Projekty współfinansowane ze środków UE – zarządzanie i rozliczanie

1. Projekty współfinansowane ze środków UE – zarządzanie i rozliczanie dr Michał Bitner mwbitner@uw.edu.pl Akademia Liderów Samorządowych 2009/2010

2. Plan prezentacji • Prawno-instytucjonalne otoczenie realizacji projektów • Kwalifikowalność projektów i wydatków • Pomoc publiczna w projektach samorządowych • Zarządzanie cyklem projektu • Analiza finansowa i ekonomiczna projektów

3. Prawno-instytucjonalne otoczenie realizacji projektów Programowanie i realizacja polityki spójności 2007-2013

4. Reforma polityki spójności 2006 • Utrzymanie dotychczasowej wagi budżetu polityki spójności (1/3 budżetu UE) • Koncentracja działań na trzech nowych celach: konwergencja (81% budżetu polityki spójności), konkurencyjność regionalna i zatrudnienie (16%), europejska współpraca terytorialna (kontynuacja Inicjatywy Wspólnotowej INTERREG) • Ograniczenie liczby funduszy strukturalnych • Rezygnacja z Inicjatyw Wspólnotowych (EQUAL, INTERREG, LEADER, URBAN) • Uproszczenie systemu wdrażania (np. brak uzupełnień programu) • Zachowanie podstawowych zasad: wieloletniego programowania, partnerstwa, współfinansowania i ewaluacji • Finansowanie jednofunduszowe, ale cross-financing • Maksymalne współfinansowanie – 85% wydatków kwalifikowanych

5. Podstawy prawne polityki strukturalnej – rozporządzenia wykonujące delegację Traktatu • Rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1260/1999 • Rozporządzenie (WE) nr 1080/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1783/1999 • Rozporządzenie Rady (WE) nr 1084/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające Fundusz Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1164/94 • Rozporządzenie (WE) nr 1081/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1784/1999 • Rozporządzenie (WE) nr 1082/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej (EUWT) • Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1828/2006 z dnia 8 grudnia 2006 r. ustanawiające szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 oraz rozporządzenia (WE) nr 1080/2006

6. Perspektywa finansowa 2007-2013

7. Sprawa polska • Całe terytorium Polski kwalifikuje się do objęcia wsparciem w ramach celu „konwergencja” • Polska kwalifikuje się do objęcia wsparciem z CF (45,6% DNB UE-25 pc ppp 2000-2002) • Do celu współpracy transgranicznej kwalifikują się 44 NUTS 2 • Do celów współpracy międzyregionalnej, sieci współpracy i wymiany doświadczeń kwalifikuje się całe terytorium Polski (ponieważ kwalifikuje się całe terytorium Wspólnoty)

9. Podstawowe zasady funkcjonowania SF • Komplementarność i spójność • Uzupełnienie działań krajowych (także na poziomie regionalnym i lokalnym), uzupełnienie innych instrumentów finansowych Wspólnoty • Spójność pomocy funduszy z działaniami, politykami i priorytetami Wspólnoty • Obowiązek wykazania spójności w strategicznych wytycznych, narodowych strategicznych ramach odniesienia i programach operacyjnych • Koordynacja z pomocą z EFFROW, EFR, interwencją EBI i innych instrumentów finansowych

10. Podstawowe zasady funkcjonowania SF – c.d. • Ukierunkowanie na priorytety Unii • promowanie konkurencyjności • tworzenie miejsc pracy, w tym osiąganie celów wyznaczonych w pakiecie Wzrost i zatrudnienie – zintegrowane wytyczne na lata 2005–2008 określonych decyzją Rady 2005/600/WE (1). • Earmarking: dla państw wchodzących w skład Unii przed 1.5.2004 – 60 % wydatków na cel konwergencja oraz 75 % wydatków na cel konkurencyjność regionalna i zatrudnienie zostaje przeznaczone na określone wyżej priorytety (cele Strategii Lizbońskiej) • Wartości docelowe, oparte są na kategoriach wydatków strukturalnych • Nowe państwa członkowskie mogą, ale nie muszą realizować powyższej zasady (Polska zobowiązała się zachować pułap) • Klasyfikacja wydatków strukturalnych: • Załącznik IV do rozporządzenia 1083/2004 (wydatki „lizbońskie”) • Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26 października 2007 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji wydatków strukturalnych

