1 / 39

Feltarbeid mellom informantar som talar “eksotiske” språk

Feltarbeid mellom informantar som talar “eksotiske” språk. Rolf Theil ILN, UiO. Kva er eit “ eksotisk ” språk?. Ordet eksotisk kjem via latin exoticus frå gresk ex � ōtikos , eit adjektiv avleitt av exō ‘ ytterside ’ .

thai
Download Presentation

Feltarbeid mellom informantar som talar “eksotiske” språk

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Feltarbeid mellom informantar som talar “eksotiske” språk Rolf Theil ILN, UiO

  2. Kva er eit “eksotisk” språk? • Ordet eksotiskkjem via latin exoticus frå gresk ex�ōtikos, eit adjektiv avleitt av exō‘ytterside’. • Vi brukar uttrykket eksotisk språk– litt spøkefullt – om språk utanfor Europa og i utkanten av Europa.

  3. Kvifor skal vi arbeide med “eksotiske” språk? • For det fyrste er det svært lærerikt og gjevande. • Denne sida ved saka skal eg ikkje seie så mykje direkte om, men eg håpar dette aspektet kjem fram gjennom førelesinga.

  4. Kvifor skal vi arbeide med “eksotiske” språk? • For det andre er dei aller fleste språka i verda mangelfullt beskrivne, og svært mange språk er ikkje beskrivne i det heile. • Det er så store skilnader mellom språka er verda at vi ikkje kan gjere seriøse generaliseringar om menne- skelege språk utan å ta omsyn til dei “eksotiske”.

  5. Kvifor skal vi arbeide med “eksotiske” språk? • Problemet med dei mangelfullt beskrivne “eksotiske” språka blir endå større av at svært mange språk i denne kategorien er truga.

  6. Truga språk • 516 av språka som er nemnde i Ethnologue er klassifiserte som nesten utdøydde: Dei blir berre tala av nokre få eldre personar. • Afrika 46 • Amerika 170 • Asia 78 • Europe 12 • Stillehavsområdet 210

  7. Afrika Flateinnhald 30 368 609 km² 675 887 158 menneske 11,8% av menneska i verda Europa Flateinnhald 10 400 000 km² 1 504 393 183 menneske 26,3% av menneska i verda Afrika og Europa

  8. Afrika 2092 språk 30,3% av språka i verda Europa 239 språk 3.5% av språka i verda Afrikanske og europeiske språk

  9. Afrikanske språkfamiliar • Afro-asiatisk • Nilo-saharisk • Niger-kongo • Khoisan

  10. Offisielle språk i Afrika • Afrikaans • Fransk • Arabisk • Engelsk • Afrikanske språk • Swahili • Portugisisk • Spansk

  11. Lingvistisk feltarbeid i Afrika • Mali 1996, 1997, 1998, 1999, 2000. • Etiopia 2002, 2003, 2004, 2005, 2006. • Kamerun 1979-80, 1983-84, 1995. • Zambia 1983.

  12. Lingvistisk feltarbeid i Etiopia: omotiske språk • Kafa 2002–2004 • Koorete 2005–2006

  13. Lingvistisk feltarbeid i Mali: fulfulde • Fulfulde 1996–2000 • Fulfulde blir snakka over store delar av Sahel - områda mellom regnskogen i sør og ørkenen i nord

  14. Lingvistisk feltarbeid i Zambia: subiya • Subiya (bantu) • Januar 1983 • Subiya blir snakka i Namibia og Botswana, langs Zambezi, rett ovanfor Victoria Falls • Eg arbeidde blant nami-biske flyktningar som studerte ved United Nations’ Institute for Namiba i Lusaka, hovudstaden i Zambia

  15. Kamerun

  16. République du CamerounRepublic of Cameroon • 16.6 millionar innbyggjarar (2005) • Hovudstad: Yaoundé • Areal: 465 458 km2 • Offisielle språk: Fransk og engelsk. • Islam, kristendom, tradisjonell religion • Venta levealder: 45 år (menner), 46 år (kvinner)

  17. Språktilhøva i Kamerun 1 • http://www.ethnologue.com • The number of languages listed for Cameroon is 286. Of those, 279 are living languages, 3 are second language without mother-tongue speakers, and 4 are extinct.

  18. Dei 279 levande språka med mors-målstalarar (fyrste-språkstalarar) til-høyrer tre av dei fire språk-familiane det er vanleg å rekne med i Afrika: Niger-kongo Afro-asiatisk Nilo-saharisk Khoi-san Språktilhøva i Kamerun 2

  19. Afrikanske språkfamiliar • Afro-asiatisk • Nilo-saharisk • Niger-kongo • Khoisan

  20. Galim – ein landsby i Adamaoua 1 • Rundt 2500 innbyggjarar • Folk lever av jordbruk, kvegdrift, handel, handverk (skreddarar, smedar o.l.)

