430 likes | 1.26k Views
Diz Atroplastilerinde Postoperatif Analjezi. Prof. Dr. Ercan KURT GATA Anesteziyoloji ve Reanimasyon AD. Multimodal (Dengeli) Analjezi. Farklı mekanizma ile veya farklı yerlere etki eden analjeziklerin kombine edilmesidir Daha iyi analjezik etki sağlanır
E N D
Diz Atroplastilerinde Postoperatif Analjezi Prof. Dr. Ercan KURT GATA Anesteziyoloji ve Reanimasyon AD
Multimodal (Dengeli) Analjezi • Farklı mekanizma ile veya farklı yerlere etki eden analjeziklerin kombine edilmesidir • Daha iyi analjezik etki sağlanır • Postoperatif üriner retansiyon ve ileus azalır • Opioid yan etkileri azalır • Hastanede kalma süresi kısalır • Hasta memnuniyeti artar
Korteks 6) Opioid Supraspinal Antinosiseptif Sistem Supraspinal Antinosiseptif Sistem Supraspinal Nosiseptif Sistem Supraspinal Nosiseptif Sistem 5) HKA Dorsolateral Fasikulus Anterolateral yol Anterolateral yol 4) Santral bloklar Dorsal Boynuz Hücreleri Lamina I, II ve V Dorsal Boynuz Hücreleri Lamina I, II ve V 3) Periferik Sinir C C A A A A 2) Periartiküler Enjeksiyon Nosiseptör ve çevresi Nosiseptör ve çevresi 1) NSAİD Ağrı Yolları Üzerinde Multimodal Analjezinin Rolü
Multimodal Analjezi • Preoperatif: • Preemtif analjezi • (lokal infiltrasyon, İV analjezik, Parasetamol) • İntraoperatif • Periartiküler enjeksiyon • Spinal - Epidural • Genel + Epidural • Postoperatif: Analjezi • (Epidural, Periferik sinir blokları, İV, HKA)
Atroplastilerde Postoperatif Ağrı Tedavisinde Amaç • Analjezi (VAS < 3 olmalı) • Erken ambulasyon • Erken mobilizasyon • Erken oral alım • Motivasyonu yükseltmek
Preemptif Analjezi • Cerrahiye stres yanıtı azaltmada çok etkili • ACTH - Kortizon • ADH - Aldestoren • GH • TSH • Sempatik aktivasyonu azaltır • Adrenalin • Noradrenalin
Preemptif Analjezi • SSS’de oluşan ağrı hafızasını azaltır • Santral sensitizasyonu engeller • Postoperatif ağrıyı azaltır • Stress yanıtı azaltır • Opioidler, lokal anestezikler, NSAI, Kortikosteroidler • Periferik sinir blokları, lokal anestezik infiltrasyonları • Rejyonal anestezi yöntemleri spinal, epidural
İntraoperatif Uygulamalar(Periartiküler, İntraartiküler enjeksiyon) • Basit ve etkili • Yara iyileşmesini etkilemez • Enfeksiyon riski yok • Lokal infiltrasyon ve/veya yara yerine kateter yerleştirilerek yapılır Opioid tüketimini Hastanede kalış süresini Andersen KV et al. Acta Orthop, 2007
Periartiküler Enjeksiyon • % 0.5 Bupivakain 200-400 mg • Morfin sülfat 4-10 mg • Epinefrin 300 µg • Metilprednizolon asetat 40 mg • Cefuroxime 750 mg • Serum Fizyolojik (60 ml volüm) Andersen KV et al. Acta Orthop, 2007
Periartiküler Enjeksiyon • Toplam hacim 60 ml. • %0.5 Şirokain 40 ml • Depomedrol 40 mg • Morfin 0.4 ml • Epinefrin 0.6 ml • Zinnat 750 mg
Diz Artroplastisinde Periartiküler Enjeksiyon Yerleri İnsert yerleştirme öncesi: • Posterior kapsül • Posteromedial ve posterolateral yapılar Redüksiyon sonrası: • Ekstensör mekanizma • Snovia, kapsül, iliotibial bant, periost • Pes anserinus, anteromedial kapsül • Kollateral ligamentler ve orjinleri
Periartiküler Enjeksiyon Basit bir uygulamadır Opioid gereksinimi azaltır Hasta konforunu artırır J Bone Joint Surg Am2006 May;88(5):959-63
Periartiküler Enjeksiyon Protokol olmalıdır İlaçlara bağlı yan etkiler azaltılır J Bone Joint Surg Am 2006 Feb;88(2):282-9
Periartiküler Analjezi • Comparison of peri-and intraarticular analgesia with femoral nerve block after total knee arthroplasty: a randomized clinical trial Acta Orthopaedica 78(2):172-9, 2007 Ropivakain 300 mg Ketorolac 30 mg Epinefrin 0,5 mg
Periartiküler Analjezi • High-dose local infiltration analgesia after hip and knee replacement--what is it, why does it work, and what are the future challenges? • Bupivakain 2-3 mg/kg • Prilokain 5-6 mg/kg Rostlund T. Kehlet H Acta Orthopaedica 78(2):159-61, 2007
Periartiküler Enjeksiyon The use of local periarticular injections in the management of postoperative pain after total hip and knee replacement: a multimodal approach Parvataneni HK Instr Course Lect 2007;56:125-31
Periferik Sinir Bloğu • Lomber Pleksus • Posterior lumbar Pleksus bloğu • Tek doz • Devamlı • Femoral sinir bloğu • Tek doz • Devamlı • Sakral Pleksus • Siyatik sinir bloğu • Tek doz • Devamlı
Periferik Sinir Bloğu • Analgesia for total hip and knee arthroplasty: a multimodal pathway featuring peripheral nerve block Horlocker TT J Am Acad Orthop Surg 2006 Mar;14(3):126-35
