480 likes | 828 Views
“Prenatal Taramada Güncel Durum” Artık Ultrason Gereksiz mi?. Prof. Dr. Ali ERGÜN GATA Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı Başkanı. Prenatal USG. ABD’ de canlı doğumların %67’sinde uygulanmakta USG Taraması tüm obstetrik hasta grubuna uygulanmalı mı???
E N D
“Prenatal Taramada Güncel Durum”Artık Ultrason Gereksiz mi? Prof. Dr. Ali ERGÜN GATA Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı Başkanı
Prenatal USG • ABD’ de canlı doğumların %67’sinde uygulanmakta • USG Taraması tüm obstetrik hasta grubuna uygulanmalı mı??? - Tüm fetüsler anomali ve gebelik komplikasyonları açısından taranmalıdır - Spesifik medikal endikasyonlardaUSG kullanımı - Nonmedikal amaçlarla kullanılmamalıdır Martin J., National Vital Statistics Report; 2003 ACOG Committee on Ethics; 2004, AIUM Practice Guidelines; 2007, ACR Practice Guidelines; 2007, Reddy UM 2008
Temel Obstetrik Ultrasonografik Değerlendirme • Fetal viabilite ve sayı (Çoğul gebeliklerde koryonisite) • Gestasyonel yaşın tayini • Fetal biometri • Fetal prezentasyon • Fetal kardiyak aktivite dökümantasyonu • Plasental görünüm ve lokasyon • Amniyotik sıvının değerlendirilmesi • Konjenital anomalileri saptamaya yönelik fetal anatominin incelenmesi Salomon LJ, Ultrasound Obstet Gynecol; 2011
Gebe Populasyonu Fetal Anomali Prevalansı % 1-3 20 1 100 Yüksek Riskli Gebelikler
11-14 hf 20-23 hf Fetal anom. Fetal anomali Preterm doğum PET / FGR Preterm doğum Pre-eklampsi 70 60 90 50 80 70 40 Risk (%) 60 30 • Fetal anomaliler • Plasental/maternal • Preterm doğum • Doğum travmaları Risk (%) 50 20 40 10 30 20 0 0 10 20 30 40 50 60 10 0 Servikal uzunluk (mm) 0.5 1 1.5 2 2.5 3 Ort. uterin arter PI Fetal ölüm & Handikap2005
Preterm birth Previous preterm delivery Scans for cervical length: 12, 16, 18, 20, 22, 24 wks Cerclage if cervix <25 mm Progesterone 200mg / night 18-34 wks
Prenatal Tanı; • 1. Tarama testleri • 2. Diagnostik Testler • 3. cf-DNA (trizomi 21, 18, 13, sex kromozomları?) - LDT (laboratory derived tests) - FDA onayı yok
Tarama Testleri; • - Maternal Yaş • - Triple Test • - Genetik Sonogram • - NT + Maternal Yaş • - Birinci Trimestir Kombine • - Dörtlü Test • - Ardışık Testler • - cf-DNA
“Impact of a new national screening policy for Down’s syndrome in Denmark;population based cohort study” • Birinci trimestir tarama (2004-6), sonuçlar (2005-6) • 19 merkez, yılda 65 000 gebelik • Sonuçlar; - Down send. Doğum; 2000-4 yılda 55-65, 2005’te 31, 2006’da 32 - Toplam CVS ve AS sayısı; 2000’de 7524, 2006’da 3510 - DR; 2005’te %86, 2006’da %93 ve FP sırası ile %3.9 ve %3.3 Ekelund CK, Tabor A Nov 2008, BMJ
Değerlendirmeye ekle: Nazal kemik Duktus venosus akım Triküspit akım Hepatik arter akımı Risk >1 / 100 Risk <1 / 100 Anepleudilerin erken taranması Maternal yaş, fetal nukal translüsensi ve maternal serum serbest β-hCG and PAPP-A Düşük-risk (<1/1000) Populasyonun %78 Trizomi 21’in %1 Yüksek-risk (> 1/ 50) Populasyonun %2 Trizomi 21’in %88 Intermediate-risk (1/50–1000) Populasyonun %20 si Trizomi 21 %11’i Koryonvillüsörneklemesi Ultrasonografiiletarama (22 GH) N=111,340 T21 n=709
Prenatal TestlerinSpekturumu Serum Tarama CVS Kombine Serum Taramalar, NT, Ultrason Amnio NIPT TARAMA TANI
3080 olgu Anoploidi oranı;1/14 T 21+18;1/25
