Metin MEMİŞ Sağlık-Sen Genel Başkanı

1. Kamu Hastane Birliklerinde Sözleşmeli İdarecilerin Özlük Hakları Metin MEMİŞ Sağlık-Sen Genel Başkanı 17 Şubat 2013 / Ankara

2. SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM PROGRAMI DÜNDEN BUGÜNE HEDEFLER PLANLAYAN VE DENETLEYEN BİR BAKANLIK YAPISI SOSYAL GÜVENLİKTE TEK ÇATI SAĞLIK HİZMETLERİNE KOLAY ULAŞIM SAĞLIK PERSONELİ MOTİVE EDİLECEK AKILCI İLAÇ KULLANIMI ETKİN SAĞLIK BİLGİ SİSTEMİ KALİTE VE AKREDİTASYON SİSTEMLERİ SAĞLIKTA BİLİMSEL YAPILANMA TIBBİ CİHAZDA TEKNOLOJİK ALT YAPI

3. SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM PROGRAMI DÜNDEN BUGÜNE YAŞANANLAR Sosyal güvenlik kurumları tek çatı altında birleştirildi. SSK Hastaneleri başta olmak üzere Devlet Hastanelerinin hemen tamamı tek çatı altında birleştirildi. Tüm ülkede Aile Hekimliği uygulamasına geçildi. Her vatandaş tüm kamu sağlık kurumlarına ve çoğu vatandaş da özel hastanelere gidebilir hale geldi. Ek ödemede performansa dayalı sistem uygulandı. Tam Gün uygulamasına geçildi. Kamu Hastane Birlikleri ve Teşkilat Yasası uygulamaya konuldu. Sağlık istihdamında farklı uygulamalara rağmen hizmetler aksamadan devam etti.

4. Sağlık Çalışanlarının EZİLDİĞİNİ Herkes Biliyor!

5. Sağlıkta Dönüşümde ARZ-TALEP Dengesinde Zorlanılmaktadır 492 MİLYON TALEP HIZLA ARTMAKTADIR % 265 BUGÜN 185 MİLYON ARZ – TALEP ASİMETRİSİ 2002 381 BİN BUGÜN 245 BİN İSTİHDAM HIZI ÇOK DÜŞÜK % 55 2002

6. Sağlıkta Dönüşümde TAŞERONLAŞMA Artmaktadır SAĞLIKTA FARKLI İSTİHDAM MODELLERİNE SON VERİLMELİDİR!

7. Sağlık Bakanlığı 2013 BÜTÇE Sunumundan… ?

8. Çalışan Hakları Korunamamaktadır! İş Yükü Artmaktadır! OLUMLU Düzenlemelerde GEÇ Kalınmaktadır! HASTA HAKLARINA İLİŞKİN ONCA DÜZENLEMEYE RAĞMEN ÇALIŞAN HAKLARINA İLİŞKİN NEDEN BİRŞEYLER YAPILMIYOR?

9. Ne Var? 7 Gün 24 Saat Çalışmak Var! Mecburi Hizmet Var! Personel Yetersizliği Var! Sağlıkta Şiddet Var! Van’da Afet Var! Biz Oradayız! Mobbing Var! Somali’de Kıtlık Var! Biz Oradayız! Radyasyon Var! AIDS Var! Hasta Kuyrukları Var! Tükenmişlik Var! Ne Yok? Çalışanın Sesini Duyan Yok! Maddi- Manevi Karşılık Yok! Mesleki Saygınlık Yok!

10. SAĞLIKTA ŞİDDET ARTMAKTADIR!

11. Sağlık-Sen; Kurum İdari Kurulda, Kamu Görevlileri Danışma Kurulunda, Toplu Görüşmelerde ve Toplu Sözleşmede sağlıkta şiddeti tartışmaya açmaktadır. Avrupa Birliği projesi, tiyatro ve sempozyum gibi etkinliklerle farkındalık oluşturmaktadır.

