660 likes | 679 Views
Konsekwencje otwarcia niemieckiego rynku pracy dla pracowników i pracodawców z Dolnego Śląska. PREZENTACJA WYNIKÓW BADAŃ. Obserwatorium Dolnośląskiego Rynku Pracy i Edukacji Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
E N D
Konsekwencje otwarcia niemieckiego rynku pracy dla pracowników i pracodawców z Dolnego Śląska PREZENTACJA WYNIKÓW BADAŃ Obserwatorium Dolnośląskiego Rynku Pracy i Edukacji Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Warszawa, październik 2011
O projekcie Tytuł projektu: Konsekwencje otwarcia niemieckiego rynku pracy dla pracowników i pracodawców z Dolnego Śląska Obserwatorium Dolnośląskiego Rynku Pracy i Edukacji realizowane przez Dolnośląski Wojewódzki Urząd Pracy w Wałbrzychu w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki - Poddziałanie6.1.2. Wykonawca:
O projekcie Cel główny projektu: • Zbadanie sytuacji w obszarze rynku pracy i edukacji po otwarciu niemieckiego rynku pracy dla Polaków w kontekście wyzwań i kierunków rozwoju dolnośląskiego rynku pracy Podwójny charakter badania: • Charakter diagnostyczny – pełna i wieloaspektowa diagnoza konsekwencji otwarcia niemieckiego rynku pracy dla pracowników i pracodawców z Dolnego Śląska mających wpływ na kształtowanie regionalnego rynku pracy oraz regionalnego systemu edukacji • Charakter monitorujący – kompleksowy monitoring zagadnień związanych z regionalnym rynkiem pracy i regionalnym systemem edukacji w kontekście otwarcia niemieckiego rynku pracy
O projekcie Komponenty projektu: • Etap I - analiza desk-research • Etap II - badania jakościowe • Etap III - badania ilościowe Harmonogram projektu: Analiza deskresearch Panel ekspercki Indywid. wywiady pogłębione na Dolnym Śląsku Indywid. wywiady pogłębione w Niemczech Ankiety telefoniczne mieszkańcy Dolnego Śląska Ankiety telefoniczne pracodawcy z Dolnego Śląska Ankiety telefoniczne pracodawcy z Niemiec Panel ekspercki BADANIA JAKOŚCIOWE BADANIA ILOŚCIOWE
Otwarcie niemieckiego rynku pracy: uwarunkowania i konsekwencje – podejście koncepcyjne stymulanty destymulanty
Wyniki badania Czy 1 maja 2011 r. wpłynął na dolnośląski rynek pracy?
Skala wyjazdów do Niemiec po 1 maja 2011 r. „Nie stało się nic, co by mogło być uznane za skutek otwarcia granic.” [IDI, ZWIĄZEK ZAWODOWY_SUBR. LEGNICKO-GŁOGOWSKI] „Nie widać żadnej rewolty na rynku pracy. Życie toczy się dalej.” [IDI, ORGANIZACJA PRACODAWCÓW_WROCŁAW] • Wywiady pogłębione, czerwiec/lipiec 2011
Wyjazdy do Niemiec po 1 maja 2011 r. - skala • Czy po otwarciu niemieckiego rynku pracy z dniem pierwszego maja tego roku jacykolwiek pracownicy Państwa firmy wyjechali do pracy do Niemiec? • Badanie ilościowe: pracodawcy Dolnego Śląska, wrzesień/październik 2011; N=309
Wyjazdy do Niemiec po 1 maja 2011 r. - zawody • zawody budowlane • pracownicy wyspecjalizowani – budowniczy stropów, monter instalacji grzewczych • pracownicy niewyspecjalizowani – ogólna kategoria pracowników budowlanych • inne zawody techniczne (monter, hydraulik, ślusarz) • kierowcy • zawody tradycyjnie związane z rynkiem niemieckim: opiekunki, pomoc domowa • kasjerzy • Badanie ilościowe: pracodawcy Dolnego Śląska, wrzesień/październik 2011; N=309
Trudności w znalezieniu pracowników po 1 maja 2011 r. „My nie odczuliśmy na razie problemu ze znalezieniem pracowników do pracy w Polsce, dla polskich pracodawców.” [IDI, AGENCJA PRACY_WROCŁAW] „ Zaczynamy mieć problemy z tym, że zaczyna nam brakować pracowników produkcyjnych.” [IDI, AGENCJA PRACY_WROCŁAW] • Ale to nie wynika wyłącznie z otwarcia granic • Wywiady pogłębione, czerwiec/lipiec 2011
