1 / 167

Göğüs Hastalıklarında Tanısal Yaklaşım

Göğüs Hastalıklarında Tanısal Yaklaşım. Prof.Dr.Numan Numanoğlu Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı. Hasta değerlendirilirken;. Hastalık öyküsü , hastanın öz ve soy geçmişi ve sistemlerin sorgulanması ile ilgili bilgiler incelenir.

terah
Download Presentation

Göğüs Hastalıklarında Tanısal Yaklaşım

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Göğüs Hastalıklarında Tanısal Yaklaşım Prof.Dr.Numan Numanoğlu Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

  2. Hasta değerlendirilirken; • Hastalık öyküsü, hastanın öz ve soy geçmişi ve sistemlerin sorgulanması ile ilgili bilgiler incelenir. • Sonra, bu bilgiler, fizik muayene ile birleştirilir. • Göğüs Hastalıklarında böyle bir yaklaşım %60-70 tanı koydurucudur. Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

  3. Tıbbı öyküyü oluşturan parçalar • Ana yakınma, • Şimdiki hastalığın öyküsü, • Geçmişteki hastalıkların öyküsü, • Aile öyküsü, • Meslek öyküsü, • Sosyal öykü, • Sistemelerin gözden geçirilmesi Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

  4. Göğüs Hastalıklarında Semptomlar • Öksürük • Balgam çıkarma • Hemoptizi (kan tükürme) • Göğüs ağrısı • Dispne (nefes darlığı) Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

  5. Öksürük şikayeti ile başvuran hastada • Öksürüğün başlangıç zamanı? • Öksürük aniden mi başladı?, • Öksürük ne kadar sürüyor?, Bir kaç kere mi , boğmacagibi arka arkaya mı? • Öksürüğün günün saatleri ile ilişkisi varmı? • Öksürüğün mevsimlerle ilişkisi varmı? • Öksürük nedeni(sigara, toz, çeşitli ortamlar, koku, ilaç, efor, soğuk, konuşma)? • Yemek ve içmek sırasında öksürük gelişiyormu? • Pozisyonla ilişkisi? Abse, kaviter tüberküloz, bronşektazi, pedinküllü tümör • Azaltan ya da düzelten durumlar Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

  6. Öksürük • Öksürüğün karakteri değişirse malignite akla gelmelidir. • Sabah erken görülen, balgamın eşlik etmediği kuru öksürükte astım, • balgamlı yaş öksürükte kronik bronşit, pnömoni, • yemek sonrası gelişen öksürükte gastroözefageal reflü ve trakeoözefageal fistül, • gece artan öksürükte postnazal akıntı, astım • ve uyku sırasında kaybolan öksürükte psikojenik öksürük düşünülmelidir Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

  7. Öksürük devam etme süresine göre: • Akut öksürük (<3 hafta) • Subakut öksürük (3-8 hafta) • Kronik öksürük (>8 hafta) Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

  8. Akut Öksürük • Üst solunum yolu infeksiyonları, özellikle soğuk algınlığı akut öksürüğün en sık sebebidir. • Bununla birlikte akut öksürük, pnömoni, sol kalp yetmezliği ve pulmoner emboli gibi yaşamı tehdit eden nedenlere de bağlı olabilir. Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

  9. Akut öksürük ile; • hemoptizi, • nefes darlığı, • ateş, • göğüs ağrısı, • ses kısıklığı • kilo kaybı eşlik ediyorsa, • yabancı cisim aspirasyonu şüphesi veya • akciğer kanseri şüphesi varsa • mutlaka akciğer grafisi çekilmelidir Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

  10. Subakut öksürük • En sık neden post-infeksiyöz öksürüktür. • Astım, sinüzit, devam eden alerjen veya irritan maruziyeti diğer sık nedenlerdir. Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

  11. Kronik öksürüğün en sık nedenleri • astım, • üst hava yolu öksürük sendromu , • gastroözefageal reflü , • nonastmatik eozinofilik bronşit, • anjiokonverting enzim inhibitörü kullanımı, • sigara ve diğer irritanlara maruziyet • daha az sıklıkta bronşiektazi, post-infeksiyöz öksürük, yabancı cisim aspirasyonu, akciğer kanseri, akciğer absesi, sarkoidoz, tüberküloz ve psikojenik öksürüktür. Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

  12. Öksürük • ACEİ’e bağlı ise ilaç kesilmesinden sonra genellikle ilk iki haftada, • sigaraya bağlı ise sigaranın bırakılmasından sonra genellikle dört hafta içinde düzelir. Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

  13. Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

  14. Öksürükle sekresyonun atılmasına balgam çıkarma, atılan sekresyona balgam denir. • Postnazal akıntıda boğaz temizleme hareketi ile tükürülebilir; öksürüğün sesi dinlenerek gerçekten balgam çıkarıp çıkarmadığına karar verilir.