12. DÜNYADAN ÖRNEKLER… Hemşire Ücretleri Avrupa’dan 3 Kat Fazla Çalışıyoruz Avrupa’nın Yarısı Kadar Almıyoruz YANİ; 6 KAT MAĞDURUZ! Kaynak: Worldsalaries.org

13. DÜNYADAN ÖRNEKLER… Pratisyen Hekim Ücretleri Avrupa’dan 3 Kat Fazla Çalışıyoruz Avrupa’nın Yarısı Kadar Almıyoruz YANİ; 6 KAT MAĞDURUZ! Kaynak: Worldsalaries.org

14. Sağlıkta Dönüşüm Programının 9. Yılında Sağlık Çalışanları Ne Düşünüyor? SAĞLIK-SEN SAĞLIK ÇALIŞANLARI TÜKENMİŞLİK ARAŞTIRMASI Araştırmanın Amacı: Bu araştırma sağlık çalışanlarının tükenmişlik düzeylerini belirlemek amacı ile yapılmıştır. Araştırmanın Evreni ve Örneklem Seçimi: Araştırmanın evrenini, yedi coğrafi bölgeden 11 il oluşturmaktadır. Örneklemde yer alan iller şöyledir: İstanbul, İzmir, Çanakkale, Eskişehir, Samsun, Trabzon, Antalya, Sivas, Malatya, Erzurum, Diyarbakır. Veri Toplama Araçları: Veriler, 20 Şubat 2012 - 7 Mart 2012 tarihleri arasında, 1060 sağlık çalışanı ile yüz yüze görüşme yöntemiyle toplanmıştır.

15. Fırsatınız olsa mesleğinizi değiştirir miydiniz?

16. Fırsatınız olsa çalıştığınız hastaneyi / sağlık kuruluşunu değiştirir miydiniz?

17. Tükenmişlik Ölçeği Puanlarının Ortalama ve Standart Sapmaları Türkiye’de diğer meslek gruplarında yapılan tükenmişlik araştırmalarından örnek verilecek olursak, polisler üzerinde yapılan bir çalışmada polislerin duygusal tükenmişlik düzeyleri 25,85 puan ( ki bu sağlık çalışanında 23,96 idi), duyarsızlaşma boyutunda 10,55( sağlık çalışanında 9,51), kişisel başarı ise 25,13 (sağlık çalışanında 28,90 idi) dir. Bu bağlamda Sağlık çalışanlarının tükenmişlik düzeylerinin polislerin tükenmişlik düzeylerine yakın olması, dikkate değer bir husustur.

18. Hangisi Olsa Daha Mutlu Olurdunuz? “Adil Yöneticiler olsaydı” %23 ile ilk sırada, “Değer ve saygınlık görseydim” %18,6 ile ikinci sırada ve “Daha anlayışlı hasta ve hasta yakınları olsaydı” %14,1 ile üçüncü olmak üzere cevap vermişlerdir.

19. Sizi En Çok Kızdıran Nedir? “Hastane Yönetimi” %24,6 ile ilk sırada, “Sağlık Bakanlığı” %24,3 ile ikinci sırada ve “Hasta ve Hasta Yakını” %22,1 ile üçüncü sırada yer almıştır.

20. Sağlık Bakanı Olsanız… %45 ile “Döner sermaye dağılımı ve performans sistemini değiştirirdim” ilk sırada, %14,1 ile “Çalışanlarımla iletişim halinde olurdum” ikinci sırada ve %12,1 ile “Sözleşmelileri ve şirket elemanlarını kadroya alırdım” üçüncü olarak cevap vermişlerdir.

21. SAĞLIKTA DÖNÜŞÜMÜN GERÇEK SAHİPLERİ OLAN SAĞLIK ÇALIŞANLARI BU DÖNÜŞÜMDEN HAK ETTİKLERİ GERÇEK DEĞERİ ELDE EDEMEDİĞİ İÇİN TÜKENMİŞLİK SENDROMU YAŞAMAKTADIR!

