Kwalifikacje w zawodzie, a nowa podstawa programowa kształcenia w zawodach FRAGMENT PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE ELEKTRYK E.8 Montaż i konserwacja maszyn i urządzeń elektrycznych 1. Montaż maszyn i urządzeń elektrycznych Uczeń: rozpoznaje podzespoły oraz maszyny i urządzenia elektryczne na podstawie oznaczeń na nich stosowanych, symboli graficznych, parametrów katalogowych i wyglądu; określa funkcje podzespołów stosowanych w maszynach i urządzeniach elektrycznych; rozpoznaje na podstawie wyglądu narzędzia monterskie dobiera narzędzia do montażu maszyn i urządzeń elektrycznych; wykonuje montaż mechaniczny podzespołów elektrycznych i elektronicznych oraz maszyn i urządzeń elektrycznych; wykonuje montaż elektryczny podzespołów elektrycznych i elektronicznych oraz maszyn i urządzeń elektrycznych; wykonuje pomiary parametrów maszyn i urządzeń elektrycznych;

8. Kwalifikacje w zawodzie, a nowa podstawa programowa kształcenia w zawodach KWALIFIKACJE WYODRĘBNIONE W ZAWODZIE TECHNIK ELEKTRYK 1 KWALIFIKACJA: Montaż i konserwacja maszyn i urządzeń elektrycznych 2. KWALIFIKACJA: Montaż i konserwacja instalacji elektrycznych 3. KWALIFIKACJA: Eksploatacja maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych

9. Kwalifikacje w zawodzie, a nowa podstawa programowa kształcenia w zawodach Nowa podstawa programowa kształcenia w zawodach zawiera: 1. Efekty kształcenia (umiejętności) wspólne dla wszystkich zawodów (np. bhp) 2. Efekty kształcenia wspólne dla danego zawodu i zawodów zbliżonych (umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach zbliżonych) 3. Efekty kształcenia (umiejętności) właściwe dla zawodu, opisane w kwalifikacjach wyodrębnionych w danym zawodzie 4. Warunki realizacji kształcenia w zawodzie, w tym - minimalną liczbę godzin kształcenia zawodowego, - wyposażenie pracowni w pomoce dydaktyczne i sprzęt 5. Możliwości uzyskiwania dodatkowych kwalifikacji w zawodach zbliżonych Projekt podstawy programowej kształcenia w zawodach – na stronie KOWEZiU: http://www.koweziu.edu.pl/pp/rozpPP.pdf

10. Warunki realizacji kształcenia w zawodzie • 1. PRZYKŁAD: Szkoła podejmująca kształcenie w zawodzie technik handlowiec powinna posiadać następujące pomieszczenia dydaktyczne: • pracownia technik sprzedaży, wyposażona w: stanowiska obsługi klienta (jedno stanowisko dla każdego ucznia) wyposażone w urządzenia do rejestrowania sprzedaży oraz komputer z drukarką i oprogramowaniem fakturująco-magazynowym; urządzenia do przechowywania, eksponowania, transportu i znakowania towarów, przyrządy do kontroli jakości i warunków przechowywania towarów oraz do określania masy i wielkości towarów; atrapy towarów; druki dokumentów, itd; • 2) pracownia techniki biurowej, wyposażona w: stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), pakiet programów biurowych, telefon z automatyczną sekretarką, faks, drukarki, urządzenia pomocnicze: skanery, niszczarki, bindownice, dyktafon, instrukcje obsługi biurowych urządzeń technicznych, materiały i środki biurowe, wzory pism i graficznych układów tekstów, dziennik podawczy, instrukcje kancelaryjne, druki, blankiety i formularze, wzory pism handlowych w języku polskim i obcym; • 3) pracownia ekonomiki i rachunkowości handlowej wyposażona w: ….. • KOMENTARZ: Na kształcenie zawodowe w technikum przeznaczonych będzie 1470 godzin, w tym: • - na kształcenie zawodowe teoretyczne – 735 godzin, • - na kształcenie zawodowe praktyczne – 735 godzin. • W obowiązujących obecnie programach nauczania kształcenie praktyczne technika handlowca realizowane jest w oparciu o jedną pracownię, zwaną pracownią ekonomiczno-informatyczną (w wymiarze ok. 120 godzin).

