RADA MIASTA KRAKOWA „GOSPODARKA ODPADAMI KOMUNALNYMI W KRAKOWIE”

1. RADA MIASTA KRAKOWA „GOSPODARKA ODPADAMI KOMUNALNYMI W KRAKOWIE” ZAKŁAD TERMICZNEGO PRZEKSZTAŁCANIA ODPADÓW KOMUNALNYCH DLA MIASTA KRAKOWA – ROZWIĄZANIE ALTERNATYWNE Dr inż. Tadeusz Pająk Akademia Górniczo – Hutnicza w Krakowie Kraków – 22 października 2008 r.

2. ZAKRES PREZENTACJI: • Zakład mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów (MBA) jako alternatywa dla spalarni odpadów na przykładzie projektu dla M. Krakowa, • ZTPOK jako niezbędny element krakowskiego systemu gospodarki odpadami.

3. MBA VERSUS MVA czyli: ZAKŁAD MECHANICZNO-BIOLOGICZNEGO PRZETWARZANIA ODPADÓW, JAKO ALTERNATYWA DLA ZTPOK NA PRZYKŁADZIE PROJEKTU DLA MIASTA KRAKOWA

4. MBA VERSUS MVA ZASADNICZE PYTANIA: Czy dla Miasta Krakowa jest potrzebna instalacja typu MBA i jak duża. Czy instalacja typu MBA będzie w stanie sprostać wymaganiom prawnym w zakresie składowania przetworzonych odpadów, a także odzysku energii. Czy instalacja MBA może nie współpracować z zakładem termicznego przekształcania odpadów przetworzonych w „paliwo”. Czym w sensie prawnym jest taki zakład? Czy paliwo z MBA nie jest odpadem? Czy zakład taki nie jest spalarnią? Projekty instalacji MBA odrzuconych w Polsce – dlaczego?? Instalacje MBA w opinii ekspertów z Niemiec i Austrii. Czy w innych krajach UE buduje się instalacje MBA?

5. MBA VERSUS MVA ZASADNICZE PYTANIA: Czy Miastu Kraków jest potrzebna instalacja typu MBA i jak duża. Odpowiedź: Kraków ma już szeroko rozbudowany system kompleksowego zagospodarowania odpadów. Nie ma w nim miejsca na instalację MBA i związany z tym nowy system zbioru odpadów (suche -mokre dla około 550 tys. mieszkańców??). Jedynym jego uzupełnieniem może być wyłącznie spalarnia odpadów. Jeśli uznać hipotetycznie, że taka instalacja byłaby niezbędna to jej skala powinna wynosić około 250 000 Mg/rok, a nakład inwestycyjny rzędu 350 mln zł. Czy jest celowym inwestować tak duże pieniądze??? Czy MBA zyska akceptację???

6. CZEGO OBOK SPALARNI BRAKUJE W KRAKOWSKIM MODELU KOMPLEKSOWEJ GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI? ??? Krakowski system gospodarki odpadami już obecnie zawiera: • rozbudowany system selektywnego zbierania odpadów, system „suche – mokre” ma charakter pilotowy. • nowoczesną sortownię odpadów, • nowoczesną kompostownie odpadów, • bezpieczne ekologicznie składowisko odpadów. Niezbędnym uzupełnieniem systemu powinny być: • zbiorcze place selektywnego gromadzenia odpadów, • instalacja do przeróbki odpadów, wielkogabarytowych i złomu elektronicznego, • spalarnia odpadów resztkowych.

7. MIEJSCE I ROLA ITPOK W SYSTEMIE ZAGOSPODAROWANIA ODPADÓW PROJEKTOWANY UDZIAŁ METOD TERMICZNYCH OKOŁO 52%

8. MBA VERSUS MVA ZASADNICZE PYTANIA: 2. Czy instalacja typu MBA będzie w stanie sprostać wymaganiom prawnym w zakresie składowania przetworzonych odpadów (czy odpowiednio zredukuje węgiel biogenny w materiale kierowanym na składowisko)‏ Odpowiedź: Doświadczenia niemieckie i austriackie wskazują, że redukcja frakcji organicznej może być bardzo trudna. Na składowiska zostanie skierowane po przetworzeniu około 40% masy odpadów. W przypadku spalarni około 10%. Ponadto wyprodukowane z frakcji wysokokalorycznej „paliwo” pozostaje nadal odpadem i wymaga termicznego przekształcania, jak dla spalarni bądź współspalarni odpadów.