22. 663 SAYILI KHK özürlü doğdu… 663 SAYILI KHK SOSYAL TARAFLARLA PAYLAŞILMADAN HAZIRLANMIŞ VE YÜRÜRLÜĞE KONULMUŞTUR. ÇALIŞANLAR BU YASADA DA GÖZ ARDI EDİLMİŞTİR (Ağır iş yükü, İstihdam politikaları, Adaletsiz döner sermaye Uygulaması vb.) ARAŞTIRMACI KADROSUNA ATANAN HASTANE YÖNETİCİLERİ MAĞDUR EDİLDİ! YASAL BOŞLUK NEDENİ İLE GENEL SEKRETER VE DİĞER YÖNETİCİ ATAMALARI SON GÜNE BIRAKILMAK ZORUNDA KALDI! 81 İLDE 87 GENEL SEKRETERLİĞİN AYNI ANDA KURULMASI BÜYÜK BİR HATA OLDU. BİRKAÇ İLDE PİLOT UYGULAMALAR YAPILARAK SİSTEMİN REVİZE EDİLMESİ GEREKEN YÖNLERİNİN ORTAYA ÇIKMASINA İMKAN TANINMADI.

23. Kamu Hastane Birlikleri Kamu Hengame Birlikleri OLMASIN!

24. DAKİKA: 1 GOL: 1 10 BİN 300 YÖNETİCİ KADROSU İHDAS EDİLMESİNE RAĞMEN SÖZÜM ONA KADROLARIN YARISINDAN TASARRUF EDİLDİ.

25. BAZI HASTANELERE MÜDÜR YARDIMCISI KADROSU BİLE VERİLMEDİ. HATTA BAZI ADSM’LERDE SADECE BAŞHEKİM VAR, BAŞKA HİÇBİR YÖNETİCİ YOK! YANİ; AZ SAYIDA YÖNETİCİ ÇOK İŞ DÜŞÜK ÜCRET

26. DAKİKA: 2 GOL: 2 “Sözleşmeci Yöneticiler” için taahhüt edilen ücretler yarı yarıya düşürüldü. Sağlık Bakanlığı; sağlığın çalışma şartlarını bilmeyen Maliye Bakanlığı’na derdini anlatamadı.

27. Yani; PROFESYONEL yönetim anlayışına AMATÖR bir başlangıç yapıldı…

28. DAKİKA: 3 GOL: 3 Disiplin Amirliği Yönetmeliği

29. DAKİKA: 4 GOL: 4 Ek Ödeme Yönetmeliğinde GEÇ kalınması…

30. SAHADA EN BELİRGİN ŞEY “BELİRSİZLİK” Daha Parçalı Taşra Yapısı Yöneticilere Talimat Üzerine Talimat Yağıyor! Sahada Kurumlar Arasında Yetki Çatışması Bakanlığın Kafası Daha da Karışık ORTALIK TOZ-DUMAN Kurumlar İşletme Hüviyetinde Kadrolar İptal! TKHK Düzenleme Yapmakta GEÇ Kalıyor… Yeni İstifalar Yolda mı? Yerel Baskı Artıyor mu?

31. NASIL BAŞLANDI? KAMU HASTANE BİRLİKLERİNDE SÖZLEŞMELİ YÖNETİCİLERİN SORUNLARI Genel Sekreterler ve Başkanlar 3-5 Gün İçinde Seçilmiş 2 Kasım 2012’de APAR-TOPAR valizlerini alıp GÖREV YERLERİNE gitmişlerdir. İl dışında göreve başlayan sözleşmeli yöneticilere yolluk dahi verilmedi. Sahada Bilgi Eksikliği Sebebiyle Destek Bulamadılar. Aradıklarında TKHK’dan Telefonlarına Muhatap Bulamadılar.

32. NASIL BAŞLANDI? KAMU HASTANE BİRLİKLERİNDE SÖZLEŞMELİ YÖNETİCİLERİN SORUNLARI Maaşlarını Bile Bilmeden Çalışmaya Başladılar. Genelgeler Havada Uçuşuyor… Telefonlar Susmuyor… Taşradaki 3 parçalı yapıda ciddi yetki karmaşaları ve iletişim problemleri ortaya çıkmaktadır.

