760 likes | 1.61k Views
DERİ VE YUMUŞAK DOKU ENFEKSİYONLARI. Deri ve yumuşak doku enfeksiyonları acile sıklıkla müracaat eden hasta gruplarındandır. Basit bir enfeksiyondan hayatı tehdit edici boyuta kadar olan bir spektrum gösterebilirler.
E N D
Deri ve yumuşak doku enfeksiyonları acile sıklıkla müracaat eden hasta gruplarındandır. • Basit bir enfeksiyondan hayatı tehdit edici boyuta kadar olan bir spektrum gösterebilirler. • Acilde görülen enfeksiyonlar insan ve hayvan ısırıkları,silah yaralanmaları,damar içi ilaç kullanımı,iş kazaları,iyatrojenik yada idiopatik kökenli olabilir. • Tedavi başarısızlığı olan ,komplike olan yaralanmaların enfeksiyon hastalıklarınca konsülte edilmesi uygun olmaktadır.
DERİNİN YAPISI • Deri vücudumuzun en büyük organıdır. • Yüzey alanı: Yeni Doğanda 0,25 m² Erişkinde 1,65-2.00 m² • pH : 4,2-5,6
Derinin üç tabakası bulunmaktadır: Epidermis: Geçirgen olmayan çok katlı bir tabakadır. Koruma ve deri yenilenmesinden sorumlu Dermis: Kaba sağlam ancak porları bulunan bir tabakadır. Deri eklerini taşır. İki tabakadan oluşur: Papiller dermis Retiküler dermis Subkutis: Yumuşak lipitten zengin, derin tabakadır. Yalıtım ve enerji sağlar.
S. Korneum: -Dış tabakadır. -Ölü hücrelerden oluşur. S. Lusidum:-Şeffaf tabakadır. -Çekirdeksiz parlak ışık veren hücrelerden oluşur. -Ayak tabanı ve avuç içinde bulunur. S. Granülozum: -Granüler tabakadır. Ölen deri hücreleri burada granüllü hal almıştır. S. Spinozum: -Spinal hücreli tabakadır. S. Bazale:-En alt tabakadır. -Buradaki hücreler canlı ve çoğalma yeteneğine sahiptir.
1. Stratum Korneum Dış tabakadır, ölü hücrelerden oluşur.
2. Stratum Granülozum Granüler tabakadır. Ölen deri hücreleri burada granüllü hal almıştır.
3. Stratum Spinozum • Spinal hücreli tabakadır
4. Stratum Germinativum (Stratum Bazale) En alt tabakadır. Buradaki hücreler canlı ve çoğalma yeteneğine sahiptir.
DERMİS VE DERİ EKLERİ Dermis: Kaba sağlam ancak porları bulunan bir tabakadır. Deri eklerini taşır. İki tabakadan oluşur: • Papiller dermis • Retiküler dermis
DERİ VE YUMUŞAK DOKU ENFEKSİYONLARINDA SINIFLAMA: 1-FDA SINIFLAMASI 2-IDSA SINIFLAMASI(Amerikan Enfeksiyon hastalıkları Derneği)
FDA SINIFLAMASI: 1-Komplike olmayan: 2-Komplike olan: (5 koşul greklidir: 1-subkutan yağ doku tutulumu 2-ciddi cerrahi girişim gereksinimi 3-perineal bölge tutulumu 4-diyabetik ayak enfeksiyonu 5-diyabetes mellitus,immun komprimize bir durum ve obezite gibi eşlik eden bir durumun bulunması)
IDSA KLAVUZUNA GÖRE: 1-Hastalık özellikleri (selülit,apse,nekrotizan enfeksiyonlar) 2-Zedelenme mekanizması(insan ısırığı,hayvan ısırığı,cerrahi müdahale..) 3-Konak faktörleri(immün sistem bozukluğu ,genetik yatkınlık …) göz önüne alınmıştır.
GAZLI GANGREN • Klostridial Myonekroz olarakta bilinir. • Hayatı tehdit edicidir. • Etken : gr(+) zorunlu anaerob sporlu bir bakteri olan Clostridium perfiringes,Clostridium septicum,Clostridium novyi • İnkübasyon süresi:1-2 gün • Şikayet : Fizik muayene bulgularıyla orantısız bir ağrı vardır.ilk belirtidir ve ani başlar. Etkinelenen bölgede ağırlık hissi vardır.
