BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY Mgr Anna Jakubowska

1. BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY Mgr Anna Jakubowska

2. KOMUNIKAT KOMISJI DO RE, E K E S I KOMITETU REGIONÓWUPOWSZECHNIANIE GODNEJ PRACY DLA WSZYSTKICHBruksela, 2006, maj. Pojęcie „godna praca” to idea MOP łącząca 4 strategiczne cele: 1) propagowanie praw pracowniczych; 2) zatrudnienie na warunkach sprawiedliwych; 3) zapewnienie ochrony socjalnej; 4) dialog społeczny w celu negocjowania prawa pracy. Jest to centralny element modelu społecznego Unii Europejskiej, polegający na prawie do efektywnej i dobrowolnie wybranej pracy, w której prawa pracownika są chronione, która przynosi odpowiedni dochód i daje należytą ochronę socjalną oraz w której kładzie się nacisk na równe szanse. Komitet określił program godnej pracy, jako zbiór uniwersalnych wytycznych (…) pozwalających pogodzić konkurencyjność gospodarki ze sprawiedliwością społeczną.

3. OPINIA EKES W SPRAWIE KOMUNIKATU KOMISJI DO RADY, PARLAMENTU I EKES ORAZ KR UPOWSZECHNIENIE GODNEJ PRACY DLA WSZYSTKICH ( 13 lipca 2006 r.)‏ • EKES przyjmuje Komunikat z zadowoleniem i wzywa Komisję do włączenia go w przygotowanie sprawozdania z działań, które ukaże się latem 2008 r. =========== REZOLUCJA RADY Z 25 CZERWCA2007 R. W SPRAWIE NOWEJ WSPÓLNOTOWEJ STRATEGII NA RZECZ BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY (2007 – 2012) 2007/C 145/01 Rada uważa, że aby liczba wypadków przy pracy i chorób zawodowych zmniejszała się w sposób ciągły i konsekwentny konieczne są działania kompleksowe w obszarach: • Upowszechniania dobrych praktyk, • Szkolenia i kształcenia, • Opracowanie podstawowych narzędzi i wytycznych, • Lepszy dostęp do wysokiej jakości profilaktyki, • Odpowiednie środki finansowe i zasoby personelu dla INSPEKCJI PRACY • Stosowanie zachęt ekonomicznych. Rada będzie wspierać Komisję w osiągnięciu 25% zmniejszenia wskaźnika częstości wypadków

4. MIĘDZYNARODOWA ORGANIZACJA PRACY • Powstała w 1919 roku (po I Wojnie Światowej)‏ • Polska jest członkiem założycielem MOP • MOP skupia obecnie 178 państw • Podstawowe zasady (uchwalone w Deklaracji Filadelfijskiej): - praca nie jest towarem - wolność słowa i zrzeszania się - ubóstwo stanowi niebezpieczeństwo dla dobrobytu - wszystkie istoty ludzkie niezależnie od rasy, wyznania i płci mają prawo dążyć do dobrobytu materialnego i rozwoju duchowego w warunkach wolności, godności, bezpieczeństwa ekonomicznego i równości szans

5. KONWENCJA Nr 187 MIĘDZYNARODOWEJ ORGANIZACJI PRACYdotycząca struktur promujących bezpieczeństwo i higienę pracy uchwalona 31 maja 2006 przez Konferencję Ogólną MOP w Genewie Każdy Członek ustanowi, wdroży, będzie stopniowo rozwijać system krajowy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy i dokonywać okresowych przeglądów tego systemu, w porozumieniu z najbardziej reprezentatywnymi organizacjami pracodawców i pracowników.(Art. 4)‏

6. 3. Krajowy system w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, o ile to możliwe, powinien obejmować: a) krajowe trójstronne organy doradcze lub organy zajmujące się kwestiami bezpieczeństwa i higieny pracy; b) służby informacyjne i doradcze zajmujące się bezpieczeństwem i higieną pracy; c) zapewnianie szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; d) usługi w zakresie higieny pracy zgodnie z krajowym prawem i praktyką; e) badania w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy;f) mechanizm w celu gromadzenia i analizy danych na temat wypadków przy pracy i chorób zawodowych, g) zabezpieczenie współpracy w ramach programów ubezpieczeniowych i systemów zabezpieczenia społecznego…

