Czynniki psychologiczne w NT

1. Czynniki psychologiczne w NT Małgorzata Cackowska

2. Ciśnienie tętnicze Mechanizmy regulacji Autoregulacja Ciśnienie tętnicze = Pojemność minutowa x Opór obwodowy Nadciśnienie = Pojemność minutowa i/lub  Opór obwodowy  Obciążenie wstępne  Kurczliwość Skurcznaczyń Przerostścian naczyń  Objętośćpłynów Redystrybucjapłynów Hyper-insulinemia  Powierzchnifiltracji RetencjaNa+ w nerkach Aktywnośćukładuwspółczulnego Zmianybłonkomórkowych RAA Nadmiernapodaż Na+ Zmianygenetyczne Zmianygenetyczne Otyłość Czynnikiśródbłonkowe Stres Kaplan 1999

3. Badania nad etiologią i patogenezą NTTrudności • Różny udział czynników genetycznych i środowiskowych u poszczególnych chorych i populacji • Nadciśnienie tętnicze jest zdefiniowane arbitralnie • Cecha ujawnia się późno w 3-4 dekadzie • Obserwowane odchylenia mogą być skutkiem a nie ich przyczyną

4. Mechanizmy wzrostu ciśnienia tętniczego • Wypadkowa złożonych czynników • Każdy z czynników zależy od pozostałych

5. Udział OUN w regulacji ciśnienia

6. Postulowane psychologiczne czynniki ryzyka • Lek wolnofalowy • Depresja • Stres • Reaktywność • defensywność • Gniew • Ekspresja lub supresja gniewu

7. Zaburzenia neurotransmisji w układzie nerwowym w NT • uk. Katecholaminergiczny • Uk. Cholinergiczny • Uk. Histaminergiczny • zwiazki imidazolowe • Uk. Serotoninergiczny • Uk. Glutaminergiczny • Uk. GABA-ergiczny • Uk.angiotensynoergiczny • Uk. Wazopresynoergiczny • Peptydy natriuretyczne (endotelina, neuropeptyd Y) • Peptydy opioidowe • Uk. nitrergiczny

8. Zaburzenia neurotransmisji w układzie nerwowym w depresji • Uk. Serotoninergiczny • Uk. Katecholaminergiczny (noradrenalina) • Uk. Cholinergiczny

9. uk. Katecholaminergiczny Uk. Cholinergiczny Uk. Histaminergiczny zwiazki imidazolowe Uk. Serotoninergiczny Uk. Glutaminergiczny Uk. GABA-ergiczny Uk.angiotensynoergiczny Uk. Wazopresynoergiczny Peptydy natriuretyczne (endotelina, neuropeptyd Y) Peptydy opioidowe Uk. nitrergiczny Uk. Serotoninergiczny Uk. Katecholaminergiczny (noradrenalina) Uk. Cholinergiczny NT a depresja

10. uk. Katecholaminergiczny Uk. Cholinergiczny Uk. Histaminergiczny zwiazki imidazolowe Uk. Serotoninergiczny Uk. Glutaminergiczny Uk. GABA-ergiczny Uk.angiotensynoergiczny Uk. Wazopresynoergiczny Peptydy natriuretyczne (endotelina, neuropeptyd Y) Peptydy opioidowe Uk. nitrergiczny Hamowanie wychwytu noradrenaliny Blokowanie receptora alfa-1-adrenergicznego Blokowanie receptora alfa-2-adrenergicznego Hamowanie wychwytu serotoniny Blokownie receptora 5-HT2 Hamowanie wychwytu dopaminy Działanie cholinolityczne (rec. muskarynowy) Diałanie przeciwhistaminowe(rec. H1 i H2) Blokowanie „szybkich” kanałow sodowych Czy leki p/depresyjne modyfikują teżuk.neuroprzekazników kontrolujących uk. krążenia? regulacja uk.krążeniaPunkty uchwytu antydepresantów

11. Depression as a risk factor after coronary artery bypass surgery • Zbadano 817 pacjentów operowanych w Duke Medical Center. • Pacjenci wypełniali bezpośrednio przed zabiegiem i 6 miesiecy po nim , skale depresji CES-D. • Wyniki wskazywały że depresja po CABG jest niezależnym czynnikiem ryzyka zgonu i powinna być monitorowana i ew. leczona. James A.BlumenthalLancet 2003

