Borstvoeding : de praktijk

1. Borstvoeding: de praktijk

2. Annie Klein • Vroedvrouw • WHO-cursus ‘Borstvoeding begeleiden’ • Lactatiekundige Hogeschool Limburg IBCLC ------------------------------------- • Ziekenhuis • Individueel

3. Actueel werkterrein • Begeleiding BV • Prenataal • Perinataal • Opvolging thuis

4. Wat treft in de praktijk • Gebrek informatie - ouders - dokters - hulpverleners • Hardnekkige restanten van kunstvoedingscultuur • Moeilijke communicatie - fysiologie - pathologie • Sociaal isolement jonge ouders

5. Wat de theorie en de praktijk mij leerden • Moeder en baby - fysiologische geboorte - weten perfect « wat te doen » (videofragment) • Dikwijls verstoord / onbewust

6. Daarom :- uitnodiging aangenomen- spreken over BV Belangrijk : • Kennis van de praktijk van BV-geven • Zelfde taal spreken • Besef : BV geven/krijgenis een FYSIOLOGISCH PROCES

7. FYSIOLOGIE = UITGANGSPUNT • Recent : Veel wetenschappelijk onderzoek brengt ons naar de geschiedenis van de kunstvoeding

8. Geschiedenis kunstvoeding • Zeer oud : vervangmateriaal al in de Oudheid gezocht • Rond jaren 40 : - wetenschappelijk - technologie vervangmiddelen - middelen om te geven ° flessen ° rubberspenen - vrouw op de arbeidsmarkt

9. Boom in jaren 70 • ook in ontwikkelingslanden • wereldgezondheid van kinderen daalde • kindersterfte steeg

10. Onderzoek • BV-cijfers enorm gedaald • BV wetenschappelijk benaderd • Resulteert in • 1. WHO-code • 2. 10 vuistregels tot het welslagen van BV • 3. Wereldwijde aanbevelingen

11. WHO-aanbevelingen • Uitsluitend BV tot ongeveer 6 maand • Na 6 maand aangevuld met plaatselijke vaste voeding • Verder BV als melkvoeding tot 2 jaar of daar voorbij

12. BV bevorderen • houdt ook in : • wetgeving • zorg voor maatschappelijke beeldvorming • goede informatie van alle betrokkenen

13. BV actueel Hoogopgeleiden redenen keuze : - gezonder - hechte band - natuurlijke keuze

14. FV : redenen keuze • Gemakkelijker • Kan iemand anders geven • Minder vermoeiend

15. BV : redenen stopzetten • Voornamelijk moederl. factoren : • Hervatten beroepsactiviteiten piek 14 – 26 weken • Te weinig melk • Vermoeidheid

16. Wetenschappelijke benadering • Exacte gegevens samenstelling - colostrum - moedermelk • Niet enkel benaderen als soort scheikundig gegeven

17. Baby • Gewicht • Lengte Wat instoppen? • Ontwikkeling

18. Deel van verhaal • Tabellen – cijfers • Goede start psychisch emotioneel  heeft weerslag op louter fysische

19. Exacte gegevens leidraad voor • Hoe dikwijls? • Hoeveel? • Hoelang?

20. Hoe dikwijls? • Zoogdieren : • « zware melk »  zogen weinig frekwent • haas, dolfijn • « dunne melk »  zogen frekwent tot continu • primaten • « dunste melk » moet praktisch continu toegang hebben • mens

21. Hoeveel? • Mensenkind – zoogdier • Bepaalt zelf • Continu toegang  maaltijd slokje • Mensenkind – past zich aan • Interval • 6 m.() interesse ander voedsel • Tandjes • Zuigkussentjes 

22. Hoelang? • Mensenkind in vergelijking met zoogdier : prematuur geboren • hoofd • belang van interactie • Prematuur  totaal afhankelijk • Zoogperiode zoogdieren = zwangerschapsduur

23. Pasgeborene : • Kan functioneren buiten de baarmoeder • Maar : prematuur en dus NOOD AAN :

24. Fysisch : • Verwarming : van 37° 20° • Voeding  • Antwoord op energieverbruik/stress • Eerste soort vaccinatie door immunoglobines • Laxerend effect/voorkomen hyperbilirubinaemie • Bekend milieu : huidflora moeder • Omsloten zijn : drukvermindering

25. Psychisch • Contact moeder •  stress  • verbruik energie • warmteverlies  • verbruik energie • Alert : zelf op zoek • drinkgedrag

26. Hormonaal geregeld • Oxytocine  genereert moederl. gedrag bloeding  toeschietreflex • Prolactine stimuleert hechting  productie • Endorfines creëren toestand afhankelijkheid (opiaten)  hechting • Adrenalines baby alert moeder kan verdedigen • Nor-adrenalines grote pupillen moeder gefascineerd

27. Conclusie • Belang van : • Zo fysiologisch mogelijke geboorte • Moeder en kind bij elkaar houden • Tot eerste voeding • Zelf stap terug Enkel realiseerbaar bij BV – KV enige optie probeer na te bootsen

28. BV – goede techniek • Belangrijk : hoe aanleggen? • BABY geeft aan wanneer hij wil drinken • Gesloten oogleden – beweging • Handjes • Hoofdje – zoekreflex • Mondje • Stilaan wakker • Daarna snel frustratie