FM: • cilt ödemli, • bronz kahverengi renkte, • kötü kokulu seröz bir akıntı, • krepitasyon vardır. • Yaranın distal kısmında ödeme bağlı damar basısı sonucu nabız alınamayabilir. • Ateş düşüktür,ancak nabız yüksektir. • Deliriyum ve irritabilite mevcut olabilir.
TANI • Düz radyografi:yumuşak dokuda gaz görüntüsü • Laboratuar: anemi(eritrositler hemolize olduğu için) metabolik asidoz lokositoz trombositopeni myoglobinüri kcft,bft bozukluğu
AYIRICI TANI Dokuda gaz yapan diğer enfeksiyonlar: • Nekrotizan fasiit • Streptococcal miyozit • Akut streptococcal hemolitik gangren • Krepitan selülit Krepitasyon alınıyorsa: • Laringeal veya trakeal fraktür • Pnömotoraks • pnömomediastinum tintinalli
TEDAVİ: • Kristalize penisilin G 20-24 milyon Ü/gün 6 e?it doza bölünerek i.v. verilir. • Penisilin allerjisi varsa, kloramfenikol + metronidazol kombinasyonu veya tetrasiklin verilebilir • Tedavinin esas temelini, tüm nekrotik dokuların cerrahi debridman teşkil eder. • Kasların havalanmasını sağlamak için insizyonlar yapılmalı, steril gazlı bez konarak, üzerine sk sık hidrojen peroksit dökülmelidir. • Gerekirse amputasyon yapılmalıdır. • Septik abortuslardan sonra gelişebilen, uterus, perine ve kalçalarda oluşan ağır klostridium infeksiyonlarında ise total histerektomi ve gerekli debritmanlar yapılmalıdır. • Polivalan gazlı gangren antiserumunun etkisi tartışmalıdır. Bazı ülkelerde kullanılmamaktadır. Günde 250 ml antiserum 750 ml izotonik tuzlu su içine konarak 2 gün verilebilir. • Hiperbarik oksijen tedavisi Bu amaçla hasta özel odada günde 3 defa 3 atmosfer basınç altında 1-2 saat tutulur www.infeksiyon.org.tr Prof. Dr.İsmail BALIK A.Ü.TIP FAKÜLTESİ
TEDAVİ • İV krastoloid sıvılar verilmeli • Anemi derinse eritrosit suspnasiyonu verilmeli • Vazokonstrüktör ajanlar kontrendikerdir • Sıvı replasmanı yeterliliği için cvp ölçümü veya idrar çıkışı takip edilmelidir • Pen-G bölünmüş dozlarda 10-40 milyon ü/gün • Vankomisin 1 gr İV 12 saatte bir yada penisilinaz-dirençli penisilinler örnek nafsilin 2 gr İV 4 satte bir • Penisilin alerjisi varsa klindamisin 900 mg İVx4/gün yada metronidazol 15 mg/kg iv yükleme +idame 7.5 mg/kg İV 6 saatte bir • Endike ise tetanoz proflaksi • Cerrahi debridman esastır • Hiperbarik oksijen tedavisi faydalıdır TİNTİNALLİ
SELÜLİT • Deriye bakteriyel invazyona sekonder cevap olarak gelişen lokal yumuşak doku enfeksiyonlarıdır • Etken S.aerous veya A grubu B hemoltik streptokoklar • Altta yatan hastalığı olanlarda (DM gibi),yada damar içi madde bağımlılarında e.coli,pseudomonas,klebsiella yada enterobakter de selülit yapabilir. • Hastaneye en fazla yatış nedeni olan cilt enfeksiyonudur.