11. Warunki realizacji kształcenia w zawodzie 2. Minimalna liczba godzin kształcenia zawodowego Przykład: Minimalna liczba godzin kształcenia w zawodzie technik handlowiec (na kształcenie zawodowe technika przeznaczonych jest łącznie 1470 godzin) • KOMENTARZ: W zawodzie technik handlowiec wyodrębniono dwie kwalifikacje: „Prowadzenie sprzedaży” i „Prowadzenie działalności handlowej”. Kwalifikacja „Prowadzenie sprzedaży” to jest zawód sprzedawca.

12. Szkoły ponadgimnazjalne Trzyletnia zasadnicza szkoła zawodowa, której ukończenie umożliwia uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminów potwierdzających kwalifikacje w danym zawodzie, a także dalsze kształcenie począwszy od klasy drugiej liceum ogólnokształcącego dla dorosłych. Trzyletnie liceum ogólnokształcące, którego ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego. Czteroletnie technikum, którego ukończenie umożliwia uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminów potwierdzających kwalifikacje w danym zawodzie, a także uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego.

13. Szkoły – cd. Trzyletnia szkoła specjalna przysposabiająca do pracy dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz dla uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi, której ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa potwierdzającego przysposobienie do pracy. Trzyletnie liceum ogólnokształcące dla dorosłych, którego ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego. Szkoła policealna dla osób posiadających wykształcenie średnie, umożliwiająca uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminów potwierdzających kwalifikacje w danym zawodzie.

14. Ustawa o systemie oświaty • Z dniem 1 września 2012 r. likwiduje się klasę pierwszą, a w latach następnych kolejne klasy dotychczasowego trzyletniego liceum profilowanego dla młodzieży, dwuletniego uzupełniającego liceum ogólnokształcącego dla młodzieży oraz trzyletniego technikum uzupełniającego dla młodzieży • Z dniem 1 września 2012 r. likwiduje się klasę pierwszą, a w latach następnych kolejne klasy dotychczasowej zasadniczej szkoły zawodowej dla dorosłych, technikum dla dorosłych, liceum profilowanego dla dorosłych, uzupełniającego liceum ogólnokształcącego dla dorosłych. • Z dniem 1 września 2013 r. likwiduje się klasę pierwszą, a w latach następnych kolejne klasy dotychczasowego technikum uzupełniającego dla dorosłych.

15. Zasadnicza szkoła zawodowa i co dalej • Od roku 2012 trzyletni okres kształcenia we wszystkich zawodach na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej • Kształcenie ogólne: w klasie pierwszej ta sama podstawa programowa kształcenia ogólnego co w liceum ogólnokształcącym i czteroletnim technikum. • Kształcenie zawodowe: • - kształcenie zawodowe teoretyczne – 630 godzin • - kształcenie zawodowe praktyczne – 970 godzin • Po ukończeniu zasadniczej szkoły zawodowej: trzyletnie liceum ogólnokształcące dla dorosłych – zajęcia od klasy drugiej (dwa lata nauki w liceum, by przystąpić do matury)

16. Zasadnicza szkoła zawodowa i co dalej – cd. • Dalsze kształcenie zawodowe absolwentów zsz: kwalifikacyjny kurs zawodowy – kurs, którego program nauczania uwzględnia podstawę programową kształcenia w zawodzie w zakresie jednej kwalifikacji; ukończenie kursu umożliwia przystąpienie do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie w zakresie tej kwalifikacji; • Czas trwania kursu – nie krótszy niż czas określony w podstawie programowej kształcenia dla potwierdzenia określonej kwalifikacji. • Po ukończeniu kwalifikacyjnego kursu zawodowego i po zdaniu egzaminu potwierdzającego określoną kwalifikację w zawodzie (przeprowadzonego przez okręgową komisję egzaminacyjną), zdający otrzyma świadectwo potwierdzające ten fakt. • Dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe (czyli tytuł technika) otrzyma osoba, która posiada świadectwa potwierdzające wszystkie kwalifikacje wyodrębnione w danym zawodzie oraz posiada wykształcenie średnie (ukończone liceum ogólnokształcące dla dorosłych w formach szkolnych lub eksternistycznie).

