De strafrechtelijke aspecten van het ‘integratiedecreet’

1. De strafrechtelijke aspecten van het ‘integratiedecreet’ Agentschap Inspectie RWO

2. Inleiding • Artikel 23 G.W.: iedereen heeft het recht een menswaardig leven te leiden. • O.m.: het recht op een behoorlijke huisvesting. • Woningkwaliteit neemt een belangrijke plaats in binnen de verwezenlijking van het recht op behoorlijke huisvesting. • Vlaamse Wooncode en Kamerdecreet voeren een woningkwaliteitsbewaking in. • Reeds van in 1997 wordt gesproken over integratie van beide decreten.

3. Inleiding • Administratieve versus strafrechtelijke handhaving • Strafrechtelijke handhaving pas operationeel vanaf 2001 • Aanvulling op de administratieve handhaving: • Via administratieve procedure geen oplossing mogelijk • Strenger kunnen optreden tegen sommige verhuurders • - Werken met prioriteitenlijst

4. Prioriteiten • Vanaf 1 december 2011: • Onbewoonbare woningen en ernstig ongeschikte woningen die verder verhuurd blijven of opnieuw verhuurd worden. • Woningen met gebreken die ernstige veiligheids- of gezondheidsrisico’s inhouden voor de bewoners. • Optreden op vraag van gerechtelijke instanties. • Toetsing voor de actie en na de actie

5. Werkwijze • WI/verbalisant gaat ter plaatse samen met technicus. • Na OTP: technicus stelt technisch verslag op. • Na OTP: WI/verbalisant stelt proces-verbaal op en baseert zich op gegevens technisch verslag. • WI stelt HV op indien binnen prioriteiten. • Indien prioritair: dossier wordt opgevolgd: • Strafrechtelijke vervolging? • Bij sepot/minnelijke schikking: nagaan of burgerlijk gedagvaard moet worden.

6. Vaststellingsbevoegdheid • Wooninspecteurs of verbalisanten • Agenten/officieren van de lokale/federale politie • Toegang tot alle bouwplaatsen en gebouwen • Indien huiszoeking: machtiging van politierechter • Maar ook: • Huiszoekingsbevel onderzoeksrechter • Huiszoeking met toestemming • Huiszoeking in geval van heterdaad

7. Vaststellingsbevoegdheid • Ook vaststellingsbevoegdheid op vlak ruimtelijke ordening. • Onvergunde opdelingen • Strijdig gebruik (inbreuk op bestemmingsvoorschriften) • Onvergunde verbouwingen • Gewoonlijk gebruiken van een grond voor het plaatsen van containers • …

8. Misdrijven (1) • Verhuur, te huur stellen of ter beschikking stellen van een woning die niet aan de normen voldoet • Woning is ook een kamer. • Gebreken: d.w.z. vanaf 1 strafpunt. • Misdrijf geldt ook voor bijzondere woonvormen, zodra er kwaliteitsnormen voor zijn vastgelegd. • Strafmaat: rechter kan kiezen tussen gevangenisstraf en/of geldboete.

9. Misdrijven (2) • Verhuur, te huur stellen of ter beschikking stellen van een constructie die niet voor bewoning is bestemd • Alles wat geen woning is, maar waar toch gewoond wordt door niet-eigenaar. • Er wordt geen technisch verslag opgesteld, maar vastgesteld dat: • Er een ernstig veiligheids- of gezondheidsrisico is. • De basisnutsvoorzieningen ontbreken of niet goed functioneren.

10. Verzegelingsbevoegdheid • Woningen waarvoor misdrijf wordt vastgesteld kunnen verzegeld worden. • Door burgemeester of wooninspecteur/verbalisant. • Burgemeester is verantwoordelijke voor herhuisvesting. • Beroepsmogelijkheid voor bewoner en HZR. • Zegelverbreking is een misdrijf.

11. Herstelvordering • Vorderen dat een woning opnieuw aan de kwaliteitsvereisten voldoet: “het pand, met inbegrip van de aanwezige woonentiteiten”. • Ook voor bijzondere woonvormen zodra er kwaliteitsnormen voor zijn vastgelegd. • Voor het overige geen wijzigingen: • HV wordt opgestuurd naar overtreder, eigenaar en CBS.  Geen CA meer afleveren! • Overtreder moet verplicht herstel melden.

12. Herstelvordering • Voor het overige geen wijzigingen: • WI of verbalisant komt ter plaatse na betaling hercontrole (tenzij voor eerste, die gratis is). • Indien uitgevoerd: PV van uitvoering, opgesteld door de wooninspecteur. • Veroordeling tot herstel: • Gekoppeld aan dwangsom. • Mogelijkheid tot ambtshalve uitvoering. • Wettelijke hypotheek.

13. Herstelvordering • Verkoop van een pand met herstelvordering: • Steeds: verkoper moet kandidaat-koper op de hoogte brengen van de uitgebrachte herstelvordering. • Anders: koper kan nietigheid koop vorderen. • Steeds: verkoper blijft verantwoordelijk voor het herstel, ook al is hij na de verkoop geen eigenaar meer. De nieuwe eigenaar moet ‘gedogen’. • Indien veroordeling tot herstel: nieuwe eigenaar moet zich in afzonderlijke akte verbinden ook het herstel door te voeren.

14. Herstelvordering • Register van herstelvorderingen • De woningen, panden en goederen waarop een herstelvordering rust, worden opgenomen op een lijst die actief openbaar gemaakt kan worden. • Informatie voor de kandidaat-huurder en kandidaat-koper. • Interessant voor renovatiebedrijven. • Vermoedelijk via website.