KLASTERI U OSNOVI RAZVOJ NE POLITIKE CRNE GORE

1. KLASTERI U OSNOVI RAZVOJNE POLITIKE CRNE GORE MSc Sandra Tinaj, Univerzitet Donja Gorica

2. KLASTERI u osnovi razvojne politike Crne Gore Geografska pozicija Crne Gore

3. KLASTERI u osnovi razvojne politike Crne Gore O Crnoj Gori Opšti podaci Makroekonomski podaci • BDP u 2011. godini:3192.0 mil. EUR • BDP po glavi stanovnika: • 5,070 EUR • Stopa inflacije u 2011. godini:3,0% • Broj preduzeća u Crnoj Gori: • 45.347 • Broj MSP: 17.223 • Površina: 13.812 km2 • Populacija:600.029 stanovnika • Teritorijalna podijeljnosti:21 opština • Politički sistem:Parlamentarna demokratija • Valluta: EURO ( € )

4. KLASTERI u osnovi razvojne politike Crne Gore Klasteri Definicija Klasteri su pravna lica, geografske koncentracije međusobno povezanih preduzeća, specijalizovanih dobavljača, pružaoca usluga, preduzeća u povezanim sektorima i povezanih institucija u područjima u kojima međusobno konkurišu, ali i sarađuju (Porter, 1998). Klasteri nijesu: industrijske zone, posebne ekonomske zone, tehnološki parkovi, zadruge (kooperative)

5. KLASTERI u osnovi razvojne politike Crne Gore Politika razvoja klastera u Crnoj Gori Strateški okvir • Zakonu o regionalnom razvoju • Strategija regionalnog razvoja Crne Gore 2010. – 2014. • Strategija razvoja malih i srednjih preduzeća 2011. – 2015. • Strategija za podsticanje konkurentnosti na mikro nivou 2011. – 2015. • Strategija održivog ekonomskog rasta kroz uvođenje klastera do 2016. godine

6. KLASTERI u osnovi razvojne politike Crne Gore Strategija održivog ekonomskog rasta kroz uvoženje klastera do 2016. godine Ciljevi izrade strategije • Povećanje konkurentskih prednosti MSP zasnovanih na ekonomiji obima, inovacijama i učenju; • Poboljšanje pristupa tržištu preduzećim au klasteru; • Veće integrisanje MSP iz manje razvijenih opština/regiona u domaće i međunarodne lance vrijednosti; • Balansiranje regionalnog socio-ekonomskog razvoja (posebno u manje razvijenim djelovima države).

7. KLASTERI u osnovi razvojne politike Crne Gore Strategija održivog ekonomskog rasta kroz uvoženje klastera do 2016. godine Ciljevi Strategije Strategijom su definisana četiri bazična cilja: Povećanje izvoza; Supstitucija uvoza; Otvaranje novih preduzeća i novih radnih mjesta; Održavanje nivoa zaposlenosti

8. KLASTERI u osnovi razvojne politike Crne Gore Strategija održivog ekonomskog rasta kroz uvoženje klastera do 2016. godine Metodološki pristup

9. KLASTERI u osnovi razvojne politike Crne Gore Strategija održivog ekonomskog rasta kroz uvoženje klastera do 2016. godine Načela implementacije strategije • Saradnja između javnog i privatnog sektora: • Uticati na promovisanje saradnje u cilju boljeg i lakšeg korišćenja ograničenih resursa. • Transparentnost : • Dijeljenje informacija u svim faza procesa o svim odlukama, kao i o tenderskim postupcima. • Realno postavljeni ciljevi: • Izbjegavanje preambicioznih ciljeva • Pragmatizam • Težište na razultatima

10. KLASTERI u osnovi razvojne politike Crne Gore Strategija održivog ekonomskog rasta kroz uvoženje klastera do 2016. godine Proces implementacije strategije • PROCES IMPLEMENTACIJE: • Faza inkubacije (2012) • Faza inkubacije je usmjerena na sprovođenje aktivnosti u izabranim pilot klasterima do kraja 2012. godine. • Cilj ove faze je: • "Da se prikaže relevantnost pristup razvoja klastera u postizanju održivog • rasta u Crnoj Gori i da se generiše dovoljan stepen prihvatljivosti i • pokretačke snage na nacionalnom nivou kako bi se nastavilo sa punom • implementacijom Strategije“.