7. Zalecenie Rady z dnia 31 maja 2007 r. w sprawie zapobiegania urazom i propagowania bezpieczeństwa Tekst mający znaczenie dla EOG Dziennik Urzędowy C 164 , 18/07/2007 P. 0001 - 0002 • RADA EUROPY, MAJĄC NA UWADZE, między innymi, ŻE: • Co roku w wyniku wypadku lub przemocy ginie około 235000 obywateli Wspólnoty … • Wiele osób, które doświadczyły groźnych urazów, cierpi na upośledzenia pozostające na całe życie. Wypadki i urazy są główną przyczyną przewlekłej niepełnosprawności młodzieży, prowadzącej do ciężkiej i w wielu przypadkach możliwej do uniknięcia utraty lat życia w dobrym zdrowiu… • Statystycznie wypadki są powodem 6,8 ml przypadków hospitalizacji, co stanowi 11 % wszystkich przypadków hospitalizacji w Unii Europejskiej. • Urazy stanowią poważne obciążenie budżetowe dla systemów opieki zdrowotnej i opieki społecznej, będąc powodem około 20 % zwolnień chorobowych i stanowiąc główny czynnik obniżenia produktywności… • Należy także wziąć pod uwagę powiązanie między spożyciem alkoholu i narkotyków a liczbą urazów i wypadków, jak również urazami spowodowanymi umyślnie…

8. ZALECA, CO NASTĘPUJE: • stworzyć krajowe plany lub równoważne środki zapobiegania wypadkom i urazom, łącznie z propagowaniem publicznej świadomości kwestii bezpieczeństwa. Plany i środki takie powinny stanowić początek współpracy międzyresortowej i międzynarodowej i ją propagować oraz należy w nich skutecznie wykorzystywać istniejące możliwości finansowania do prowadzenia działań prewencyjnych i do propagowania bezpieczeństwa. • zachęcać do wprowadzania zajęć z zapobiegania urazom i propagowania bezpieczeństwa do szkół i programów szkoleniowych dla osób zawodowo zajmujących się opieką zdrowotną i innych, tak aby grupy te miały kompetencje, aby działać i doradzać dziedzinie zapobiegania urazom. • ułatwiać wymianę informacji o wzorcach postępowania i działaniach z zakresu polityki w uprzednio określonych obszarach priorytetowych oraz przekazywanie tych informacji odpowiednim stronom. Sporządzono w Brukseli, dnia 31 maja 2007 r.

9. EUROPEJSKA AGENCJA BEZPIECZEŃSTWA I ZDROWIA W PRACY • Powołana na podstawie Postanowienia Rady Europy 2062/94 z dnia 18 lipca 1994r. Siedziba : Bilbao - Hiszpania Agencja działa poprzez sieć, na którą składają się: • Krajowe Centralne Punkty (focal point) we wszystkich krajach członkowskich UE • Krajowe sieci informacyjne przy krajowych Centralnych Punktach • Centra tematyczne (Topic Centre)‏ W Polsce funkcję Krajowego Punktu Centralnego pełni Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy

10. EUROPEJSKA KONWENCJA PRAW CZŁOWIEKA • Zwana Konwencją Europejską – weszła w życie 3 września 1953r. Jest to umowa międzynarodowa mająca na celu gwarancję praw wymienionych w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka uchwalonej przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w Paryżu, 10 grudnia 1948 r. Został powołany Europejski Trybunał Praw Człowieka Siedziba: 67075 Strasbourg – Cedex Francja Polska przystąpiła do Rady Europy 26 listopada 1991 roku. Konwencja Europejska została ratyfikowana przez RP 19.01.1993r. Jakie prawa gwarantuje: • Prawo do życia • Zakaz tortur i nieludzkiego traktowania • Zakaz niewolnictwa i pracy przymusowej • Prawo do wolności i bezpieczeństwa • Prawo do rzetelnego procesu i skutecznego środka odwoławczego • Zakaz dyskryminacji z jakiejkolwiek przyczyny