33. NASIL DEVAM EDİYOR? KAMU HASTANE BİRLİKLERİNDE SÖZLEŞMELİ YÖNETİCİLERİN SORUNLARI Birçok Kamu Hastane Birliği, Mekan Sıkıntısı Yaşıyor «Bunlar CEO!» «Astronomik rakamlar alıyorlar!» «Hastaneleri Satacaklar!» şeklinde bir MEDYA yıpratması VAR! Kamu Hastane Birliklerinin kendine ait personeli YOK! Temizlik elemanı YOK… Güvenlik elemanı YOK… 4 aydır halen UZMAN alımı YOK KURUM’dan gelen talimatları yerine getirecek İMKAN yok…

34. Sözleşmelerin yanında İSTİFA dilekçesi alınmış olması Bu durumda «TKHK yaptığı sözleşmeye güvenmiyor» anlamı çıkartılabilir. Eşit işe eşit ücret hükmü uyarınca aynı pozisyondaki yöneticilerin ek ödemelerindeki orantısızlık HAKKANİYET taşımamaktadır. Rapor ve izin benzeri durumlarda (yıl içinde kullanımı sınırlı olduğundan) ek ödeme kesintisi yapılmamalıdır.

35. SÖZLEŞME İPTALİ KURUMUN KEYFİNE KALMIŞ! SÖZLEŞMENİN 2 YIL SÜRELİ OLMASI; KEYFİ UYGULAMALARA SEBEBİYET VEREBİLİR. HEKİM DIŞI YÖNETİCİLER 375 SAYILI KHK’YA GÖRE EK ÖDEME ALAMAMAKTADIR. 31 GÜN RAPOR ALANIN SÖZLEŞMESİ İPTAL OLUR! KİŞİ SÖZLEŞMESİNİ TEK TARAFLI OLARAK FESFETMESİ HALİNDE 4 YIL YENİDEN SÖZLEŞMELİ PERSONEL OLARAK İSTİHDAM EDİLEMEZ.

36. AYNI İŞİ YAPAN, AYNI KONUMDAKİ Sözleşmeli yöneticiler için Ek ödemelerde GARABET ortaya çıktı! Ek Ödeme Yönergesi Ek-1 Ek ödemelerin belirlenmesine esas olan tavan ek ödeme tutarları ilgili sözleşmeli personelin profesör, hekim ya da hekim dışı olmasına göre değişiklik göstermiştir. Ek Ödeme Yönergesi 8. madde Hesaplamalarda ilgili sözleşmeli personelin hekim olmasına ya da olmamasına bağlı olarak 0,93, 0,70, 0,50, 0,18 vb. İkinci kez katsayılar kullanılmaktadır.

37. GENEL SEKRETER Bu katsayılar ile hekim olan bir profesör 10.000 TL civarında ek ödeme alırken, sağlık yönetimi konusunda profesör olup hekim olmayan profesör 3.000 TL civarında ek ödeme alacaktır.

38. HEKİM VE HEKİM DIŞI EK ÖDEME KAT SAYILARI

39. 8. MADDE’YE GÖRE PROFESÖR VE DOÇENTEK ÖDEME KAT SAYILARI

40. BAŞKANLIKLAR Uzman hekim olan bir başkan 6.000 TL civarında ek ödeme hekim olmayan bir başkan 1.300 TL civarında ek ödeme alabilmektedir.

41. “Eskisinden daha iyi” diyenler bir kez daha düşünsün!

42. Yaşanmış… Yaşanmakta Olan Bir Haksızlık… SAHADA BİZZAT ŞAHİT OLDUĞUMUZ BİR ÖRNEK: “Yönetici bir hekim arkadaşımız, bu ay 4 ‘ü B grubu majör cerrahi olmak üzere 15 ameliyat yaptı. Hak ettiği performans 45000 puan… Yöneticilik yapmasaydı 10.000 TL maaş alacaktı. Ancak Sözleşmeli yöneticilik yapıyor, Kurumunda mecburi olarak hasta bakıyor ve nöbet tutuyor 7.200 TL maaş alıyor. Bu bize göre düzeltilmesi gereken bir yanlışlık ve adaletsizliktir.”