11. Podstawowe zasady funkcjonowania SF – c.d. • Programowanie - system wieloletniego programowania zorganizowanego w kilku etapach obejmujących określenie priorytetów, finansowania oraz systemu zarządzania i kontroli • Partnerstwo • Między Komisją a państwem członkowskim • Między państwem członkowskim a właściwymi władzami regionalnymi, lokalnymi, miejskimi, partnerami gospodarczymi i społecznymi, innymi odpowiednimi podmiotami reprezentującymi społeczeństwo obywatelskie • Partnerstwo obejmuje przygotowanie, realizację, monitorowanie i ewaluację programów operacyjnych

12. Podstawowe zasady funkcjonowania SF – c.d. • Subsydiarność (pomocniczość) • Art. 5 Traktatu: Wspólnota powinna działać w granicach kompetencji nadanych jej Traktatem oraz w granicach jej celów określonych Traktatem. W dziedzinach, w których kompetencja Wspólnoty nie jest wyłączna, Wspólnota działa w zgodzie z zasadą subsydiarności, ale tylko wówczas i o ile cele proponowanego działania nie mogą być w wystarczający sposób osiągnięte przez państwa członkowskie i w związku z tym – ze względu na skalę lub efekty proponowanego działania - mogą być osiągnięte w większym stopniu przez Wspólnotę • Zasada traktatowa dotyczy relacji między Wspólnotą a państwami członkowskimi (a nie regionami) • Prowadzenie polityki spójności należy do kompetencji państw członkowskich, zatem interwencja Wspólnota podlega kryteriom subsydiarności

13. Podstawowe zasady funkcjonowania SF – c.d. • Proporcjonalność • Zasoby finansowe i administracyjne wykorzystywane przez Komisję i państwa członkowskie do wdrażania funduszy w odniesieniu do: wyboru wskaźników produktu i rezultatu, ewaluacji, ogólnych zasad dotyczących systemów zarządzania i kontroli oraz sprawozdawczości – powinny być proporcjonalne do całkowitej kwoty wydatków alokowanej na dany program operacyjny

14. Podstawowe zasady funkcjonowania SF – c.d. • Dodatkowość – wsparcie z SF nie może zastępować publicznych lub równoważnych wydatków strukturalnych ponoszonych przez państwo członkowskie • Dla regionów objętych celem Konwergencja Komisja i państwa członkowskie określają poziom publicznych lub równoważnych wydatków strukturalnych, jaki państwo członkowskie utrzymuje we wszystkich właściwych regionach w okresie programowania. • Poziom wydatków ponoszonych przez państwo członkowskie objęty jest decyzją Komisji w sprawie narodowych strategicznych ram odniesienia • Szczegóły określone w dokumencie metodologicznym Komisji

15. Podstawowe zasady funkcjonowania SF – c.d. • Zasady „horyzontalne” (obejmujące wszystkie polityki), których obowiązek respektowania wynika przede wszystkim z Traktatu: • Równe traktowanie kobiet i mężczyzn • Zakaz dyskryminacji w szczególności w dostępie do SF (dostępność dla osób niepełnosprawnych) • Zasada zrównoważonego rozwoju – cele SF mają być osiągane w ramach zrównoważonego rozwoju • Zasada zgodności (compliance)

16. Podstawowe zasady funkcjonowania SF w zakresie zarządzania finansowego • Zarządzanie podzielone – budżet UE w zakresie SF wykonywany jest przez państwa członkowskie, z tym że Komisja: • Sprawdza istnienie i funkcjonowanie systemów zarządzania i kontroli • Zawiesza płatności jeśli systemy zawodzą • Sprawdza płatności na refinansowanie i decyduje o decommitments • Prawidłowe zarządzanie finansowe (sound financial management)

17. Strategiczne wytyczne Wspólnoty dot. spójności proponowane przez Komisję, przyjmowane przez Radę za zgodą Parlamentu 1 Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia proponowane przez państwo członkowskie, uzgadniane z Komisją 2 Programy Operacyjne proponowane przez region, zatwierdzane przez Komisję 3 Uszczegółowienia programów operacyjnych ustalane przez instytucję zarządzającą 4 Strategiczny follow-up i coroczna debata przez Radę UE na wiosnę, w oparciu o roczny raport Komisji i państw członkowskich 5 Hierarchia dokumentów planowania strategicznego

