JAK ZABEZPIECZAĆ INTERES PODWYKONAWCÓW I DOSTAWCÓW W RELACJACH

1. JAK ZABEZPIECZAĆ INTERES PODWYKONAWCÓW I DOSTAWCÓW W RELACJACH Z INWESTOREM I GENERALNYM WYKONAWCĄ ? _____________________________________________________________________________________ RYSZARD TRYKOSKO Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa Gdańsk, 1 października 2012 r.

2. JAK ZABEZPIECZAĆ INTERES PODWYKONAWCÓW I DOSTAWCÓW W RELACJACH Z INWESTOREM I GENERALNYM WYKONAWCĄ ? KODEKS CYWILNY Umowa o roboty budowlane Art. 647.Przez umowę o roboty budowlane wykonawca zobowiązuje się do oddania przewidzianego w umowie obiektu, wykonanego zgodnie z projektem i z zasadami wiedzy technicznej, a inwestor zobowiązuje się do dokonania wymaganych przez właściwe przepisy czynności związanych z przygotowaniem robót, w szczególności do przekazania terenu budowy i dostarczenia projektu, oraz do odebrania obiektu i zapłaty umówionego wynagrodzenia.

3. JAK ZABEZPIECZAĆ INTERES PODWYKONAWCÓW I DOSTAWCÓW W RELACJACH Z INWESTOREM I GENERALNYM WYKONAWCĄ ? Art. 6471.§ 1. W umowie o roboty budowlane, o której mowa w art. 647, zawartej między inwestorem a wykonawcą (generalnym wykonawcą), strony ustalają zakres robót, które wykonawca będzie wykonywał osobiście lub za pomocą podwykonawców. § 2. Do zawarcia przez wykonawcę umowy o roboty budowlane z podwykonawcą jest wymagana zgoda inwestora. Jeżeli inwestor, w terminie 14 dni od przedstawienia mu przez wykonawcę umowy z podwykonawcą lub jej projektu, wraz z częścią dokumentacji dotyczącą wykonania robót określonych w umowie lub projekcie, nie zgłosi na piśmie sprzeciwu lub zastrzeżeń, uważa się, że wyraził zgodę na zawarcie umowy. § 3. Do zawarcia przez podwykonawcę umowy z dalszym podwykonawcą jest wymagana zgoda inwestora i wykonawcy. Przepis § 2 zdanie drugie stosuje się odpowiednio. § 4. Umowy, o których mowa w § 2 i 3, powinny być dokonane w formie pisemnej pod rygorem nieważności. § 5. Zawierający umowę z podwykonawcą oraz inwestor i wykonawca ponoszą solidarną odpowiedzialność za zapłatę wynagrodzenia za roboty budowlane wykonane przez podwykonawcę. § 6. Odmienne postanowienia umów, o których mowa w niniejszym artykule, są nieważne.

4. JAK ZABEZPIECZAĆ INTERES PODWYKONAWCÓW I DOSTAWCÓW W RELACJACH Z INWESTOREM I GENERALNYM WYKONAWCĄ ? Artykuł 6471 kodeksu cywilnego ma na celu OCHRONĘ WSZYSTKICH PODWYKONAWCÓW (przede wszystkim Małych i Średnich Przedsiębiorstw) W uzasadnieniu projektu ustawy wskazywano, że w praktyce obrotu gospodarczego dochodzi do sytuacji, gdy nie są wypłacane należności za roboty budowlane wykonywane przez małych i średnich przedsiębiorców, których kontrahentami są wykonawcy (generalni wykonawcy). Autorzy uzasadnienia podnosili, że proponowana regulacja ma na celu zapobieganie opisanym wyżej zjawiskom, szkodliwym nie tylko dla podwykonawców, ale także dla gospodarki. Źródło: Uzasadnienie projektu Druk sejmowy Nr 888, Warszawa, 16.09.2002 r.

