Türkiye’nin Ekonomik Güvenliği: Fırsatlar ve Tehditler

1. Türkiye’nin Ekonomik Güvenliği: Fırsatlar ve Tehditler SÜHEYB AYAZ Ekonomi Araştırmaları

2. SUNUMÖZETİ • Giriş • Ekonomik Güvenlik Kavramı • Ticaret Güvenliği • Enerji Güvenliği • Teknoloji Güvenliği • Sonuç ve Öneriler

3. Giriş • Soğuk Savaş sonrası güvenlik anlayışının ve kapsamının değişimi • Ekonomik Güvenlik kavramı ve kapsamı • Türkiye’nin Ekonomik Güvenliği • Ticaret, Enerji ve Teknoloji Güvenliği

4. SOĞUK SAVAŞ SONRASI GÜVENLİK ANLAYIŞININ VE KAPSAMININ DEĞİŞİMİ • Realizm etkisindeki devlet merkezli klasik güvenlik anlayışının dönüşümü ve evrilimi

5. SOĞUK SAVAŞ SONRASI GÜVENLİK ANLAYIŞININ VE KAPSAMININ DEĞİŞİMİ • Teknoloji ve enerjinin öne çıktığı ekonomik güvenlik boyutu

6. SOĞUK SAVAŞ SONRASI GÜVENLİK ANLAYIŞININ VE KAPSAMININ DEĞİŞİMİ • Risk ve Tehdit algılarının oluşumu • Ekonomik rekabet ortamının oluşumu

7. EKONOMİK GÜVENLİK KAVRAMI • « Ulusal kaynaklarını, üretim sistemlerini ve jeoekonomik konumunu kullanma kabiliyetini sürdürülebilir kılması, bu kabiliyete zarar verebilecek tüm risk ve tehditlere karşı gerekli tedbirleri geliştirmesi »

8. EKONOMİK GÜVENLİK KAPSAMI • Kamu sistemi • Finansal sektör ve sistemi • Üretim sistemleri • Ticaret ve tedarik • Enerji • Teknoloji • Ve diğerleri..

9. TÜRKİYE’NİN EKONOMİK GÜVENLİĞİ • Bu takdimdebahsedilecek 3 Ekonomik güvenlik konusu: • Ticaret Güvenliği • Enerji Güvenliği • Teknoloji Güvenliği

10. Ticaret Güvenliği • Türkiye 2012 senesinde 152 milyar dolar ihracat ve 235 milyar dolar ithalat gerçekleştirilmiştir.. • Aynı veri dahilinde 83 milyar dolar ticaret açığı ve yüzde 64.5 karşılama oranı bulunmaktadır..

11. Ticaret Güvenliği - 2 • OECD verilerine göre Türkiye’nin ihracatındaki yerli katma değer oranı yüzde 41.5 oranındadır.. • Türkiye’nin birim başına ihracat getirisi 1.7 euro civarındadır..

12. Ticaret Güvenliği - 3 • İhracat ve ithalat partner ülkelerin ekonomik durumları ticareti etkilemektedir.. • Avrupa Birliği ülkelerinin yanı sıra sınır komşusu ülkelerdeki gelişmelerin etkisi büyüktür..

13. Ticaret Güvenliği – 4 • Standartlaştırma, belirli bir ekonomik fayda sağlamak amacıyla çeşitli kural ve biçim belirleme şeklinde tanımlanabilir.. • Türkiye’de standartlaştırma ve uygunluk denetim işini başlıca TSE yürütmektedir..

14. Ticaret Güvenliği – 5 • Kaçakçılık ve yasa dışı ticaret son yıllarda büyüyen bir sorun olmaya devam etmektedir.. • Türkiye’de yıllık ekonomiye maliyeti 25 milyar dolar üzerinde olmaktadır..

15. Enerji Güvenliği • Son yıllarda ekonomik büyümenin de etkisiyle Türkiye’de enerji tüketimi artmakta ve her sene rekor seviyelere ulaşmaktadır.. • Lakin Türkiye enerji konusunda ithalatçı durumundadır..

16. Enerji Güvenliği - 2 • Türkiye’nin 2011 yılı itibariyle enerji üretimi 32,2 Bin Ton Eşdeğer Petrol (BTEP) enerji tüketimi ise 86,9 BTEP’tir..

17. Enerji Güvenliği - 3 • Petrol ve doğalgaz ithalatında Rusya ve İran’a yüksek bağımlılığımız bulunmaktadır.. Doğalgaz Petrol

18. Enerji Güvenliği - 4 • Tedarik ve enerji yollarının güvenliği ekonomik güvenliğin bir parçası haline gelmiştir.. • Rusya’nın Ukrayna üzerinden Avrupa’ya doğalgazı kesmesi.. • ABD’nin nükleer yaptırımlar çerçevesinde İran’a boykot uygulaması..

19. Enerji Güvenliği - 5 • Türkiye ilk nükleer enerji girişimi Akkuyu’da kurulacak olan Rus yapımı reaktör ile başlayacaktır. • 2023 yılında topla enerji ihtiyacının yüzde 8-10’u nükleer enerjiden karşılanacaktır..

20. Enerji Güvenliği - 6 • Akkuyu ve diğer kurulması planlanan reaktörlerin işlerlik kazanması sonucu Türkiye’nin kendi enerji ihtiyacının yüzde 60’lara yakınını kendi imkânlarıyla sağlaması mümkün olacaktır. • Böylece Türkiye’nin petrol ve doğalgaz başta olmak üzere enerji tedariki konusundaki dışa bağımlılığı yüzde 30’lara düşmesi söz konusudur

21. Teknoloji Güvenliği • Teknolojik ithalatçı konumunda olan Türkiye bu sektörde çok başlarda ve gerilerde bir sırada bulunmaktadır.. • 2012 yılı içerisinde Ar-Ge çalışmlarına 789 milyon dolar destek sağlanmıştır.

22. Teknoloji Güvenliği - 2 • İleri teknoloji 4 teknolojik sektör olarak; • Nükleer teknoloji • Nanoteknoloji • Biyoteknoloji • Hidrojen teknolojisi

23. Teknoloji Güvenliği – 3 • Teknolojinin korunması • Casusluk • Teknoloji hırsızlığı

24. Sonuç ve Öneriler • Teknolojik altyapı ve üretim methodları ticaret, enerji ve teknoloji güvenliklerinin hepsi birlikte etkilemektedir.. • Ar-Ge konusundaki tek husus parasal destek olmamalıdır.. • Eğitim ve lab ortamlarının geliştirilmesi gereklidir..

25. Sonuç ve Öneriler - 2 • Standartlaştırma ve uygunluk denetimden geç kalınmamalı..Afrika ve Orta Asya ülkelerinde bu sektörde atılımlar olmalıdır.. • Kaçakçılık ve yasa dışı ticaretle mücadelede vergi sistemi ve gümrük denetimi düzenlemeleri kalıcı sonuçlar vermesi muhtemeldir..

26. Sonuç ve Öneriler - 3 • Yenilenebilir enerji konusunda çeşitlendirmeye destek verilmeli, HES tek çözüm olmamalıdır.. • İnşa edilen teknoparklar için gerekli düzenlemeler yapılmalı ve sistem oluşturulmalıdır..

27. Dinlediğiniz için teşekkür ederim..