17. Kształcenie zawodowe i ustawiczne w systemie edukacji Szkoła podstawowa – 6 lat nauki Liceum ogólnokształcące – 3 lata nauki Matura Gimnazjum – 3 lata nauki Technikum – 4 lata nauki Egzaminy potwierdzające kwalifikacje zawodowe Zasadnicza szkoła zawodowa – 3 lata nauki Kursy dające kwalifikacje zawodowe Gimnazjum dla dorosłych Przedszkole – dzieci od 3 do 5 lat – ostatni rok obowiązkowo Liceum dla dorosłych 17

18. Ustawa o systemie oświaty • Art. 64 otrzymuje brzmienie: • Art. 64. 1. Podstawowymi formami działalności dydaktyczno-wychowawczej • szkoły są: • 1) obowiązkowe zajęcia edukacyjne; • 2) zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej; • 3) w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe – praktyczna nauka zawodu; • 4) zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych; • 5) zajęcia prowadzone w ramach kwalifikacyjnych kursów zawodowych.

19. Egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie • Egzamin zawodowy jest przeprowadzany dla: • uczniów (słuchaczy): • trzyletnich zasadniczych szkół zawodowych • czteroletnich techników • szkół policealnych • osób, które ukończyły kwalifikacyjne kursy zawodowe • osób, które ukończyły 18 lat i nie są uczniami szkół – egzaminy eksternistyczne

20. Zasady przeprowadzania egzaminu Egzamin przeprowadzany jest w szkole, placówce lub u pracodawcy Egzaminy są organizowane w trakcie roku szkolnego po zakończeniu kształcenia w danej kwalifikacji Liczba egzaminów = liczbie kwalifikacji w zawodzie Świadectwo kwalifikacyjne wydaje OKE Minister Edukacji Narodowej wyda w rozporządzeniu o drukach szkolnych nowy wzór dokumentu- świadectwo kwalifikacyjne

21. Egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie Realizacja egzaminu potwierdzającego określoną kwalifikację w zawodzie Test pisemny - bez zmian: zadania zamknięte - zdający wskazuje odpowiedź spośród zaproponowanych Test praktyczny: Obecnie oceniany jest głównie przebieg wykonania zadania Po zmianie - oceniana będzie głównie jakość rezultatu końcowego wykonanego zadania.

22. Przygotowanie szkół do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie Przykład egzaminów dla zawodów handlowych Uczeń szkoły kształcącej w zawodzie sprzedawca musi potwierdzić kwalifikację: 1. Prowadzenie sprzedaży Uczeń szkoły kształcącej w zawodzie technik handlowiec musi potwierdzić dwie kwalifikacje, by uzyskać tytuł technika: 1. Prowadzenie sprzedaży 2. Prowadzenie działalności handlowej UWAGA! Szkoły, które dotychczas kształciły tylko technika handlowca muszą mieć również pracownię kas fiskalnych do kształcenia i egzami-nowania w zakresie kwalifikacji Prowadzenie sprzedaży (podobnie jak u sprzedawcy).

23. Przygotowanie szkół do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie Ośrodki egzaminacyjne w zawodach sprzedawca i technik handlowiec w sesji letniej 2011 r.

24. Kalendarium zmian w systemie egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe 24

25. System doradztwa zawodowego • Doradztwo zawodowe to usługi, których celem jest pomoc człowiekowi w każdym wieku, na dowolnym etapie życia w dokonywaniu wyborów w zakresie edukacji, szkoleń oraz wyboru zawodu, a także pomoc w zarządzaniu własną karierą zawodową. • Zakres usług powinien obejmować m.in.:- doradztwo indywidualne,- doradztwo grupowe,- informację zawodową.

26. System informacji zawodowej • Usługi poradnictwa zawodowego w szkole nie mogą być w pełni realizowane bez zasobów informacji zawodowej, czyli profesjonalnie tworzonych, aktualnych, trafnych i rzetelnych zbiorów informacji m.in. o możliwościach kształcenia, o świecie zawodów i o rynku pracy.

