Türkiye’de Bilgi Toplumuna Dönüşüm ve İnternetin Etkileri

1. Türkiye’de Bilgi Toplumuna Dönüşüm ve İnternetin Etkileri Kalkınma Bakanlığı Bilgi Toplumu Dairesi Başkanlığı 26 Nisan 2012, TBMM Sunumu

2. Gündem • Kalkınma Bakanlığı Bilgi Toplumu Dairesi • e-Dönüşüm Türkiye Projesi • Bilgi Toplumu Göstergeleri • Sosyal Dönüşüm • İnternetin Ekonomik Potansiyeli • Yeni Bilgi Toplumu Stratejisi Hazırlıkları

3. Kalkınma Bakanlığı - Bilgi Toplumu Dairesi (I) Bilgi Toplumu Dairesinin Kuruluşu: • Mart 2003: Bakan Oluru ile DPT bünyesinde Müsteşar Yardımcılığına bağlı Daire Başkanlığı • Haziran 2011: 641 sayılı KHK ile DPT’nin Kalkınma Bakanlığı olarak örgütlenmesi, BTD’nin statüsünün muhafazası Görevleri (641 sayılı KHK): • Bilgi toplumuna ilişkin politika, hedef ve stratejileri hazırlamak, • Bu alanda kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum örgütleri ve özel sektör arasındaki koordinasyonu sağlamak ve • Uygulamayı etkin bir biçimde yönlendirmek.

4. Kalkınma Bakanlığı - Bilgi Toplumu Dairesi (II) • Kalkınma Bakanlığı • 8 Genel Müdürlük • 40 Daire Başkanlığı • ~750 çalışan • Bilgi Toplumu Dairesi Başkanlığı • Doğrudan Müsteşar Yardımcısına bağlı Daire Başkanlığı • 20 çalışan • Disiplinler (Endüstri Mühendisliği-7, Bilgisayar Mühendisliği-5, Kamu Yönetimi-3, Hukuk-2, Elektrik Elektronik Mühendisliği-1, Harita Mühendisliği-1, Şehir ve Bölge Planlama-1) • Eğitim düzeyi (Lisans-5, Yüksek Lisans-14, Doktora-1)

5. Türkiye’de Bilgi Toplumu Çalışmaları (2003 öncesi) • e-Türkiye Girişimi • 2001 • e-Ticaret Koordinasyon Kurulu • 1998 • KamuNET • 1998 • TUENA Raporu • 1998 • Bilişim ve Ekonomik Modernizasyon Raporu • 1993

6. Kamuda Yeniden Yapılanma – Kalkınma Bakanlığı, UDH Bakanlığı • Bilgi Toplumu Stratejisi ve Eylem Planı • İcra Kurulu ve Danışma Kurulunun Yeniden Yapılanması • 2011 • 2007 Türkiye’de Bilgi Toplumu Çalışmaları (2003 sonrası) 2005 • 2005 Eylem Planı • 2006 • 2003 • Kısa Dönem Eylem Planı • e-Dönüşüm Türkiye İcra Kurulu • 2003 • 2003 • Danışma Kurulu • Bilgi Toplumu Dairesi • 2003 • e-Dönüşüm Türkiye Projesi • 2003

7. Temel Göstergeler Kaynak: BTK

8. BİT Sektörü Pazar Göstergeleri Kaynak: BTK, IDC, Kalkınma Bakanlığı

9. Diğer Bazı Göstergeler Kaynak: BTK

10. Son 3 Ay İçinde İnternet Kullanımı, Kent-Kır (%) Kaynak: TÜİK Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması Anketleri, 2008-2011

11. Düzenli İnternet Kullanımı (%) Kaynak: TÜİK Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması Anketleri, 2008-2011

12. Yaş Grupları İtibarıyla İnternet Kullanımı, 2011 (%) Kaynak: TÜİK Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması, 2011

13. Eğitim Durumu İtibarıyla İnternet Kullanımı, 2011 (%) Kaynak: TÜİK Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması, 2011

14. İnternetin Kişisel Kullanım Amaçları (%) Kaynak: TÜİK Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması, 2011

15. Türkiye’de İnternetin Sosyal Kullanımı (Nisan 2012) • 31 milyon Facebook hesabı (Dünyada 6. sırada) • 7 milyon Twitter hesabı (Dünyada 11. sırada) • Çevrimiçi süre: 28 saat/hafta • Türkiye’de en çok ziyaret edilen 25 siteden 15 tanesi sosyal medya içeriği sunuyor. Kaynak: SocialBakers.com, SemioCast.com, Alexa.com

