O maly wlos - analiza pierwiastkowa wlos w os b z zespolem Downa ; sugestie dietetyczne i suplementacja witaminowo-mik

1. �O maly wlos�- analiza pierwiastkowa wlos�w os�b z zespolem Downa ; sugestie dietetyczne i suplementacja witaminowo-mikroelementowa� Dr n. med.Edyta Majewska Laboratorium pierwiastk�w sladowych �Biomol-Med� L�dz

2. Analiza pierwiastkowa Analiza pierwiastkowa wlos�w jest testem analitycznym , w kt�rym oznaczany jest sklad pierwiastkowy wlos�w. Wlasciwie zinterpretowana pozwala ocenic niedob�r i nadmiar poszczeg�lnych bioelement�w, zaburzenia ich wzajemnych proporcji oraz zbadac obecnosc pierwiastk�w toksycznych. Badanie to moze dostarczyc lekarzowi informacji o stanie zdrowia pacjenta, co pozwoli na zastosowanie skutecznej terapii.

3. Dlaczego analizujemy sklad mineralny wlos�w? Zawartosc pierwiastk�w w surowicy moze nie oddawac aktualnej ilosci w organizmie, poniewaz istnieja mechanizmy homeostatyczne, kt�re wyr�wnuja poziom pierwiastk�w we krwi kosztem rezerw tkankowych. Zawartosc biopierwiastk�w we wlosach jest kilkakrotnie wyzsza niz w surowicy krwi: np. magnezu ok. 30 razy, wapnia ok. 200 razy. Wlosy sa tkanka integralna biologicznie z uwagi na otoczke keratynowa, kt�ra zapewnia stalosc skladu chemicznego zapobiegajac utracie skladnik�w wewnetrznych i przedostawaniu sie zanieczyszczen z zewnatrz.

4. Dlaczego analizujemy sklad mineralny wlos�w? Biopierwiastki sa wbudowywane w strukture wlosa stale w czasie wzrostu, dlatego tez analiza pierwiastkowa wlos�w dostarcza informacji o ich zawartosci w organizmie w dluzszym przedziale czasowym, tj.1-2 m-cy. Oznaczanie stezenia kation�w,metali w surowicy krwi nie informuje w spos�b dostateczny o wielkosci puli wewnatrzkom�rkowej danego pierwiastka. Analiza pierwiastkowa wlos�w pozwala na ocene stanu przemiany mineralnej organizmu i moze byc wykorzystywana jako test do oceny stanu odzywienia organizmu.

5. Makroelementy Pierwiastki, kt�re stanowia w organizmie ludzkim wiecej niz 0,01% nazywamy makroelementami lub makro- biopierwiastkami. Do tej grupy naleza: wapn, magnez, fosfor, siarka, potas, s�d, chlor.

6. Mikroelementy Pierwiastki wystepujace w ilosciach ponizej 0,01% nosza nazwe mikroelement�w czyli mikro- biopierwaistk�w. Sa to: zelazo, cynk, miedz, molibden, nikiel, kobalt, chrom, mangan.

7. Pierwiastki toksyczne Pierwiastki, kt�rych obecnosc w organizmie nawet w najmniejszych stezeniach jest niepozadana. nazywamy toksycznymi. Gl�wne z nich to: glin, ol�w, kadm, rtec Szkodliwe dzialanie pierwiastk�w toksycznych zalezy od ich stezenia oraz czasu ekspozycji. Maja one tendencje do gromadzenia sie w narzadach wewnetrznych (watroba, nerki) i tkankach (kosci, tkanka nerwowa).

8. Co oceniamy? Poniewaz poszczeg�lne pierwiastki dzialaja w stosunku do siebie synergistycznie lub antagonistycznie, powoduje to, ze nadmiar lub niedob�r jednego pierwiastka wplywa na zmiany w stezeniach innych pierwiastk�w, np. zelazo hamuje przyswajanie miedzi, cynku oraz wapnia, ale zwieksza wchlanianie selenu, chromu czy manganu. Podobne zaleznosci dotycza witamin. Witamina C zwieksza wchlanianie zelaza i selenu, ale hamuje wchlanianie miedzi.

9. Co oceniamy? Dlatego tez, oceniajac analize pierwiastkowa wlos�w zwracamy uwage nie tylko na stezenia poszczeg�lnych biopierwaistk�w ale, r�wniez (a moze przede wszystkim) na wzajemne ich proporcje, kt�re pozwalaja okreslic aktywnosc proces�w metabolicznych.