11. KLASTERI u osnovi razvojne politike Crne Gore Strategija održivog ekonomskog rasta kroz uvoženje klastera do 2016. godine Proces implementacije strategije • FAZE IMPLEMENTACIJE: • Faza izgradnje kapaciteta (2013) • Faza izgradnje kapaciteta je usmjerena na proširenje i produbljivanje rezultata postignutih tokom početne faze. • Cilje ove faze je: • "Izgradnja institucionalnih kapaciteta i nadogradnja upr vlj čke i koordin • cione strukture za implementaciju Strategije, u cilju postizanja pune • spremnosti za implementaciju u ve em broju klastera tokom faze • implementacije“.

12. KLASTERI u osnovi razvojne politike Crne Gore Strategija održivog ekonomskog rasta kroz uvoženje klastera do 2016. godine Proces implementacije strategije • FAZE IMPLEMENTACIJE: • Faza implementacije (2014 – 2016) • Ova faza podrazumijeva punu primjenu Strategije. • Cilj ove faze je: • "“Efektivno i efikasno proširiti pomoć za razvoj većeg broj klastera u Crnoj Gori u cilju postizanja strateških ciljeva Strategije”.

13. KLASTERI u osnovi razvojne politike Crne Gore Strategija održivog ekonomskog rasta kroz uvoženje klastera do 2016. godine Mapiranje Metodologija mapiranja: Identifikacija odgovarajućih sekundarnih izvora informacije Identifikacija i intervjui sa ekspertima/institucijama/asocijacijama Identifikacija sektorskih koncentracija Definisanje klastera prema specifičnim podsektorima/proizvodima Identifikacija primarne liste klastera prema sekundarnim izvorima po definiciji Sakupljanje podataka iz potencijalnih klastera Posjeta izvjesnom broju potencijalnih klastera Identifikovanje konačne liste klastera na osnovu primarnih i sekundarnih izvora po definiciji i pripremanje mape i tabele klastera

14. KLASTERI u osnovi razvojne politike Crne Gore Strategija održivog ekonomskog rasta kroz uvoženje klastera do 2016. godine Rezultati mapiranja

15. KLASTERI u osnovi razvojne politike Crne Gore Strategija održivog ekonomskog rasta kroz uvoženje klastera do 2016. godine Pilot projekti u sklopu I faze - Faze inkubacije Sprovode se aktivnosti na 6 pilot potencijalnih klastera, i to: Otkupljivača i prerađivača gljiva Organskih proizvođača heljde Uzgajivača rječne ribe Drvoprerađivača Mesne industrija Proizvođača maslinovog ulja CDA – CEED Consulting d.o.o Podgorica

16. KLASTERI u osnovi razvojne politike Crne Gore Strategija održivog ekonomskog rasta kroz uvoženje klastera do 2016. godine PK otkupljivača i prerađivača gljiva • Mapirano 15 potencijalnih članova u 6 opština Sjevernog regiona Crne Gore; • Osnovni proizvod čine 13 vrsta gljiva (vrganj 70%); • 955 t gljiva prikupljeno u 2011; • 60% se prodaje svježe, 40% ide u preradu; • Oko 60% prikupljenih količina se izvozi; • Najveća tržišta: Italija i Srbija.

17. KLASTERI u osnovi razvojne politike Crne Gore Strategija održivog ekonomskog rasta kroz uvoženje klastera do 2016. godine PK organskih proizvođača heljde • Mapirano 26 individualnih proizvođača u Pljevljima; • Svi poljoprivredni proizvođači su u prelaznom periodu za dobijanje sertifikata za organsku proizvodnju; • Osnovni proizvod: brašno od heljde; • Oko 30 ha oranica u 2011. Oko 30 t heljde; • U prosjeku 1 ha = 1 t heljde; • 10% izvoz, ostalo za domaće potrebe.

18. KLASTERI u osnovi razvojne politike Crne Gore Strategija održivog ekonomskog rasta kroz uvoženje klastera do 2016. godine PK uzgajivača rječne pastrmke • Mapirano 14 potencijalnih članova u 5 opština Sjevernog regiona Crne Gore; • Osnovni proizvod čini svježa konzumna riba (pastrmka); • Raspoloživi kapaciteti 364,5 t kod 14 potencijlanih članova; • Broj radnika 32; • Tržište: domaće i inostrano (pretežno Srbija).

19. HVALA NA PAŽNJI