18. Zintegrowane wytyczna dla wzrostu i zatrudnienia Integrated Guidelines for Growth and Jobs Zintegrowany Pakiet Wytycznych (ZPW) Broad Economic Policy Guidelines Employment Policy Guidelines 6 wytycznych makroekonomicznych 9 wytycznych mikroekonomicznych 8 wytycznych dotyczących problematyki zatrudnienia 18

19. Zintegrowane wytyczne a wymagane strategie i dokumenty Rada Europejska ZINTEGROWANE WYTYCZNE DLA WZROSTU I ZATRUDNIENIA Wspólna Polityka Rybacka Polityka Spójności WPR STRATEGICZNE WYTYCZNE DLA SPÓJNOŚCI (SGC) STRATEGICZNE WYTYCZNE UE DLA POLITYKI ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH STRATEGICZNE WYTYCZNE DLA ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU SEKTORA RYBOŁÓWSTWA I NADBRZEŻNYCH OBSZARÓW RYBACKICH Komisja Europejska Państwa członkowskie Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia (NSRF) Narodowy Plan Strategiczny dla Rybołówstwa Narodowa Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich Krajowy Program Reform

20. Strategiczne wytyczne dla spójności • Rada ustanawia strategiczne wytyczne dla spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej, określające indykatywne ramy interwencji funduszy, z uwzględnieniem innych stosownych polityk Wspólnoty • Strategiczne wytyczne są ustanawiane z uwzględnieniem zintegrowanych wytycznych, składających się z ogólnych wytycznych polityki gospodarczej oraz wytycznych dotyczących zatrudnienia

21. Strategiczne wytyczne dla spójności – c.d. • Europa – atrakcyjniejsze miejsce inwestowania i pracy • Rozwój infrastruktury transportu • Wzmocnienie synergii między ochroną środowiska i wzrostem gospodarczym • Zmniejszenie zależności od tradycyjnych źródeł energii przez zwiększenie efektywności energetycznej i wspieranie rozwoju energii odnawialnej • Wiedza i innowacje dla rozwoju • Wzrost i lepsze ukierunkowanie inwestycji w zakresie RTD • Wspieranie innowacji i promocja przedsiębiorczości • Promocja społeczeństwa informacyjnego dla wszystkich • Zwiększenie dostępności finansowania • Więcej i lepsze miejsca pracy • Zwiększenie liczby zatrudnionych i modernizacja systemów osłony socjalnej • Zwiększenie mobilności zawodowej pracowników i elastyczności rynku pracy • Zwiększenie inwestycji w HC • Podniesienie jakości zarządzania • Zdrowa siła robocza

22. Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia (NSRF) na okres 2007-2013 • Cel – zapewnienie zgodności wsparcia z SGC oraz zgodności krajowego programu reform z priorytetami Wspólnoty • Treść: • analiza dysproporcji, słabości i potencjału rozwojowego • strategię rozwoju, w tym priorytety tematyczne i terytorialne • wykaz programów operacyjnych dla celów „konwergencja” i „konkurencyjność regionalna i zatrudnienie” • indykatywna roczna alokacja z każdego funduszu na poszczególne programy • opis sposobu, w jaki wydatki przyczynią się do realizacji priorytetów Unii w zakresie promowania konkurencyjności i tworzenia miejsc prac • w odniesieniu do regionów objętych celem „konwergencja”: • przewidywane działania na rzecz zwiększenia wydajności administracji • kwota całkowitych rocznych środków przewidzianą w ramach EFRROW oraz EFR • informacje wymagane dla potrzeb weryfikacji ex ante przestrzegania zasady dodatkowości • w odniesieniu do państw członkowskich kwalifikujących się w ramach CF - informacje na temat mechanizmów koordynacji między samymi programami operacyjnymi oraz między tymi programami a EFRROW i EFR

23. Programy operacyjne – zasady ogólne • Każdy program operacyjny obejmuje okres 2007-2013 i dotyczy tylko jednego z celów polityki spójności • Każdy program może być finansowany tylko z jednego funduszu, z wyjątkiem programów operacyjnych w zakresie infrastruktury transportowej i środowiska finansowanych łącznie z ERDF i CF • ERDF i ESF mogą finansować, w sposób komplementarny i w granicach pułapu 10 % finansowania wspólnotowego każdej osi priorytetowej programu operacyjnego, działania objęte zakresem pomocy z innego funduszu, o ile są one konieczne do odpowiedniej realizacji operacji i bezpośrednio z nią powiązane • Programy operacyjne celu „konwergencja” opracowywane są co najmniej na poziomie NUTS 2; programy finansowane z CF opracowywane są dla kraju