12. Clinical Effectiveness and Safety of Citalopram in Patients With Depression After Myocardial Infarction • Citalopram (20 mg/day for 42 days) was given to 20 patients (mean age 54,4±2,5 years) with depression after myocardial infarction. This was associated with substantial antidepressive effect (50% and more lowering of the total score of the Beck depression questionnaire) in 89% of patients, reduction of number and severity of somatic complaints, and improvement of parameters of quality of life. Citalopram did not affect blood pressure and according to Holter ECG monitoring data produced no arrhythmogenic or proischemic effects. Overall tolerability of citalopram was good however 21% of patients experienced slight drowsiness, dizziness or sweating. G.V. Pogosova, N.I. Zhidko, T.G. Mikheeva, I.Kh. Baichorov

13. Depressive Symptoms Are Related to Higher Ambulatory Blood Pressure in People Wih Family History of Hypertension • Grupa badana to 177 osob z +wywiadem rodzinnym w kierunku NT • Grupa kontrolna to 137 osob z –wywiadem • Wszystkich poddano 24 godzinnemu ABP • Kazdy wypełnił kwestionariusz Becka • Mierzona poziom noradrenaliny w 24 h zbiorce moczu

14. Wyniki: • Zwiekszony wskaznik depresji w obydwu grupach był związany z wyższym HR i wyższym steżeniem norepinefryny w moczu • Tylko w grupie z + wywiadem rodzinnym wyższy wskaznik depresji związany był z wyższym ciśnieniem w ABP • Zależnośc ta była mocniejsza gdy dwoje rodzicow miało NT Karen M. Grewen , Department of Psychiatry University of North Carolina

15. Postulowane psychologiczne czynniki ryzyka • Lęk wolnofalowy • Depresja • Stres • Reaktywnośc • defensywność • Gniew • Ekspresja lub supresja gniewu

16. Czyniki ryzyka NT • Genetyczne • Środowiskowe • „styl życia” • Brak wysiłku fizycznego • Chroniczny stres • Palenie tytoniu , alkohol, dieta • Deprywacja snu

17. Co to jest zły styl życia ?

18. Czynniki psychologiczne w NT • Lek • Strach • Gniew • Depresja • Stres

19. Czym sa tzw. „Czynniki psychologiczne ” ? • Lek • Strach • Gniew • Depresja • Stres

20. Jak zmierzyc czynniki psychologiczne?

21. TESTY • Są to NARZĘDZIA • Mierząone różnice pomiędzy osobami, lub reakcjami różnych osób. • Test psychologiczny jest obiektywny i wystandaryzowany. • Jako narzędzia są tworzone z instrukcjami, a interpretacja wyników odbywa się na podstawie norm uzyskanych podczas STANDARYZACJI testu.

22. Standaryzacja testu • To ujednolicenie procedury przeprowadzenia testu i oceny wyników. • Ustalenie norm jest empiryczne , na reprezentatywnej grupie ludzi, składającej się z osób dla jakich ma on być przeznaczony. • Wynik nic nie znaczy dopóki nie zostanie oceniony na tle grupy. (Badania na skali Becka w Polsce.)

23. Obiektywnosc testu • Nie mogą zależeć od subiektywnych sądów badajacych. (wynik powinien być powtarzalny niezależnie od tego kto go przeprowadzał.)

24. Rzetelność testu • Jest to zgodność uzyskanych wyników przez te same osoby, gdy bada się je tym samym testem w odstepie czasu. Np:w poniedzialek twój iloraz inteligencji na teście X ,wynosił 110, a w piątek 80. (badanie Interheart?)

25. Association of psychosocial risk factors with myocardial infarction i 11119 cases and 13648 controls-The INTERHEART study • Metoda: zadano 4 pytania dotyczace: stresu w domu, w pracy, problemow finansowych i znaczacych wydarzen zyciowych w ostatnim czasie. • Wyniki: pacjenci po zawale znaczaco czesciej odpowiadali twierdzaco na wszystkie 4 pytania (p< 0,0001) • Wnioski: stres jest zwiazany z wiekszym ryzykiem wystapienia zawalu serca. ???? Annika Rosengren Lancet 2004

26. Trafność testu • To stopień , w jakim rzeczywiście mierzymy to co ma mierzyc test. • Czyli, czy spełnia on swoją funkcję. • Potrzebne są dodatkowe zewnetrzne kryteria, mierzące daną cechę. • Np:test predyspozycji medycznych,a średnia ocen ze studiów. • Wysoki współczynnik trafności byłby wtedy gdy…………..