12. POJĘCIE BEZPIECZEŃSTWA, HIGIENY I ZDROWIA

13. PRAWNE PODSTAWY SZKOLENIA • Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r.- Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz.94, z późniejszymi zmianami) - art. 237(2)‏ • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11marca 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w szkołach wyższych (Dz. U. Nr 37, poz. 209)‏ • Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 180, poz. 1860)‏

14. TRAKTATY EUROPEJSKIE TRAKTAT PARYSKI - Traktat o utworzeniu EUROPEJSKIEJ WSPÓLNOTY WĘGLA i STALI podpisany 18 kwietnia 1951 r. w Paryżu z inicjatywy Roberta Szumana ;Francja, Włochy, Niemcy, Belgia, Holandia, Luksemburg TRAKTAT RZYMSKI - o utworzeniu EWG podpisany 25 marca 1957 r. Państwa EWWiS uchwaliły podstawy wspólnego rynku. Akt nowelizowany wielokrotnie, art. 94 (100) zawiera postanowienie o uchwalaniu dyrektyw w celu zbliżenia prawa państw członkowskich. Akt ten stanowi fundament integracji europejskiej. JEDNOLITY AKT EUROPEJSKI - Nowelizacja Traktatów Rzymskich - rozszerzenie rynku „bez granic wewnętrznych” – 1987r. TRAKTAT Z MAASTRICHT - o utworzeniu Unii Europejskiej (z 7.02.1992r.) opartej na wspólnotach zawiązanych poprzednio oraz stanowiący nowe ramy instytucjonalne, postanowienie o rozszerzeniu Unii o nowe polityki : Unię Gospodarczą i Walutową TRAKTAT AMSTERDAMSKI - 2 października 1997 r. – poprawki do Traktatu z Maastricht i innych aktów, Do prawa traktatowego włączono rozdziały dotyczące wspólnej koordynacji polityki zatrudnienia oraz zmodyfikowano Wspólną politykę Zagraniczną i Bezpieczeństwa. TRAKTAT NICEJSKI - 14 lutego 2000 r. – o rozszerzeniu Unii, zakresu współpracy, uzgodnienia w sprawie przedstawicielstwa w Parlamencie Europejskim, podział głosów, skład Komisji europejskiej, zakres decyzji podejmowanych kwalifikowaną większością głosów. Uzgodniono nowy Traktat, który uznano oficjalnie za wystarczający do przystąpienia do rozszerzenia Unii.

15. ŻRÓDŁA PRAWA (wg Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej)‏ KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ • Uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r. • Przyjęta przez Naród w referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997r. • Podpisana przez Prezydenta RP w dniu 16 lipca 1997 r. • Ogłoszona w Dzienniku Ustaw RP Nr 78, poz. 483, z dnia 16 lipca 1997 r. Art. 87. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa RP są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa na obszarze działania organów, które je ustanowiły są akty prawa miejscowego. Art. 88. Warunkiem wejścia w życie aktów prawnych jest ich ogłoszenie.

16. Konwencja nr 155 Międzynarodowej Organizacji Pracy ILO – International Labour Organisation • Konwencja zobowiązuje członków MOP na szczeblu krajowym i w przedsiębiorstwach do wprowadzenia spójnej polityki zapobiegania wypadkom i chorobom zawodowym, przez zmniejszanie przyczyn zagrożeń związanych z wykonywana pracą, a przez to zapewnienie bezpieczeństwa, ochrony zdrowia i środowiska pracy, a w szczególności:

17. EUROPEJSKA KARTA SPOŁECZNA– sporządzona w Turynie 18 października 1961r. (Dz. U. z 1999 r. Nr 8, poz. 67)W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej PREZYDENTRZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJpodaje do powszechnej wiadomości:„… oświadczam, że Rzeczpospolita Polska uważa się za związaną postanowieniami Karty w zakresie…”

18. Wybrane postanowienia Karty ( spośród 19): • Każdy będzie miał możliwość zarabiania na życie poprzez pracę swobodnie wybraną. • Wszyscy pracownicy mają prawo do odpowiednich warunków pracy. • Wszyscy pracownicy mają prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. • Wszyscy pracownicy mają prawo do sprawiedliwego wynagrodzenia, wystarczającego dla zapewnienia im, jak i ich rodzinom, godziwego poziomu życia. • Wszyscy pracownicy i pracodawcy mają prawo do swobodnego zrzeszania się w organizacjach krajowych lub międzynarodowych w celu ochrony ich interesów gospodarczych i społecznych.

