Prawo procesowe I

1. Prawo procesowe I wykład 10: zasady procesowe

2. zasady procesowe w Rzymie i dziś - stanowią opis przyjętych regulacji, - znajdują w nich swoje odzwierciedlenie, - wzajemnie na siebie oddziałują, - stanowią dyrektywy sprawności działania, - wyrażają też inne wartości realizowane przez prawo

3. skargowość bez inicjatywy powoda proces się nie rozpocznie zasada dyspozycyjności, czyli rozporządzalności - strony rozporządzają przedmiotem postępowania - stosowanymi tam środkami volenti non fit iniuria zasada oficjalności

4. kontradyktoryjność • forma kontradyktoryjna, gdyż postępowanie polega na wystąpieniach dwóch przeciwstawnych stron • kontradyktoryjność, czyli sporność, jest też zasadą, ponieważ materiał procesowy gromadzą w postępowaniu strony zasada inkwizycyjności, czyli śledczości

5. jawność • przebieg procesu może być obserwowany przez dowolne zainteresowane nim osoby

6. ustność • strony procesu mogą swobodnie, używając słów, prezentować swoje stanowisko w postępowaniu

7. zasada równości i wysłuchania stron • „powodowi nie wolno tego, na co nie pozwala się pozwanemu” – non debet actorilicere, quodreo non permittitur (D. 50,17,41pr.) • każda ze stron powinna mieć prawo do wypowiedzi. Zasada „niech będzie wysłuchana i druga strona” – audiatur et altera pars (por. Sen. Med. 199–200, Dz 25,17)

8. bezpośredniość • w obu fazach procesu zapoznawano się bezpośrednio z żądaniami i twierdzeniami stron, zaś apudiudicem - z dowodami • „po południu niech sędzia przysądzi przedmiot sporu na korzyść obecnego” (T. 1,8)

9. Bezpłatność