Analiza techniczna wykład 4

1. Analiza technicznawykład 4 RSI – definicje, własności, sygnały, dywergencje Definicja trendu Zarys teorii Dowa Ciąg Fibonacciego Zniesienie Fibonacciego

2. RSI (relative strength index) DEF1Indeks siły względnej 100 RSI = 100 - --------- 1 + RS RS = Average Gain / Average Loss Average Gain = [(previous Average Gain) x 13 + current Gain] / 14 First Average Gain = Total of Gains during past 14 periods / 14 Average Loss = [(previous Average Loss) x 13 + current Loss] / 14 First Average Loss = Total of Losses during past 14 periods / 14 • Note: "Losses" are reported as positive values.

3. RSI (relative strength index) DEF2 100 RSI = 100 - -------- 1 + RS średnia wartość wzrostu cen zamknięcia z n ostatnich sesji RS = --------------------------------------------------------------------------- średnia wartość spadku cen zamknięcia z n ostatnich sesji Licznik jest sumą wszystkich wzrostów w ujęciu walutowym lub punktowym, podzieloną przez n Mianownik jest sumą wszystkich spadków w ujęciu walutowym lub punktowym, podzieloną przez n Najczęściej n=14 Im krótszy okres (mniejsze n) tym oscylator jest bardziej czuły na zmiany ceny

5. RSI własności Przy silnych trendach RSI szybko osiąga stany wykupienia lub wyprzedania Wejście w te stany nie jest jeszcze sygnałem sprzedaży bądź kupna RSI może długo utrzymywać się w stanach skrajnych Dywergencja jest istotnym ostrzeżeniem Poziom 50 działa jako wsparcie podczas korekcyjnego spadku wskaźnika oraz jako opór w przypadku korekcyjnego wzrostu Niektórzy analitycy przyjmują przecięcia poziomu 50 za sygnały kupna bądź sprzedaży

6. RSI / stosowanie • Do transakcji krótkoterminowych stosuje się n=9 • Do transakcji długoterminowych stosuje się n=21 lub 28 • RSI oscyluje w przedziale (0; 100) • Wartości powyżej 70 to stan „wykupienia” • Wartości poniżej 30 to stan „wyprzedania” • Przebicie od góry linii 70 jest sygnałem sprzedaży • Przebicie od dołu linii 30 jest sygnałem kupna

7. Wykres cenowy oraz krzywe RSI 8, 15

8. RSI • DYWERGENCJA miedzy RSI a CENĄ w momencie gdy oscylator przyjmuje wartości powyżej 70 lub poniżej 30 stanowi poważne ostrzeżenie o możliwości zmiany trendu. • Pokazywanie dywergencji jest jedną z najistotniejszych zalet tego wskaźnika • Analizę RSI stosuje się łącznie z analizą trendu oraz średnimi kroczącymi

9. RSI 14 / przykład negatywnej dywergencji

10. RSI 15 – sygnał kupna

11. RSI 15 – sygnał sprzedaży

12. RSI 15 oraz ROC 15sygnał sprzedaży na RSI wyprzedza ROC

13. mWIG40, maj 2003 – listopad 2004Wstęgi Bollingera i RSI (14)wszystkie sygnały kupna - istotne

14. Wstęgi Bollingera i RSI (28) – brak zdecydowanych sygnałów kupna, nie wszystkie sygnały sprzedaży istotne

15. Wstęgi Bollingera i RSI (8)

16. Wstęgi Bolling. oraz RSI (8), RSI (14), RSI (28)

17. RSI • DYWERGENCJA miedzy RSI a CENĄ w momencie gdy oscylator przyjmuje wartości powyżej 70 lub poniżej 30 stanowi poważne ostrzeżenie o możliwości zmiany trendu. • Wskazywanie dywergencji jest jedną z najistotniejszych zalet tego wskaźnika • Analizę RSI stosuje się łącznie z analizą trendu oraz średnich kroczących

