520 likes | 634 Views
Kan Nederland Gelukkiger?. Ruut Veenhoven Erasmus Universiteit Rotterdam Senioren VU 7 februari 2012. Kan Nederland gelukkiger?. Waarom groter geluk? Wat weten we over geluk? Is groter geluk mogelijk? Hoe?. Waarom groter geluk?. Klassieke ideologie Terug op politieke agenda.
E N D
Kan Nederland Gelukkiger? Ruut VeenhovenErasmus Universiteit Rotterdam Senioren VU 7 februari 2012
Kan Nederland gelukkiger? • Waarom groter geluk? • Wat weten we over geluk? • Is groter geluk mogelijk? • Hoe?
Waarom groter geluk? • Klassieke ideologie • Terug op politieke agenda
Klassieke ideologie terug op agendaUtilitaristische moraal filosofie • Goed of kwaad van handelingen blijkt uit het nut ervan • Nuttigst is wat het meeste geluk oplevert voor het grootste aantal • Varianten: • Actor utilitarisme • Regel utilitarisme -> politiek utilitarisme
Klassieke ideologie terug op agendaOpkomst en neergang • Idee stamt uit 18e eeuwse Verlichting • Verwoord door Jeremy Bentham‘On morals and legislation’ (1789) • Verworpen door ideologieën 19e en 20e eeuw • Kerk • Liberalen • Socialisten • Nationalisten
Klassieke ideologie terug op agendaCome back • Ruimte op politieke agenda • eind van de ‘grote ideologieën’ • roep om ‘positieve doelen’ • Publieke waardering voor geluk • Meer kennis over geluk • Synergie met veel staande doelen
Wat weten we over geluk? • Begripsmatig: Wat is ‘geluk’ precies? • Technisch: Hoe meet je dat? • Empirisch: • Hoe gelukkig zijn wij? • Wat bepaalt geluk? • Wat doet geluk? • Theoretisch: waarom?
extern intern kansen leefbaarheid levensvaardigheid uitkomsten nut satisfactie Wat is ‘geluk’ precies?Vier kwaliteiten van leven
voorbijgaand duurzaam deel genieting deel-satisfactie geheel topervaring levensvoldoening Wat is ‘geluk’ precies?Vier soorten satisfactie
Hoe kan geluk gemeten worden?Voorbeeld enquêtevraag Alles bij elkaar genomen, hoe tevreden of ontevreden bent U tegenwoordig met Uw leven als geheel? 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Ontevreden Tevreden
Gemiddeld geluk in landen rond 2005 • Denemarken 8,3 • Nederland 7,6 • België 7,3 • Duitsland 7,2 • Frankrijk 6,5 • Japan 6,4 • Rusland 5,4 • Zimbabwe 3.3
extern intern Kansen leefbaarheid levensvaardigheid uitkomsten nut Geluk Wat bepaalt geluk?Bevorderlijke omstandigheden
Geluk en sociale zekerheid in 33 landenVerband verandering 1990-2005
Landkenmerken en gelukin 135 landen rond 2005 • Kwaliteit overheid +.66 • Welvaart +.63 • Democratie +.60 • m/v gelijkheid +.58 • Sociale zekerheid +.51 • Inkomensongelijkheid - .07 Verklaarde variantie 75%
Wat bepaalt geluk?Bronnen van verschil binnen landen Leefbaarheid omgeving • Sociaal economische positie ± 5% • Sociaal emotioneel netwerk ± 10% • Toeval ± 10% Levensvaardigheid • Aangeboren ± 30% • Aangeleerd ± 20%? • Levenskeuzen 25%?
Groter geluk mogelijk? • Theorie • Empirie
Groter geluk mogelijk?Theorie • Vergelijkingstheorie nee • Trek theorie nee • Behoefte theorie (Maslow) ja
Groter geluk mogelijk?Verschil met andere landen • Denemarken 8,3 • Nederland 7,6 • België 7,3 • Duitsland 7,2 • Frankrijk 6,5 • Japan 6,4 • Rusland 5,4 • Zimbabwe 3.3
Groter geluk mogelijk?Trend geluk in landen Denemarken Nederland Rusland
Hoe? Niveaus van interventie: Macro: leefbaarder maatschappij Meso: leefbaarder instellingen Micro: levensvaardiger burgers
Hoe?Macro niveau Niet door • meer inkomensgelijkheid, sociale zekerheid Misschien door • meer welvaart Wel door • betere overheid
Hoe?Meso niveau • Geluk belangrijk doel van o.a. • Scholen • Verzorgingstehuizen • Nog geen meting van geluksuitkomst • Daarom geen concurrentie op geluk • Concurrentie aanzwengelen met meting
Hoe?Micro: Levensvaardigheid burgers Niet door • meer schoolkennis Wel door • meer (preventieve) ggz • professionalisering life-coaching • ondersteuning levenskeuzen
Hoe?Levensvaardigheid burgers Ondersteuning levenskeuzen • Geluk hangt deels af van keuzen: 25%? • Effect op toekomstig geluk moeilijk voorspelbaar • Gilbert: ‘Stumbling on happiness’ • Kahneman: Verwacht nut =/= ervaren nut
Hoe?Levensvaardigheid burgers Ondersteuning levenskeuzen • Kennis over effect levenskeuzenbv: Effect moederschap op geluk • Voor mensen zoals jijbv: Wat voor types worden meer of minder gelukkig als ze kinderen krijgen?
Hoe?Levensvaardigheid burgers Ondersteuning levenskeuzen • Onderzoek naar uitkomsten op geluk • Lange termijn follow-up • Grootschalig, met veel typen mensen • Vergelijkbaar met • Onderzoek effect voeding op levensduur • Warenonderzoek Consumentenbond
Hoe?Ondersteuning levenskeuzen Doelen gelukswijzer project • Korte termijnMeer zicht op eigen geluk • Lange termijnKennis over hoe het vergelijkbare mensen vergaan is