  15. Balgamda sorulması gereken sorular Ne zamandan beri balgam çıkarıyorsunuz ? Günlük miktarı ? Günün hangi saatlerinde? Niteliği(görünümü, rengi, kıvamı, içeriği) ? Kan içerip / içermediği ? Kokusu olup olmadığı ? Pozisyonla ilişkisi ? Eşlik eden semptomlar? Sigara öyküsü? Balgam miktarında ve / veya renginde değişiklik ?

  16. Balgam • Siyah renkli balgam ( melonoptysis ): Kömür işçilerive kirli hava • Paslı balgam : Pnömokoksik pnömonide • Kuşüzümü jölesi görünümlü: Klebsiella pnömonisinde • Çizgi şeklinde kanlı, pembe balgam: Streptokokkal pnömoni • Kum ekspektorasyonu : Bronkolitiasiz, tüberküloz, mantar • Doku ekspektorasyonu:Bronşu erode eden tümör/ kalsifiye lenf bezi • Ançüez görünümlü balgam :Karaciğer amip absesi diafram-akc fistülü • Kahverengi balgam: Havayolunda beklemiş kanlı balgam • Mukus tıkaçları :ABPA, Astım(Curschmann spiralleri), Bronşektazi Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

  17. Balgam • Kötü kokulu : • Akciğer absesi ya da anaerobik enfeksiyonlar • Bol balgam : • Kronik bronşit • Bronşektazi • Kistik fibrozis • Abse • Alveolar hücreli kanser • Kanlı balgam : • Pnömokok pnömoni başlangıç dönemi (az paslı balgam) • Bronşit, bronşektazi, • Bronkojenik tümör • Yabancı cisim aspirasyonu • Vomik: • Ağız dolusu, kötü kokulu, sütlü çikolata renkli • Abse ya da ampiyemin bronşiyal ağaca açılması Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

  18. Balgam • Kaya suyu-soğan zarı: • Hidatik kistin bronşa açılması • Biliptizis : • Safra yolları akciğer fistülü • Yeşil renkli safra ile karışık balgam • Ağızda acılık hissi • Gece öksürük - balgam : • Astım • Sol kalp yetmezliği • Aspirasyon – postnazal drip/akıntı • Pozisyonel balgam : • Bronşektazide postural drenaja bağlı • Bronkoplevral fistül, Abse, bronşa açılmış kist hidatik Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

  19. Hemoptizi • Ne zamandan beri hemoptizi şikayetiniz devam ediyor ? • Aniden mi başladı ? • Tekrarlayıcı ataklar halindemi oluyor ? • Saatlik ve günlük miktarı ne kadar? • Renginin parlak ya da koyu olup olmadığı ? • İçeriğinde pıhtı varmı ? • Bulantı ve/ veya kusma yada öksürüklemi geliyor ? • Kanamaya yatkınlık varmı ? • Antikoagulan ya da pıhtılaşmayı bozan ilaç alıyormu ? • Oral kontraseptif kullanımı? • Ailede kan tüküren başka bir kişi varmı ? • Hemoptizi peryodik mi ? • Sigara içiyormu ? • Tüberküloz geçirdimi ? • Ameliyat öyküsü ? • Nefes darlığı, gece terlemesi, çarpıntı, düzensiz kalp atımı, ses kısıklığı, kilo kaybı, bacaklarda ağrı ya da şişme varlığı? • Göğüste ağrı oluyormu ? Oluyorsa ağrı yeri ? Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

  20. HEMOPTİZİARAŞTIRMASI • Öykü ve Fizik muayene • Tam kan ve idrar - Böbrek ve karaciğer FT • Koagulasyon çalışmaları • EKG • Göğüs radyografisi •  Toraks bilgisayarlı – ince kesit BT/ BT anjio • V/Q sintigrafi- Anjiografi %90 •  Bronkoskopi • Kollagen vasküler antikorlar – Renal bx

  21. Hemoptizi Balgam-hemoptizi:Bronşit, bronşektazi, akciğer Ca, Tüberküloz Pür kan: Tbc, akcenfarktüsü, bronş adenomu, mitral darlık,akciğer absesi   Çizgi şeklinde kan: Akut bronşit ve kronik bronşit alevlenmelerinde   Ses kısıklığı- hemoptizi : Larenks ve sol üst lobdaki akciğer tümörleri Genç kadınkronik hemoptizi : Bronşial adenom Sigara (+), > 40 yaş, hemoptizi, iştahsızlık, kilo kaybı:Akciğer Ca Ani plöritik ağrı-hemoptizi:Enfarktüs-emboli,travma, spontanpnömotoraks Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