19. PRACA Art. 24. Praca znajduje się pod ochroną Rzeczypospolitej Polskiej. Państwo sprawuje nadzór nad warunkami wykonywania pracy. Art. 65. 1. Każdemu zapewnia się wolność wyboru zawodu oraz wyboru miejsca pracy. Wyjątki określa ustawa. 2. Obowiązek pracy może być nałożony tylko przez ustawę. 3. Stałe zatrudnianie dzieci do lat 16 jest zakazane.(…)‏ Art. 66. 1. Każdy ma prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Sposób realizacji tego prawa oraz obowiązki pracodawcy określa ustawa. 2. Pracownik ma prawo do określonych w ustawie dni wolnych od pracy i corocznych płatnych urlopów; maksymalne normy czasu pracy określa ustawa.

20. WYMAGANIA OGÓLNE W DZIEDZINIE BHP(Dział X Kodeksu pracy)‏ • Pracodawca zapewnia, aby: • obiekty budowlane, w których przewidziane są pomieszczenia pracy były budowane lub przebudowywane na podstawie projektów uwzględniających wymagania bhp, pozytywnie zaopiniowanych przez rzeczoznawców ds. bhp • pomieszczenia pracy były odpowiednie do rodzaju wykonywanych prac i liczby zatrudnionych pracowników oraz aby wraz z wyposażeniem zapewniały pracownikom bezpieczne i higieniczne warunki pracy • maszyny i urządzenia techniczne oraz narzędzia pracy spełniały minimalne wymagania w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, dotyczące systemu oceny zgodności • Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650)‏

21. WYMAGANIA ….c.d. Rozporządzenie określa ogólnie obowiązujące przepisy bhp w zakładach pracy, dotyczące w szczególności: • obiektów budowlanych, pomieszczeń pracy i terenu zakładów pracy • procesów pracy • pomieszczeń higieniczno - sanitarnych • substancji chemicznych – aby były zidentyfikowane i oznaczone oraz stosowane wraz ze środkami zapewniającymi pracownikom ochronę ich zdrowia i życia • substancji rakotwórczych lub mutagennych, aby były zastępowane mniej szkodliwymi, były zarejestrowane (oraz wszystkie rodzaje prac w kontakcie z tymi substancjami), oraz był prowadzony rejestr pracowników zatrudnionych przy tych pracach; (dotyczy to również czynników biologicznych), Pracodawca zapewnia aby: • pracownicy przed rozpoczęciempracy na stanowisku – byli poddani wstępnym (a następnie okresowym) badaniom lekarskim oraz odpowiednim szkoleniom w zakresie bhp • zdarzenia wypadkowe i chorobowe były badane w celu ustalenia ich przyczyn i okoliczności

22. OBOWIĄZKI PRACODAWCY Art. 224. Pracodawca prowadzący działalność, która stwarza możliwość wystąpienia nagłego niebezpieczeństwa dla zdrowia lub życia pracowników, jest obowiązany podejmować działania zapobiegające takiemu niebezpieczeństwu W szczególności odpowiednie do rodzaju niebezpieczeństwa urządzenia i sprzęt ratowniczy oraz ich obsługę przez osoby należycie przeszkolone, a także udzielenie pierwszej pomocy poszkodowanym. Art. 225 Pracodawca jest obowiązany zapewnić, aby prace, przy których istnieje możliwość wystąpienia szczególnego zagrożenia dla zdrowia lub życia ludzkiego – były wykonywane przez co najmniej 2 osoby, w celu zapewnienia asekuracji. Rodzaje prac, które powinny być wykonywane przez co najmniej 2 osoby określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. (Dz. U. Nr 62, poz. 288)‏