24. Programy operacyjne 2007-2013

25. Zasady prawa wspólnotowego a przepisy prawa krajowego • Ustawa z 6.12.2006 o zasadach prowadzenia polityki rozwoju • Dotyczy tylko polityki spójności, nie dotyczy programów finansowanych z EFRROW i EFR • Szczególna pozycja Ministra Rozwoju Regionalnego (MRR) • wykonuje zadania państwa członkowskiego określone w przepisach rozporządzenia 1083/2006 • opracowuje i przedstawia RM do zatwierdzenia, po zasięgnięciu opinii właściwego ministra albo zarządu województwa, propozycję podziału środków budżetu państwa i środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej między poszczególne programy operacyjne • zapewnia zgodność programów operacyjnych z przepisami UE • prowadzi negocjacje z Komisją w celu uzgodnienia treści programów operacyjnych • współpracuje w zakresie przygotowywania regionalnych programów operacyjnych, monitoruje i kontroluje przebieg ich realizacji oraz zwraca się do zarządów województw z wnioskami dotyczącymi usprawnienia sposobu ich realizacji • występuje do Komisji z wnioskiem o dokonanie przesunięć środków między programami lub między priorytetami • certyfikuje Komisji Europejskiej prawidłowość poniesienia wydatków w ramach programów operacyjnych

26. Polityka rozwoju • Polityka rozwoju - zespół wzajemnie powiązanych działań podejmowanych i realizowanych w celu zapewnienia trwałego i zrównoważonego rozwoju kraju oraz spójności społeczno-gospodarczej i terytorialnej, w skali krajowej, regionalnej lub lokalnej • Politykę rozwoju prowadzą: • Rada Ministrów – w skali kraju • samorząd województwa - w skali regionu • samorząd powiatowy i gminny - w skali lokalnej • Politykę rozwoju prowadzi się na podstawie strategii rozwoju (strategii rozwoju kraju, strategii sektorowych, strategii ponadregionalnych, strategii rozwoju województw, strategii rozwoju lokalnego – powiatów i gmin), programów operacyjnych oraz planów wykonawczych

27. Strategia rozwoju kraju • Podstawowe dokumenty planowania strategicznego: • Strategia rozwoju kraju (przyjęta przez Radę Ministrów w dniu 27.06.2006) – w zakresie wymaganym przez ustawę: dokument planistycznym określający podstawowe uwarunkowania, cele i kierunki rozwoju kraju w wymiarze społecznym, gospodarczym i terytorialnym, obejmując okres co najmniej 7 lat • Strategie sektorowe – mogą wykraczać poza okres objęty SRK • Krajowy program reform (przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 28.12.2005) – w zakresie wynikającym z odnowionej strategii lizbońskiej • Narodowe strategiczne ramy odniesienia – w zakresie wynikającym z rozporzadzenia 1083/2006 • SRK uwzględnia kierunki rozwoju zawarte w dokumentach strategicznych oraz politykach Unii Europejskiej • SRK określa zasady i wyznacza ramy instytucjonalne koordynacji różnych polityk horyzontalnych, wchodzących w skład polityki rozwoju – w szczególności tych, które są filarami europejskiej perspektywy finansowej w latach 2007-2013: polityki konkurencyjności, spójności, Wspólnej Polityki Rolnej i Wspólnej Polityki Rybackiej

28. Strategia rozwoju kraju a strategie sektorowe • Zawartość strategii rozwoju kraju i strategii sektorowych • diagnoza sytuacji społeczno-gospodarczej (w odniesieniu do sektora objętego strategią) • prognoza trendów rozwojowych w okresie objętym strategią • cele strategiczne polityki rozwoju (w danym sektorze) • kierunki interwencji podmiotów prowadzących politykę rozwoju • kierunków wspierania rozwoju regionów środkami pochodzącymi z budżetu państwa lub ze źródeł zagranicznych • wskaźniki realizacji • określenie systemu realizacji oraz ram finansowych • Projekt SRK opracowuje MRR, uchwala Sejm w formie ustawy, podlega okresowej aktualizacji • Projekt strategii sektorowej opracowuje właściwy minister, opiniuje MRR, uchwala Rada Ministrów