5. JAK ZABEZPIECZAĆ INTERES PODWYKONAWCÓW I DOSTAWCÓW W RELACJACH Z INWESTOREM I GENERALNYM WYKONAWCĄ ? Definicja MŚP Małe przedsiębiorstwo Przedsiębiorstwo, które zatrudnia mniej niż 50 pracowników i ma roczne obroty nieprzekraczające 10 mln euro oraz roczną sumę bilansową poniżej 10 mln euro ŚREDNIE przedsiębiorstwo Przedsiębiorstwo, które zatrudnia mniej niż 250 pracowników i ma roczne obroty nieprzekraczające 50 mln euro oraz roczną sumę bilansową poniżej 10 mln euro

6. JAK ZABEZPIECZAĆ INTERES PODWYKONAWCÓW I DOSTAWCÓW W RELACJACH Z INWESTOREM I GENERALNYM WYKONAWCĄ ? • SOLIDARNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ • Zgodnie z artykułem 6471 § 5 Kodeksu Cywilnego zawierający umowę z podwykonawcą oraz inwestor i wykonawca ponoszą solidarną odpowiedzialność za zapłatę wynagrodzenia za roboty budowlane wykonane przez podwykonawcę. • W myśl § 6 ww. artykułu odmienne postanowienia umów są nieważne. • To oznacza, że w przypadku opóźniania się wykonawcy z zapłatą należności wskazanych na zaakceptowanej fakturze, podwykonawca może kierować wezwania do zapłaty nie tylko do wykonawcy, lecz także bezpośrednio do inwestora. • Podwykonawca uzyskał w ten sposób swego rodzaju gwarancję płatności polegająca na tym, że: • bankructwo lub zwykła nieuczciwość wykonawcy nie muszą spowodować „pożegnania się" z zapłatą przez podwykonawcę, • dopóki inwestor jest wypłacalny to podwykonawca może czuć się spokojniej.

7. JAK ZABEZPIECZAĆ INTERES PODWYKONAWCÓW I DOSTAWCÓW W RELACJACH Z INWESTOREM I GENERALNYM WYKONAWCĄ ? PRZESŁANKI DOCHODZENIA ROSZCZEŃ PIENIĘŻNYCH NIE KAŻDE ROSZCZENIE PIENIĘŻNE WYNIKAJĄCE Z UMOWY ZAWARTEJ W PROCESIE REALIZACJI INWESTYCJI BUDOWLANEJ MOŻE BYĆ DOCHODZONE OD INWESTORA NA PODSTAWIE ART. 6471 KODEKSU CYWILNEGO.

8. JAK ZABEZPIECZAĆ INTERES PODWYKONAWCÓW I DOSTAWCÓW W RELACJACH Z INWESTOREM I GENERALNYM WYKONAWCĄ ? PRZESŁANKI DOCHODZENIA ROSZCZEŃ PIENIĘŻNYCH WYMAGALNOŚĆ ROSZCZENIA Roszczenie jest wymagalne, jeżeli upłynął już termin, do którego powinno być wykonane zgodnie z umową. Zazwyczaj przedsiębiorcy określają termin spełnienia świadczenia także na fakturze. W razie rozbieżności między terminem płatności wskazanym w umowie a terminem wskazanym na fakturze decyduje termin z umowy - faktura jest jedynie dokumentem finansowo-księgowym.

9. JAK ZABEZPIECZAĆ INTERES PODWYKONAWCÓW I DOSTAWCÓW W RELACJACH Z INWESTOREM I GENERALNYM WYKONAWCĄ ? PRZESŁANKI DOCHODZENIA ROSZCZEŃ PIENIĘŻNYCH ROBOTY BUDOWLANE Roszczenie podwykonawcy może dotyczyć tylko i wyłącznie zapłaty za roboty budowlane. Zgodnie z artykułem 3 ust. 7 ustawy Prawo budowlane przez roboty budowlane należy rozumieć budowę (tj. wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a także odbudowę, rozbudowę, nadbudowę oraz przebudowę obiektu budowlanego), a także prace polegające na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego. Poza tym z przepisów kodeksu cywilnego wynika, że roboty budowlane zawsze muszą być realizowane na podstawie jakiegoś projektu.

10. JAK ZABEZPIECZAĆ INTERES PODWYKONAWCÓW I DOSTAWCÓW W RELACJACH Z INWESTOREM I GENERALNYM WYKONAWCĄ ? PRZESŁANKI DOCHODZENIA ROSZCZEŃ PIENIĘŻNYCH PISEMNA FORMA UMOWY Zgodnie z artykułem 6471 § 4 Kodeksu cywilnego umowa między podwykonawcą a wykonawcą musi być zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Nieświadomość konieczności zachowania odpowiedniej formy może mieć katastrofalne skutki podczas kontroli skarbowej - dokonywanie płatności na podstawie nieważnej czynności prawnej uniemożliwia dokonywanie wszelkich odliczeń podatkowych.