Selülitin özel tipleri • Lenfanjit • Erizipel • Erizipeloid • Eritrazma • Vibrio fulnificus • Pyoderma gangrenozum ACİL TIP 1997: POUSADA,OSBORN LEVY 344-345
LENFANJİT • Lenf yolu enfeksiyonudur • Tipik tutlum ekstremitelerdir • Etken: Ensık A grubu strep. 2. sırada Staf.aerous • Fm: lenfadenopati+ lenfyolu üzerinde ağrılı çizgi şeklinde kızarıklık
ERİZİPEL(YILANCIK) • Etken :A grubu streptokoklar • Lezyonları ağrılıdır,lezyonların kenarı deriden kabarıktır.komşu derisen keskin sınırlarla ayrılır. • Genelde yüzü tutar.ama alt ekstremitede görülme sıklığı fazladır • Ağrı ,ateş,kırgınlık,titreme yapar.
ERİZİPELOİD • Etken:eryzipelothrix rhusiopathiae • Eller ve parmaklarda ortaya çıkan pembe renkli selülittir.kasap ve balıkçılarda sık görülür.
ERİTRAZMA • Etken :c.minutissimum • Deri kıvrımlarını tutar.koltukaltı,kadınlarda meme altı ve arası,kasıklar • Keskin sınırlı,kahverengimsi kırmızı ,yama şeklindedir. • Wood ışığında röfle verir.
VİBRİO VULNİFİCUS • Tuzlu su ile temas sonrası ortaya çıkar • Genellikle ekstremitelerdedir. • Hızlı yayılır • Hastalığın görüldüğü kişilerde genelde altta yatan bir karaciğer hastalığı vardır.
PYODERMA GANGRENOZUM • Altta yatan lösemi,inflamatuar barsak hastalık,yada romatoid artriti olan hastalarda görünmektedir. • Tipik olarak küçük püstüller,papüller yada kanamlı veziküller olarak ortaya çıkar. • Veziküller genişler ve çevresi eritemli,kabarık kenarlı,ödemli koyu renkli ülserlere dönüşür. www.fusabil.org/.../figure_FUSABIL_620_0.jpg firattipdergisi.com/.../figure_FTD_523_0.jpg
TEDAVİ • SELÜLİT: 10 gün dikloksasilin 500 mg 4x1 po Veya klaritromisin 500 mg tb 2x1 po Veya amoksisilin-klavunat 875/125 tb 2x1 po • İmmun suprese yada diyabetik hastalarda IV tedavi örnek sefazolin sodyum 1 gr 4x1 IV • Penisilinaz dirençli penisilinler nafsilin 2 gr 6x1 IV (diyabetikler hariç) • Diyabetik hastalarda seftriakson1-2 gr/gün IV • Ciddi olgularda imipenem 500 4x1 IV
ERİZİPEL • Pen –G 1-2 milyon ü 4x1 IV(non diyabetiklerde), • Penisilinaz dirençli penisilinler nafsilin 2 gr 6x1 IV (diyabetikler hariç) • Diyabtik hastalarda ve fasial tutulumlarda seftriakson1-2 gr/gün IV • Ciddi olgularda imipenem 500 4x1 IV • penisilin allerjisi varsa AZİTROMİSİN 500 mg/gün IV 2 gün kullanılıp oral tedaviye geçilir. HAFİFİ OLGULAR DIŞINDA IV TEDAVİ KULLANILMALIDIR.
CİLT ABSESİ(KUTANÖZ ABSELER) • Lolize pü kolleksiyonu olarak tanımlanabilir. • Sorumlu mikroorganizma enfeksiyon olan bölgeye komu flora ile aynıdır. • Anaerob apseler:mukoza yüzeyini enfeksiyonlarıyla ilişkilidir.(ağız,rektum gibi) • Travma sonrası gelişen apseler daha çok aerobtur. • Perine(bartolin bezi gibi) ve periüretral apselerden neisseria gonore izole edilebilir. • Doğumsal kist ve sinüslerin drenajının engellenmesi sonucuda apseler oluşabilir(pilonidal sinüs gibi) • Damar içi madde kullananlarda yaralar apse oluşumuna yatkındırlar.
BAZI APSELER VE TEDAVİLERİ • BARTOLİN BEZİ APSESİ: • Labada tektaraflı şişlik ve ağrı. • Şişlik fluktuasyon verir. • Etken genelde neisseria gonore ve chlamidya trochomatistir. • Bartolin bezi apsesi görüldüğünde mutlaka servikal kültür alınmalıdır. • TEDAVİ: • Cinsel yolla bulaşan hastalıktan şüphelenilmedikçe antimikrobiyal tedavi gereksizdir • Asıl tedavi insizyon ve drenajdır. Ardından WORD KATETERİ yerleştirilir.