29. Szczegółowy opis priorytetów programu operacyjnego • Wytyczne MRR, 26 ust. 1 pkt 2 ustawy • kompendium wiedzy dla beneficjentów na temat typów i możliwości realizacji projektów w ramach poszczególnych programów operacyjnych • Projekt opracowuje IZ, formalnie ocenia DKS MRR, zatwierdza IZ (decyzja/uchwała zarządu) • DZIAŁANIA, które oznacza operację lub grupę operacji realizujących cel określony dla danego priorytetu charakteryzujących się jednolitym systemem wdrażania (jedna instytucja odpowiedzialna za wdrożenie operacji/grup operacji)

30. Zakres szczegółowego opisu priorytetów • Informacje na temat programu operacyjnego: • podstawowe informacje: status, cel, zakres, okres obowiązywania, data przyjęcia, procedurę wprowadzania zmian • skrócony opis PO/RPO; • ogólne informacje dotyczące sposobu finansowania programu: opis montażu finansowego, źródła finansowania (EBI, kredyty, leasing) • informacje na temat kwalifikowalności • opis systemu wyboru projektów w ramach PO/RPO: tryb dokonywania wyboru projektów w ramach programu operacyjnego na poziomie działania: (konkursowy, systemowy, indywidualny, o wartości netto powyżej 25 mln euro), procedurę oceny formalnej i merytorycznej wniosku, elementy podlegające ocenie, instytucję odpowiedzialną za wydanie ostatecznej decyzji w sprawie dofinansowania projektu i podpisanie umowy/decyzji o przyznaniu wsparcia dla projektu, procedura odwoławcza • wykaz dokumentów służących realizacji PO/RPO: wszystkie dokumenty niezbędne dla beneficjenta

31. Zakres szczegółowego opisu priorytetów - c.d. • Informacje na temat priorytetów i działań PO/RPO • skrócony opis priorytetu • szczegółowy opis działań realizowanych w ramach priorytetu w podziale na działania i tryby realizacji • Załączniki: indykatywna tabela finansowa zobowiązań dla programu operacyjnego w podziale na priorytety i działania z przyporządkowaniem kategorii interwencji; poziom wydatków pochodzących z funduszy strukturalnych w ramach PO programu operacyjnego przeznaczonych na realizację Strategii Lizbońskiej, tabela wskaźników produktu i rezultatu na poziomie działania; lista projektów kluczowych w ramach priorytetu; propozycje kryteriów formalnych i merytorycznych wyboru finansowanych operacji (do zatwierdzenia przez Komitet Moniotorujący) • Na podstawie zawartej w uszczegółowieniu propozycji IZ przygotowuje kryteria wyboru finansowanych operacji, które zaczną obowiązywać po ich akceptacji przez KM

32. Tryby wyboru projektów • W ramach PO mogą być dofinansowane, zgodnie z kryteriami zatwierdzonymi przez Komitet Monitorujący, projekty: • indywidualne - o strategicznym znaczeniu dla realizacji programu, wskazywane przez IZ • systemowe, w tym również projekty pomocy technicznej - polegające na realizacji zadań publicznych przez podmioty działające na podstawie odrębnych przepisów, w zakresie określonym przepisami prawa i dokumentami strategiczno-programowymi przyjętymi przez Radę Ministrów • wyłonione w trybie konkursu

33. Konkurs • IZ (IP, IW) w celu wyłonienia projektów do dofinansowania w trybie konkursowym ogłasza konkurs na swojej stronie internetowej • Ogłoszenie powinno zawierać następujące informacje: • rodzaj projektów podlegających dofinansowaniu • rodzaj podmiotów, które mogą ubiegać się o dofinansowanie • kwotę środków przeznaczonych na dofinansowanie projektów • poziom dofinansowania projektów, jako procent wydatków objętych dofinansowaniem (kwalifikowalnych) • maksymalną kwotę dofinansowania projektu, o ile kwota taka została ustalona • kryteria wyboru projektów • termin rozstrzygnięcia konkursu • wzór wniosku o dofinansowanie projektu • termin, miejsce i sposób składania wniosków o dofinansowanie projektu • wzór umowy o dofinansowanie projektu • informację o środkach odwoławczych przysługujących wnioskodawcy w ramach systemu realizacji PO

