-Dżdżownice- naturalna uprawa roli

1. -Dżdżownice- naturalna uprawa roli

2. Ich występowanie uspokaja rolnika – dżdżownice wskazują na żyzna glebę i dobry stan jej uprawy. Są najbardziej widocznym elementem życia w glebie. W glebach rolniczych można znaleźć około 10 gatunków, w jednym siedlisku często tylko jeden do czterech gatunków. Wielkość ciała dżdżownic sięga od 1cm u najmniejszych gatunków do 0,5m u gatunku Lumbricus badensis, występującej tylko w południowym Schwarzwaldzie. W tropikach znajdziemy dżdżownice sięgające nawet do 2m.

3. Dżdżownice można podzielić na 4 typy, ze względu na tryb życia: • Powierzchniowe – mieszkańcy ściółki • Glebowe, mieszkańcy podłoża mineralnego, kopiące poziomo, • Głęboko kopiące trwałe korytarze do 3m głębokości, • Robaki kompostowe • najbardziej znana to „rosówki”. Zakładają trwały system korytarzy jako swoje siedlisko. Korytarz główny jest kopany pionowo , aż do zapewnienia sobie wilgotnej głębi. Zależnie od poziomu wód gruntowych, korytarz może sięgać do 3m w głąb. W stronę powierzchni ziemi korytarz rozgałęzia się na wiele otworów. • Zwyczajna, zwana także „szarą”, występuje w 1-3 gatunkach w jednym miejscu. Gatunek ziemożerczy. Nie zakłada trwałego systemu korytarzy, przedziera się jedynie przez okruchy gleby na głębokości 0-15cm.

5. Podczas zakładani korytarza dżdżownica wciska się w podłoże. Ziemia przy brzegu korytarza zostaje zagęszczona. Nacisk działający promieniowo może wynosić do 140hPa (1,4bar). Jest to mniej niż 1/5 stwierdzonego u roślin maksymalnego nacisku korzeniowego. Jeżeli gleba jest zbyt gęsta dżdżownica może dodatkowo – inaczej niż rośliny, wgryźć się w ziemię. Raz wykopany tunel jest długotrwale wykorzystywany. Tunele takie utrzymują się nawet do 10 lat. Z biegiem czasu, na ścianie tunelu, z wydzielonego przez skórę śluzu i odchodów, powstaje tapeta próchnicowa.

6. Dżdżownica o wadze 1g kopie dziennie korytarz o długości 0,5m i wydziela około 4g strawionej ziemi. W przypadku populacji 100 zwierząt lub 60g biomasy na m2, byłby to 30m odcinek korytarzy . Największą gęstość populacji obserwuje się w glebach gliniastych. W lekkich glebach piaszczystych dżdżownica występuje tylko pojedynczo. Prawdopodobnie wysiłek poświęcony utrzymaniu korytarzu jest zbyt wysoki w lekkim piasku.

7. Co jedzą dżdżownice? • obumarłe szczątki roślin, np. liście drzew (iglastych nie lubią...), a nawet zwierząt- odchody zwierząt (obornik też)- ziemię ze znajdującymi się w niej mikroorganizmami • próchnicę, ściółkę i szczątki organiczne (związki azotowe) dzięki temu szybciej osiągają dojrzałość płciową i produkują większą liczbę kokonów jajowych w porównaniu z osobnikami odżywającymi się pokarmem o małej zawartości azotu. Dlaczego są pożyteczne? - dzięki temu, co zjadają i wydalają, użyźniają glebę - wzbogacają ją w sole mineralne, np. w związki azotu, którego rośliny potrzebują , a nie potrafią pobrać z powietrza- w ziemi drążą korytarze, dzięki czemu jest pulchniejsza i lepiej napowietrzona, a to ułatwia rozwój korzeni roślin- dzięki korytarzom dżdżownic wody podziemne dostają się bliżej powierzchni ziemi, która staje się bardziej wilgotna