27. System informacji zawodowej • Informacja zawodowa to wszelkie zbiory danych potrzebne człowiekowi do podejmowania kolejnych decyzji edukacyjnych, wyboru zawodu oraz decyzji wejścia i funkcjonowania na rynku pracy. • Informacja zawodowa to dla uczniów dostęp do wiedzy o przyszłości – to szczegółowe charakterystyki szkół i programów kształcenia, to opisy zawodów przyszłości, to relacje z trendów panujących na rynku pracy.

28. System informacji zawodowej • Bieżące oferty pracy zakładów pracy • Planowane inwestycje • Informacje o planowanych potrzebach kadrowych na najbliższe lata • Zawody przyszłości • Opisy zawodów i stanowisk pracy • Możliwości kontynuacji nauki • Oferta ośrodków szkoleniowych • Jak skutecznie poszukiwać pracy • Prawa i możliwości bezrobotnego absolwenta • Zakładanie działalności gospodarczej • Pozyskiwanie funduszy unijnych • Forum dyskusyjne

29. Portal informacji zawodowej – szczebel krajowy • dział „Zawody przyszłości” - wykaz zawodów oraz branż, które będą się cieszyć największym zainteresowaniem na rynku pracy za kilka – kilkanaście lat. • dział „Opisy zawodów i stanowisk pracy” - to występujące relacje pomiędzy zawodami wg klasyfikacji szkolnej a zawodami wg klasyfikacji gospodarczej, • dział „Jak skutecznie poszukiwać pracy” – informacje o sposobach poszukiwania pracy, dokumentach aplikacyjnych oraz o przygotowaniu się do rozmowy kwalifikacyjnej. Wskaże również instytucje rynku pracy realizujące zadania państwa w zakresie promowania zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia oraz aktywizacji bezrobotnych.

30. Portal informacji zawodowej – szczebel krajowy • dział „Prawa i możliwości bezrobotnego” – informacja o formach pomocy ze strony państwa i instytucji samorządowych, jakich może oczekiwać osoba bezrobotna • dział „Zakładanie i prowadzenie działalności gospodarczej” - informacja o formach organizacyjno–prawnych, trybie rejestracji działalności gospodarczej, przepisach regulujących zakładanie i prowadzenie działalności gospodarczej oraz przykłady wypełniania druków rejestracyjnych.

31. Portal informacji zawodowej – szczebel wojewódzki • dział „Informacje o planowanych potrzebach kadrowych inwestorów w województwie na najbliższe lata” to bardzo ważna i potrzebna informacja dla uczniów i ich rodziców, dla dorosłych i dla władz każdego powiatu w wybranym województwie. W oparciu o te dane uczniowie mogą planować swoją dalszą ścieżkę edukacyjną, dorośli - poszerzenie swoich kwalifikacji, korzystając z oferty ośrodków szkoleniowych, a władze powiatów - dostosowywać system kształcenia zawodowego do planowanych potrzeb rynku pracy • dział „Pozyskiwanie i korzystanie z funduszy unijnych” – informacje o rodzajach funduszy unijnych, możliwości ich pozyskania i korzystania z nich. • dział „Oferta ośrodków szkoleniowych, zarejestrowanych w województwie” – stale aktualizowana oferta kursów, organizowanych przez ośrodki szkoleniowe

32. Portal informacji zawodowej – szczebel powiatowy • dział „Bieżące oferty pracy Urzędów Pracy w Polsce” - codziennie uaktualniane oferty pracy zgłaszane do Powiatowych Urzędów Pracy w Polsce (serwer portalu informacji zawodowej każdego dnia będzie automatycznie pobierać dane z serwera MPiPS). • dział „Możliwości kontynuacji nauki” umożliwi wyszukiwanie szkół ponadgimnazjalnych, policealnych i szkół wyższych; będzie zawierać dane o kierunkach kształcenia i zasadach rekrutacji. Będzie zawierać również informacje o kontynuacji nauki w zakładach pracy.

33. System informacji zawodowej • Dziękuję za uwagę • Zdzisław Kolan