Toekomstgericht antwoord geven op de uitdagingen van de vergrijzing

1. Toekomstgericht antwoord geven op de uitdagingen van de vergrijzing

2. Cijfers en feiten • 2011: 1,86 miljoen 65 plussers • 2020: 2,22 miljoen • De volgende 10 jaar groeit de groep van 80-plussers tot bijna 577.000, tegenover 540.000 nu. • Vooral in Vlaanderen stijgt het aantal ouderen. Tussen 2010 en 2020 zal het aantal 65-plussers toenemen van 1,13 miljoen tot 1,35 miljoen (21%). Over 10 jaar zullen er bijna 84.000 (6%) 80-plussers meer zijn. • Aantal honderdjarigen: 950 (nu) tot 2240 (2020) • Gemiddelde leeftijd: 77,36 (man) – 82,64 (vrouw).

3. ‘Kwetsbare Ouderen’ Sociale situatie Kwetsbare ouderen Lichamelijke situatie Draaglast Materiële situatie Draagkracht

4. Wat is een leeftijdsvriendelijke gemeente Is een inclusieve, toegankelijke omgeving die actief ouder worden promoot

5. De weg naar een leeftijdsvriendelijke gemeente?

6. Granny’s Finest • http://www.youtube.com/watch?v=vqHArUtWh70 sociale, culturele, politieke participatie respect en sociale inclusie participatie en tewerkstelling

7. Granny’s Finest

8. sociale, culturele, politieke participatie

9. Participatie • De groep ouderen blijft groeien • De ouderen van vandaag zijn niet die van vroeger => mensen die dit jaar 60 worden beleefden jeugd in de sixties Maatschappelijke verandering: Vroeger: oud worden = terugtrekken + wachten op fysieke aftakeling Vandaag: oud worden = andere noden en wensen + verlangen om actief in de samenleving te staan + verwachting om zo ook behandeld te worden wil gehoord worden ACTIEF BURGERSCHAP

10. Participatie • Plaats nemen in maatschappij op verschillende niveaus: • Sociaal en cultureel: actieve rol in de samenleving • Politiek: rechtstreeks door in partij actief te zijn, onrechtstreeks door adviesraad bij te wonen

11. Sociaal en culturele participatie • Maatschappelijke participatie: andere mensen of groepen van dienst zijn Bijv: betaalde arbeid, inzet in vrijwilligersorganisaties, bieden van informele hulp • Consumptieve participatie: activiteiten met focus op zelfontplooiing en welzijn Bijv: theater, musea, sportwedstrijden, (dorps)restaurants, pretpark, bibliotheek, cursussen (fotografie…) • Netwerkparticipatie: ongeorganiseerde omgang met familie, vrienden, buren + georganiseerde omgang in clubverband (bijv OKRA)

12. Politieke participatie Decreet stimulering inclusief ouderenbeleid en beleidsparticipatie van ouderen (2012) => Vlaamse regering vraagt expliciet om ouderen actief in het gemeentebeleid te betrekken Ouderenadviesraad (seniorenraad, bejaardenraad)

13. Ouderenadviesraad • In 1e plaats adviesverlenend orgaan: • zowel op vraag als op eigen initiatief adviezen en suggesties formuleren aan de gemeenteraad • Heeft zelf geen beslissingsrecht • Basis: ontmoetingsplaats voor de oudere burgers die gemotiveerd zijn de stem van ouderen te laten spreken • Moet bevolking weerspiegelen (scholingsgraad, leeftijden, geslacht, geloof, socio-economische status…)

14. Politieke participatie Decreet stimulering inclusief ouderenbeleid en beleidsparticipatie van ouderen (2012) => Vlaamse regering vraagt expliciet om ouderen actief in het gemeentebeleid te betrekken Ouderenadviesraad (seniorenraad, bejaardenraad) Integrale participatie

15. Integrale participatie • Overstijg de sectorale werking en de categoriale werking Ouderen zijn een groep in de maatschappij, een sterk ouderenbeleid slaagt erin om een kruisbestuiving te doen met andere beleidsdomeinen, andere bevolkingsgroepen

