220 likes | 508 Views
SİVAS İLİ KIRSALINDA ASBESTLE İLİŞKİLİ HASTALIK SIKLIĞI VE OLUŞUMUNU ETKİLEYEN FAKTÖRLER (KESİTSEL SAHA ÇALIŞMASI). İSA DÖNGEL 1 , MEHMET BAYRAM 2 , HÜSEYİN YALÇIN 3 , SEFA GÜLTÜRK 4 , NUR DİLEK BAKAN 5.
E N D
SİVAS İLİ KIRSALINDA ASBESTLE İLİŞKİLİ HASTALIK SIKLIĞI VE OLUŞUMUNU ETKİLEYEN FAKTÖRLER (KESİTSEL SAHA ÇALIŞMASI) İSA DÖNGEL1, MEHMET BAYRAM2, HÜSEYİN YALÇIN3, SEFA GÜLTÜRK4, NUR DİLEK BAKAN5 1Sivas Numune Hastanesi, Göğüs Cerrahisi 2Sivas Numune Hastanesi, Göğüs Hastalıkları 3Cumhuriyet Üniversitesi, Jeoloji Mühendisliği Fakültesi Mineraloji ve Petrografi ABD4Cumhuriyet Üniversitesi, Tıp Fakültesi Fizyoloji ABD5Yedikule Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Göğüs Hastalıkları
AMAÇ • Sivas ili kırsalında ofiyolitik ünite olarak bilinen, asbest içeren topraklı bölgelere yakın köylerde asbestle ilişkili hastalıkların (AİH) sıklığını ve buna etki eden faktörleri saptamaktır.
Araştırmaya Sivas ilinde MTA'nın jeoloji haritasında asbest içeren coğrafi bölgenin içinde ve yakınında bulunan 48 köyde yaşayan, • Kontrol grubu olarak asbestli bölgeye uzaklığı en az 25 km olan 8 köyde yaşayan, 35 yaş üstü kişiler alındı. GEREÇ ve YÖNTEM
Tarama YapIlan Köy ve Beldeler Çalışmaya alınan ofiyolitik üniteye yakın (kırmızı işaretli) ve ofiyolitik üniteye uzak köyler (mavi işaretli)
GEREÇ ve YÖNTEM Asbeste bağlı benign ve daha nadir görülen malignhastalıkların tespiti için; n=35.000, α=0.01, d=0,01 ve p=0,05 hesabı ile 2890kişinin alınması gerektiği hesaplandı.
Çalışma alanındaki köylerin her biri bir tabaka kabul edilip ve o tabakadaki nüfusa orantılı olarak köylerden seçilecek birey sayısı belirlendi ve örnekleme yapıldı. • Bireyleri belirlerken de basit rastgele örnekleme yöntemi kullanıldı. • Gönüllülerin araştırmaya dahil edilme şartları, 35 yaş üstü ve o bölgede en az 20 yıl yaşamış olmaları kabul edildi. GEREÇ ve YÖNTEM
GEREÇ ve YÖNTEM Mineralojik Analiz: • Kişilerin ev sıvalarından ve toprak ocaklarından örnekler alındı. • Cumhuriyet Üniversitesi Jeoloji mühendisliği Mineraloji-Petrografi ve Jeokimyasal Araştırma Laboratuarında X-ışını kırınımı ile mineral yapısı tespit edildi.
GEREÇ ve YÖNTEM • Kişilerin PA akciğer grafileri çekildi. • Akciğer grafileri değerlendirilerek patolojik bulgular kaydedildi. • Köylerdeki plevral plak oranı yüzde olarak hesaplandı. • Köylerin ofiyolitik ünitelere uzaklığı kilometre olarak ölçüldü. • Aile ve öz geçmişte malignite ve diğer hastalıklar ve evlerinin yapısı sorgulandı. • Plak oranı ile ofiyolitik ünitelere olan uzaklık, cinsiyet, sigara içme durumu, asbeste maruziyet yılı, beden kitle indeksi arasındaki ilişki belirlendi. • Venöz kan örnekleri alındı.
İstatistiksel Analiz: • Verilerin değerlendirilmesinde, iki ortalama arasındaki farkın önemlilik testi, ki kare testi, varyans analizi, Tukey testi, lojistik regresyon analizi uygulandı. • Yanılma düzeyi 0,05 olarak alındı. GEREÇ ve YÖNTEM
Ofiyolitik ünitelere yakın yerlerden alınan örneklerin mineralojik analizi
Ofiyolitik ünitelere uzak yerlerden alınan örneklerin mineralojik analizi
Asbestle ilişkili hastalık oluşumuna etki eden faktörlerin çok değişkenli lojistik regresyon analizi sonuçları *Ofiyolitik üniteye her bir kilometre yakınlaşmanın (1-0.88) x100 formülü ile, AiH oluşumu riskinde %12 artışa neden olduğu saptandı.**Vücut kitle indeksinde 1 birim azalmanın (1-0.96) x100 formülü ile, AiH oluşumu riskinde %4 artışa neden olduğu saptandı.
Sivas ili kırsalında ofiyolitik ünitelere yakın yaşayan insanlarda AİH oranı yüksektir. • AİH oluşumuna etki eden en önemli risk faktörleri, • İleri yaş, • Erkek cinsiyet, • Düşük beden kitle indeksi, • Ofiyolitik ünitelere yakın yaşamak olarak tespit edildi. SONUÇ