34. Konkurs – c.d. • IZ (IP, IW) w dniu ogłoszenia konkursu zamieszcza w dzienniku o zasięgu ogólnopolskim lub regionalnym informację o konkursie, ze wskazaniem adresu strony internetowej, na której zamieszczono ogłoszenie o konkursie • Do czasu zawarcia wszystkich umów o dofinansowanie projektu z beneficjentami wyłonionymi w konkursie lub w wyniku rozpatrzenia środków odwoławczych przewidzianych w ustawie, instytucja ogłaszająca konkurs nie może spowodować pogorszenia zasad konkursu, warunków realizacji projektu oraz nakładać na podmioty ubiegające się o dofinansowanie dodatkowych obowiązków, chyba że konieczność zmiany wynika ze zobowiązań międzynarodowych lub przepisów innych ustaw • IZ (IP, IW) zgodnie z systemem realizacji PO, ogłasza na swojej stronie internetowej listę projektów konkursowych, które zostały zakwalifikowane do dofinansowania • Właściwa IZ (IP, IW) pisemnie informuje wnioskodawcę o wynikach oceny jego projektu

35. Kryteria oceny projektów • Formalna 0/1 (spełnia/nie spełnia) – kryteria formalne • Strategiczna – punktowa, można równolegle z merytoryczną • Merytoryczna horyzontalna i szczegółowa – punktowa, eksperci zewnętrzni • Wykonalności technicznej, technologicznej, finansowej, ekonomicznej – 0/1 – eksperci zewnętrzni

36. Tryby konkursowe • Zamknięty z preselekcją • Ocena formalna • Ocena strategiczna i merytoryczna • Lista rankingowa • Ocena wykonalności • Zamknięty bez preselekcji • Ocena formalna • Ocena wykonalności • Ocena strategiczna i merytoryczna • Otwarty (bez preselekcji) • Ocena formalna • Ocena wykonalności • Ocena strategiczna i merytoryczna

37. Projekty indywidualne • Wytyczne MRR w zakresie jednolitego systemu zarządzania i monitorowania projektów indywidualnych, zgodnych z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju • Projekty indywidualne - przedsięwzięcia o strategicznym znaczeniu dla realizacji PO, wskazywane przez IZ (lista indykatywna, tzn. podane informacje dotyczące poszczególnych projektów mają charakter orientacyjny) • Projekty podstawowe • Projekty rezerwowe • Umieszczenie projektu na liście jest warunkową deklaracją jego realizacji i związane jest z zarezerwowaniem środków w ramach budżetu danego priorytetu PO na realizację projektu • Uzyskanie dofinansowania zależy od spełnienia przez projekt wymogów formalnych i merytorycznych dotyczących przygotowania odpowiedniej dokumentacji i gotowości do wdrożenia

38. Środki odwoławcze • W przypadku negatywnej oceny projektu wnioskodawca może wnieść środki odwoławcze przewidziane w systemie realizacji PO, w terminie, trybie i na warunkach tam określonych • System realizacji PO musi uwzględniać co najmniej jeden środek odwoławczy przysługujący wnioskodawcy w trakcie ubiegania się o dofinansowanie • W rozpatrywaniu środków odwoławczych nie mogą brać udziału osoby, które na jakimkolwiek etapie dokonywały czynności związanych z określonym projektem, w tym były zaangażowane w jego ocenę • Właściwa instytucja informuje wnioskodawcę na piśmie o wynikach procedury odwoławczej wraz z pouczeniem o możliwości wniesienia skargi do WSA • Nie podlegają rozpatrzeniu środki odwoławcze, które pomimo odpowiedniego pouczenia w informacji o wyniku oceny, zostały wniesione po terminie lub w sposób sprzeczny z pouczeniem lub do niewłaściwej instytucji

39. Skarga do WSA • Po wyczerpaniu środków odwoławczych przewidzianych w systemie realizacji PO i po otrzymaniu informacji o negatywnym wyniku procedury odwoławczej wnioskodawca może w tym zakresie wnieść skargę do WSA • Skarga jest wnoszona przez wnioskodawcę w terminie 14 dni od dnia otrzymania informacji o wyniku procedury odwoławczej do właściwego WSA wraz z kompletną dokumentacją w sprawie, obejmującą wniosek o dofinansowanie wraz z informacją w przedmiocie oceny projektu, kopie wniesionych środków odwoławczych oraz informacji o wyniku procedury odwoławczej • W wyniku rozpatrzenia skargi sąd może w instrukcyjnym terminie 30 dni od wniesienia skargi: • uwzględnić skargę, stwierdzając, że ocena projektu została przeprowadzona w sposób naruszający prawo, przekazując jednocześnie sprawę do ponownego rozpatrzenia przez właściwą IZ lub IP • oddalić skargę w przypadku jej nieuwzględnienia • umorzyć postępowanie w sprawie, jeżeli z jakichkolwiek względów jest ono bezprzedmiotowe