8. Jak dżdżownice radzą sobie z upałem i mrozem? - w letnie, suche dnie zapadają w rodzaj odrętwienia, leżą zwinięte w kłębek w jamce wypełnionej śluzem i czekają na deszcz- gdy nadchodzą przymrozki wiele dżdżownic ginie (nawet niewielki mróz jest dla nich zabójczy), zimę spędzają przenosząc się w głębokie, niezamarzające części gleby Jak oddychają? Całą powierzchnią ciała. Tlen przenika przez ich cienki, delikatny, stale wilgotny naskórek, a krew rozprowadza go po całym ciele Jak się rozmnażają? Pojedyncza dżdżownica jest jednocześnie samcem i samicą. Dwie dżdżownice spotykają się i wymieniają komórkami służącymi do rozmnażania. Potem każda z nich może złożyć jajeczka, o kształcie cytryny, trochę mniejsze niż ziarno pszenicy, z których wydostaną się młode dżdżownice.

9. Czy mają zdolność regeneracji? Tak. Uszkodzona przez nieuważnego ogrodnika dżdżownica może odtworzyć nawet połowę ciała. W jakich glebach żyją dżdżownice? Najważniejszym czynnikiem dla życia jest wilgotność środowiska. Liczebność zwierząt zmniejsza się przy spadku zawartości wody w glebie . Najkorzystniejszym zakresem pH jest 5,5-8. W glebach kwaśnych dżdżownice nie występują. Jak długo żyją dżdżownice? Powszechnie znane dżdżownice mogą żyć do około 10 lat.

10. Wkład dżdżownic ziemnych na żyzność gleby: • Wspomagają wietrzenie gleby, • Stabilizują jej strukturę, • Sprzyjają infiltracji opadów, • Mieszają pozostałości po żniwach, • Przyśpieszają jej mineralizację. • CIEKAWOSTKA!!! • W miejscu o glebach lessowych w Bawarii, zmierzono, że populacja dżdżownic wmieszała w ziemię około 6ton słomy na hektar od młócenia do wysiewu kukurydzy. • Liczne badania wykazały, że zredukowana obróbka gleby działa korzystnie na zasiedlanie przez dżdżownice, tym bardziej, im mniejsza jest głębokość i intensywność tej obróbki. Im częściej i głębiej ingeruje się w strukturę gleby, tym więcej podziemne robaki są zmuszone inwestować w odtworzenie swoich korytarzy mieszkalnych.

11. Odleżenie roli • Porównując dwa pola – jedno z konwencjonalnym siewem bezpośrednim, drugie o biologiczno-dynamicznej obróbce pługiem, stwierdzono, że dżdżownice nie tylko, występowały rzadziej, w glebie obrobionej pługiem, ale również miały znacznie mniej segmentów. • Wskazuje to na fakt, ze bezpośrednie kaleczenie zwierząt podczas obróbki roli również ma znaczenie. • Wniosek: • Występowaniu głęboko kopiących dżdżownic sprzyja najbardziej odleżenie roli i jej zmniejszona obróbka.

12. Mulczowanie Zaopatrzenie dżdżownic w resztki roślin na powierzchni gleby jest najważniejszym czynnikiem wspomagającym populacje. Dobre mulczowanie może częściowo rekompensować stres wynikający z obróbki roli. Zakopane w ziemi resztki roślin są niedostępne dla dżdżownic i rzadko otwierane przez gatunki glebowe. Mulczowanie roślinności w zimie ma korzystny wpływ na dżdżownice. Czas ich aktywności trwa do późnego grudnia.

13. Międzyplon • Międzyplon wspomaga glebowe dżdżownice dzięki systemom korzeniowym w glebie, a dżdżownice głęboko kopiące – dzięki elementom naziemnym. Rośliny bobowate i mieszanka koniczyny z trawami – szczególnie wieloletnie - prowadzą do silnego wzrostu populacji dżdżownic. • Także rośliny krzyżowe i facelia, jako zimowe magazyny azotu, mają korzystne działanie na dżdżownice. • Wnioski: • Dla wspomagania dżdżownic najkorzystniejsze są trzy czynniki: • Odleżenie roli • Mulczowanie • Międzyplon