29. Moeder en baby : goede houding • Moeder • Zittend • Liggend • Altijd • Ontspannen • Warm • Niet gestoord

30. Kind • Goed gesteund – lichaam – hoofd in verlengde • Op hoogte van de borst • Ruimte om te happen • Wachten op goede hapbeweging (uitlokken) • Mondje ver open • Tong spatelvormig op onderlip • Lippen naar buiten • Baby dichterbij brengen

31. Hoe voeding beoordelen? • Grote hapbeweging – dichter naar borst toe • Wat we zien :

32. Wat is de opeenvolging? • Grote hap • Dichterbij • Kleine korte zuigbewegingen • Gaan over in langere, grotere, ritmische zuig-kauwbewegingen • Pauze • Opnieuw kort – groot – pauze • Na verloop van tijd : grotere pauzes – tot stop • Eventueel boertje  andere kant?

33. Baby gedronken? • Kleine – grote bewegingen – bolle wangen – soms slikgeluid te horen • Wat voelt moeder? • Genoeg achtermelk – voldane baby Filmpje internet : samenvatting Videofragment

34. Samenvattend • Belangrijk voor welslagen • Goede prenatale info (rond 34 w) • Goede bevallings- en geboorte-ervaring • Prima eerste contact + voeding

35. Vertrouwen M & K en OMGEVING in welslagen • Nood ondersteuning en hulp • Goedecommunicatie van de hulpverleners • Naadloze overdracht • Mogelijkheid tot onderling contact (moedergroep of dgl.)

36. WHO • 10 vuistregels daarin : alles terug te vinden • HULPVERLENERS • KENNIS! • KUNDE! • HOUDING!

37. 10 vuistregels van de WHO • Alle instellingen voor moeder- en kindzorgdienen er zorg voor te dragen : 1. dat zij een beleid ten aanzien van borstvoeding op papier hebben, dat standaard bekend gemaakt wordt aan alle betrokken medewerkers ; 2. dat alle betrokken medewerkers de vaardigheden aanleren die noodzakelijk zijn voor het uitvoeren van dat beleid ; 3. dat alle zwangere vrouwen voorgelicht worden over de voordelen en de praktijk van borstvoeding geven ;

38. 4. dat moeders binnen een uur na de geboorte van hun kind geholpen worden met borstvoeding geven ; 5. dat aan vrouwen uitgelegd wordt hoe ze hun baby moeten aanleggen en hoe zij de melkproductie in stand houden zelfs als de baby van de moeder gescheiden moet worden; 6. dat de pasgeborenen geen andere voeding dan borstvoeding krijgen, tenzij op medische indicatie ; 7. dat moeder en kind dag en nacht bij elkaar op de kamer mogen blijven (‘rooming-in’) ;

39. 8. dat borstvoeding op verzoek wordt nagestreefd ; 9. dat aan pasgeborenen die borstvoeding krijgen, geen speen of fopspeen gegeven wordt ; 10. dat er borstvoedingsbegeleidingsgroepen (moedergroepen) gevormd kunnen worden en dat vrouwen bij het beëindigen van de zorg naar deze groepen verwezen worden.

40. Met welke problemen geconfronteerd? • Redenen genoemd om te stoppen… • Melkverlies ? • Stuwing – borstontsteking • Pijn • Tepelkloven • Te weinig melk? • Nachtvoedingen • In slaap vallen • Ik ben zo moe • Water bijgeven? • Groeien

41. Melkverlies • Tijdelijk probleem • Vraag – aanbod • Gewenning spiertjes

42. Stuwing • Managementprobleem • Startprobleem • Frekwente voedingen • Adekwate voedingen • Tijdelijk warmte vóór koude na

43. borstontsteking • Belangrijk mechanisme te begrijpen • Meestal veroorzaakt door niet goed vloeien van de moedermelk • (tekening) • Achtergebleven productie roept reactie op : • Pijn • Roodheid • Hardheid • Zwelling • Koorts

44. Snel oplossen door : • Extra rust mét baby • Warmte vóór • Véél drinken • Goede drainage • Pijnstiller • Binnen 24 u beter • Als niet toch AB nemen – verder voeden!!! of kolven

45. Pijn • Na aanvankelijke gevoeligheid indicatie van probleem • Goed aanleggen? • Goed drinken?

46. Tepelkloven • Zelfde • Niet ver genoeg • Uitleggen! • Remedies : • Zorgvuldig aanleggen • Verzorgen vette achtermelk • Vocht in tepel houden • Pijn behandelen

47. Te weinig melk • Goed begrip van concept BV • Goed management • moeders • baby’s • BV fundamenteel KV

48. Nachtvoedingen • Nodig! • Installeer je goed. • Ga ontspannen mee om. • Geef baby zeker gevoel. • Geef baby tijd.

49. In slaap vallen • Verschil • Baby die goed gedijt • Baby die slecht gedijt • Goed gedijen : geen probleem - zelfregulerend • Slecht gedijen : te weinig energie om goed door te drinken • Borstcompressie • Stimuleren • 4 borsten i.p.v. 2 aanbieden

50. Ik ben zo moe. • Leven compleet veranderd (klokje) • Gevoel van verantwoordelijkheid • Bevalling – voeding • Gevoel inspireert tot extra rust • Jezelf verzorgen • Niet alles – altijd – even perfect willen doen • Delegeren • BV-periode mensenleven