40. Skarga kasacyjna do NSA • Wnioskodawca lub właściwa instytucja pośrednicząca lub zarządzająca może wnieść skargę kasacyjną do NSA w terminie 14 dni od dnia doręczenia rozstrzygnięcia wojewódzkiego sądu administracyjnego wraz z kompletną dokumentacją w sprawie • Skarga jest rozpatrywana w terminie 30 dni od dnia jej wniesienia • Wniesienie skargi: • po terminie • niekompletnej • bez uiszczenia opłaty sądowej w terminie wniesienia skargi • w każdym przypadku powoduje pozostawienie skargi bez rozpatrzenia • Procedura odwoławcza nie wstrzymuje zawierania umów o dofinansowanie z wnioskodawcami, których projekty zostały zakwalifikowane do dofinansowania

41. Kwalifikowalność projektów i wydatków Granice współfinansowania

42. Zasada współfinansowania • Zasada współfinansowania: w odniesieniu do pozyskiwania środków = wkład funduszy powinien być uzupełniany innymi środkami • Wkład na poziomie programów operacyjnych - obliczany w stosunku do całkowitych wydatków kwalifikowanych albo do publicznych wydatków kwalifikowanych • Limity określone w rozporządzeniu • Wkład na poziomie osi priorytetowych • Plan finansowy programu operacyjnego • Wkład na poziomie działań • Uszczegółowienie programu operacyjnego • Wkład na poziomie projektów • Uszczegółowienie programu operacyjnego

43. Pojęcie i regulacja kwalifikowalności • Kwalifikowalność dotyczy wydatków finansujących projekty wybrane (zatwierdzone) przez instytucję zarządzającą PO albo na jej odpowiedzialność zgodnie z kryteriami ustalonymi przez komitet monitorujący • Reguły kwalifikowalności określone na poziomie krajowym poza wyjątkami przewidzianymi w regulacjach dotyczących funduszy • Hierarchia reguł: • Reguły zawarte w prawie wspólnotowym • Reguły zawarte w wytycznych MRR • Reguły określone dla każdego PO przez instytucję zarządzającą – mogą być bardziej restrykcyjne • Jeżeli wsparcie stanowi pomoc publiczną – dodatkowo stosuje się reguły kwalifikowalności pomocy

44. Zasady ogólne • Początek okresu kwalifikowalności: 1.1.2007 lub data przedstawienia PO Komisji (jeśli wcześniejsza); koniec okresu: 31.12.2015 • Kwalifikowalność dotyczy wydatków faktycznie zapłaconych w tym okresie (ujęcie kasowe - rozchód środków pieniężnych z kasy lub rachunku bankowego), z wyjątkiem: • Wkładów rzeczowych • Kosztów amortyzacji • Kosztów ogólnych (overheads) • Wymienione pozycje mogą być kwalifikowalne, jeżeli • Tak stanowią krajowe reguły kwalifikowalności • Kwota wydatku jest stwierdzona fakturą lub równoważnym dokumentem księgowym • W przypadku wkładów rzeczowych – współfinansowanie z funduszy nie może przekroczyć całkowitych wydatków kwalifikowalnych pomniejszonych o wartość wkładów rzeczowych

45. Wyłączenia – ERDF (art. 7 1080/2006) • Odsetki od zadłużenia • Zakup gruntu za kwotę przekraczającą 10% całkowitych wydatków kwalifikowalnych operacji; w szczególnie uzasadnionych przypadkach, IZ może stosować wyższą stopę dla projektów w zakresie środowiska • Likwidacja elektrowni jądrowych • Odzyskiwalny VAT • Wydatki na mieszkalnictwo, chyba że • Będą programowane w ramach projektów dotyczących zintegrowanego rozwoju miejskiego lub osi priorytetowej dla obszarów doświadczających lub zagrożonych fizyczną degradacją i wykluczeniem społecznym (lista kryteriów przyjęta przez Komisję) • Alokacja wydaktów na mieszkalnictwo nie będzie przekraczać 3% alokacji z ERDF na dany PO • Będą dotyczyć multi-family housing lub budynków należących do władz publicznych lub operatorów non-profit przeznaczonych dla gospodarstw domowych o niskich dochodach lub dla osób o specjalnych potrzebach