  22. Hemoptizi Hemoptizi - ronküsler : İki taraflı ronküsler: kronik bronşit, bronşektazi Tek taraflı ronküs: Kanser, adenoma ya da yabancı cisim aspirasyonu • Hemoptizi ve kalp hastalığı birlikteliği : • Romatizmal kapak hastalığı • Sol kalp yetmezliği • Mitral darlığı • Pulmoner hipertansiyon • Pulmoner emboli • Pnömoni/ bronşit atakları,sinüzit, boğmaca, kızamık gibi öykü : Bronşektazi • Gelişme geriliği, steatore, doğumda mekonyum ileusu, tekrarlayan pnömoniler ve bronşektazi: • Kistik fibrozis Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

  23. Hemoptizi • Kronik, tekrarlayan akciğer ve akciğer dışı enfeksiyon : • İmmün bozukluk( IgG,A,Meksiklikleri ) • Çocuk/genç yaşta izole hemoptizi ve anemi: • İdiyopatik pulmoner hemosideroz • Hemoptizi, anemi, üremi:Goodpasture, SLE, Wegener granülomatoz • Hemoptizi - antikoagülan kullanımı /koagulopati öyküsü • Ailesel pulmoner arteriyo-venöz anomali öyküsü,epistaksis, hematemez, serebral hemoraji, melena ve açıklanamayan anemi: • Ailesel pulmoner arteriyo-venöz anomali(Osler-Rendu-Weber) Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

  24. Hemoptizi • Tüberküloz ya da kaviter hastalık öykü: Aspergilloma • Oral kontraseptif-hemoptizi: Emboli - infarktüs(nekroz) • Siklik hemoptizi: Eksternal endometrioz • İatrojenikhemoptizi: • Yoğun bakım ünitesi, pulmoner arter kateter laboratuarı • Trakeostomi-arter açılması • Pulmoner arter balon kateterizasyonu • Kriptojenik hemoptizi:Nedeni bulunamayan hemoptizi • Oguların 1 / 3’ü Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

  25. Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

  26. Göğüs ağrısısoruları • Başlangıç zamanı? • Yerleşimi? • Ağrınınşekli/karekteri? (bıçak, iğne, künt, plöretik) • Yayılımı?, • Süresi? • Etkileyen faktörler?Yürümek, yemek, stres,.. • Azaltan/artıran faktörler: SLG NTG, dinlenmek • Nefes ve hareket ilişkisi? • Birlikte bulunan diğer semptomlar? • çarpıntı, bulantı, kusma, fenalık hissi, terleme? • Tekrarlama sıklığı, süresi ve seyri? Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

  27. GÖĞÜS AĞRISI NEDENLERİ Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

  28. Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

  29. Dispnesi olan hastaya ne sorulmalıdır? Kapsamlı öykü çok önemli. Meslek, sigara içimi, alışkanlıkları Aile öyküsü Kullandığı İlaçlar Dispnenin başlangıcı İnspiratuvar veya ekspiratuvar özellikte mi? Nöbetler halinde mi? Şiddeti Süresi Hangi faktörlerle azalıyor veya artıyor. Vücut pozisyonundan gün veya gece oluşundan, mevsimlerden, iklim, koşullarından etkileniyor mu? Kişilerin aktivitesine etkisi, yaşam kalitesine etkisi. Allerjik faktörler etkiliyor mu? Nefes darlığına göğüste yanma, ağrı, kanlı , köpüklü balgam eşlik ediyor mu? Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

  30. DİSPNE KARDIYAK PULMONER Kardiyak Hst. Anemi Kondüsyonsuz- luk Solunumkontrolu Ventilatuar Gaz değişimi Iskemi Hipoksi/hiperkapni Pompa Anfizem Kardiyomiyopati Metabolik asidoz Akciğer fibrozu Tamponad Gebelik Inflamatuar materyal Kaslar/sinirler Göğüs duvarı Plevra/akc havayolları Dispne Guillain-Barre Miyasteni Interstitial fibroz Obstrüktif akciğer hastalığı Kifoskolyoz Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

  31. Akut Dispne (dakikalar – saatleriçinde) Kardiovasküler Solunumsal Akut MI KKY Kardiyak tamponad Alt Solunum Yolu Üst Solunum Yolu Bronkospazm/emboli Aspirasyon Akciğer infeksiyonu Anaflaksi Pnömotoraks Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

  32. Kronik Dispne • Kronik dispne hemen daima progresif özelliktedir • Yavaş yavaş haftalar, aylar içinde gelişir • Başlangıçta ağır eforla ve daha sonra istirahatte dispne Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

  33. Kronik Dispne Tamponat Kr. Akciğer embolisi Akciğerödemi Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

  34. Dispne Çeşitleri: İstirahat dispnesi Efor dispnesi Ortopne Paroksismal nokturnal dispne Platipne Trepopne İnspiratuvar Ekspiratuvar İç çekmeli Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

