240 likes | 1.24k Views
LICZEBNIK: Odmienna część mowy Oznacza ilość, liczbę, kolejność Odpowiada na pytania: Ile? Który z kolei?. I PODZIAŁ LICZEBNIKÓW : Główne /ile?/, np. cztery rzędy. Porządkowe /który z kolei?/- , np. piąty uczeń. Zbiorowe /ile?/-oznaczają liczbę , np. dwoje dzieci.
E N D
LICZEBNIK: • Odmienna część mowy • Oznacza ilość, liczbę, kolejność • Odpowiada na pytania: Ile? Który z kolei?
I PODZIAŁ LICZEBNIKÓW: • Główne /ile?/, np. cztery rzędy. • Porządkowe /który z kolei?/- , np. piąty uczeń. • Zbiorowe /ile?/-oznaczają liczbę , np. dwoje dzieci. • Ułamkowe /ile?/- oznaczają ułamki, np. trzy czwarte sumy. • Nieokreślone-/ile?/-odmieniają się jak liczebniki główne. Określają liczby niedokładne, np. kilka, wiele, kilkanaście, kilkadziesiąt, parę, niewiele, wiele, dużo, mało, trochę, ile, tyle. • Wyrazy/ rzeczowniki/ używane w funkcji liczebników- część, garstka, kawałek, masa, mnóstwo, szereg, moc, większość.
Mnożne /jaki?/- określają ilość części wchodzących w skład jakiegoś przedmiotu, , np. podwójny, poczwórny, pojedynczy. • LICZEBNIKI ZBIOROWE • Określają rzeczowniki, które: • mają tylko l.mn- np. troje nożyc, pięcioro sań • nazywają rzeczy występujące w parach- np. dwoje uszu, dwoje oczu • nazywające osoby różnej płci, np. dwoje ludzi, rodziców, dzieci • Osoby młode, zakończone w M.l.poj. na-ę, -ęta, np. dwoje dziewcząt, troje kurcząt
Liczebniki odmieniają się : • W liczebnikach ułamkowych : • pierwszy człon odmienia się jak liczebnik główny, • drugi człon jak liczebnik porządkowy.
II PODZIAŁ LICZEBNIKÓW: • Proste • Złożone/składają się z wielu wyrazów, np.123/ • ODMIANA LICZEBNIKÓW ZŁOŻONYCH: • W liczebnikach głównych odmieniają się najczęściej wszystkie wyrazy • „Jeden” na końcu takich liczebników nie odmienia się. • W liczebnikach porządkowych odmieniają się wyrazy oznaczające tylko dziesiątki i jedności.
LICZEBNIK W ZDANIU MOŻE PEŁNIĆ FUNKCJĘ; • PRZYDAWKI- Wypożyczyłem dwie książki. • ORZECZNIKA w orzeczeniu imiennym- Janek byłdrugi w konkursie. • PODMIOTU- Pierwsi zostali przywitani brawami. • DOPEŁNIENIA- Pierwszy uczeń nie odpowiedział. Woźny zawołał drugiego. • OKOLICZNIKA- Spotkamy się o drugiej.
PISOWNIAPARTYKUŁY „NIE” Z LICZEBNIKAMI • Piszemy ją rozdzielnie z liczebnikami głównymi, porządkowymi, zbiorowymi, np. nie jeden, nie czworo, nie piąty. • *Wyjątek „ niejeden” w znaczeniu-wiele, sporo, np. Z niejednego pieca jadłem chleb.
INTERPUNKCJA W ZAPISACH Z LICZEBNIKAMI • W wyrazach złożonych- jeśli pierwszy człon zapisany jest liczebnikiem w postaci cyfry, a drugi-rzeczownikiem, przymiotnikiem, piszemy z łącznikiem, np. 80-letni, XX-lecie, 3-majowy. • Po cyfrach arabskich w l.porządkowychstawiamy kropkę, np. 3.piętro, 12.rząd, rozdział 8. • Niepoprawnie: 5-ciu, 10-cioma, 16-te. • Niepoprawnie: s.42 –nie stawiamy kropki po skrócie s • Niepoprawnie: kropka po godzinie /np. Od godziny 22 obowiązuje cisza/, po dniu miesiąca w zapisie daty/11 maja/ • Poprawny zapis dat: 22.09.2012r. lub 22 IX 20102r. lub • 22 września 2012r.