Karyotipleme; • Anoploidi - kromozom anomalilerinin %73’ü - %90’ı trizomi 21, 18, 13, x ve y ve bunlar tüm karyotip anomalilerinin %65’i • Aberasyon(delesyon, ring, translokasyon, duplikasyon) • Birinci ve 2. trimestirde görülme oranı 3.’den fazla
Testin prospektif performansını gösteren tek çalışma 49 Merkez 11.263 Hasta 11.105 Uygulama 190 Anoploidi 143 T21 47 T18 (1/58) Genel populasyondaki prevalans 1/700
Fetal Anomaliler • Birinci trimestir US ile ciddi konjenital anomalilerin % 40-70’inin tanısı mümkün • Yüksek risklerde bu oran %84 • Duktus venosus, NT, Triküspit regürjitasyonu, hepatik arterde düşük rezistans Becker R 2006, Syngelaki A 2011
FetalDefektlerin Erken Tanısı Daima Saptananlar n=150 (31%) Euploid fetuslarda Majör Defektler 488 / 44,859 Bazen Saptananlar n=209 (43%) Saptanamayanlar n=129 (26%)
FetalDefektlerin Erken Tanısı Daima Saptananlar Daima Akrania Holoprosensefali Exomphalos Gastroşizis Megasistis Body stalk anomalisi
FetalDefektlerin Erken Tanısı 6 5 4 Brain stem diameter (mm) Bazen Saptananlar 3 Spina bifida 14% Ventricülomegali 9% Fasial Yarıklar 5% Major Kardiak defekt 33% DiafragmatikHerni50% Lethal İskelet Displazisi 50% Absent el / ayak 62% 2 1 45 55 65 75 85 CRL (mm)
40 150 40 127 DV abnormal x3 30 35 Detectionrate(%) 30 20 100 25 10 Risk for cardiac defects (%) Major cardiac defect (/1000) 20 A priori risk 64 0 NT History 15 50 35 10 18 5 9 5 DV normal X0.5 0 0 M-95th 3 4 5 >5.5 <M 3 4 5 6 Nuchal translucency (mm) NT (mm) Atzei et al 2005, n=6,921 Fetal Yapısal Defektlerin Erken Tanısında NT
Screening for major structural abnormalities at the 11-14 week ultrasound scan (2006)
Artmış NT, Normal Karyotip • Submikroskopik kromozomal anomali (1/10) • Kardiak anomaliler, özellikle duktus dependan • Fasial kleft, 19 kat fazla • Genetik sendromlar - Genetik sendrom, fetal hidrops, perinatal ölüm oranı(%10) - Noonan sendromu, kas-iskelet • Erken çocuklukta gelişme geriliği • Artmış fetal kayıp oranı • Makrozomi Leung TY 2011, Wald NJ 2008, Souka AP 2005, Miltaft CB 2012, Souka AP 1998, Poon LC 2011
Soft Marker’lar Down (%) Normal (%) • Nukal Fold 20-33 0.5-2 • Absent NB (1.Tr) 65 (0-80) 0.8(0.3-2.5) • Absent NB (2.Tr) 30-40 0.3-0.7 • Hipop. NB (2.Tr) 50-60 6-7 • HEB 13-21 1-2 • Pyelektazi 10-25 1-3 • Ventrikülomegali 4-13 0,1-0,4 • EIF 21-28 3-5 • CPC 30-40 1-3(Tr.18) • ARSA 18-47 1-2
Diğer Belirteçler • Sandal gap, kulak uzunluğu, klinodaktili, geniş iliak açı, mikrognati • Doppler - D. Venosus; - Euploid (%3), Tr. 21(%66), Tr.18(%58), Tr.13(%55) - Triküspit Regürjitasyonu; - Euploid (%0,9), Tr.21(%55,7), Tr.18(%33.3), Tr. 13(%30), Turner(%37.5)
Genetik Sonogram • Primer tarama testi değil • 2. basamak olabilir • Sadece yapısal anomaliler • Faster; Genetik sonogram ilave edilirse; - Sensitivite sırasıyla, (Quadruple, integre, stepwise,ve contingent test için,) - % 81, 93, 97, 95’ten, % 90,98, 98, 97 olacaktır. Aagard-Tillery KM 2009
Yapısal Anomaliler Down bebeklerin 1/3’ünde; • KVS anomali (VSD, A-V kanal) • MSS anomalisi (mild ventrikülomegali) • GIS anomalisi (duodenal atrezi) • Kraniofasial (kistik higroma, artmış NF, brakisefali) • Fetal Hidrops Papp C 2008