23. OBOWIĄZKI PRACODAWCY c.d. Art. 226. Pracodawca ocenia i dokumentuje ryzyko zawodowe związane z wykonywana pracą oraz stosuje niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko a także informuje pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami. Art. 227. Pracodawca jest obowiązany stosować środki zapobiegające chorobom zawodowym i innym chorobom związanym z wykonywaną pracą: • utrzymywać w sprawności urządzenia ograniczające lub eliminujące szkodliwości oraz urządzenia służące do pomiarów ich stężenia lub natężenia, • przeprowadzać na swój koszt badania i pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia. • Pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku. (art.229 Kp)‏ • Wykaz chorób zawodowych i szczegółowe zasady postępowania w tych sprawach zawiera rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 lipca 2002r. (Dz. U. Nr 132, poz. 1115)‏

24. Z Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej Art.32. 1. Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. 2. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny. Ustawa – Kodeks pracy - Dział II - Podstawowe zasady prawa pracy • „Jakakolwiek dyskryminacja w zatrudnieniu, bezpośrednia lub pośrednia, w szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także ze względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym, bądź niepełnym wymiarze czasu pracy – jest niedopuszczalna - art.11(1)‏

25. RÓWNE TRAKTOWANIE W ZATRUDNIENIU

26. RÓWNE TRAKTOWANIE W ZATRUNIENIU oznacza nie dyskryminowanie w jakikolwiek sposób bezpośrednio lub pośrednio z przyczyn wymienionych w art. 11(3). Dyskryminowanie bezpośrednie istnieje wtedy, gdy pracownik z jednej lub kilku przyczyn (...) był, jest lub mógłby być traktowany w porównywalnej sytuacji mniej korzystnie niż inni pracownicy DYSKRYMINOWANIEM ZE WZGLĘDU NA PŁEĆ JEST KAŻDE NIEAKCEPTOWANE ZACHOWANIE O CHARAKTERZE SEKSUALNYM ODNOSZĄCE SIĘ DO PŁCI PRACOWNIKA, KTÓREGO CELEM LUB SKUTKIEM JEST NARUSZENIE GODNOŚCI LUB PONIŻENIE ALBO UPOKORZENIE PRACOWNIKA (MOLESTOWANIE)‏ 1

27. Pracodawca jest obowiązany przeciwdziałać mobbingowi - art. 94(3) MOBBING – oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym, długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników (art.94.3)‏ Pracownik, u którego mobbing wywołał rozstrój zdrowia, może dochodzić od pracodawcy odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Pracownik, który wskutek mobbingu rozwiązał umowę o pracę ma prawo dochodzić od pracodawcy odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę.

28. PAŃSTWOWA INSPEKCJA PRACY Działa na podstawie ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy (Dz. U. Nr 89, poz. 589). Organ niezależny od Rządu. Podlega Sejmowi RP. Jest powołana do nadzoru i kontroli przestrzegania prawa pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów dotyczących legalności zatrudnienia… Państwową Inspekcję Pracy tworzą: • Główny Inspektorat Pracy • okręgowe inspektoraty pracy • Pracownicy PIP mają prawo przeprowadzania kontroli podmiotów, na rzecz których jest wykonywana praca przez osoby fizyczne – bez względu na podstawę świadczenia tej pracy – art.13 ustawy. • Uprawnienia inspektorów pracy określa art.23 ustawy

29. FORMY DZIAŁANIA PIP • Po kontroli sporządzany jest protokół – podmiot kontrolowany potwierdza przyjęcie protokołu swoim podpisem • Nakaz usunięcia zaniedbań i uchybień w określonym terminie – decyzja administracyjna • Decyzje ustne – ich wykonanie jest obowiązkiem pracodawcy • Wpis do dziennika budowy • Wystąpienie • Sprzeciw – w wypadku odbioru nowo wybudowanego obiektu – nie spełniającego wymagań bhp • Mandat karny do 2000 zł • Grzywna w celu przymuszenia – wniosek do sądu ( do 30000 zł)‏ • Skierowanie do sądu sprawy wykroczenia – naruszenia przepisów ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, powiadomienie ZUS-u, urzędu kontroli skarbowej i Policji lub Straży Granicznej Odwołanie od decyzji albo terminu jej wykonania służy do Okręgowego Inspektora Pracy Inspektor pracy wydaje pozwolenia na pracę dorywczą dzieci (do lat 16)‏