16. Türkiye’de YouTube Kullanım Oranı Kaynak: Google.com

17. Kamuda e-Dönüşüm: e-Devlet • e-Devlet Kapısı 2008 yılı sonunda açıldı (yaklaşık 40 kurumun 300’den fazla hizmeti entegre edildi.) • Kamu hizmetlerinde vatandaş beyanının esas olması ilke olarak benimsendi • Sosyal Güvenlik Uygulamaları, MERNİS, AKS, UYAP, GİMOP, SOYBİS, VEDOP, EKAP, ASBİS gibi projeler hayata geçirildi • MERSİS, T.C. Kimlik Kartı, TAKBİS, e-Yazışma gibi projeler devam ediyor • Aralık 2011 itibarıyla yaklaşık 450.000 adet nitelikli elektronik sertifika üretildi (300.000 elektronik imza, 150.000 mobil imza)

18. Kamu BİT Yatırımları (2002-2012) Kaynak: Yatırım Programları, 2002-2012

19. Türkiye’de e-Devlet Hizmetlerinin Sunum Düzeyi ve Kullanımı

20. Eğitimde Dönüşüm: FATİH Projesi • FATİH Projesi, içinde pek çok fırsatları içeren dev bir proje olarak ülkemizin internet teknolojileri alanındaki yakın gelecekteki konumunu önemli ölçüde değiştirecek. • Öğrencilerin internet teknolojilerine daha erken yaşta adapte olması • Toplumun sayısal beceri seviyesinin artması • İnternetin sosyal ve ekonomik yaşamdaki öneminin artması • Ülke genelinde fiber genişbant altyapısının yaygınlaşması • Ülkemizin ileri teknolojili cihaz üretim merkezi haline gelmesi • Elektronik içerik sektörünün gelişmesi

21. Uluslararası Kıyaslamalar DünyaEkonomi Forumu: Ağ Hazırlık Endeksi Economist: e-Hazırlık Sıralaması BM: e-Devlet Gelişmişlik Endeksi

22. Bilgi Toplumu Stratejisi (2006-2010) • Yürürlük (Temmuz 2006-YPK Kararı) • Çıktılar: • Strateji • Eylem Planı • Program Tanımlama Dokümanı • Ölçümleme Dokümanı • Bileşenler ve Eylem Sayıları: • Sosyal Dönüşüm (14) • BİT’in İş Dünyasına Nüfuzu (12) • Vatandaş Odaklı Hizmet Dönüşümü (41) • Kamu Yönetiminde Modernizasyon (21) • Küresel Rekabetçi Bilgi Teknolojileri Sektörü (13) • Rekabetçi, Yaygın ve Ucuz İletişim Altyapı ve Hizmetleri (7) • Ar-Ge ve Yenilikçiliğin Geliştirilmesi (3)

23. Stratejide Bütüncül Yaklaşım

24. Bilgi Toplumu Stratejisinde Sosyal Dönüşüm • “Herkes için bilgi ve iletişim teknolojileri fırsatı” • Bilgi ve iletişim teknolojileri kullanımını ekonomik ve sosyal faydaya dönüştürme amacıyla; • Çalışma hayatındaBİT’in etkin ve yoğun kullanımı, • Bilgiye erişim imkânlarının geliştirilmesi suretiyle bireylerin potansiyellerinin ve yaşam kalitelerinin artırması, • Eğitim süreçlerinin BİT ile teknolojilerle desteklenmesi • Yaşamboyu öğrenim yaklaşımı ve e-öğrenme yoluyla bireylerin kendilerini geliştirebilmeleri için uygun yapıların oluşumu ve sayısal içeriğin geliştirilmesi, • Toplumdaki çeşitli sosyal kesimlerin BİT’e erişim ve kullanımında ortaya çıkan farklılıklar azaltılarak sayısal uçurumun azaltılması, • BİT’in engelli vatandaşların sosyal hayata entegrasyonu için kullanılması planlanmıştır.

25. Bilgi Toplumu Stratejisinde Sosyal Dönüşüm • Strateji dönemi sonunda, belirlenen stratejik yön doğrultusunda; • BİT’inetkin kullanımıyla ekonomik ve sosyal faydanın artırılması ve 2010 yılında İnternet kullanım oranının yüzde 50’nin üzerine çıkarılması, • Etkin kullanım için öncelikli kesim seçilen öğrenci, çalışan ve işsizlerin bilgi ve iletişim teknolojileri kullanım yetkinliklerini, e-iş olanakları da dâhil olmak üzere bireysel gelişimlerinin kolaylaştırılması, • Bireylerin, Bilgi Toplumu Stratejisinin arz yönlü politikaları ile geliştirilecek olan e-devlet, e-eğitim, e-sağlık, e-bankacılık, e-alışveriş gibi çevrimiçi hizmetleri faydalanmak üzere kullanmaları, • Bireylerin BİT’e erişiminin artırılmasına yönelik bilgisayar sahipliği ve genişbant internet erişim maliyetinin makul seviyelere çekilmesi, • Kamu internet erişim merkezleri oluşturularak, hanelerinde bu teknolojilere sahip olamayan bireylere internet erişim imkânı sağlanması, • Bireylerin BİT’i kullanmalarına önemli bir engel teşkil eden güvenlik endişesinin giderilmesi ve güvenli bir internet ortamının yaratılması hedeflenmiştir.

