DİFFÜZ MALİGN PLEVRAL MEZOTELYOMADA PROGNOSTİK FAKTÖRLER

1. DİFFÜZ MALİGN PLEVRAL MEZOTELYOMADA PROGNOSTİK FAKTÖRLER Dr. Gökhan KIRBAŞ, Dr. Abdurrahman ABAKAY, Dr. Özlem ABAKAY, Dr. Abdurrahman ŞENYİĞİT Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Hastalıkları AD. Diyarbakır

2. GİRİŞ • Dünyada asbest maruziyeti ve malign mezotelyoma arasındaki ilişki 1960 yılında, Güney Afrika’da, Wagner ve arkadaşlarının yaptığı çalışmadan bu yana bilinmektedir. • Ülkemizde ise asbest maruziyetine bağlı malign mezotelyoma olgularını ilk bildirenler Prof. Dr. İzzettin Barış ve Prof. Dr. Selahattin Yazıcıoğlu olmuştur.

3. GİRİŞ • Mesleksel asbest maruziyeti zaman içinde alınan önlemlerle geçmişe göre önemli oranda azaltılmış olsada, çevresel asbest maruziyeti dünya üzerindeki çok sayıda yerleşim merkezinde halen çok ciddi bir sağlık problemi olarak devam etmektedir.

4. GİRİŞ • Çalışmamızı yaptığımız Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalımız asbest yatakları ile çevrili, dolayısı ile çevresel asbest maruziyetine bağlı diffüz malign plevral mezotelyoma (DMPM) vakalarının yoğun görüldüğü Diyarbakır-Güney Doğu Anadolu bölgesinde bulunmaktadır.

5. AMAÇ • DMPM uzun yıllardır tanınmakla beraber gerçek anlamda küratif tedavisi bulunmadığından sürvi ve prognozunun çok kötü olduğu bilinmektedir. • Yerli ve yabancı pek çok çalışmada klinik veya laboratuara dayalı değişik faktörlerin DMPM’lı olguların sağkalımları üzerine etkisini içeren veriler bulunmaktadır. Bu veriler ile hastalara uygun tedavilerin planlanması ve uygulanan tedavinin etkisinin değerlendirilebilmesi amaçlanmış. • Çalışmamızın amacı kliniğimizin verilerini kullanarak diffüz malign plevral mezotelyoma (DMPM) tanısı almış hastalarda, tedavi öncesi, klinik ve laboratuara dayalı prognostik faktörlerin sağkalım oranına etkisini incelemekti.

6. MATERYAL VE METODOLGULAR • Retrospektif olarak Ocak 2000 ile Aralık 2004 tarihleri arasında histolojik olarak tanı almış 65 DMPM’ lı hasta bu çalışmaya alındı (Tablo I-I ve Tablo I-II).

7. MATERYAL VE METODOLGULAR

8. MATERYAL VE METODOLGULAR

9. MATERYAL VE METODOLGULAR • Biyopsiler tıp fakültemiz pataloji anabilim dalında değerlendirilerek MM tanısı kondu. • Patolojik tanıda MM yı adenokarsinomdan ayırmak için histokimyasal olarak PAS ve Alcien Blue; immunhistokimyasal olarak vimentin, citokeratin, epitelyal membran antijen (EMA), CD15, CEA ve Calretinin kullanıldı.

10. MATERYAL VE METODOLGULAR • Hastaların torasik ve batın bilgisayarlı tomografileri ve gereğinde diğer rutin taramaları yapıldı. • Radyolojik veriler bir göğüs hastalıkları ve iki radyolog tarafından görülerek değerlendirildi. • Evrelendirme Butchart evrelendirme sistemine göre yapıldı.

11. MATERYAL VE METODOLGULAR • Olguların 36 sına diğer tedavileri reddettiği için semptomatik ted. + Plörodez uygulandı. • Olguların 22 sine kemoterapi (cisplatin + gemzar kombinasyonu) verildi. • 7 olguya cerrahi girişim uygulandı.

