Jak zbudować instalacje PV - krok po kroku, konieczne pozwolenia

1. Jak zbudować instalacje PV - krok po kroku, konieczne pozwolenia Weronika Pelc Radosław Wasiak Maj 2013, Poznań

2. Etapy Procesu Inwestycyjnego • Wybranie i pozyskanie lokalizacji • Sprawdzenie uwarunkowań planistycznych • Postępowania środowiskowe • Postępowania planistyczne • Zapewnienie przyłączenia do sieci • Pozwolenie na budowę • Promesa koncesji i koncesja

3. Uzyskanie tytułu prawnego do nieruchomości • Wybór lokalizacji na podstawie analizy warunków naturalnych do produkcji energii w instalacji PV • Konieczność zapewnienia tytułu prawnego dla całej inwestycji – instalacja PV wraz z infrastrukturą towarzyszącą (sieci i drogi); • Tytuły prawne do nieruchomości: • Prawo własności • Dzierżawa • Użytkowanie • Najem • Służebności gruntowe oraz służebność przesyłu

4. Planowanie przestrzenne • Procedury planistyczne regulowane są przepisami ustawyz dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym • Podstawowe akty planistyczne: • Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy • Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego • Decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego • Decyzja o warunkach zabudowy

5. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego • Studium określa politykę przestrzenną gminy, w tym lokalne zasady zagospodarowania przestrzennego. • Studium musi uwzględniać zasady określone w koncepcji zagospodarowania przestrzennego kraju, ustalenia strategii rozwoju i planu zagospodarowania przestrzennego województwa oraz strategii rozwoju gminy. • Studium sporządza się dla obszaru w granicach administracyjnych gminy. • Ustalenia studium są wiążące przy sporządzaniu planów miejscowych. • Studium nie jest aktem prawa miejscowego.

6. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego • Procedura uchwalania studium: • Uchwała rady gminy o przystąpieniu do sporządzenia studium • Obowiązki informacyjne • Sporządzenie projektu studium • Uzgodnienia projektu studium • Zgłoszenie i rozpatrywanie uwag do studium • Uchwalenie projektu studium przez radę gminy

7. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego • Ustala przeznaczenie terenu, w tym rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określa sposoby zagospodarowania i warunki zabudowy terenu. • Plan miejscowy jest aktem prawa miejscowego. • Procedura uchwalania planu • Uchwała rady gminy o przystąpieniu do sporządzenia planu • Obowiązki informacyjne • Sporządzenie projektu planu miejscowego • Uzyskanie opinii i uzgodnień • Wyłożenie projektu planu i rozpatrywanie uwag do planu • Uchwała rady gminy o przyjęciu planu

8. Istotne zmiany w postępowaniu planistycznym w odniesieniu do OZE • Nowelizacja ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 6 sierpnia 2010 r. • Jeżeli na obszarze gminy przewiduje się wyznaczenie obszarów,na których rozmieszczone będą urządzenia wytwarzające energięz odnawialnych źródeł energii o mocy przekraczającej 100 kW,a także ich stref ochronnych związanych z ograniczeniamiw zabudowie oraz zagospodarowaniu i użytkowaniu terenu;w studium ustala się ich rozmieszczenie. • W planie miejscowym, w zależności od potrzeb, ustala się granice terenów pod budowę urządzeń wytwarzających energięz odnawialnych źródeł energii o mocy przekraczającej 100 kW oraz granice ich stref ochronnych związanych z ograniczeniamiw zabudowie, zagospodarowaniu i użytkowaniu terenu oraz występowaniem znaczącego oddziaływania tych urządzeńna środowisko.

9. Istotne zmiany w postępowaniu planistycznym w odniesieniu do OZE • Nowelizacja weszła w życie z dniem 25 września 2010 r. • Studia oraz plany miejscowe obowiązujące w dniu wejścia nowelizacji w życie zachowują ważność. • Dotychczasowe przepisy stosuje się w stosunku do studiówi planów miejscowych uchwalonych lub będących w trakcie procedury uchwalania w dniu wejścia w życie nowelizacji. • Możliwość lokalizacji OZE na podstawie „starych” planów miejscowych – odpowiednie przeznaczenie terenów

10. Decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego • W przypadku braku planu miejscowego inwestycja celu publicznego lokalizowana jest na podstawie decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego. • Cel publiczny ustalany jest poprzez zakres wskazany w ustawiez dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. art. 6 pkt. 2 Celami publicznymi w rozumieniu ustawy są: budowa i utrzymanie ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania płynów, pary, gazów i energii elektrycznej, a także innych urządzeń i obiektów służących do korzystania z tych przewodów i urządzeń • Brak możliwości lokalizowania urządzeń i infrastruktury produkcyjnej na podstawie decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego

11. Decyzja o warunkach zabudowyi zagospodarowania terenu • Zmiana zagospodarowania terenu, w przypadku braku planu miejscowego, polegająca na budowie obiektu budowlanego lub wykonaniu innych robót budowlanych, a także zmiana sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części możliwa jest na podstawie decyzji o warunkach zabudowy. • Decyzji o warunkach zabudowy nie wymagają roboty budowlane: • polegające na remoncie, montażu lub przebudowie, jeżeli nie powodują zmiany sposobu zagospodarowania terenui użytkowania obiektu budowlanego oraz nie zmieniają jego formy architektonicznej, a także nie są zaliczone do przedsięwzięć wymagających przeprowadzenia postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, • niewymagające pozwolenia na budowę.

