110 likes | 229 Views
1900-1950 Wereldoorlogen. Kenmerk 40 Twee Wereldoorlogen Les 1 – Oorzaken WO I. H7: § 1: p122-4. Dieper liggende oorzaken. Nationalisme
E N D
1900-1950 Wereldoorlogen Kenmerk 40Twee WereldoorlogenLes 1 – Oorzaken WO I
H7:§ 1: p122-4 Dieper liggende oorzaken • Nationalisme • Het nationalisme van begin 19e eeuw veranderde tot nationalisme waarbij eigen superioriteit en haat tegen het vreemde, tegen buitenlandse invloeden (politiek en cultureel) steeds meer de overhand nam
Dieper liggende oorzaken • Imperialisme (lees: modern imperialisme) • Wedloop om koloniën • Voor economische redenen • Grondstoffen en afzetgebieden • Voor sociale redenen • aanzien • Voor bestuurlijke redenen • Strategische gebieden • Grote rivaliteit tussen Europese landen, o.a. • Duitsland versus Engeland = • “Weltpolitik” en “Een plaats onder de zon” (Duitse vlootpolitiek) versus “Britanniarules the waves”
Dieper liggende oorzaken • Militarisme • Landen (lees: leiders van landen) willen niet meer zoals de Fransen in de Frans-Pruisische oorlog (1870-71) verrast worden door snellere mobilisatie van de vijand • Hierdoor krijgen de Generale Staven meer ruimte – en daarmee ook invloed – alvast plannen te maken voor een eventuele oorlog • Oorlog wordt weer gezien als een middel om politieke doeleinden te bereiken • Onder de bevolking wordt een krijgshaftige geest gekweekt
Dieper liggende oorzaken • Wapenwedloop • Engeland versus Duitsland • Wie heeft de grootste vloot? • Frankrijk versus Duitsland • Na 1871 breidde Frankrijk haar leger snel uit; de Duitse reactie bleef niet uit • Oostenrijk-Hongarijeversus Rusland • Eind 19e eeuw was het Russische leger enorm in omvang gegroeid; O-H moest wel reageren om de Russische stoomwals tegen te kunnen houden (Balkan!)
Dieper liggende oorzaken Bondgenootschappen • Engeland • Was de baas op zee en wilde dit blijven • Sloot verdragen met Frankrijk, Rusland en België om haar machtspositie in Europa te verstevigen • In 1904 al met Frankrijk:Entente Cordiale • 1907 opnieuw samen met Frankrijk én Rusland: Triple Entente • Ging verder gewoon haar eigen gang! • Duitsland • Wilhelm II wil wereldmacht • Versterkte haar positie in Europa door een verbond met Oostenrijk-Hongarije (de dubbelmonarchie) aan te gaan • Tweebond (1882) • Vijf jaar later sloot men met Italië erbij de Driebond – Triple Alliance (1887) • Bondgenootschappen leidden tot • Onvoorzichtiger gedrag • Domino-effect wanneer er een conflict ontstaat
Dieper liggende oorzaken • Vergissingen politiek leiders • Averechtse gevolgen bondgenootschappen • Nationalisme en militarisme leidde tot zelfoverschatting • Geen idee van de effecten van de inzet van de moderne wapens
Directe oorzaak • Door moord op Frans Ferdinand ontstond een kettingreactie • Oostenrijk-Hongarije → Servië • Rusland → Oostenrijk-Hongarije • Duitsland → Rusland • Frankrijk → Duitsland • Duitsland → België • Engeland → Duitsland • Welk bovenstaand land vormt een uitzondering (en waarom denk je dat)?
Duitsland had al ruim voor het uitbreken van de oorlog een tactisch plan voor de aanval op Frankrijk klaarliggen! Probleempje Al vanaf 1838 had België een neutraliteitspact met Engeland gesloten 4 augustus 1914 Von Schliffenplan