16. Integrale participatie Ouderen-raad Cultuur-raad Jeugd-raad Gemeente-raad …-raad Sport-raad

17. Politieke participatie Decreet stimulering inclusief ouderenbeleid en beleidsparticipatie van ouderen (2012) => Vlaamse regering vraagt expliciet om ouderen actief in het gemeentebeleid te betrekken Ouderenadviesraad (seniorenraad, bejaardenraad) Participatie ouderen meerjarenplanning (BBC) Integrale participatie

18. Participatie ouderen meerjarenplanning • Beheers- en Beleidscyclus: proces om een beleidsplan op te stellen dat sterk in elkaar zit.

19. Lokaal dienstencentrum wonen sociale, culturele, politieke participatie respect en sociale inclusie communicatie en informatie

20. Lokaal dienstencentrum wonen • Ergo aan huis: valpreventie • Klusjesdienst • Minder mobielen centrale

21. Lokaal dienstencentrum • Informatieve activiteiten rond bv. diabetes, valpreventie • Bloeddrukmeter • Warme maaltijden • Thuiszorg-ondersteunende diensten • …

22. Lokaal Dienstencentrum • Ontmoetingsruimte • Telefooncirkels • Recreatieve, vormende en informatieve activiteiten • Centrumraad • Informatie- en aanspreekpunt • Doorverwijsfunctie

23. Woonzorgzone • Woonzorgzone • participatie en tewerkstelling

24. Woonzorgzone • “Voetgangerscirkel” • Voldoende rustplaatsen en oversteekplaatsen • Openbaar vervoer: aanpassen opstapplaatsen • Mindermobielencentrale

25. Woonzorgzone • Zorgwonen - kangeroewonen • Assistentiewoningen • Serviceflats • Aanleunwoningen • Woonzorgcentra • Sociale huisvesting • Levensloopbestendig wonen • Premies voor aanpassen huis

26. Apothekers Huisdokters Samenwerking tussen thuiszorg, thuisverpleging, woonzorgcentra, huisartsenkring, ziekenhuis… Woonzorgzone

27. Woonzorgzone • Infopunten/dienstverlening naar de “wijk” brengen • Socio-culturele activiteiten organiseren => sociaal weefsel versterken => “mobiel” dienstencentrum • …

28. Woonzorgzone • Klusjesdiensten • Strijkdiensten • Poetsdienst • … • Vrijwilligerswerking: gezelschapsdienst, vuilnisbak buitenzetten… participatie en tewerkstelling

29. Woonzorgzone • Speelt op veelheid van domeinen • Intense samenwerking tussen OCMW en stad/gemeente - meerjarenplanning • Samenwerkingtussenthuiszorg en ouderenzorg= zorgcontinuïteit • Samenwerkingtussenverschillendebesturen (OCMW’suit de omgeving) • Samenwerking met verschillendeinitiatiefnemers = zorgafstemming • Samenwerking met de buurt = participatie

30. Woonzorgzone • Lokaal bestuur coördineert overleg • lokaal sociaal beleid • de toegang tot de dienst- en hulpverlening voor alle inwoners van de gemeente te verzekeren • Lokaal bestuur biedt diensten aan • Oog voor iedereenen bijzondere aandacht voor kwetsbare groepen • Marktregulerend werken naar kwaliteit en betaalbaarheid • Vernieuwing introduceren – flexibiliteit in aanbod bewaken - aanvullende maatregelen voorzien • => kan enkel vanuit kennis en ervaring!

31. De weg naar een leeftijdsvriendelijke gemeente?

32. Leeftijdsvriendelijk is ook … Kindvriendelijk Dementievriendelijk Mantelzorgvriendelijk Ondernemingsvriendelijk Gezonde gemeente Gezinsvriendelijk Uitbouwen van een woonzorgzone

33. Contactgegevens: Veerle Baert: Age friendly city, dementievriendelijke gemeente Evi Beyl:financiering ouderenzorg Annelies De Ridder: woonzorg ouderen Tine De Vriendt: thuiszorg en lokale dienstencentra Tim Reddé: lokaal ouderbeleid Melanie De Maerschalk: vorming woonzorg