Trudności w znalezieniu pracowników po 1 maja 2011 r. • Czy po pierwszym maja trudniej jest Państwa firmie znaleźć nowych pracowników z racji tego, że wyjechali do Niemiec? • Badanie ilościowe: pracodawcy Dolnego Śląska, wrzesień/październik 2011; N=309
Trudności w znalezieniu pracowników po 1 maja 2011 r. – zawody • Badanie ilościowe: pracodawcy Dolnego Śląska, wrzesień/październik 2011; N=309
Presja płacowa • Czy po pierwszym maja w Państwa firmie pojawiła się ze strony pracowników presja na wzrost płac wynikająca z otwarcia niemieckiego rynku pracy? • Badanie ilościowe: pracodawcy Dolnego Śląska, wrzesień/październik 2011; N=309
Presja płacowa - zawody • Badanie ilościowe: pracodawcy Dolnego Śląska, wrzesień/październik 2011; N=309
Kto najbardziej doświadcza skutków otwarcia niemieckiego rynku pracy? • Badanie ilościowe: pracodawcy Dolnego Śląska, wrzesień/październik 2011; N=309
Zainteresowanie pracowników dolnośląskich wyjazdami do Niemiec Poszukują, są nastawieni na pracowników, wychodzą. Będę przygotowywał […] II edycję Targów Pracy, […] Niemcy już wyrazili zainteresowanie, mówię o urzędzie pracy z Niemiec - będzie chciał wziąć udział i pomoże również przy zaproszeniu pracodawców niemieckich. Co świadczy o tym, że jest to zapotrzebowanie na polskiego pracownika [AGENCJA PRACY_ SUBR. JELENIOGÓRSKI] Niemcy chcą przede wszystkim pracowników dobrze wykwalifikowanych […]zatrudnienie Polaków będzie zależeć raczej od ich dostępności w danym regionie [ZWIĄZEK ZAWODOWY_BAWARIA] • Wywiady pogłębione, czerwiec/lipiec 2011
Zatrudnianie Polaków przez niemieckich pracodawców po 1 maja 2011 - skala Czy w Państwa firmie są zatrudnieni lub byli zatrudnieni pracownicy z Polski? • Badanie ilościowe: pracodawcy z Niemiec, wrzesień/październik 2011; N=182
Zatrudnianie Polaków przez niemieckich pracodawców po 1 maja 2011 - zawody, branże • zawody z grupy rzemieślników i robotników przemysłowych – głównie: pracownicy budowlani, robotnicy drogowi • zawody na poziomie techników i personelu średniego szczebla – szczególnie: elektrycy, elektrotechnicy, spedytorzy, handlowcy • zawody z grupy pracowników usług i sprzedawców – głównie: barmani, kelnerzy, pracownicy ochrony osób i mienia • Badanie ilościowe: pracodawcy z Niemiec, wrzesień/październik 2011; N=182
Wyjazdy mieszkańców Dolnego Śląska do pracy do Niemiec po 1 maja 2011 Targi robione przez EURES, są targi pracy przygraniczne. […]w zeszłym roku organizatorzy narzekali, że tam „pies z kulawą nogą” się praktycznie nie zjawił. […] W tym roku były tłumy, że nie można się było przepchać, i to też o czymś świadczy, że jest jakiś taki oddźwięk i zainteresowanie. [AGENCJA PRACY_WROCŁAW] • Wywiady pogłębione, czerwiec/lipiec 2011
Wyjazdy mieszkańców Dolnego Śląska do pracy do Niemiec po 1 maja 2011 […]ludzie zaczęli przychodzić i widząc, że tych ofert nie ma zbyt dużo, zaczęło się rozczarowanie, a wręcz pretensje – że tyle miało być ofert, że tak dużo się oferowało, i niestety ofert nie ma, i co dalej. […]stopniowo przez te dwa miesiące, jeśli chodzi o zainteresowanie klientów, to ono maleje [AGENCJA PRACY_SUBR. LEGNICKO-GŁOGOWSKI] Wielu Polaków już pracuje w usługach. Przed otwarciem oczekiwaliśmy dużo więcej aplikacji. A w rzeczywistości tak dużo się nie pojawiło. [ORGANIZACJA PRACODAWCÓW_SAKSONIA] • Wywiady pogłębione, czerwiec/lipiec 2011
Wyjazdy mieszkańców Dolnego Śląska do pracy do Niemiec po 1 maja 2011 • Badanie ilościowe: mieszkańcy Dolnego Śląska, wrzesień/październik 2011; N=401
Wyjazdy mieszkańców Dolnego Śląska do pracy do Niemiec po 1 maja 2011 • Badanie ilościowe: mieszkańcy Dolnego Śląska, wrzesień/październik 2011; N=401