11. JAK ZABEZPIECZAĆ INTERES PODWYKONAWCÓW I DOSTAWCÓW W RELACJACH Z INWESTOREM I GENERALNYM WYKONAWCĄ ? PRZESŁANKI DOCHODZENIA ROSZCZEŃ PIENIĘŻNYCH AKCEPTACJA INWESTORA Zgodnie z artykułem 6471 § 2 Kodeksu cywilnego do zawarcia przez wykonawcę umowy o roboty budowlane z podwykonawcą wymagana jest zgoda Inwestora. Jeżeli Inwestor, w terminie 14 dni od przedstawienia mu przez wykonawcę umowy z podwykonawcą lub jej projektu, wraz z częścią dokumentacji dotyczącą wykonania robót określonych w umowie lub projekcie, nie zgłosi na piśmie sprzeciwu lub zastrzeżeń, uważa się, że wyraził zgodę na zawarcie umowy.

12. JAK ZABEZPIECZAĆ INTERES PODWYKONAWCÓW I DOSTAWCÓW W RELACJACH Z INWESTOREM I GENERALNYM WYKONAWCĄ ? PRZESŁANKI DOCHODZENIA ROSZCZEŃ PIENIĘŻNYCH AKCEPTACJA INWESTORA Zgodnie z § 3 do zawarcia przez podwykonawcę umowy z dalszym podwykonawcą jest wymagana zgoda Inwestora i Wykonawcy. Podwykonawca podczas zawierania umowy powinien dopilnować, że inwestor nie wyraził sprzeciwu względem jego osoby oraz projektu umowy. Mimo, iż nie zostało to wyrażone w przepisach wprost, to nie ulega wątpliwości, że zgłoszenie sprzeciwu lub zastrzeżeń przez Inwestora powoduje, że solidarna odpowiedzialność na podstawie art. 6471 § 5 k.c., nie powstaje, co nie wpływa na ważność umowy zawartej przez Wykonawcę i Podwykonawcę bez zgody Inwestora.

13. JAK ZABEZPIECZAĆ INTERES PODWYKONAWCÓW I DOSTAWCÓW W RELACJACH Z INWESTOREM I GENERALNYM WYKONAWCĄ ? PRZESŁANKI DOCHODZENIA ROSZCZEŃ PIENIĘŻNYCH AKCEPTACJA INWESTORA W związku z wprowadzeniem tego zapisu, Generalny Wykonawca musi przedstawić Inwestorowi treść umowy, jaką zamierza zawrzeć z podwykonawcą.

14. JAK ZABEZPIECZAĆ INTERES PODWYKONAWCÓW I DOSTAWCÓW W RELACJACH Z INWESTOREM I GENERALNYM WYKONAWCĄ ? • PRAKTYKA • Możemy mieć do czynienia z następującymi typami umów: • Umowy nowe. • Umowy zawarte dotychczas, w tym również te w stosunku do których został wyrażony sprzeciw.

15. JAK ZABEZPIECZAĆ INTERES PODWYKONAWCÓW I DOSTAWCÓW W RELACJACH Z INWESTOREM I GENERALNYM WYKONAWCĄ ? • PRAKTYKA • Wniosek o akceptację może złożyć: • Generalny Wykonawca • Podwykonawca

16. JAK ZABEZPIECZAĆ INTERES PODWYKONAWCÓW I DOSTAWCÓW W RELACJACH Z INWESTOREM I GENERALNYM WYKONAWCĄ ? • PRAKTYKA • Dokumenty do zgłoszenia: • Umowa lub projekt umowy • Obustronne (GW i PW) Oświadczenie o stanie rozliczeń – w przypadku umów już realizowanych