10. Najwazniejsze proporcje: Ca/Mg � odzwierciedla stan napiecia miesni, poniewaz oba pierwiastki odgrywaja istotna role w mechanizmie skurczu i rozkurczu. Wysoki stosunek wapnia do magnezu przemawia za sklonnoscia do wzmozonego napiecia miesni i odwrotnie. Ca/K � pozwala ocenic czynnosc tarczycy. Hormony tarczycy wplywaja na metabolizm wapnia w organizmie powodujac wzrost jego stezenia w surowicy i spadek w tkankach (wlosach). Wysoka wartosc moze wskazywac na obnizona czynnosc tarczycy, niska wartosc na podwyzszona czynnosc tarczycy. Na/K � odzwierciedla czynnosc nadnerczy. Wysoki stosunek swiadczy o zwiekszeniu wydzielania aldosteronu i zwiekszonej retencji sodu. Niski stosunek wskazuje na dlugotrwale dzialanie czynnika stresujacego i prowadzi do wzmozonej aktywnosci nadnerczy.

11. Najwazniejsze proporcje: Fe/Cu � niska wartosc tej proporcji wskazuje na sklonnosc do niedokrwistosci z niedoboru zelaza, wysoka przemawia za uszkodzeniem bariery antyoksydacyjnej. Ca/P � okresla typ przemian energetycznych, czyli tempo proces�w energetycznych w danym organizmie. Niski stosunek wapnia do fosfory wskazuje na szybkie wytwarzania energii, wysoki swiadczy o wolnym tempie przemian energetycznych. Proporcji toksycznych � ocena ilosci pierwiastk�w toksycznych w stosunku do pierwiastk�w �ochronnych� (Zn/Cd, Ca/Pb, Mg/Pb).

12. Techniki pomiaru: Absorpcyjna spektometria atomowa (ASA) Spektometria emisji atomowej ze wzbudzeniem plazmowym (ICP-AES) Aktywacja neutronowa (NAA)

13. Zastosowanie analizy wlosa Zesp�l zlego wchlaniania, Zaburzenia funkcji gruczol�w wydzielania wewnetrznego, Zaburzenia neurologiczne, Otylosc, Schorzenia kostno-stawowych, Zatrucia pierwiastkami toksycznymi, Profilaktyka i inne.

14. Znaczenie analizy pierwiastkowej wlos�w: Pozwala ocenic ilosc zmagazynowanych w organizmie pierwiastk�w, Ocenia stan przemiany mineralnej organizmu, co pozwala okreslic typ metabolizmu i zastosowac odpowiednie zalecenia dietetyczne oraz witaminowo-mineralne, Stosowanie wlasciwej suplementacji mineralno-witaminowej moze skutecznie wspomagac tradycyjna farmakoterapie dajac szybciej oczekiwane efekty,

15. Analizy pierwiastkowa wlos�w w zespole Downa pozwala na: ocene tempa przemian metabolicznych w ustroju, ocene stanu mineralnego organizmu, stwierdzenie niedoboru lub nadmiaru poszczeg�lnych biopierwiastk�w,

16. Gl�wnym mechanizmem odpowiedzialnym za powiklania w zespole Downa jest stres oksydacyjny.

17. Stres oksydacyjny Stres oksydacyjny wiaze sie z zaburzeniami w ukladzie utleniaczy/antyutleniaczy. Utleniacze tzw. wolne rodniki tlenowe powstaja w organizmie na drodze prawidlowych szlak�w metabolicznych i sa usuwane przez uklad antyoksydant�w czyli antyutleniaczy. W warunkach prawidlowych istnieje r�wnowaga miedzy obydwoma ukladami. Nadprodukcja wolnych rodnik�w, kt�re nie moga byc zneutralizowane przez mechanizmy ochronne prowadzi do rozwoju stresu oksydacyjnego. Stres oksydacyjny jest zatem zaburzeniem r�wnowagi miedzy produkcja wolnych rodnik�w tlenowych a systemem antyutleniaczy na korzysc tych pierwszych.

18. W patomechanizmie stresu oksydacyjnego kluczowa role odgrywa enzym dysmutaza ponadtlenkowa (SOD) kodowana przez geny zlokalizowane na 21 chromosomie, odpowiedzialny za tworzenie szkodliwych rodnik�w tlenowych.