Wyjazdy mieszkańców Dolnego Śląska do pracy do Niemiec po 1 maja 2011 - zawody • w grupie pracowników prac prostych – głównie: pomoce domowe, sprzątaczki, pracownicy przy uprawach i hodowli w rolnictwie • w grupie robotników przemysłowych i rzemieślników – szczególnie: pracownicy budowlani (ogólnie), murarz, ślusarz, glazurnik, monter, malarz, stolarz • w grupie techników i pracowników średniego szczebla – głównie: opiekunki, technicy mechanicy • Badanie ilościowe: mieszkańcy Dolnego Śląska, wrzesień/październik 2011; N=401
Wyjazdy mieszkańców Dolnego Śląska do pracy do Niemiec po 1 maja 2011 POWIAT ZGORZELECKI Czy ktoś z pozostałych członków Pana / Pani gospodarstwa domowego pracował kiedykolwiek w Niemczech? Czy ktoś z pozostałych członków Pana / Pani gospodarstwa domowego pracował w Niemczech po pierwszym maja? • Badanie ilościowe: mieszkańcy Dolnego Śląska, wrzesień/październik 2011; N=401
Wyjazdy mieszkańców Dolnego Śląska do pracy do Niemiec po 1 maja 2011 POZOSTAŁE POWIATY DOLNEGO ŚLĄSKA Czy ktoś z pozostałych członków Pana / Pani gospodarstwa domowego pracował kiedykolwiek w Niemczech? Czy ktoś z pozostałych członków Pana / Pani gospodarstwa domowego pracował w Niemczech po pierwszym maja? • Badanie ilościowe: mieszkańcy Dolnego Śląska, wrzesień/październik 2011; N=401
Zmiany w szarej strefie po 1 maja 2011 POWIAT ZGORZELECKI POZOSTAŁE POWIATY Czy zna Pan / Pani osoby, które pracując wcześniej w Niemczech na czarno zalegalizowały swoje zatrudnienie po pierwszym maja 2011? • Badanie ilościowe: mieszkańcy Dolnego Śląska, wrzesień/październik 2011; N=401
Wyniki badania Obawy, przewidywania, prognozy
Wyjazdy do Niemiec – obawy polskich pracodawców • Czy obawia się Pan / Pani większego odpływu pracowników do Niemiec z Państwa firmy w ciągu najbliższych 12 miesięcy? • Badanie ilościowe: pracodawcy Dolnego Śląska, wrzesień/październik 2011; N=309
Trudności w znajdywaniu nowych pracowników - obawy polskich pracodawców • Czy według Pana / Pani w ciągu najbliższych 12 miesięcy trudniej będzie znaleźć nowych pracowników z powodu wyjazdów do Niemiec? • Badanie ilościowe: pracodawcy Dolnego Śląska, wrzesień/październik 2011; N=309
Presja płacowa – obawy polskich pracodawców • Czy obawia się Pan / Pani większej presji płacowej ze strony pracowników spowodowanej otwarciem niemieckiego rynku pracy w ciągu najbliższych 12 miesięcy? • Badanie ilościowe: pracodawcy Dolnego Śląska, wrzesień/październik 2011; N=309
Zatrudnianie polskich pracowników – przewidywania niemieckich pracodawców Czy prawdopodobne jest, że w Państwa firmie w ciągu najbliższych 12 miesięcy zostaną zatrudnieni pracownicy z Polski? • Badanie ilościowe: pracodawcy z Niemiec, wrzesień/październik 2011; N=182
Zatrudnianie polskich pracowników – przewidywania: zawody • Badanie ilościowe: pracodawcy z Niemiec, wrzesień/październik 2011; N=182
Zainteresowanie wyjazdami do pracy za granicę - pracownicy POWIAT ZGORZELECKI POZOSTAŁE POWIATY POWIAT ZGORZELECKI POZOSTAŁE POWIATY • Czy rozważa Pan / Pani poszukiwanie i/lub podjęcie pracy za granicą w ciągu najbliższych 12 miesięcy? • Badanie ilościowe: mieszkańcy Dolnego Śląska, wrzesień/październik 2011; N=401
Potencjalne wyjazdy pracowników do Niemiec – charakterystyka • Badanie ilościowe: mieszkańcy Dolnego Śląska, wrzesień/październik 2011; N=401
Potencjalne wyjazdy pracowników do Niemiec – charakterystyka • Badanie ilościowe: mieszkańcy Dolnego Śląska, wrzesień/październik 2011; N=401
Wyniki badań Motywy i bariery wyjazdów. Stymulanty i destymulanty