Yapısal Anomaliler • Yapısal anomalili 386 fetüste %11 anormal karyotip • Anomali tipine çok bağımlı - Omfalosel; KC(+), 3/34, KC(-), 12/14 - Kistik Higroma, 1. Tr. Trizomi, 2. Tr. Monozomi X • FGR (trizomi 18, triploidi, trizomi 13) Anoploidi olanların hemen hepsinda yapısal defekt var • SUA - İlave belirteçler varsa önemli Wiladidmiroff JW 1998, Nyberg DA 1989, Bahado-Singh RO 1997
Trizomi 18 • Genetik sonogram + biokimya, %2-3 false + ile %90 sensitivite • Gebelik 19 hf veya büyük, genetik sonogram normalse A/S gereksiz • Genetik sonogram ile 19-20 haftada, %0 false + ile %100 sensitivite • IUGR + polihidramnios, clenched hands Lai S 2010, Nyberg DA 1993
Trizomi 13 • US bulguları zengin • Birinci trimestirde çoğunun tanısı mümkün
100 90 80 70 60 50 Detection rate at 3.1% FPR (%) 40 30 20 10 0 Trizomi 21 Trizomi 18 Trizomi 13 Trizomi 21 Trizomi 18 Trizomi 13 Trizomi 18 & 13 taraması 100 Trizomi 21 algoritmanın kullanılması 90 80 70 60 50 Saptama oranı %3 FPR (%) 40 30 20 10 0 • Trisomy 21 algoritmayı kullan • Algoritmanın kombinasyonu: • trizomi 21, trizomi 18vetrizomi 13
Triploidi • IUGR, ekstra kromozom seti; - maternal ise küçük kalsifiye plasenta+oligohidr. - paternal ise büyük molar plasenta • Olguların %90’ından fazlasında - Fasial, MSS, NTD, renal anomali, sindaktili, clubbed feet, 2 damarlı kordon, NF artışı Jauniaux E 1996
Turner Sendromu • Çoğunluğu 1. trimestir düşük • Kistik higroma • Hidrops • Kardiak(koarktasyon) • NF artışı • Kısa femur Bronshtein M 2003
ACOG 2007 • Tüm gebelere 20. haftadan önce anoploidi taraması yapılmalı • Tüm gebelere maternal yaşa bakılmaksızın invaziv test seçeneği sunulmalı • Diagnostik test önerilecek grup - Önceden trizomi - En az 1 veya 2 major anomali - Kromozomal translokasyon, inversiyon veya anoploidi olan bireylerde • Tarama, Tr. 21 ve 18’de, diğerlerinde US etkili
Sonuçlar (ISPD 2013) • Cf-DNA Tr.21 ve 18?, diğerleri? • False +,- • Mozasizm • Çoğul gebelik(DR düşük, vanishing twin?) • Obezlerde testte yetersizlik • Mendelian mikrodelesyon ve bazı durumlarda invaziv test gerekli • SONUÇ; NIPD? / NIPS? ;İkincil bir tarama testi?
Chromosomal Microarray for PND N Engl J Med 2012; 367 (23): 2175-84
Sonuçlar • CVS/Amnio, mikrodelesyon/mikroduplikasyon - NICHD, multicenter çalışma - Rutin low risklerde %1.7 - US’da anomali olanlarda %6 oranında klinik olarak belirgin kopya-sayı değişikliği izlendi - Bu oranlar Trizomi 21’den daha fazla • NIPT’in CVS’in yerini alması için daha çok yolu var
Maternal Kan, cf-DNA • 1. Yeri henüz belli değil • 2. İnvaziv testlerle kıyaslanamaz • 3. İnvaziv testlerde mikroarray şansı var • 4. Daha fazla veri ve daha az maliyet gerekli • 5. Daha geniş populasyonlarda ve düşük risklerde daha fazla çalışmaya gerek var
US/Maternal Kan • Anoploidilerde fetal anomali oranı • US - fetal anomali • US – perinatal seyir • Cf-DNA – low risk grupta etkinlik • Maliyet
Normal Karyotip Ölüm veya major defekt Anormal karyotip %69 %65 %50 %33 %33 %23 %21 %14 %3 %3 NT 2.5-3.4 3.5-4.4 4.5-5.4 5.5-6.4 > 6.5 mm NT 2.5-3.4 3.5-4.4 4.5-5.4 5.5-6.4 > 6.5 mm Snijders et al, 1998 n=96,127 Souka et al, 2001 n=1,320 11-13+6haftaultrasonu Artmış NT – Normal karyotip
Sonuçlar • Tarama testleri - False +/- - Down olgularının 1/6’sı yakalanamıyor - High risklerin %95’inin bebeği normal • NIPT - Kullanılan teknolojiye göre farklılıklar - Sonuç için yeterli miktar gerekli - Low riskler? Endikasyon? - CVS/Amniosentezin yerini alabilir mi?