230 likes | 624 Views
KRONİK ÖKSÜRÜKLÜ HASTAYA YAKLAŞIM Dr. Haluk Türktaş Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Ankara. KRONİK ÖKSÜRÜK. Managing cough as a defence mechanism and a symptom: A consensus panel report of the American College of Chest Physicians
E N D
KRONİK ÖKSÜRÜKLÜ HASTAYA YAKLAŞIM Dr. Haluk Türktaş Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Ankara
KRONİK ÖKSÜRÜK • Managing cough as a defence mechanism and a symptom: A consensus • panel report of theAmerican College of Chest Physicians • Chest 114:133S-181S;1998 • The diagnosis and management of chronic cough: European Respiratory • Society task force report • Eur Respir J 24:481-492;2004
% 25 %20 %34 ERS Task Force Eur Respir J 24:481-92; 2004
KRONİK ÖKSÜRÜK NEDENLERİ • Rinosinüzit • Astım • Gastroözefageal Reflu • Kronik Bronşit • Eozinofilik Bronşit • Bronşektazi • ACE inhibtörü • Sigara % 25 %20 %34 ERS Task Force Eur Respir J 24:481-92; 2004
KRONİK ÖKSÜRÜK • Tanı ve tedavi algoritmi: • Tanısal girişimler + Nedene yönelik tedavi • Ampirik tedavi • Tanısal girişimler + Ampirik tedavi • Tanı ve tedavi başarısı >%90 • Psikojenik ve idiopatik öksürük oranları çok düşük
İrritanlar (Sigara, mesleksel,çevresel) • Postviral öksürük • ACE İnhibitörü KRONİK ÖKSÜRÜKLÜ HASTAYA YAKLAŞIM • Anamnez, FM • Akciğer grafisi • SFT, reversibilite
Efficacy of fluticasone on cough: a randomised controlled trial B.P. Pansioen, W.C.J. Hop, N.A. Vermue, P.N.R. Dekhuljzen and A.M. Bohnen Eur Respir J 25:147-152;2005
İrritanlar (Sigara, mesleksel,çevresel) • Postviral öksürük • ACE İnhibitörü KRONİK ÖKSÜRÜKLÜ HASTAYA YAKLAŞIM • Anamnez, FM • Akciğer grafisi • SFT, reversibilite
ACE İNHİBİTÖRLERİ • ACE inhibitörü kullananlarda öksürük %10-15 • Kronik öksürük nedenleri arasında %0-3 • Kadınlarda daha sık • Doz bağımlı değil, Class effect • İlaç alımından saatler-aylar sonra çıkabilir • Patogenez: Nörokinin, PG • Tedavi: İlacın kesilmesi • Öksürüğün geçmesi ortalama 4 hafta • Angiotensin II reseptör antagonistlerinde görülmez
Hastalığa yönelik inceleme ve tedavi Yüksek klinik olasılık (Astım, GÖR, rinit) ASTIM İnhaler steroid β2- agonist POSTNAZAL AKINTI Antihistaminik Dekonjestan ± Nazal steroid GÖR Yüksek doz proton pompa inhibitörü 4 hafta 2 hafta 8 hafta Hastalığa özgün semptomların pozitif beklenen değerleri Ampirik tedavi Astım % 56 Postnazal akıntı % 52 GÖR % 40 McGarwey Thorax 53:374;1998 KRONİK ÖKSÜRÜKLÜ HASTAYA YAKLAŞIM • İrritanlar (Sigara, mesleksel,çevresel) • Anamnez, FM • Akciğer grafisi • SFT, reversibilite • Postviral öksürük • ACE İnhibitörü ERS Task Force: The diagnosis and management of chronic cough. Eur Respir J 24:481-492;2004
Olası tanı yok • Tanısal incelemeler • KBB, Sinus CT • Bronkoprovokasyon • PEF takibi • Özefagus incelemeleri • Toraks CT • Bronkoskopi Tedaviye yanıt yok KRONİK ÖKSÜRÜKLÜ HASTAYA YAKLAŞIM • İrritanlar (Sigara, mesleksel,çevresel) • Anamnez, FM • Akciğer grafisi • SFT, reversibilite Hastalığa yönelik inceleme ve tedavi • Postviral öksürük • ACE İnhibitörü Yüksek klinik olasılık (Astım, GÖR, rinit) Ampirik tedavi ERS Task Force: The diagnosis and management of chronic cough. Eur Respir J 24:481-492;2004