43. Sözleşmeli Yöneticilerin Uğradığı Haksızlığa da «HAYIR» dedik!

44. “Ücret emeğin karşılığıdır. Devlet, çalışanların yaptıkları işe uygun adaletli bir ücret elde etmeleri ve diğer sosyal yardımlardan yararlanmaları için gerekli tedbirleri alır.” Anayasanın 55. maddesi ihlal edilmiştir… İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin 23. maddesine aykırı davranılmıştır. Herkesin çalışma, işini serbestçe seçme, adaletli ve elverişli koşullarda çalışma ve işsizliğe karşı korunma hakkı vardır. Herkesin, herhangi bir ayrım gözetmeksizin, eşit iş için eşit ücrete hakkı vardır.” Danıştay 5. Dairenin 14.03.2006 tarih ve E. 2003/3647 – K. 2006/1140 sayılı kararında HAKLI BEKLENTİ“yönetimin ister bir taahhüt isterse uzun süren bir uygulamasına güvenerek olsun bireylerin çıkarlarına ya da lehlerine olan bir sonuca ulaşabileceklerini ümit etmeleridir.” şeklinde tanımlanmıştır.Davalı idarenin kişilerde oluşan bu haklı beklentiyi karşılayamayacak olması İDAREYE GÜVEN İLKESİNE de aykırıdır. ??????? 0,95 0,18

45. Sözleşmeli Yöneticilerin Uğradığı Haksızlığa da «HAYIR» dedik!

46. KAMU HASTANE BİRLİKLERİ Hastanelerin bilinen sorunlarından arındırılmadan birliğe dönüştürülmesi arzu edilen üstün başarıyı getirmeyecektir. Hastane birlikleri düzenlemesi ile yetkiyi elinde bulunduran ancak sorumluluğu birliklere devreden TKHK, sağlık hizmetlerinde kaotik bir yapının ortaya çıkabileceği gerçeği ile yüzleşmek zorundadır. Sağlık istihdamındaki ihtiyacı karşılamak için, sağlık eğitiminin potansiyelini geliştirecek ulusal bir politika belirlenmelidir.

47. KAMU HASTANE BİRLİKLERİ Sağlık sisteminin geleceği, sağlık hizmetlerinin etkinliği ve sürdürülebilirliğini doğrudan etkileyen temel sorunlar, ancak sosyal tarafların özgürce müzakere ettiği ve sorumluluk aldığı demokratik zeminlerde çözüme kavuşturulabilir. Sözleşmeliliğin asli bir istihdam modeli olarak yaygınlaştırılmasına imkan sağlanmaya çalışılmaktadır.

48. SONUÇ ve ÖNERİLERİMİZ • Hasta memnuniyeti kadar çalışan memnuniyetine de önem verilmelidir. • Sağlık çalışanlarının örgütsel bağlılığı geliştirilmeli ve iş motivasyonları artırılmalıdır. • İstihdam artırılmalı, halen AB standartlarına göre 400 Bin hemşire açığı ve 120 Bin hekim açığı göz ardı edilmemelidir. • İş güvencesinden yoksun bırakılan taşeron personel uygulamalarına son verilmelidir.

49. SONUÇ ve ÖNERİLERİMİZ • Çalışan güvenliği konusunda etkin çalışmalar yapılmalıdır. • Sağlıkta şiddetin önüne geçilmelidir. Bu konuda yaptırımlar uygulanmalı, etkin mücadeleler gerçekleştirilmelidir. • Çalışanlar, yeni değişimlerde küstürülmemeli daha çok kazanılmalıdır. Bu amaçla pozitif uygulama, ödüllendirme ve motivasyon unsurları hayata geçirilmelidir. • Sağlık çalışanlarının iş güvenceleri konusunda kaygı duymamalarını sağlayacak politikalar üretilmeli, Bakanlık kapalı kutu olmaktan çıkarılmalı; sağlıkta sürekli ve etkin iletişim sağlanmalıdır.

50. SONUÇ ve ÖNERİLERİMİZ • Sağlık çalışanlarının ücretlerinde ciddi iyileştirmeler yapılmalıdır. Garanti gelirleri artırılmalı, ek ödemenin garanti gelir içindeki yeri % 30 olmalıdır. • İş yükünün ağırlığı ve çalışma şartlarının olumsuzluğu ile tetiklenen mobbingin önüne geçilmelidir. • Kamu Hastane Birliklerinde merkezin sahaya olan hakimiyeti özellikle gözden geçirilmeli ve çalışanların aleyhine ortaya çıkabilecek yerel farklılıklara müsaade edilmemelidir.