  21. Å reise til Galim 1 • Fly frå Oslo via Genève/Bryssel/ Paris til Douala • Fly frå Douala til Yaoundé • Fly frå Yaoundé til Ngaoundéré

  22. Å reise til Galim 2 • Bil frå Ngaoundéré til Galim • (Fyrst måtte ein kjøpe seg bil i Noreg og få han frakta med båt til Douala)

  23. Galim – ein landsby i Adamaoua 2 • Vi kan mellom anna høyre desse språka: • Nizaa (niger-kongo) • Fulfulde (niger-kongo) • Hausa (afro-asiatisk) • Tchamba (niger-kongo) • Vute (niger-kongo) • Mbum (niger-kongo) Ngaoundéré (hovudstaden i Adamaoua)

  24. Bantuekspansjonen • Nizaa blir snakka i det området som bantuekspansjonen starta frå • Nizaa er tanta til bantuspråka, tanta som blei att heime.

  25. Sosiale tilhøve • Øvste sosiale lag: Hausa, bufaste fulaniar, kanuri (handelsfolk) • Midtre sosiale lag: Nizaa, tchamba, vute, mbum (jordbrukarar, gjetarar) • Lågaste sosiale lag: Nomadiske fulaniar (kvegnomadar)

  26. Språk og sosial statusI kva retningar går lånorda?

  27. Fyrste turen til Galim • Frå november 1979 til januar 1980 • Eg samarbeidde med Hamadicko Daniel, som i tillegg til morsmålet sitt, nizaa, snakkar fransk, fulfulde og mbum

  28. Andre turen til Galim • Frå august 1983 til juni 1984 • Eg samarbeidde også denne gongen primært med Hamadicko Daniel, men hadde også nokre andre informantar, som Gadji og Koulagna Simon

  29. Korleis gjekk eg fram? • Isolerte ord. “Kva heiter hovud på nizaa?” • Isolerte setningar. “Kva heiter Kven har ete den couscousen? på nizaa? • Forteljingar, eventyr.

  30. Kvifor begynte eg med isolerte ord? • Fyrst og fremst for di det er svært vanskeleg å kome nokon veg med den fonologiske analysen om ein ikkje tek til med isolerte ord.

  31. Nokre nizaa-ord 1 • ɓɯɯ ‘hovud’ • mbʌ̧́ʌ̧ ‘hovudhår’ • ŋmɡbéé ‘nå fram’ • mum ‘éin’ • ɓaara ‘to’ • taara ‘tre’ • ŋɡɤ̌ɤ ‘krokodille’ • ɗɛ̀ɛ̀ ‘bru’

  32. Nokre nizaa-ord 2 • wɛɛ ‘å krabbe’ • wɛ̧ɛ̧ ‘å skrelle (frukt)’ • w̧ɛɛ ‘å varme seg’ • w̧ɛ̧́ɛ̧́ ‘å vere redd’ • w̧ɛ̧ɛ̧ ‘born’ • wur ‘måne, månad’ • wur ́mum ‘éin månad’ • ɓaara ‘to’ • wur ɓáára ‘to månader’

  33. Ei nizaa-setning • á níkɛ̧ɛ̧̀ taŋkiwí kwì cii law ̀? • áníkɛ̧ɛ̧̀taŋ-ki-wíkwìciilaw ̀? • erkvenete-KOMP-PRFFOKcouscousden • “Kven har ete den coucousen?”

  34. Problem med isolerte setningar • Det er mange problem som ein ikkje finn løysinga på – td informa-sjonsstruktur og aspekt • Språket blir ofte unaturleg

  35. Korleis arbeider ein med forteljingar og eventyr? • Gjer opptak av heile forteljinga • Sit ned saman med informanten og få forteljinga ned på papiret (i original, med ord-for-ord-omsetjing og idio-matisk omsetjing) før du reiser heim!

  36. Korleis skal ein spørje? • Di fleire måtar ein kan få tak i informasjon på, di betre er det • Men notér alltid korleis du har fått tak i informa-sjonen

  37. Litt om arbeidsrytmen • 08.00 Frukost • 09.00-12.00 Arbeid med informant • 12.00 Middag • 13.00-14.00 Siesta • 14.00-18.00 Arbeid med innsamla data • 18.00 Kveldsmat • 19.00– Sosialt samvær

  38. Systematisering av data • Ordlister • Kva skal dei innehalde? • Tekstar • Kva slags informasjon må vi få med oss? • Shoebox / SIL

  39. Praat - akustisk analysehttp://www.fon.hum.uva.nl/praat/

More Related