Astım İnhaler steroid β2-agonist Var Yok Bronkoprovokasyon Eozinofilik Bronşit (%13-15) İnhaler steroid Negatif Öksürük varyant Astım İnhaler steroid β2-agonist Pozitif İndükte balgam (Eozinofili) ASTMATİK ÖKSÜRÜK Hava yolu obstrüksiyonu Reversibilite PEF değişkenliği
ASTMATİK ÖKSÜRÜK TİPLERİ Öksürük Varyant astım Astım Bronş hiperreaktivitesi YOK VAR Eozinofilik bronşit YOK VAR Hava yolu obstrüksiyonu
Olası tanı yok • Tanısal incelemeler • KBB, Sinus CT • Bronkoprovokasyon • PEF takibi • Özefagus incelemeleri • Toraks CT • Bronkoskopi Tedaviye yanıt yok KRONİK ÖKSÜRÜKLÜ HASTAYA YAKLAŞIM • İrritanlar (Sigara, mesleksel,çevresel) • Anamnez, FM • Akciğer grafisi • SFT, reversibilite Hastalığa yönelik inceleme ve tedavi • Postviral öksürük • ACE İnhibitörü Yüksek klinik olasılık (Astım, GÖR, rinit) Ampirik tedavi ERS Task Force: The diagnosis and management of chronic cough. Eur Respir J 24:481-492;2004
Kronik idiopatik öksürük Tedaviye yanıt yok Tedavi yanıtı yok Psikojenik öksürük KRONİK ÖKSÜRÜKLÜ HASTAYA YAKLAŞIM • İrritanlar (Sigara, mesleksel,çevresel) • Anamnez, FM • Akciğer grafisi • SFT, reversibilite Hastalığa yönelik inceleme ve tedavi • Postviral öksürük • ACE İnhibitörü Olası tanı yok Yüksek klinik olasılık (Astım, GÖR, rinit) • Tanısal incelemeler • KBB, Sinus CT • Bronkoprovokasyon • PEF takibi • Özefagus incelemeleri • Toraks CT • Bronkoskopi Tedaviye yanıt yok Ampirik tedavi Tanısal bulgu yok Tanısal bulgu var Hastalığa özgün tedavi Ampirik tedavi Birden fazla neden Hasta uyumu ERS Task Force: The diagnosis and management of chronic cough. Eur Respir J 24:481-492;2004
Kronik idiopatik öksürük Tedaviye yanıt yok Tedavi yanıtı yok Psikojenik öksürük Investigation and management of chronic cough using a probability based algorithm.J.A Kastelik et al Eur Respir J 25:235-243;2005 n:131 • İrritanlar (Sigara, mesleksel,çevresel) Bronşektazi İnt Akc Hast KOAH Akc Ca • Anamnez, FM • Akciğer grafisi • SFT, reversibilite %13 %20 • Postviral öksürük • ACE İnhibitörü Olası tanı yok Yüksek klinik olasılık (Astım, GÖR, rinit) • Tanısal incelemeler • KBB, Sinus CT • Bronkoprovokasyon • PEF takibi • Özefagus incelemeleri • Toraks CT • Bronkoskopi %54 %13 Tedaviye yanıt yok Ampirik tedavi %6 %87 Tanısal bulgu yok Tanısal bulgu var %13 Hastalığa özgün tedavi Ampirik tedavi Birden fazla neden Hasta uyumu %2 %92
Chronic Idiopathic Cough: A Discrete Clinical Entity? Rubaiyat A. Haque, Omar S. Usmani, Peter J Barnes CHEST 127:1710-1713;2005
Kronik idiopatik öksürük (n=22) Kontrol (n=65) p Otoimmün hastalık 13/22 (%59) 8/65 (%12) p<0.001* Otoantikor pozitifliği 6/15 (%40) 3/24 (%13) p<0.05 Idiopathic chronic cough and organ-specific autoimmune diseases: a case-control study Surinder S. Birring, Anna C Murphy, Jane E Scullion, Christopher E Brighting, Michael Browning, Ian D Pavord Respir Med 98:242-246;2004 İdiopatik öksürük kadınlarda daha sık ve lenfositik inflamasyon hakim. Hipotez: İdiopatik öksürük otoimmün hastalıklar ile ilişkilidir. *OR: 8.8
KRONİK ÖKSÜRÜK • Özgün semptomları yok, FM normal • ACE inhibitörü, sigara kullanmıyor • Akciğer grafisi normal • SFT normal Yüksek olasılıklı tanıda ampirik tedavi Tanısal girişimler ± Hastalığa özgün tedavi Rinosinüzit Astım GÖR Tekrarlayan tanısal girişimler Devam ediyor Öksürük azaldı ama devam ediyor Öksürük kayboldu Ek incelemeler • Toraks CT • Bronkoskopi • Tedaviyi gözden geçir • Hasta uyumunu sağla • Ek bir neden ara (%40-50)