27. DLACZEGO STOSOWANIE TESTOW PSYCHOLOGICZNYCH POWINO PODLEGAC KONTROLI ? • “ Czy moglabym dostac arkusz Stanford- Bineta? Moj syn bedzie nim w przyszłym tygodniu badany przy przyjmowaniu do szkoły, więc chciałabym z nim pocwiczyć, żeby mogł się dostać. ”

28. DLACZEGO STOSOWANIE TESTOW PSYCHOLOGICZNYCH POWINO PODLEGAC KONTROLI? “ Moja koleżanka z pokoju studiuje psychologie i dała mi test osobowości. Okazało się , że jestem neurotyczką. Tak się zdenerwowałam, że od od tego czasu nie chodzę na wykłady. ”

29. DLACZEGO STOSOWANIE TESTOW PSYCHOLOGICZNYCH POWINO PODLEGAC KONTROLI ? “ W zeszłym roku prowadziliście badania naukowe nad nowym testem osobowości i dawaliście go naszym pracownikom. Chcielibyśmy wciągnąć wyniki do ich akt personalnych.”

32. Environmental influences on blood pressure and the role of job strain. • Proba oceny czy czynniki psychospołeczne maja zwiazek z pierwotnym NT. • Badano testem oceniajacym poziom stresu w pracy (job strain) • Stosowano calodobowy pomiar ciśnienia tętniczego krwi.

33. Wyniki: • Ambulatory monitoring has shown that most people have their highest pressures during working hours. • Job strain has been related to coronary heart disease, and a number of studies have shown that it is also associated with higher ambulatory blood pressures. • Men in high strain jobs also show an increased left ventricular mass.

34. Wnioski: • CONCLUSIONS: Job strain is a risk factor for hypertension in men, but not in women.Pickering TG, Devereux RB, James GD, Gerin W, Landsbergis P, Schnall PL, Schwartz JE.Hypertension Center, New York Hospital-Cornell Medical Center, NY 10021, USA.

35. Psychological changes accompanying and mediating stress-management training for essential hypertension. • In a previous controlled study, 21 participants with essential hypertension were treated with a program based on education, relaxation and D'Zurilla problem-solving training.

36. Wyniki: • Correlation and multiple regression analyses revealed that, when clinic blood pressure (BP) values were considered, increases in problem-solving abilities were correlated with systolic and diastolic BP reductions for participants in the stress-management condition, and they mediated partially the antihypertensive effects of stress-management training on BP. Garcia-Vera MP, Sanz J, Labrador FJ.Universidad Complutense de Madrid, Spain.

37. Neuroendocrine or behavioral effect of acute or chronic stress in Wistar Kyoto (WKY) and Spontaneously hypertensive (SHR) rats. • Szcury ze szczepu SHR po dwuminutowym ‘stresowaniu ‘ wykazywaly znaczaco wieksza aktywacje ukl. HPA niz szczury WKY. Jednoczesnie zachowanie SHR nie zdradzalo cech leku tak jak szczurow WKY. • Wniosek: Olha Roman Czech Republic.

38. Aleksytymia a NT • 137 kobiet i mężczyzn z rozpoznanym NT ( nie leczonych) porównano z 147 grupą normotensyjną. Badano:ekspresję gniewu, aleksytymie,poziom lęku oraz oznaczano czynniki ryzyka tj. otyłość, spożycie sodu i alkoholu.

39. Wyniki: • Aleksytymia jest czynnikiem ryzyka NT, niezależnym od BMI, spożycia Na, czy alkoholu. Antti Jula Hypertension 1999

40. Metaanaliza • ‘ A Quantitative Reviev of Prospective Evidence Linking Psychological Factors With Hypertension Development . ‘ Thomas Rutledge and Brenda E. Hogan Psychosomatic Medicine

41. Wnioski: • Nie ma jednoznacznego związku między rozwojem NT , a czynnikami psychologicznymi. • Wymaga to przeprowadzenia dalszych badan w tym kierunku.

42. CECS • Mierzy ekspresje emocji, a nie ich obecność. • Jest wystandaryzowany w warunkach polskich • Jest prosty dla badanego • Jest obiektywny , gdyz jest to kwestionariusz samooceny • Wyniki sa w skali punktowej • Trafnośc ?

43. KONIEC