  35. Ortopne Hastanın nefes darlığı , hırıltılı solunum, öksürük ve boğulma hissi ile uykudan uyanıp ancak oturur pozisyonda rahatladığı duruma “Ortopne” denir. Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

  36. Ortopne’nin Nedenleri Akciğerde ileri derecede konjesyonla birlikte interstisyum ve alveollerde ödem Ağır kalp hastalarında;sol kalp yetm. Astım ve KOAH atağında, Akciğer ödeminde Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

  37. Paroksismal Nokturnal Dispne Hasta uykudan solunum yetersizliği, boğulma hissi ile aniden uyanır, hırlıyarak yataktan kalkar. Pencereyi açarak hava açlığını gidermeye çalışır. Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

  38. Paroksismal Nokturnal Dispne’nin Nedenleri MD Sol ventrikül yetmezliği Ortopne yapan nedenler Astım Kronik Akciğer Hastalıkları Obstrüktif uyku apnesi Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

  39. Pozisyonel dispne • Trepopne • Platipne Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

  40. Trepopne Sağ veya sol dekübitis pozisyonunda ortaya çıkan “Pozisyonel dispnedir”. Ünilateral akciğer hastalığı, Plevral sıvı, Proksimal trakeobronşiyal ağacın obstrüksiyonundan şüphelenilmelidir Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

  41. Platipne Oturur durumda dispnenin daha belirgin olması, yatınca kaybolur. Atrial miksoma Pulmoner arteriovenöz fistülde intrakardiak şantlar, vasküler akciğer şantları, parenkimal akciğer şantlarında görülebilir. Dispne beraberinde siyanozda artış vardır. Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

  42. İnspiratuar dispne • Larinks, trakea ve ana bronşlar gibi üst solunum yolu obstrüksiyonlarında görülür. • Stridor duyulur ve tiraj görülür *Larinks ödemi *Larinks tümörü *Laringospazm *Trakea ve ana bronşlara dıştan baskı yapan intratorasik guatr, trakeal tümör, trakeal stenoz *Mediasten tümörleri *Vokal kord paralizi, disfonksiyonu Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

  43. Ekspiratuvar dispne • Küçük hava yolu obstrüksiyonlarında görülür • Ekspiryum zorlu ve uzundur • Hışıltılı olabilir • Ekspirasyon kasları solunuma aktif olarak katılır • Örn. KOAH, Astım Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

  44. Dispneye eşlik eden semptomlar • Akut dispne ile birlikte göğüs ağrısı: Pnömotoraks, pulmoner emboli, göğüs travması ve myokard infarktüsü • Akut dispne ile birlikte ateş, öksürük, balgam: Pnömoni • Dispne ile birlikte PND, periferik ödem: Kalp yetmezliği Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

  45. Dispneye eşlik eden semptomlar • Akut dispne ile birlikte plöretik ağrı, bacakta şişlik ve ağrı ve hemoptizi: Pulmoner emboli • Akut dispne ile birlikte baş dönmesi, halsizlik, terleme ve hemoraji bulguları (hipotansiyon, taşikardi, hızlı ve yüzeyel solunum): Akut ağır anemi Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

  46. Dispnede fizik muayene bulguları • ÜSY obstrüksiyonlarında: stridor, tiraj • Kalp yetmezliği: Baziler raller, jugüler vende genişleme, taşikardi, galo ritmi, periferik ödem • Pnömoni: Ateş, taşikardi, raller • Pulmoner emboli: Taşikardi, taşipne, fokal raller, S2’de şiddetlenme, Homan’s bulgusu Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

  47. Ayırıcı tanıda fizik muayene bulguları • Amfizem: Ronküsler, ekspiryumda uzama, solunum seslerinde azalma, göğüs ön-arka çapında artma, perküsyonda hipersonorite • Astım atak: Ronküsler, ekspiryumda uzama, taşikardi, taşipne • Pnömotoraks: VT’te azalma, hipersonorite, solunum seslerinin alınamaması, trakeanın karşı tarafa itilmesi. Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

  48. Hışıltılı Solunum (vizing)Nedir? *Özellikle ekspirasyonda solunum sesinin ıslık sesi niteliğinde hastanın yakınında steteskopsuz olarak duyulmasına denir. *İletici hava yollarının daralmasına neden olan akut ve kronik hastalıkların belirtisidir Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

  49. Hışıltılı solunum (Wheezing) Akciğer ödemi Akciğer embolisi Trakea stenozu Yabancı cisim aspirasyonu Trakeal/bronşial tümör/inflamasyon Astım KOAH Bronşektazi Kistik fibroz Aspirasyon Bronşiolit Toraks Derneği 13. Yıllık Kongresi

More Related