Stymulanty – co sprzyja wyjazdom? • WNIOSKI Z BADAŃ JAKOŚCIOWYCH: • Braki na rynku pracy w Niemczech • Wyższe zarobki w Niemczech, ale i tak niższe stawki z punktu widzenia pracodawców • Wysokie kwalifikacje, wielozadaniowość Polaków, wysoka jakość pracy • Lepsza asymilacja. Bliskość kulturowa Polaków • Tradycje emigracyjne, rodzina, znajomi w Niemczech • Lepsza, wyższa kultura zatrudniania, pracy i prawa pracy • Pozytywny wizerunek i postawy społeczne wobec polskich pracowników • Podkreślana łatwość transportu • Wywiady pogłębione, czerwiec/lipiec 2011
Stymulanty – co sprzyja wyjazdom? W nawiasach podane średnie wartości ocen istotności przyznawanych przez respondentów na skali od 1 do 5. • Badanie ilościowe: pracodawcy Dolnego Śląska, wrzesień/październik 2011; N=309
Stymulanty – co sprzyja wyjazdom? • Badanie ilościowe: mieszkańcy Dolnego Śląska, wrzesień/październik 2011; N=401
Stymulanty - powody zatrudniania polskich pracowników W nawiasach podany procent wskazań „tak” dla danego powodu • Badanie ilościowe: pracodawcy z Niemiec, wrzesień/październik 2011; N=182
Stymulanty - obszary największej i najmniejszej atrakcyjności polskich pracowników Jak Pan/i ocenia atrakcyjność polskich pracowników? – ocena na skali od 1 do 10, średnie ocen • Badanie ilościowe: pracodawcy z Niemiec, wrzesień/październik 2011; N=182
Destymulanty – co przeciwdziała wyjazdom? WNIOSKI Z BADAŃ JAKOŚCIOWYCH • Brak znajomości języka niemieckiego – główna bariera wyjazdów • Wyczerpanie się „potencjału emigracyjnego” • Negatywny wpływ na sytuację rodzinną • Nierówności płacowe w niektórych branżach (rolnictwo) • Bariery psychologiczne, niechęć do mobilności • Biurokracja, tłumaczenie dokumentów, długi czas trwania procesu rekrutacyjnego • Problemy z uznawaniem kwalifikacji • Niemiecki „socjal” – bardzo małe znaczenie • Wywiady pogłębione, czerwiec/lipiec 2011
Destymulanty – co przeciwdziała wyjazdom? W nawiasach podane średnie wartości ocen istotności przyznawanych przez respondentów na skali od 1 do 5. • Badanie ilościowe: pracodawcy Dolnego Śląska, wrzesień/październik 2011; N=309
Destymulanty – co przeciwdziała wyjazdom? • Badanie ilościowe: mieszkańcy Dolnego Śląska, wrzesień/październik 2011; N=401
Destymulanty – co przeciwdziała wyjazdom? W nawiasach podane średnie wartości ocen istotności przyznawanych przez respondentów na skali od 1 do 5. • Badanie ilościowe: pracodawcy Dolnego Śląska, wrzesień/październik 2011; N=309
Destymulanty - obszary najmniejszej atrakcyjności polskich pracowników Mieszkańcy - ocena własnej znajomości języka niemieckiego: • Badanie ilościowe: mieszkańcy Dolnego Śląska, wrzesień/październik 2011; N=401
Wymogi pracodawców niemieckich • Hipoteza na podstawie wywiadów jakościowych: • Niemcy obniżają wymagania językowe. Możliwe będzie doszkalanie z języka niemieckiego w miejscu pracy. • Weryfikacja w badaniach ilościowych: Czy w Państwa firmie mógłby zostać zatrudniony pracownik o nieadekwatnej znajomości języka niemieckiego, ale dobrych kwalifikacjach zawodowych, i doszkolony językowo w trakcie pracy? • Badanie ilościowe: pracodawcy z Niemiec, wrzesień/październik 2011; N=189
Wyniki badania Edukacja – zachęty ze strony Niemiec, mobilność
Mobilność edukacyjna do Niemiec • Wskazanie, że w powiecie realizowane są programy zachęt edukacyjnych dla uczniów / studentów: • 40% powiat zgorzelecki, 27% pozostałe powiaty • Procent badanych, którzy znają przynajmniej jedną osobę, która wyjechała do Niemiec w celach edukacyjnych po 1 maja 2011 • 30% powiat zgorzelecki, 14% pozostałe powiaty • Badanie ilościowe: mieszkańcy Dolnego Śląska, wrzesień/październik 2011; N=401