12. Decyzja o warunkach zabudowyi zagospodarowania terenu • Zastosowanie zasady dobrego sąsiedztwa w stosunku do obiektów OZE • Zmiana przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na inne cele • Kontrowersje związane z nowelizacją ustawy o planowaniui zagospodarowaniu przestrzennym w odniesieniu do możliwości lokalizacji OZE na podstawie decyzji o warunkach zabudowyi zagospodarowania terenu

13. Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach • Uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach jest wymagane dla planowanych: • przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, • przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko. • Katalog przedsięwzięć określa Rozporządzenie Rady Ministrówz 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko („Rozporządzenie”).

14. Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach • Systemy PV, których powierzchnia zabudowy wynosi co najmniej1 ha kwalifikowane są jako przedsięwzięcia mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko (interpretacja GDOŚ § 3ust. 1 pkt 52 Rozporządzenia). • Wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach następuje przed uzyskaniem decyzji o warunkach zabudowyi zagospodarowania terenu lub decyzji o pozwoleniu na budowęi załącza się ją do wniosku o wydanie tych decyzji.

15. Ocena oddziaływania na środowisko • Organ właściwy– co od zasady – wójt/burmistrz/prezydent miasta • Obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko dla planowanego przedsięwzięcia mogącego potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko stwierdza,w drodze postanowienia, organ właściwy. • Opinię w sprawie postanowienia wydaje regionalny dyrektor ochrony środowiska. • W 2012 i 2013 r. regionalny dyrektor ochrony środowiskaw Poznaniu wydał wiele opinii nakładających na inwestorów farmo mocy 1,5 - 4 MW obowiązek sporządzenia oceny oddziaływania.

16. Postępowanie budowlane • Postępowania budowlane regulowane są przepisami ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane. • Roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę. Ustawa przewiduje katalog inwestycji wymagających zgłoszenia zamiaru rozpoczęcia budowy oraz tych, które można zrealizować bez żadnych formalności. • Brak definicji instalacji PV w ustawie • Rozbieżności z zakresie obowiązku uzyskania pozwoleniana budowę lub obowiązku dokonania zgłoszenia

17. Postępowanie budowlane • Stanowisko Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia18 lutego 2013 r. w odniesieniu do obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę dla instalacji PV: • montaż wolnostojących ogniw fotowoltaicznych nie wymaga uzyskania pozwolenia na budowę ani zgłoszenia; • instalowanie na obiekcie budowlanym ogniw fotowoltaicznych wrazz konstrukcją mocującą, w celu produkcji energii elektrycznej na potrzeby obiektu, na którym zostały zainstalowane, nie wymaga dokonania zgłoszenia właściwemu organowi ani uzyskania pozwolenia na budowę,o ile zainstalowana całość nie przekracza 3 m wysokości. Przekroczenie wysokości 3 m wymaga wcześniejszego zgłoszenia; • montażu ogniw fotowoltaicznych podłączonych do sieci elektroenergetycznej służących do produkcji energii elektrycznej w celu jej dalszej dystrybucji(tzw. farma fotowoltaiczna) należy traktować jako budowę obiektu budowlanego, a co za tym idzie na jego realizację inwestor zobowiązany jest uzyskać pozwolenie na budowę - decydujące jest podłączenie choćby jednego z ogniw fotowoltaicznych do sieci elektroenergetycznej.

18. Postępowania budowlane – propozycje zmian w projekcie ustawy o OZE • Wprowadzenie definicji instalacji odnawialnego źródła energii poprzez odniesienie do ustawy o OZE • Rekomendacja stosowania instalacji OZE w nowoprojektowanychi modernizowanych obiektach budowlanych użytkowanych przez jednostki sektora finansów publicznych • Zarówno budowa urządzeń i instalacji o zainstalowanej łącznej mocy do 40 kW wykorzystujących energię promieniowania słonecznego, jak i montaż tego rodzaju urządzeń nie będzie wymagał ani pozwolenia na budowę, ani zgłoszenia.