46. Wyłączenia – ESF (art. 11 1081/2006) • Podlegający zwrotowi VAT • Odsetki od zadłużenia • Zakup mebli, wyposażenia, pojazdów, infrastruktury, nieruchomości i gruntów • Ale kwalifikujące są następujące koszty: • dodatki lub wynagrodzenia wypłacane przez stronę trzecią na rzecz uczestników danej operacji i poświadczone beneficjentowi • w przypadku grantów – koszty pośrednie zadeklarowane ryczałtowo do wysokości 20 % bezpośrednich kosztów operacji • koszty amortyzacji środków trwałych alokowane odpowiednio do czasu trwania operacji, o ile na nabycie tych aktywów nie zostały wykorzystane dotacje publiczne

47. Wyłączenia – CF (art. 3 1084/2006) • Odsetki od długu • Zakup gruntu za kwotę przekraczającą 10% całkowitych wydatków kwafikowalnych danej operacji • Mieszkalnictwo (housing) • Likwidacja elektrowni nuklearnych • Odzyskiwalny VAT

48. Zakres geograficzny kwalifikowalności • Zgodny z regułami ogólnymi z zastrzeżeniem wyjątków • Konwergencja: • projekt współfinansowany z SF lub CF musi być realizowany w granicach administracyjnych obszaru objętego programem, w ramach którego jest realizowany, chyba że projekt przynosi znaczące korzyści dla obszaru objętego wsparciem przez dany program oraz w PO zawarto odpowiednie postanowienia w tym zakresie i zaakceptowano realizację projektu w takim kształcie w umowie o dofinansowanie projektu • EWT – Współpraca przygraniczna • w szczególnie uzasadnionych okolicznościach ze środków EFRR mogą być współfinansowane wydatki poniesione poza obszarami wsparcia danego programu, a mianowicie na terenie NUTS III sąsiadujących z obszarami objętymi wsparciem w ramach danego PO, a także na terenie obszarów otoczonych przez obszary sąsiadujące; suma tego rodzaju wydatków nie może przekroczyć 20% alokacji EFRR przyznanej na dany PO • wydatki poniesione przez partnerów projektu, których stała siedziba mieści się poza obszarami wsparcia przewidzianymi w ramach danego programu, mogą zostać uznane za kwalifikowalne, o ile bez udziału tych partnerów cele projektu nie mogłyby zostać osiągnięte

49. Warunki „kwalifikowalności” projektu • Projekt jest kwalifikowalny (może być objęty wsparciem) jeżeli • beneficjent jest uprawniony do złożenia wniosku w ramach danego priorytetu /działania • jest zgodny z PO oraz Szczegółowym opisem priorytetów • przyczynia się do realizacji celów danego priorytetu /działania • jest zgodny z horyzontalnymi politykami Wspólnoty, w tym w szczególności z politykami w zakresie: równości mężczyzn i kobiet oraz niedyskryminacji, zrównoważonego rozwoju, konkurencji, zamówień publicznych, środowiska oraz społeczeństwa informacyjnego, • jest zgodny z kryteriami wyboru określonymi przez Komitet Monitorujący • spełnia warunek trwałości (durability)

50. Trwałość projektu – art. 57 rozporządzenia ogólnego • Instytucja zarządzająca zapewnia, że wsparciem objęte są tylko operacje trwałe • Operacja jest trwała jeżeli w okresie 5 lat od daty jej ukończenia (3 lat - w przypadku projektów realizowanych w celu utrzymania inwestycji lub miejsc pracy stworzonych przez SME) nie będzie podlegać istotnej modyfikacji • wpływającej na istotę projektu lub warunki jego implementacji albo przyznającej firmie lub jednostce publicznej nieuzasadnioną korzyść oraz • wynikającej albo ze zmiany natury własności obiektu infrastruktury albo z zaprzestania działalności produkcyjnej • Operację uważa się za zakończoną jeżeli czynności nią objęte zostały faktycznie wykonane a wszystkie wydatki beneficjentów i odpowiedni wkład publiczny – faktycznie zapłacone; w takim przypadku przez datę zakończenia projektu należy rozumieć termin realizacji projektu określony w umowie o dofinansowanie • Instytucja zarządzająca informuje Komisję w sprawozdaniu rocznym o istotnych modyfikacjach • Wypłacone kwoty objęte są procedurą odzyskania