1 / 27

PIJN en TRIGEMINUS

PIJN en TRIGEMINUS. BLOK 112 - THK Dr. J.A.M. van Gisbergen. O VERZICHT. wat is pijn? berust op apart sensorisch systeem eigen banen naar hogere centra snelle en langzame pijn nociceptoren hyperalgesie en sensitisatie foutieve localisatie van pijn

cecile
Download Presentation

PIJN en TRIGEMINUS

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. PIJN en TRIGEMINUS BLOK 112 - THK Dr. J.A.M. van Gisbergen

  2. OVERZICHT • wat is pijn? • berust op apart sensorisch systeem • eigen banen naar hogere centra • snelle en langzame pijn • nociceptoren • hyperalgesie en sensitisatie • foutieve localisatie van pijn • reorganisatie hersenen na amputatie en fantoompijn • poorttheorie van pijn • afdalend systeem en placebo effect • trigeminus complex • kiespijn

  3. WAT IS PIJN? • onplezierige sensatie, samenhangend met (potentiële) weefselbeschadiging • moeilijk kwantificeerbaar, subjectief • essentiële functie om te overleven • waarschuwing • bescherming ( bijv. terugtrekreflex) • niet te negeren • autonome respons (zweten, hartfrequentie)

  4. PIJN BERUST OP APART SYSTEEM • pijn is niet het gevolg van overstimulatie van tast of temperatuur sensoren, maar berust op een gespecialiseerd sensorisch systeem: • er kan ongevoeligheid zijn voor pijn terwijl andere systemen normaal werken • intense electrische stimulatie van tast of temperatuur axonen geeft geen pijn gevoel nociceptor heeft hoge drempel; vuurt pas bij weefselbeschadiging

  5. HOGE DREMPEL nociceptor vuurt pas bij weefselbeschadiging, niet op alleen aanraken

  6. PIJN HEEFT APARTE BAAN

  7. SNELLE EN LANGZAME PIJN • snelle gemyeliniseeerde A-delta vezels coderen scherpe pijn • stuurt terugtrekreflex (schade beperken) • langzame ongemyeliniseerde C-vezels coderen pijn vanuit diepe weefsels • geeft zeurende pijn die later opkomt en tijd aanhoudt • belemmert gebruik van beschadigd weefsel (herstel bevorderen)

  8. GELEIDINGSSNELHEID VAN AXONEN • verschillen in geleidingssnelheid zijn terug te voeren op: • vezeldiameter • myelinisatie

  9. EIGENSCHAPPEN NOCICEPTOREN • niet spontaan actief, hoge drempel (beschadiging) • weefsel beschadiging verhoogt gevoeligheid (sensitisatie) • dit kan leiden tot spontane activiteit • verschillende types voor chemische, mechanische en temperatuur • aanwezig in meeste weefsels, maar niet in de hersenen

  10. SENSITISATIE EN AXONREFLEX • endogene stoffen worden vrijgezet door weefselbeschadiging • deze stoffen leiden tot activatie en sensitisatie van de nociceptoren • activatie van nociceptoren leidt via axonreflex tot vrijzetting substantie P • vaatverwijding en activatie mestcellen • ontstekingsreactie leidt tot herstel • roodheid, warmte, zwelling en pijn

  11. HYPERALGESIE • vrijzetten van stoffen door beschadiging maakt gebied gevoeliger • door diffusie van deze stoffen wordt naburig, niet beschadigd gebied óók gevoeliger voor pijnstimuli • gebruik wordt daardoor ontmoedigd en herstel krijgt een kans

  12. HYPERALGESIE EN SENSITISATIE • weefselbeschadiging zet stoffen vrij die C-vezels activeren • nociceptoren kunnen daardoor spontaan actief worden • weefsel wordt zeer gevoelig (hyperalgesie) • zelfs al pijn zonder aanraking (allodynia) The normal pain response is depicted by the curve at the right, where even strong stimuli are not experienced as pain. A traumatic injury can shift the curve to the left. Then, noxious stimuli become more painful (hyperalgesia) and typically painless stimuli are experienced as pain (allodynia).

  13. FOUTE LOKALISATIE VAN PIJN • GEPROJECTEERDE PIJN • electrisch knopje op elleboog • beknelde dorsale wortel (hernia) • Carpaal-tunnel syndroom: beknelling nervus medianus in pols • GEREFEREERDE PIJN • pijn in linker arm bij hartkwaal • FANTOOM PIJN • pijn in geamputeerd lichaamsdeel

  14. GEPROJECTEERDE PIJN • bij carpaal tunnel syndroom wordt de zenuw geexciteerd in de pols • hersenen hebben geleerd dat signalen van de hand komen • pijn wordt in de hand gelokaliseerd

  15. GEREFEREERDE PIJN • beschadiging van diepe weefsels wordt ergens anders gevoeld • oorzaak: nociceptor banen komen samen, het brein kan niet onderscheiden en lokaliseert pijn op de huid • misschien aangeleerde respons

  16. REORGANISATIE HERSENEN NA AMPUTATIE • neuronen hadden vroeger receptief veld op de hand • enkele maanden na amputatie receptief veld op stomp of op gezicht

  17. FANTOOM SENSATIE BIJ PATIËNT • receptief veld vroeger op de hand, nu op de stomp • betekenis van de activiteit is hetzelfde gebleven

  18. VERKLARING VERSCHIJNSELEN receptief veld meten electrisch stimuleren

  19. POORT THEORIE VAN PIJN • pijnsignalen in C-vezels kunnen bij binnenkomst in het ruggenmerg worden tegengehouden door: • masseren of wrijven op de huid • afdalende signalen vanuit de hersenen

  20. AFDALEND SYSTEEM CONTROLEERT PIJN • baansysteem van peri-acque ductale grijs (PAG) via raphe kern naar ruggenmerg • kan pijn onderdrukken bij extreme stress (vlucht, oorlog) • gebruikt morfine achtige stoffen als neurotransmitter • past in poort theorie

  21. PLACEBO EFFECT placebo effect blijft uit als afdalend systeem wordt onderdrukt met morfine antagonist naloxon

  22. NUCLEUS TRIGEMINUS IS COMPLEX • net als bij ruggenmerg weer aparte baansystemen voor: • tast + proprioceptie • pijn + temperatuur

  23. TAST en PROPRIOCEPTIE tast spierspoelen kaakspieren MN kaakspieren

  24. PIJN EN TEMPERATUUR • nucleus interpolaris • en • nucleus caudalis • betrokken bij kiespijn

  25. HYDRODYNAMISCHE THEORIE TANDPIJN • vloeistofkanaaltjes in dentine normaal afgesloten door glazuur • aan de andere kant zenuwuiteinden • deze worden geexciteerd als kolom beweegt doordat glazuur beschadigd is (kanaal open)

  26. TEST HYDRODYNAMISCHE THEORIE • de volgende ingrepen veroorzaken pijn doordat kolom beweegt: • blazen met lucht • droogzuigen met filtreerpapier • warmte en koude stimuli

  27. THE END

More Related