Polityka celna w UE

1. Polityka celna w UE Dr Andrzej Dębowski Finanse publiczne- wykład 14

2. Ekonomiczne i polityczne przesłanki wprowadzania ceł: • Protekcjonizm ochrona rynku wewnętrznego • Znaczenie ceł przywozowych i wywozowych (w imporcie i w eksporcie) – uzasadnienie, • Cła w historii myśli ekonomicznej- merkantylizm, • Sens ceł wywozowych we współczesnej gospodarce, • Co oznaczało pojecie produkcji anty- importowej- jej sens…

3. Przejdźmy do dnia dzisiejszego- polityka celna w UE – co oznacza dla Polski? System celny Unii Europejskie opiera się przede wszystkim na tzw. Unii Celnej, której podstawą jest wprowadzenie jednolitej wspólnej taryfy celnej obowiązującej na zewnątrz, w stosunkach handlowych z krajami trzecimi. Warto podkreślić, że Polska ma najdłuższy odcinek zewnętrznej granicy UE – specyficznej (?) granicy… Z tego względu na nas spoczywają duże zobowiązania w stosunku do całej Wspólnoty.

4. Taryfa ta jest stosowana we Wspólnocie od połowy 1968r. Przybrała ona formę Zintegrowanej Taryfy Wspólnot Europejskich. Oparta jest na zharmonizowanym systemie, scalonej nomenklaturze. Sama Wspólnota prowadzi określoną politykę handlową (nakłada cła antydumpingowe i antysubwencyjne, wyznacza kwoty, pułapy, udziela licencji, stosuje preferencje, podejmuje różne zobowiązania w ramach zawieranych umów międzynarodowych). Wszystko to musi znaleźć odzwierciedlenie w budowie taryf zawartych w postanowienia unii celnej.

5. Nomenklatura Zharmonizowanego Systemu liczy około 5 tyś. pozycji, nomenklatura scalona - około 9 tyś., a zintegrowana taryfa około 15 tyś. pozycji i podpozycji. W tych ramach należy ściśle zakwalifikować zarówno wyroby gotowe, jak i niekompletne lub niewykończone, mieszaniny lub kombinacje różnych składników o różnym stopniu przetworzenia, wyroby całkowicie uzyskane w danym kraju i będące produktami montażu części i zespołów pochodzących z innych krajów, opakowania samodzielne i z towarami itp.

6. Takie pozycje, jak ropa naftowa, miedź, nikiel, cynk, drewno, skóry surowe i inne surowce przemysłowe są wolne od cła;półprodukty i gotowe wyroby przemysłowe podlegają niskim i średnim cłom. Występują również tzw. szczyty taryfowe. Tak np. cła na niektóre samochody lub obuwie wynoszą 20%, na wyroby tytoniowe od 26% do 117%. W wielu przypadkach, szczególnie gdy chodzi o towary oparte na surowcach, stosowana jest tzw. eskalacja taryfowa, której cła wzrastają w zależności od stopnia przetworzenia produktu.

7. Prawie wszystkie taryfy przemysłowe są związane, co daje pewien stopień stabilności i przewidywalności. Jednakże waga związania taryfowego podlega erozji na skutek takich środków, jak bilateralne porozumienie sektorowe (np. włókiennicze, stalowe), często wymierzone przeciwko najbardziej konkurencyjnym zagranicznym dostawcom.

8. Przed laty Unię Celną utworzono, aby poprawić złą sytuację przemysłu państw członkowskich EWG. Przed powstaniem tej organizacji każde z państw prowadziło politykę ochrony własnych producentów przed konkurencją z zagranicy. Polegała ona na ograniczeniu importu, m.in. za pomocą wysokich ceł. Polityka ta nie sprzyjała modernizacji przemysłu i obniżeniu kosztów produkcji. Nie służyła rozwojowi handlu artykułami przemysłowymi. Tracili na niej też konsumenci. Oferowano im niezbyt duży wybór towarów, które ponad to były drogie i nie zawsze dobrej jakości.

9. Jak pobierane są cła w UE? Jaka ich część opłat celnych pozostaje w kraju dokonującym poboru cła? Jakie znaczenie mają cła dla budżetu UE? Specjalna rola służ celnych- walka z „podróbkami” markowych i chronionych prawem towarów.

10. Handel towarami pirackimi i podrabianymi szacuje się obecnie na 7 proc. międzynarodowego obrotu towarowego. To, jak dane państwo z tym walczy, jest istotne dla jego wizerunku na świecie –podkreślano na konferencji z okazji uruchomienia przez służbę celną specjalnego systemu informatycznego Vinci do walki z podróbkami na granicach. W zeszłym roku polscy celnicy zatrzymali ponad 6,2 mln podrobionych towarów, co wg Ministerstwa Finansów plasuje ich w europejskiej czołówce skuteczności. W tym roku dzięki Vinci ma być jeszcze lepiej.

11. System stworzyli informatycy służby celnej. Będzie on zawierać dane o wzorach, znakach, markach i innych rzeczach chronionych prawami własności intelektualnej - wraz z dokumentacją zdjęciową lub filmową. Te informacje powinny zgłaszać służbie celnej same firmy - właściciele praw, którym zależy na powstrzymaniu napływu z zagranicy podróbek ich towarów.

13. Urzędnicy służby celnej odpowiadają również za wykrywanie przypadków fałszerstw w deklaracjach i opłatach VAT lub unikania opłaty akcyzowej za, na przykład, papierosy. Gdyby nie wysiłek celników, towary, zamiast zostać wprowadzone do systemu podatkowego, z łatwością mogłyby zniknąć na czarnym rynku, zaś nieuczciwi biznesmeni bez skrupułów mogliby zgłaszać fikcyjne transakcje.

14. Pobierając opłaty celne i opłaty wyrównawcze za przywóz produktów rolnych, pracownicy służby celnej nie tylko egzekwują przepisy − przyczyniają się też w zasadniczym stopniu do finansowania działalności UE, bowiem pobierane kwoty stanowią 15 proc. jej budżetu. Z kolei tropiąc oszustwa związane z podatkiem VAT, chronią kolejne 16 proc. budżetu.