18. RSI 14 / przykład negatywnej dywergencjiBrak wyraźnego sygnału przed dwumiesięczną hossą

19. TREND Trend określa kierunek ruchu cen całego rynku bądź jakiegoś papieru w ustalonym przedziale czasu. Identyfikacja trendu ma podstawowe znaczenie przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych, które powinny zgodne z kierunkiem ruchu cen (lub indeksów giełdowych). (Trend is your friend)

20. Trendy główne • Dopóki każda kolejna zwyżka trendu głównego osiąga nowy szczyt a każda zniżka trendu wtórnego zatrzymuje się na wyższym poziomie niż poprzednia zniżka, to mamy do czynienia z głównym trendem zwyżkującym, czyli hossą • Dopóki każda kolejna zniżka trendugłównego osiąga nowe dno a każda zwyżka trendu wtórnego zatrzymuje się na poziomie niższym niż poprzednia zwyżka, to mamy do czynienia z głównym trendem zniżkującym, czyli bessą

21. Trendy główne • Dla inwestora o długim horyzoncie czasowym kluczowa jest identyfikacja trendu głównego (może pominąć trendy niższego rzędu) • Gracz giełdowy jest zainteresowany identyfikacją trendów wtórnych

22. Teoria Dowatrzy rodzaje trendów Trendy • główne (primary trends) • wtórne (secondary trends) • podrzędne (minor trends) Trendy główne – od kilkunastu miesięcy do kilkunastu lat, zmieniają ceny co najmniej o 20% Wtórne - od 3 tygodni do kilku miesięcy, „korygują” trend główny ich przebieg może sygnalizować nadchodzącą zmianę trendu głównego Podrzędne – od kilku godzin do kilku tygodni, nie mają większego znaczenia

23. Trendy wtórne Trendy podrzędne • Wtórne trendy zniżkujące korygują hossę • Wtórne trendy zwyżkujące korygują bessę • Trendy wtórne „zabierają ” od 1/3 do 2/3 poprzedniej zmiany • (Ruch korekcyjny wynosi często 50%) • Trend wtórny może (choć bardzo rzadko) znieść całą zwyżkę trenu głównego • Czas trwania – standardowo – od 3 tygodni do 3 miesięcy • Trendy wtórne są kompozycją trendów podrzędnych (zwykle trzech)

24. Hossa – bull market • Hossa dzieli się na trzy fazy - trzy ruchy zwyżkujące • Pierwszy ruch jest zdominowany dużą dozą pesymizmu po okresie bessy, jest reakcją na niedowartościowanie rynku. Zwyżce towarzyszą negatywne informacje okołorynkowe. Większość obserwatorów patrzy z nedowierzaniem na rosnące indeksy. Panuje powszechne przekonanie o nieuchronnym pogłębieniu spadków

25. Hossa – the bull market • Druga zwyżka wiąże się z polepszającym się klimatem biznesowym. Rosną zyski przedsiębiorstw. Zmniejsza się bezrobocie. Zdaniem większości – najgorszy okres został przezwyciężony (ta faza powinna być najbardziej zyskowna dla techników). • Trzecią zwyżkę charakteryzuje przesadny optymizm w dyskontowaniu przyszłości. Zwyżce towarzyszą pozytywne informacje okołorynkowe. Informacje o hossie docierają do szerokiej publiczności. Większość inwestorów rozważa tylko zakupy akcji. Firmy emitują nowe serie akcji

26. Bessa – the bear market • Bessa dzieli się także na 3 fazy spadkowe • W pierwszej zbywają akcje najbardziej zorientowani, którzy dostrzegli przewartościowanie i brak perspektyw na większe zyski spółek. • Drugą fazę charakteryzuje paniczna wyprzedaż akcji, zniżki nabierają tempa. • Po kuluminacji wyprzedaży następuje korekcyjna zwyżka trendu wtórnego. Trend wtórny może mieć postać trendu bocznego. • Trzeciej fazie spadków towarzyszy postępujący pesymizm tych, którzy byli przekonani, że kupili „w dołku” oraz tych , którzy przetrzymali akcje do tej pory. Fazie towarzyszą negatywne wiadomości okołorynkowe. Panuje przekonanie, że akcje nie mają żadnej wartości.