12. MATERYAL VE METODPARAMETRELER Tablo: II. DMPM Prognozuna Etkisi İncelenen Parametreler

13. MATERYAL VE METODPARAMETRELER • Literatürde parametreler için kullanılan alt - üst sınırlar ve cut-off değerlerine bakıldığında çalışmalarda farklı uygulamaların olduğu görülüyor (lab.’ın alt-üst sınırları, lab.’ın üst sınırının 1,25 katından azı, medyanı, ortalaması vb.).* • Lökosit - trombosit sayısı, hemoglobin, LDH ve ALP için cut-off değerleri, medyanları kullanılarak belirlendi. *Metintaş M et al.Respiratory Medicine,Vol.95,(2001),829-835; Emri S et al.Lung Cancer,33,(2001),109-114 Curran et al.Jour Clin Onco.Vol.16,N0:1.145-152,1998; Herndon et al.Chest.113:723-31,1998; Edwards et al.Thorax.55:731-735,2000; Schouwink et al.Lung Cancer.25(1999),25-32.

14. İSTATİSTİK • Sağkalım süresi ve medyan % 95 güven aralığı (confidence interval –CI) ile Kaplan-Meier (KM) sağkalım analizi ile çalışıldı. • Sağkalım süresi olarak, semptomdan ölüme kadar geçen süre, eğer hasta halen hayatta ise tanıdan Aralık 2004 tarihine kadar geçen süre olarak alındı.

15. İSTATİSTİK • Her bir prognostik faktörün önemini ortaya koymak için univariete analizler (Kaplan – Meier sağkalım analizi) yapıldı. • KM ile sağkalım süresi, median ve % 95 CI hesaplandı. Tüm karşılaştırmalar için “two-tailed log-rank” metodu kullanıldı.

16. İSTATİSTİK • Univariete analiz yöntemi (KM) ile anlamlı (p ≤ 0,05) çıkan her bir parametre multivariete analiz yöntemine (Cox regresyon analizi) alınarak, birbirleri ile karşılaştırıldılar. • Cox regresyon analizinde “backward: conditional” metodu ile çalışıldı, anlamlılık derecesi (sig.) olarak 0,05 alındı.

17. SONUÇLAR • Çalışmaya alınan 65 hastanın 10 tanesi çalışma sonunda halen hayatta idi. • Overall median sürvi 18 ± 2 ay bulundu.

18. SONUÇLARUNIVARIETE ANALİZLER III • Univariete analizler ile p ≤ 0,05 olan; yaş > 60, erkek cinsiyet, asbestle temas öyküsü, nonepitelyal tip, semptom süresinin > 6 ay, dispne, göğüs ağrısı, % 5 den fazla kilo kaybı, tütün konsümü, Karnofsky skalası < % 60, ileri evre, lökositoz > 9120, trombositoz > 410000, LDH > 229, ALP > 79 parametreleri multivariete analiz yöntemi ile çalışmak üzere alındı. • Emri S et al.Lung Cancer,33,(2001),109-114; Metintaş M et al.Respiratory Medicine,Vol.95,(2001),829-835;Curran et al.Jour Clin Onco.Vol.16,N0:1.145-152,1998;Herndon et al.Chest.113:723-31,1998;Edwards et al.Thorax.55:731-735,2000;Schouwink et al.Lung Cancer.25(1999),25-32.

19. SONUÇLARUNIVARIETE ANALİZLER I Tablo III-I.

20. SONUÇLARUNIVARIETE ANALİZLER II Tablo III-II. *Exitus olan hastalar / tüm hasta sayısı

21. SONUÇLARMULTIVARIETE ANALİZLER II

22. SONUÇLARMULTIVARIETE ANALİZLER III

23. SONUÇLARMULTIVARIETE ANALİZLER IV

24. SONUÇLARMULTIVARIETE ANALİZLER V

25. LİTERATÜRLE KARŞILAŞTIRMALI SONUÇLAR

26. SONUÇ • Yaş < 60, Dispnevarlığı, Karnofsky skalasının < % 60, Trombosit< 420000, Plevra Glukozu< 40 mg/dL ve semptom süresi > 6 ay dan uzun olması kötü prognoz için belirleyici bulundu. • Yaş-Metintaş, Herndon; • Trombosit- Herndon, Schouwink; • Performans- Metintaş,Curran, Herndon, Edwards ve Schouwink in sonuçları ile uyumlu olarak bulundu. • Plevra Glikozu < 40 mg/dL, semptom süresi > 6 ay ve dispne ise sadece bizim çalışmamızda kötü prognostik faktör olarak anlamlı bulundu. • Sonuçlar arasındaki farklılıklar çalışma yöntemleri ve alt-üt sınırlar ile cut-off değerlerinin farklı alınmasına bağlandı.