9. MBA VERSUS MVA ZASADNICZE PYTANIA: 3. Czy instalacja MBA może nie współpracować z zakładem termicznego przekształcania „paliwa” powstałego z przetworzonych odpadów. Odpowiedź: Instalacja MBA powinna współpracować z zakładem termicznego przekształcania wyprodukowanego w tej instalacji paliwa z odpadów (paliwo zastępcze, wtórne, alternatywne, formowane). Przekazanie „paliwa” do cementowni czy energetyki może być nierealne. Cementowania wykorzysta energię w „paliwie” dla swoich potrzeb, energetyka nie spełni wymagań prawnych. Nie ma zysku z „zielonej energii”, nie ma ciepła dla mieszkańców, w konsekwencji mieszkaniec zapłaci drożej.

10. MBA VERSUS MVA ZASADNICZE PYTANIA: 4. Czym w sensie prawnym jest zakład na „paliwo” z MBA? Czy nie jest spalarnią? Ile będzie kosztować? Odpowiedź: Zakład taki będzie w sensie prawnym spalarnią odpadów, gdyż spalanie tego rodzaju „paliw” nadal obowiązują te same reguły jak dla odpadów. „Paliwo” z MBA nie jest produktem!! Elektrownie nie będą stać w kolejce po jego odbiór!!! Jeśli taki zakład ma być w systemie MBA, a być powinien, to jego koszt wyniesie około 450 mln zł.

11. MBA VERSUS MVA ZASADNICZE PYTANIA: 4a. Czy „paliwo” z MBA jest odpadem a może produktem??? Proszę sprawdzić pod adresem: http:/ec.europa.eu/prelex nr sprawy 2005/0281/COD. Według stanu na 01.10.2008 przekazano do Parlamentu Europejskiego opinię Komisji w sprawie poprawek w drugim czytaniu do projektu nowej dyrektywy ramowej o odpadach. Wśród aktualnie przyjętych poprawek do tej dyrektywy nie ma mowy o zmianie statusu paliw z odpadów. W uzasadnieniu do poprawki nr 34 przyjętej przez Komisję Europejską po drugim czytaniu wręcz zapisano:"...Zgodnie z obowiązującym prawem UE odpady, które są przetwarzane na paliwo, nie przestają być odpadami do czasu ich termicznego przekształcenia lub spalenia....„

12. MBA VERSUS MVA ZASADNICZE PYTANIA: 4a. Czy „paliwo” z MBA jest odpadem??? Ciąg dalszy Nie ma też informacji o zmianie statusu paliw z odpadów na stronie organizacji ERFO, grupującej najpoważniejszych wytwórców paliw z odpadów w Europie. Ponadto: Podstawowym dokumentem opisującym system klasyfikacyjny paliw alternatywnych jest opracowana przez Europejski Komitet Normalizacyjny (CEN) Specyfikacja Techniczna /CEN/TS 15359 Solid recovered fuels -- specifications and classes/. Według informacji zawartych w tym dokumencie (definicja), paliwo SRF może być wytwarzane wyłącznie z odpadów innych niż niebezpieczne i stosowane tylko w instalacjach spełniających standardy emisyjne, wynikające z dyrektywy 2000/76/EC dotyczącej spalania odpadów.

13. MBA VERSUS MVA ZASADNICZE PYTANIA: 5. Instalacje MBA odrzucone w Polsce – dlaczego?? Odpowiedź: Profesjonalnie opracowane Studia Wykonalności pod kątem potrzeb i ekonomicznego uzasadnienia instalacji typu MBA dla miast Białegostoku (2007) i Gdańska (2008) dały odpowiedź negatywną. W miastach tych nie będą budowane zakłady termicznego wykorzystania paliw wyprodukowanych w instalacji MBA lecz tradycyjne spalarnie odpadów, takie jak zaplanowano dla Miasta Krakowa. Podobne studia są prowadzone dla miasta Krakowa, także w ramach PGO. Czy wynik może być inny???