17. JAK ZABEZPIECZAĆ INTERES PODWYKONAWCÓW I DOSTAWCÓW W RELACJACH Z INWESTOREM I GENERALNYM WYKONAWCĄ ? • PRAKTYKA • Zapisy umowne istotne dla wyrażenia zgody : • Kompatybilność umowy podwykonawstwa z umową pomiędzy INWESTOREM a GENERALNYM WYKONAWCĄ • Termin realizacji prac – zakresu prac na jaki zawarta jest umowa (nie może wykraczać poza Czas na Ukończenie i poza terminy Kamieni Milowych. • Gwarancje należytego wykonania (wymagana bankowa lub ubezpieczeniowa albo wpłata zabezpieczenia w pieniądzu ze środków własnych Podwykonawcy). • Cena – nie wyrażamy zgody w przypadku obmiarowego rozliczania prac. • Szczegółowo określony zakres robót wraz z odniesieniem do dokumentacji przekazanej przez Inwestora. • Terminy płatności zgodne z zapisami kontraktu Inwestora. • Obowiązek składania oświadczeń przez podwykonawców dotyczących uregulowania płatności przez Generalnego Wykonawcę. • Obowiązek składania oświadczeń przez Generalnego Wykonawcę.

18. JAK ZABEZPIECZAĆ INTERES PODWYKONAWCÓW I DOSTAWCÓW W RELACJACH Z INWESTOREM I GENERALNYM WYKONAWCĄ ? PRAKTYKA Procedowanie po przedłożeniu umowy Ustawowy termin na udzielenie odpowiedzi to 14 dni ! Brak odpowiedzi w terminie oznacza akceptację (w przypadku przedłożenia umowy przez Wykonawcę). Z uwagi na fakt rygorystycznego przestrzegania 14 dniowego terminu, w przypadku jakichkolwiek wątpliwości jaki Inwestor odpowiadamy, że nie akceptujemy podwykonawcy.

19. JAK ZABEZPIECZAĆ INTERES PODWYKONAWCÓW I DOSTAWCÓW W RELACJACH Z INWESTOREM I GENERALNYM WYKONAWCĄ ? • PRAKTYKA • Analiza wniosku przez inwestora • należy przeanalizować całość przedłożonej umowy • i zwrócić uwagę na wszelkie uchybienia a w szczególności: • Analiza kompletności dokumentacji. • Analiza merytorycznego zakresu robót i terminów realizacji. • Analiza czy akceptacja umowy nie spowoduje przekroczenia środków na zadaniu, prawidłowość formy gwarancji. • Formalno-prawny aspekt umowy.

20. JAK ZABEZPIECZAĆ INTERES PODWYKONAWCÓW I DOSTAWCÓW W RELACJACH Z INWESTOREM I GENERALNYM WYKONAWCĄ ? • PRAKTYKA • ZAGROŻENIA PRZY Analizie wniosku przez inwestora • Akceptacja umów na roboty które już zostały wykonane. • Rażące zawyżenie wartości robót do wykonania (w stosunku do TES). • Krótki czas na analizę umowy i udzielenie odpowiedzi. • Składanie wniosków o akceptację przez PW bez zgody GW. • Nie bierzemy udziału w negocjowaniu umów GW z PW.

21. JAK ZABEZPIECZAĆ INTERES PODWYKONAWCÓW I DOSTAWCÓW W RELACJACH Z INWESTOREM I GENERALNYM WYKONAWCĄ ? PRAKTYKA Akceptacja podwykonawcy W przypadku braku uwag do umowy przygotowuje się pismo informujące o wyrażeniu zgody na zawarcie umowy z podwykonawcą z zastrzeżeniem, że aneksowanie umowy wymaga UPRZEDNIEJ zgody Inwestora. Pismo jest przesyłane do wiadomości wszystkim zainteresowanym.

22. JAK ZABEZPIECZAĆ INTERES PODWYKONAWCÓW I DOSTAWCÓW W RELACJACH Z INWESTOREM I GENERALNYM WYKONAWCĄ ? PRAKTYKA Sprzeciw wobec zawarcia umowy W przypadku gdy zostały zgłoszone uwagi do umowy przygotowuje pismo o sprzeciwie wobec zawarcia umowy z podwykonawcą wraz ze wskazaniem przyczyn odmowy i informacją, o możliwości wyrażenia zgody w przypadku dostosowania umowy do Warunków Inwestora. Pismo jest przesyłane do wiadomości wszystkim zainteresowanym.

23. JAK ZABEZPIECZAĆ INTERES PODWYKONAWCÓW I DOSTAWCÓW W RELACJACH Z INWESTOREM I GENERALNYM WYKONAWCĄ ? Dziękuję za uwagę