170 likes | 370 Views
Krivično/kazneno procesno pravo – Predavanja i vježbe . Univerzitet u Sarajevu Fakultet za kriminalistiku, kriminologiju i sigurnosne studije Doc.dr. sc. Haris Halilović. Univerzitet u Sarajevu Fakultet za kriminalistiku, kriminologiju i sigurnosne studije
E N D
Krivično/kazneno procesno pravo – Predavanja i vježbe Univerzitet u Sarajevu Fakultet za kriminalistiku, kriminologiju i sigurnosne studije Doc.dr. sc. Haris Halilović
Univerzitet u Sarajevu Fakultet za kriminalistiku, kriminologiju i sigurnosne studije Doc. dr. sc. Haris Halilović Tel. +387 33 561 275 E – mail: hhalilovic@fknbih.edu
Organizacija sudskog sistema u Bosni i Hercegovini • Sudska se funkcija ogleda u primjeni određenog sistema pravnih propisa na konkretne društvene odnose. Primjenjujući određeni sistem pravnih propisa na konkretne društvene odnose, sud raspravlja protivrječnosti u društvu i rješava sukob interesa kroz prizmu sudskih sporova.
Sudsku funkciju u krivičnom postupku na nivou BiH obavlja Sud BiH. • Sudsku funkciju u krivičnom postupku u FBiH obavljaju sudovi opće (ili redovne) nadležnosti i to: • Općinski sudovi; • Kantonalni sudovi i • Vrhovni sud FBiH.
Načela u obavljanju sudske funkcije • Načelo sudske nezavisnosti i nepristranosti; • Načelo zakonitog suda; • Načelo zakonitosti; • Načelo izbornosti i razrješivosti sudija; • Načelo nespojivosti sudske funkcije sa drugim funkcijama; • Načelo zbornosti i • Načelo višestepenosti.
Vrste sudova • Redovni sudovi (sudovi opće nadležnosti i specijalni sudovi) i vanredni sudovi (stalni ili povremeni) • Pozivni, mješoviti i porotni; • Sudovi višeg i nižeg ranga; • Istražni i presudni, itd.
Pojam i vrste sudske nadležnosti • Nadležnost je zakonom propisano pravo i dužnost određenog suda da postupa u određenom krivičnom predmetu. • Sudska se nadležnost u krivičnim predmetima utvrđuje unaprijed zakonom (npr. zakonima o sudovima, ili zakonima o krivičnom postupku).
Stvarna nadležnost (ratione materie) • Osnov za određivanje stvarne nadležnosti je priroda ili težina krivičnog djela, odnosno propisana kazna.
Mjesna nadležnost (ratione loci) • Mjesna nadležnost se određuje na temelju veze koja postoji između krivičnog djela i njegovog izvršioca i određenog mjesta.
Redovne mjesne nadležnosti: • Prema mjestu izvršenja krivičnog djela (forum delicti comissi); • Prema mjestu prebivališta, odnosno boravišta osumnjičenog odnosno optuženog (forum domicile); • Prema mjestu hvatanja, ili mjestu samoprijavljivanja počinitelja (forum deprehensionis).
Vanredne mjesne nadležnosti: • Nadležnost po odluci suda (forum ordinatum); • Delegirana nadležnost (forum delegatum); i • Nadležnost po koneksitetu (forum connexitatis).
Funkcionalna nadležnost • Za određivanje ove nadležnosti je značajna podjela krivičnog postupka na stadije ili funkcije koje sudija ima u toku krivičnog postupka.
Lična nadležnost (ratione personae) • O ličnoj nadležnosti se govori onda kada svojstvo osumnjičenog, odnosno optuženog, ima utjecaja na određivanje nadležnosti.
Sukob nadležnosti 1. Pozitivan sukob nadležnosti i 2. Negativan sukob nadležnosti. Sukob nadležnosti između sudova rješava neposredno viši sud.
Izuzeće sudija • Izuzeće sudije predstavlja njegovo izuzimanje od suđenja ili vršenja drugih procesnih radnji u određenom krivičnom predmetu zbog postojanja razloga koji dovode u sumnju njegovu nepristranost i objektivnost.
Razlozi zbog kojih je moguće izuzeti od suđenja u konkretnom krivičnom postupku apstraktno sposobnog i zakonitog sudiju navedeni su po dva kriterija: • Tzv. relativna nesposobnost sudije za suđenje (iudex inhabilis) i • Sudija ne može vršiti sudijsku dužnost ako postoje okolnosti koje izazivaju razumnu sumnju u njegovu nepristranost (iudex suspectus).
Osnovna Literatura: • SIJERČIĆ-ČOLIĆ, H.: Krivično procesno pravo, Knjiga I Krivičnoprocesni subjekti i krivičnoprocesne radnje, Pravni Fakultet Univerziteta u Sarajevu, Sarajevo, 2008. • SIJERČIĆ-ČOLIĆ, H.: Krivično procesno pravo, Knjiga II Tok redovnog krivičnog postupka i posebni postupci, Pravni Fakultet Univerziteta u Sarajevu, Sarajevo, 2008. • Zakon o krivičnom postupku BiH (SlužbeniglasnikBosneiHercegovine, br. 3/03, 32/03, 36/03, 26/04, 63/04, 13/05, 48/05, 46/06, 76/06, 29/07, 32/07, 53/07, 76/07, 15/08, 58/08, 12/09, 16/09, 93/09).