26. Sosyal Dönüşüm: Temel Göstergeler Kaynak: Bilgi Toplumu Stratejisi, TÜİK Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması Anketleri, 2008-2011

27. Bilgi Toplumu Stratejisi Eylem Planı Tamamlanma Durumu Kaynak: Bilgi Toplumu Stratejisi Eylem Planı 5. Değerlendirme Raporu, Mart 2010

28. İnternetin Ekonomik Potansiyeli – I • İnternet ekonomisinin Türkiye’nin milli geliri içindeki payı yüzde 1,2 seviyesinde. (Kaynak: OECD, 2012, BCG, 2011) • İnternetin Birleşik Krallık ekonomisine katkısı 2009 yılı için 100 milyar pound (287 milyar TL) veya milli gelir içinde yüzde 7,2 olarak hesaplanıyor. (Kaynak: BCG, 2010) • Bu miktar, inşaat, ulaştırma ve kamu hizmetlerinin ekonomiye olan katkısından daha büyük. • Bu katkının yaklaşık yüzde 60’ı e-ticaretten kaynaklanıyor. • İnternet, ekonominin lokomotif sektörleri arasında yer alıyor. (Kaynak: McKinsey, 2011) • İnternet, seçilen 13 ülkenin* milli gelirlerinin ortalama olarak yüzde 3,4’ünü oluşturuyor. İnternetin katkısı, madencilik ve tarım gibi sektörlerden daha büyük. • İnternetin milli gelir içindeki payına bakıldığında, kişisel tüketimin (e-ticaret) payı ortalama olarak yüzde 53 seviyesinde. (Rusya: yüzde 74, Hindistan: yüzde 20) • İnternet, bu ülkelerin son beş yıldaki ekonomik büyümelerinin yüzde 23’ünü tek başına sağladı. (*) İsveç, Birleşik Krallık, Güney Kore, Japonya, ABD, Almanya, Hindistan, Fransa, Kanada, Çin Halk Cumhuriyeti, İtalya, Brezilya, Rusya

29. İnternetin Ekonomik Potansiyeli - II • İnternet, istihdam yaratabilen bir sektördür. • Fransa’da yapılan bir çalışmada, son 15 yılda internet sonucunda 500 bin iş ortadan kalkarken 1,2 milyon iş yaratıldı. (Net, 700 bin iş) (Kaynak: McKinsey, 2011) • İnternet, «yeşil meslek» konusunda önemli potansiyeller içeren bir alan. • Yenilikçi çözümler, çevreye negatif etkisi fazla olan sektörlerin (örneğin, enerji, ulaştırma, inşaat, tarım vb.) enerji verimliliğinde artış sağlar. • Bu sektörlerden internet sektörüne istihdam kaymasını sağlayarak, çevreye olan zarar azaltılabilir.

30. Yakın Gelecekte İnternet • Bulut bilişim, kurumsal kullanıcıların yatırım anlayışını kökten değiştiriyor. • Kullandıkça öde, kullandığın kadar öde yaklaşımı • Kuruluşların sermaye yatırımları yerine cari harcamalara yönelmeleri • Akıllı cihazlar ve mobil uygulamalar • İnternet, sosyal hayata daha fazla entegre olacak • Kamu hizmetleri, sağlık, içerik, ulaştırma ve lojistik hizmetleri, enerji yönetimi vb. konular akıllı uygulamalar ile daha ucuz, daha erişilebilir ve daha hızlı olacak. • Akıllı ulaştırma sistemleri, akıllı binalar, akıllı enerji sistemleri, akıllı üretim sistemleri, akıllı kentler, yaşayan laboratuvarlar • Nesnelerin interneti • M2M (Cihazlar arası iletişim) • Big data (Büyük veri)

31. Yeni Bilgi Toplumu Stratejisi Hazırlıkları • Vurgu: Büyüme ve istihdam • Ana Eksenler • Bilgi Teknolojileri Sektörünün Geliştirilmesi - Yazılım ve hizmetler, donanım • Genişbant Altyapısının Geliştirilmesi - Fiber altyapı • Nitelikli İnsan Kaynağının Oluşturulması ve İstihdam - BİT sektörü ihtiyacı, sayısal beceriler, BİT yoluyla istihdam • Toplumsal Dönüşüm - Eğitim, sayısal bölünme • Bilgi Güvenliği, Mahremiyet ve Güvenli İnternet - Siber güvenlik, kişisel verilerin korunması • BİT Destekli Yenilikçi Çözümler - Sağlık, enerji verimliliği, akıllı çözümler • İnternet Girişimciliği ve e-Ticaret - Girişim sermayesi, e-Ticaret düzenlemeleri • Kamu Hizmetlerinde Kullanıcı Odaklılık ve Etkinlik - e-Devlet, ortak hizmetler • Süreç: Halen bilgi toplumu stratejisi danışmanlık hizmet alımı çalışmaları devam etmektedir.