14. PERSPEKTYWY BUDOWY W POLSCE ITPOK „METRO – SPALARNIA” wg Prof. E. Kempy MIASTO Planowana wydajność [ Mg/a ] Ewentualna lokalizacja  Perspektywa uruchomienia [ rok ] KRAKÓW 536 mln zł 225 000 w trakcie negocjacji społecznych powyżej 2010 KATOWICE 1o539,03 mln zł 2o539,03 mln zł 250 000 250 000 regionalna (Ruda Śląska)‏ regionalna (????)‏ w latach: 2010 ÷ 2015 2010 ÷ 2015 Szczecin 300 mln ~ 140000 Zespół Elektrociepłowni powyżej 2010 Gdańsk 539 mln zł ~ 250 000 Regionalna dla Trójmiasta pow. 2010 WARSZAWA 1o533,04 mln zł 2obrak szacunku 265200 1.)‏ b.d. teren ZUSOK, brak wskazania lokalizacji powyżej 2010 powyżej 2013 ŁÓDŹ 660 mln zł ~250 000 w trakcie analizy powyżej 2010 POZNAŃ 640 mln ~200 000 w trakcie negocjacji społeczn. powyżej 2010 BIAŁYSTOK 220 mln ~ 100 000 regionalna powyżej 2010 Łączna wydajność: 1 955 000 Mg/aŁączny koszt inwestycyjny: 4 700 mln zł 1.) - dotyczy uruchomienia drugiej linii dla istniejącej obecnie spalarni na terenie Zakładu Unieszkodliwiania Stałych Odpadów Komunalnych PRETENDENCI: Bydgoszcz & Toruń, Olsztyn wraz z 40 gminami Warmii i Mazur

15. MBA VERSUS MVA ZASADNICZE PYTANIA: 6. Instalacja MBA w opinii ekspertów z Niemiec i Austrii. Odpowiedź: Wg prof. Martina Faulstich – czołowego eksperta w Niemczech; „MBA ist nicht das Gelbe vom Ei” Również prof. B. Bilitewski (autor podręcznika w polskiej wersji) wypowiada się również bardzo krytycznie o MBA, Z wybudowanych w Niemczech z początkiem lat 2000 80 MBA obecnie pracuje około 40 i to z dużymi problemami. Negatywne doświadczenia potwierdzają instalacje MBA w Austrii (problemy odorowe, nieosiąganie zakładanych parametrów wydajnościowych, problemy z redukcją frakcji organicznej itp.). Negatywna opinia o MBA przekazana przez niemieckich ekspertów podczas konferencji w Gdańsku (kwiecień 2008) wstrzymała ten projekt.

16. NIEMCY Aktualnie: • 68 ITPOK (2007)‏ • 18,5 mln Mg/a termicznie przekształconych odpadów komunalnych (2007)‏ Plany rozbudowy: • wobec tzw. „Deponieverbot” (1. 06. 2005 r.) – plany budowy ITPOK na łączną wydajność 7 mln, z tego od 1.06.2005 r. 2 mln Mg/a ITPOK jest już w eksploatacji (a to odpowiada wszystkim polskim obecnym planom w zakresie budowy ITPOK!!!), a kolejne 2,3 mln Mg/a ITPOK znajduje się aktualnie w zaawansowanym etapie budowy. Źródło danych: Materiały konferencyjne „Energie aus Abfall”, Berlin 2008. Wydawca: K.J. Thome-Kozmiensky, styczeń 2008 r.

17. MBA VERSUS MVA ZASADNICZE PYTANIA: 7. Czy w innych krajach UE buduje się instalacje MBA? Odpowiedź: W krajach UE bardzo rzadko buduje się instalacje MBA, a w zdecydowanej większości, w około 350 przypadkach, stosuje się model jak w projekcie krakowskim!! Również żadna z planowanych do budowy w Polsce spalarni odpad ów nie będzie współpracować z zakładem mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów. Dlaczego w Krakowie miałoby być inaczej? Czy tylko dlatego, aby zatrzymać, udaremnić obecny projekt???

18. PODSUMOWANIE ZASADNICZE WNIOSKI: Przedstawiony projekt MBA nie ma ani prawnego, ani ekonomicznego, ani tym bardziej środowiskowego uzasadnienia w odniesieniu do obecnego projektu spalarni odpadów dla krakowskiego systemu gospodarki odpadami . Żadne z polskich miast z tzw. listy indykatywnej nie zdecydowało się na udział MBA, co potwierdziło profesjonalnymi analizami i studiami. W przypadku Miasta Krakowa prowadzona jest w ramach Studium Wykonalności i projektu PGO dla Miasta Krakowa gruntowna analiza celowości zastosowania MBA. Wyniki nie będą zaskoczeniem. Nie ma idealnych rozwiązań w gospodarce odpadami. Na pewno rozwiązaniem takim nie jest MBA. Optymalnym jest aktualny projekt.