19. Przyczyny stresu oksydacyjnego u chorych z zespolem Downa wzrost aktywnosci SOD � wynika z obecnosci dodatkowego chromosomu, gdzie znajduje sie gen kodujacy dla dysmutazy. gromadzenie sie nadtlenku wodoru, kt�ry moze przeksztalcac sie w bardziej szkodliwe rodniki tlenowe.

20. Dzialanie wolnych rodnik�w uszkodzenie struktur kom�rkowych (uszkodzenie bialek, lipid�w) uszkodzenie lancuch�w DNA (mutacje genowe)

21. Nastepstwa stresu oksydacyjnego w zespole Downa uposledzenie odpornosci, wzrost podatnosci na zakazenia, podatnosc na nowotwory (uszkodzenia DNA). uposledzenie rozwoju umyslowego, choroba Alzheimera (wolnorodnikowe uszkodzenie kom�rek nerwowych), przedwczesne starzenie sie.

22. U os�b z zespolem Downa stwierdza sie bledy metaboliczne wynikajace z obecnosci trzeciego chromosomu 21 pary. Dlatego tez od dawna poszukuje sie metody leczenia opartej na podawaniu witamin i mineral�w oraz odpowiedniego zywienia, co pozwoliloby na kompensacje powyzszych zaburzen. Ogromne nadzieje pokladano w terapii multiwitaminowo-mineralnej z zastosowaniem wysokich dawek suplement�w. Niestety kontrolowane badania nad skutecznoscia terapii multiwitaminowej u dzieci z zespolem Downa wykazaly, ze nie ma zadnej r�znicy miedzy dziecmi leczonymi i tymi, kt�re nie otrzymywaly terapii witaminowo-mineralnej (Bremer 1975; Coburn iwsp. 1983; Ellman i wsp. 1984; Menolascino i wsp. 1989).

23. Badania wykazaly ,ze masowa terapia witaminowa nie przynosi spodziewanej poprawy, moze nawet powodowac szkode. Obecnosc dodatkowego chromosomu powoduje zwiekszona aktywnosc zwiazk�w biochemicznych, w tym enzym�w. Witaminy rozpuszczalne w wodzie dzialaja jako koenzymy , czyli zwiazki przyspieszajace aktywnosc enzymatyczna. Dlatego tez podawanie niekontrolowanych dawek moze powodowac podwyzszenie i tak zwiekszonej aktywnosci enzymatycznej.

24. Liczne badania nie potwierdzily (poza pojedynczymi przypadkami) r�wniez spodziewanych niedobor�w poszczeg�lnych witamin w surowicy krwi (wit. B1, B6, B12, A, C), natomiast u wielu pacjent�w zespolem Downa wykazano niedobory tych witamin wewnatrz kom�rek. Czesto stwierdza sie takze wewnatrzkom�rkowe niedobory cynku, manganu, potasu, selenu, miedzi i zelaza . Takie niedobory sa mozliwe do wykrycia w analizie pierwiastkowej wlos�w!!! Zauwazono, ze u wielu chorych wystepuje podwyzszony poziom wapnia oraz aluminium (nawet 15-krotnie). Z uwagi na rozwijajacy sie z przebiegu zespolu Downa stres oksydacyjny wydaje sie uzasadnione podawanie antyutleniaczy takich jak: witamina C, E, �-karoten oraz pierwiastk�w wzmacniajacych bariere ochronna takich jak: cynk, miedz i selen.

27. Zalecenia dietetyczne - w kazdym przypadku nalezy postepowac indywidualnie, poniewaz w kazdym typie metabolicznym obowiazuja inne wytyczne dietetyczne w zaleznosci od tempa przemian metabolicznych.

28. WNIOSKI Analiza pierwiastkowa wlos�w wykonywana u dzieci z zespolem Downa daje mozliwosc indywidualnej oceny stanu mineralnego organizmu oraz szybkosci przemian metabolicznych, co pozwala na zastosowanie odpowiedniej suplementacji i diety w zaleznosci od potrzeb danego organizmu. Jest metoda nieinwazyjna a z uwagi na integralnosc biologiczno-chemiczna badanej tkanki daje wiarygodne wyniki. Poniewaz kazde dziecko z zespolem Downa jest inne i poza skutkami obecnosci dodatkowego chromosomu posiada unikalny zestaw gen�w, mieszka w innym srodowisku, potrzebuje indywidualnej oceny na co pozwala analiza pierwiastkowa wlos�w.