19. Przyłączenie do sieci – Wniosek • Wniosek do lokalnego operatora sieci o wydanie warunków przyłączenia • Treść wniosku określają przepisy Prawa Energetycznegoi rozporządzeń wykonawczych. • Jeżeli przyłączenie dokonywane w ramach grupy V – to jest grupy podmiotów, których urządzenia, instalacje i sieci są przyłączane bezpośrednio do sieci o napięciu znamionowym nie wyższymniż 1 kV oraz mocy przyłączeniowej nie większej niż 40 kW i prądzie znamionowym zabezpieczenia przedlicznikowego nie większymniż 63 A – brak obowiązku wnoszenia zaliczki • Termin na wydanie warunków – 30 dni

20. Wniosek o przyłączenie do siecio napięciu powyżej 1kV • Do wniosku załącza się wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dopuszczający lokalizację źródła, a w przypadku braku takiego planu, decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. • Plan zabudowy lub szkic określający lokalizację przyłączanego obiektu • Dokument potwierdzający tytuł prawny do korzystania z obiektu,w którym będą używane przyłączane instalacje

21. Zaliczki i terminy – przyłączenie do sieci o napięciu powyżej 1kV • Za przyłączenie do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym wyższym niż 1 kV – zaliczka w wysokości 30 złza każdy kilowat mocy przyłączeniowej • Operator systemu dystrybucyjnego/przesyłowego zapewnia sporządzenie ekspertyzy wpływu przyłączenia systemu fotowoltaicznego na Krajowy System Energetyczny (dla źródeł powyżej 2 MW). • Termin na wydanie warunków przyłączenia - 150 dni od dnia wniesienia zaliczki przez wnioskodawcę

22. Przyłączenie do sieci – Obowiązek przyłączenia Przedsiębiorstwo energetyczne będące operatorem sieci jest zobowiązane do przyłączenia odnawialnego źródła energii do swojej sieci, o ile istnieją ekonomiczne i techniczne warunki przyłączenia. Warunki przyłączenia ważne są 2 lata od dnia ich doręczenia; stanowią warunkowe zobowiązanie do przyłączenia do sieci.

23. Przyłączenie do sieci – Terminy • Wydanie warunków przyłączenia – odpowiednio 30 lub 150 dni • Termin przyłączenia – określony w umowie przyłączeniowej • Przed ostatecznym przyłączeniem operator sieci przeprowadza próby i odbiory częściowe oraz końcowe w zależności od potrzeb.

24. Przyłączenie do sieci – Umowa • Wraz z wydaniem warunków przyłączenia przedsiębiorstwo zajmujące się dystrybucją energii przekazuje projekt umowyo przyłączenie do sieci. • Po podpisaniu umowy o przyłączenie następuje realizacja przyłączenia.

25. Przyłączenie do sieci – Opłaty • Za przyłączenie źródeł współpracujących z siecią pobiera się opłatę ustaloną na podstawie rzeczywistych nakładów poniesionych na realizację przyłączenia. • Za przyłączenie źródeł OZE o mocy elektrycznej zainstalowanej nie wyższej niż 5 MW pobiera się połowę opłaty ustalonejna podstawie rzeczywistych nakładów.

26. Przyłączenie – planowane zmiany(nowa ustawa OZE) • Mikroinstalacje – przyłączenie na podstawie zgłoszeniai nieodpłatnie, o ile istnieje już przyłączenie do sieci, a moc zainstalowana mikroinstalacji nie przekracza mocy przyłączeniowej określonej w pierwotnych warunkach przyłączenia • Pozostałe instalacje – większa elastyczność: • Warunki wydawane na dostępną moc przyłączeniową, • Za zgodą wnioskodawcy warunki mogą być wydane z obowiązkiem ograniczenia produkcji w stanach remontowych i awaryjnych; • Operator ma określić w warunkach harmonogram przyłączenia (terminy i koszty).

27. Koncesja na wytwarzanie energii elektrycznej z OZE • Uzyskanie koncesji jest warunkiem możliwości otrzymywania świadectw pochodzenia oraz produkcji energii elektrycznej celem jej odsprzedaży. • Koncesję można uzyskać po zakończeniu budowy instalacji.

28. Promesa koncesji • Istnieje możliwość uzyskania promesy udzielenia koncesjina wytwarzanie energii elektrycznej. • Promesę wydaje się na określony okres ważności, w trakcie którego nie można odmówić udzielenia koncesji, jeżeli nie uległ zmianie stan faktyczny lub prawny określony we wniosku o wydanie promesy.

29. Procedura uzyskania koncesji • Wniosek o wydanie koncesji złożony w URE • W przypadku PV należy załączyć komplet dokumentów potwierdzających spełnienie warunków organizacyjnych zapewniających prawidłowe wykonywanie działalności objętej koncesją, spełnienie warunków technicznych oraz posiadanie odpowiednich możliwości finansowych. • Odnawialne źródła energii o mocy poniżej 5 MW są zwolnionez opłat za koncesję.

30. Koncesja – planowane zmiany(nowa ustawa OZE) • Mikroinstalacje • Sprzedaż nadwyżek nie stanowi działalności gospodarczej. • Pisemna informacja do OSD o lokalizacji, rodzaju i mocy mikroinstalacji • Brak wymogu uzyskania koncesji lub wpisu do rejestru. • Małe instalacje • Prowadzenie małej instalacji jest działalnością gospodarczą regulowaną. • Konieczny wpis do rejestru wytwórców energii w małej instalacji prowadzonego przez Prezesa URE • Brak wymogu uzyskania koncesji

31. Dziękujemy za uwagę Weronika Pelc Radosław Wasiak Wardyński i Wspólnicy Aleje Ujazdowskie 1000-478 Warszawa22 437 82 00, 22 537 82 00 weronika.pelc@wardynski.com.pl radoslaw.wasiak@wardynski.com.pl