27. Potwierdzenie średnich: przemysłowej i transportowej DJIA, DJTA • Sygnał kupna jednej średniej musi być potwierdzony sygnałem płynącym z drugiej • Potwierdzenie sygnału przez drugą powinno nastąpić w ciągu 3 miesięcy po wygenerowaniu sygnału przez pierwszą • Sygnał kupna to osiągnięcie nowego dna na wyższym poziomie niż poprzednie w głównym trendzie zwyżkowym oraz przekroczenie szczytu osiągniętego w pierwszej zwyżce trendu wtórnego

28. Obroty potwierdzają trend głównyVolume goes with trend • W czasie hossy wolumen wzrasta wraz ze zwyżką ceny akcji maleje w czasie zniżki. To samo dotyczy trendów wtórnych • W czasie bessy wolumen wzrasta wraz ze spadkiem ceny akcji i maleje przy wzrostach

29. Trend horyzontalny może zastępować trendy wtórne • Ceny wahają się w granicach –5% do +5% • Następuje tymczasowa równowaga popytu i podaży • Im dużej drwa, im mniejsze są wahania, tym ważniejsze jest wybicie z tzw. „bazy” • Trend horyzontalny może dotyczyć jednej ze średnich

30. Ceny zamknięciaInercja trendu • Ważne są tylko ceny zamknięcia, wahania w trakcie dnia mają znaczenie drugorzędne • Trend jest kontynuowany, dopóki nie ma sygnału jego zmiany • Sygnał zmiany trendu może wystąpić w każdej chwili, dopóki jednak nie następuje należy „szanować” istniejący trend

32. BUDOWA ZWYŻKOWEGO TRENDU GŁÓWNEGO( TRENDY WTÓRNE – CZERWONE)

33. Ciąg Fibonacciego • Ciąg Fibonacciego: • 1, 1, 2, 3, 5, 8,13, 23,… • Rekurencyjnie: • ao=1; a1=1; an= an-1 + an-2 • Okazuje się że: • Uzyskana liczba jest tzw. złotym podziałem

34. Ciąg Fibonacciego / własności

35. Liczby „zniesienia Fibonacciego”(Fibonacci retracement) • Liczbę 23,6068 % uważa się za najmniejsze zniesienie ostatniej fali wzrostowej przez falę korekcyjną. • Zatem cena akcji spada o 23,6068 % całego wzrostu wynikającego fali wzrostowej • Najczęściej to zniesienie zawarte jest w przedziale • (38,1966 %; 61,8034 %)

36. zniesienie Fibonacciego po fali wzrostowej

37. zniesienie Fibonacciego po fali spadkowej (korekcyjny wzrost, po spadku) • Korekcyjny wzrost po fali spadkowej – na ogół zatrzymuje się w przedziale • (38,1966 %; 61,8034 %) • całego spadku wynikającego z przebycia fali spadkowej • Do linii poziomych na wykresie cenowym oznaczających uzyskane 3 wielkości zniesienia dodaje się także linię odpowiadającą 50% zniesieniu

38. zniesienie Fibonacciego po fali spadkowej – PKO BP

39. zniesienie Fibonacciego po fali spadkowej

40. Strefa alertu • Przedział (38,1966 %; 61,8034 %) należy traktować jako strefę odwrócenia trendu korekcyjnego • Należy szukać sygnałów potwierdzających możliwe odwrócenie w formacjach cenowych, formacjach świecowych, momentum, volume, innych oscylatorach. • Im więcej sygnałów, tym bardziej prawdopodobne odwrócenie trendu

41. Korekta wzrostowa (zaznaczona kanałem) po fali spadkowej

42. Punkty zwrotne w okolicy linii zniesienia Fibonacciego