Word kateteri emedicine.medscape.com/article/777112-media
Word kateteri balonu şişirilmiş hali emedicine.medscape.com/article/777112-media
HİDRADENİTİS SÜPÜRATİVA • Apokrin ter bezlerini tutan ve tekrarlayan bir enfeksiyondur. • Özellikle aksilla ve kasıklarda olma eğilimindedir. • Etken genelde satfilokoklardır, ancak streptokoklarda etken olabilmektedir. • Apseler birden çoktur, progresyonları farklıdır. • TEDAVİ • İnsizyon ve drenaj, • Antibiyoterapi • Cerrahiye müracaat önerilmelidir
İNFEKTE SEBASE KİSTLER: • Adı gibi sebase bezlerden köken alır. • Cilt altı yayılır. • Eritematöz ,hassas ,fluktuasyon veren kitle şeklinde görülür. • Tedavi: • İnsizyon ve drenajdır. • 3 gün sonra acil serviste yada cerrahi polikliniğinde kontrol edilir.
PİLONİDAL APSE • Gluteal kıvrım boyunca oluşan hassas,şiş ve fluktuasyon veren kitledir • TEDAVİ: • Geçici olarak insizyon ve drenaj yapılır, • Kesin tedavi cerrahi olarak kistin çıkarılmasıdır,ve kapatılmasıdır. • Selülitle birlikte olmadıkça antibiyoterapi gereksizdir. • Komplikasyonu: enterokutanöz fistüldür
STAFLOKOKKAL YUMUŞAK DOKU APSELERİ • Folikülit kıl folikullerinin bakteriyel invazyonu ile oluşur.Sıcak kompresle tedavi edilir. • Şayet derin bir invazyondaysa enfeksiyon fronkül (çıban) halini alır.sıcak kompres ve spontan drenaj yeterlidir. • Karbonkül birkaç fronkülün birleşmesiyle oluşur.tedavisi eksizyon ve cerrahidir. folikülit fronkül karbonkül
İMPETİGO • İmpetigo, yüz ve ekstremite gibi açık bölgelerde görülen yüzeyel vezikülopüstüler deri enfeksiyonu • Grup A streptokoklar • S. aureus
Predispozan • Grup A streptokoklar ve S. aureus taşıyıcılığı, • Minör travmalar, • Kişisel hijyen kötülüğü, • Nemli hava • Kalabalık yaşam şartları
İMPETİGO • Vezikülopüstüler lezyonlar açılır ve bal rengi krutlarla kaplanır. • S. aureus ve Grup A streptokokların neden olduğu impetigolar klinik olarak birbirinden ayrılamaz. • Lokal lenfadenopati
İMPETİGO • Grup A streptokoklara bağlı olarak nadiren, ülseratif bir form (ektima) • Bullöz impetigo, S. aureus'a bağlı olarak daha çok yenidoğanlar ve küçük çocuklarda görülür.
İMPETİGO • İmpetigo tedavisinde ilk tercih penisilin olmasına karşın • S. aureus suşlarının hemen tamamı beta-laktamaz ürettiğinden eritromisin, dikloksasilin ve topikal mupirosinkullanılabilir. • Tedavide ilk seçenek genellikle günde dört doz eritromisin ya da günde üç kez topikal mupirosin
FOLİKÜLİT • Follikülit, kıl folliküllerinin lokal enfeksiyonudur. • S. aureus (en sık) • P. aeruginosa • Kandida
FOLİKÜLİT risk faktörleri arasında • Burunda S. aureus taşıyıcılığı, • P. aeruginosa ile kontamine yüzme havuzlarında bulunma • Antibiyotik ve kortikosteroid kullanımı (kandida folliküliti)
FOLİKÜLİT • Tekrarlayan follikülitler görülebilir. • Nadiren follikülit fronküle ilerleyebilir. • Sistemik tedavi yararlı değildir. • S. aureus taşıyıcılarında mupirosin pomad uygulanması