Psoas kompartman bloğu CI CI Girişim noktası SİPS L4 L4 L4 L5 CI Girişim noktası CI
FV FA Femoral sinir bloğu İnguinal ligament Girişim noktası
Devamlı Epidural ve Femoral Blok • Postoperative pain management following total knee arthroplasty: a randomized comparison of continuous epidural versus femoral nerve infusion Long T J Knee Surg 2006 Apr;19(2):137-43 Femoral blok; Quadriceps femoriste zayıflık Epidural blok; yan etkiler sık (hipotansiyon,motor blok, kaşıntı, yamalı blok)
Femoral ve Siyatik Blok • Analgesia After Total Knee Arthroplasty: Is Continuous Sciatic Blockade Needed in Addition to Continuous Femoral Blockade? Ben-David, Bruce. Volume 98(3), March 2004, 747-749 Diz arkası ve baldırda yetersiz analjezi
Posterior Lumbar Pleksus bloğu ve Femoral Blok • Posterior lumbar pleksus (PLP) bloğunun etkinliği femoral bloktan üstündür • PLP daha proksimal bir blok olduğu için tüm lomber pleksus bloke olur
3-1 Femoral + Siyatik Blok • Combined continuous "3-in-1" and sciatic nerve blocks provide improved postoperative analgesia with no correlation to catheter tip location after unilateral total knee arthroplasty. Randomized Controlled Trial Journal of Arthroplasty. 22(8):1181-6, 2007 İki sinir birlikte bloke edilmelidir
Femoral Kateter ve Düşük Doz Ketamin İnfüzyonu • Small-Dose Ketamine Infusion Improves Postoperative Analgesia and Rehabilitation After Total Knee Arthroplasty Adam Frédéric Anesth Analg 2005 Feb;100(2):475-80 Devamlı femoral kateter 0.3 ml %0,5 ropivakain Ketamin infüzyonu 3µg/kg
Devamlı Femoral Blok ve İV Opioid • A pilot study on continuous femoral perineural catheter for analgesia after total knee arthroplasty: the effect on physical rehabilitation and outcomes De Ruyter ML Journal of Arthroplasty 21(8):1111-7, 2006 • Devamlı femoral blok • Analjezi daha fazla • Hastanede kısa kalış • Rehabilitasyonda daha iyi
İntravenöz Hasta Kontrollü Analjezi(HKA/PCA) Hastanın bir infüzör pompa aracılığı ile kendine istediği zamanbelirli bir kilitli kalma aralığında, önceden belirlenen miktarda analjezik enjekte etmesidir Periferik sinir kateteri Epidural Subkütan
H.K.A. Ağrı çemberi Ağrı Hasta hemşireyi çağırır Sedasyon Analjezi Hemşire yanıt verir Dozemilir Değerlendirme yapılır Geleneksel İM narkotik analjezisini TERCİH ETMİYORUZ!!!!!...... Enjeksiyon yapılır İlaç belirlenir Enjeksiyon hazırlanır
Hasta Kontrollü Analjezi (HKA) Avantajları ve Yararları • Tedaviye aktif katılım • Plazma ilaç düzeyi sabit, iyi analjezi • Toplam dozda azalma • Erken mobilizasyon • Solunum problemlerinde azalma • Daha kısa yatış süresi
Hasta Kontrollü Analjezi (HKA) Avantajları ve Yararları Sedasyon Analjezi Ağrı
Hasta Kontrollü Analjezi (HKA) Komplikasyonları 1. Teknik komplikasyonlar a) Cihaza ait b) Programa ait 2. Hastaya ait komplikasyonlar Ağrı skoru, bulantı, kusma, sedasyon
Opioid Tedavi; Tramadol+ Morfin • The addition of tramadol to morphine via patient-controlled analgesia does not lead to better post-operative pain relief after total knee arthroplasty Stiller CO Acta Anaesthesiologica Scandinavica 51(3):322-30, 2007
Epidural Analjezi ve Tromboembolizm • Thromboembolism in patients undergoing total knee arthroplasty with epidural analgesia Journal of Arthroplasty 22(5):641-3, 2007 Aug
GATA Anestezi Kliniğinin Protokolü - 1 • İntraoperatif dönem • Kombine spinal-epidural blok • Periartiküler enjeksiyon Bupivacain 20 ml %0.5 Epinefrin 300 mcg Metilprednizolon asetat 40 mg Toplam volüm 60 ml • Postoperatif • Epidural HKA
Epidural HKA Protokolü - 2 • Konsantrasyon: %0.125 mg/ml bupivakain 2 µg/ml fentanyl • Saatlik infüzyon: 4 ml/saat • HKA dozu: 5 ml • Kilitli Kalma süresi: 30 dakika • 4 Saatlik Limit: 30 dakika • Toplam mayi: 100 ml
GATA Anestezi Kliniğinin Protokolü - 3 • İntraoperatif dönem • Kombine spinal-epidural blok • Postoperatif • Epidural kateter başarısız olursa İV HKA ile Tramadol
GATA Anestezi Kliniğinin Protokolü - 4 İ.V. Tramadol HKA Protokolü Konsantrasyon: 5 mg/ml • Saatlik infüzyon: 5 mg/saat • HKA dozu: 20 mg • HKA kilitli kalma süresi: 30 dakika • 4 Saatlik limit:150 mg • Toplam: 500 mg/100 ml
Sonuç • Ortopedi ve Anestezi uzmanları işbirliği yapmalıdır • Birçok yöntem içinden o hastaya uygun yöntem ve ajanın ameliyat öncesi belirlenmesi gerekmektedir • Her kurum kendi protokollerini geliştirmelidir • Akut ağrı ekibi kurulmalıdır