30. PALACZE TYTONIU UMIERAJĄ MŁODZIEJ • TYTOŃ W PAPIEROSACH JEST CHEMICZNIE PRZETWORZONY W CELU UJEDNOLICENIA ICH SKŁADU ORAZ ZAPEWNIENIA MOŻLIWOŚCI ZBADANIA ZAWARTOŚCI SUBSTANCJI SZKODLIWYCH • Ustawa z dnia 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 1996 r. Nr 10, poz. 55 z późniejszymi zmianami)‏ • Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 24 lutego 2004 r. w sprawie badania zawartości niektórych substancji w dymie papierosowym oraz informacji i ostrzeżeń zamieszczanych na opakowaniach wyrobów tytoniowych (Dz. U. Nr 31, poz. 275)‏ • Na terytorium RP zawartość szkodliwych substancji w dymie papierosów wprowadzanych do obrotu handlowego nie może przekraczać: • 1) substancji smolistych – 10 mg/ 1 papieros; • 2) nikotyny – 1 mg / 1 papieros; • 3) tlenku węgla – 10 mg / 1 papieros • Prawdziwość informacji na opakowaniach jest sprawdzana zgodnie z normą ISO 8243 • Rzeczywista zawartość tlenku węgla może różnić się od podanej na opakowaniu o 20% - 25%

31. Tlenek węgla • Jest to bezbarwny, bezwonny, palny gaz, bardzo toksyczny • Nawet bardzo małe stężenie tego związku chemicznego w powietrzu wdychanym powoduje zatrucia, często śmiertelne • Mechanizm działania tlenku węgla polega na wyłączeniu hemoglobiny z funkcji przenoszenia tlenu • Objawy zatrucia tlenkiem węgla: • Zaburzenia oddechu • Ból głowy • Otępienie • Zapaść • Śmierć w wyniku niedotlenienia mózgu

32. SUBSTANCJE SMOLISTE • W dymie tytoniowym wyodrębniono około 2000 związków chemicznych – wszystkie sprzyjają procesom zaburzającym prawidłowe funkcjonowanie organizmu, a około 700 z nich działa kancerogennie, powodując nie tylko raka płuc W BUDYNKU WYŻSZEJ SZKOŁY ZARZĄDZANIA OCHRONĄ PRACY W KATOWICACH OBOWIĄZUJE CAŁKOWITY ZAKAZ PALENIA TYTONIU Palenie papierosów sprzyja powstawaniu zagrożenia pożarowego W razie zauważenia pożaru natychmiast powiadomić władze lub administrację uczelni, portiera lub innego pracownika. Jeżeli jest to niemożliwe – użyć sprzętu gaśniczego, ocenić rozmiary pożaru i wezwać straż pożarną: 112 lub 998 Ostrzec osoby znajdujące się w strefie zagrożenia, pomóc im opuścić miejsce niebezpieczne.

33. JAK BEZPIECZNIE STUDIOWAĆ I UZYSKAĆ DYPLOM ? • Przeczytać Regulamin Studiów i Regulamin opłat • Być na wykładach a szczególnie na zajęciach obowiązkowych (ćwiczenia, laboratoria, pracownie…)‏ • Uważnie słuchać i notować: nazwę przedmiotu, wymagania i zalecenia określone przez wykładowcę, także imię i nazwisko oraz tytuł naukowy wykładowcy • Mieć przyjaciela studenta albo studentkę w swojej grupie • Poważnie podchodzić do egzaminu • W razie zdarzeń negatywnych – nie tracić głowy ani ducha • Nie czekać biernie – zadbać o swoje sprawy, regulamin je przewidział • Pamiętać o ograniczeniach organizmu, dbać o wypoczynek, odżywianie, kondycję fizyczną • Myśleć o tym, co się robi, unikać sytuacji niebezpiecznych

34. DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ • ŻYCZĘ DOBRYCH WYNIKÓW STUDIÓW I EGZAMINU DYPLOMOWEGO W TERMINIE REGULAMINOWYM